İçeriğe atla

Türkiye'deki yasa dışı siyasi partiler listesi

Makale serilerinden
Türkiye'de siyaset
Türkiye arması
Anayasa
Yasama
Yürütme
Yargı
  • Bölge adliye mahkemeleri
  • Bölge idare mahkemeleri
Seçimler ve referandumlar
Dış ilişkiler

Türk Devletleri Teşkilatı (ilişkiler)

Yerel yönetim
Merkez Bankası

Fatih Karahan

Ayrıca bakınız

Türkiye'deki yasa dışı siyasi partiler, esas olarak eylemlerinde Türkiye'yi hedefleyen, (a) kendilerini kendi kendilerine verdikleri adlarında belirtildiği şekilde siyasi parti olarak kabul eden, (b) yasalar uyarınca kurulmayan veya kurulamayan örgütleri listeler.

Bu örgütlerden bazıları terörist faaliyetlerde bulunmuştur ve bu nedenle terör örgütleri olarak da sınıflandırılabilir. Nitekim, Türk kamu makamları söz konusu isimleri yasa dışı örgütler olarak isimlendirmeyi tercih ederler. Ancak "yasa dışı siyasi parti" terimi resmî belgelerde de kullanılmaktadır.[1]

Aktif yasa dışı partiler

Emniyet Genel Müdürlüğü Terörle Mücadele ve Operasyon Daire Başkanlığına (Türk polisi) göre Türkiye'de "terör örgütü" olarak tanımlanan yasa dışı siyasi partiler şu şekildedir:[2]

Kürtçe Kürdistan Özgürlük Şahinleri olarak da bilinen Teyrêbazên Azadiya Kurdistan (TAK); ABD, AB ve Birleşik Krallık tarafından terör örgütü ilan edilmesine rağmen listede yoktur. Ancak ABD'nin TAK'ı terör örgütü olarak tanımlaması Ocak 2008'de gerçekleşmiştir.[3] TAK'ın sadece militan faaliyetlerde mi yoksa hem militan hem de siyasi faaliyetlerde bulunup bulunmadığı açık değildir.

Etkin olmayan yasa dışı partiler

H. A. Özhan'a göre modern Türkiye tarihinde yasa dışı siyasi parti olan sekiz önemli kuruluş vardır.[] Listesinden sadece TKP/ML hâlâ aktiftir. Diğer yedisi aşağıdaki gibidir:

Diğer yasa dışı partiler

Türkiye'de yasa dışı siyasi parti olarak sınıflandırılabilecek diğer örgütler şunlardır:

Ayrıca bakınız

Notlar

  1. ^ Bakur Kürtçede "kuzey" anlamına gelmektedir. Listede kısmen Türkçe ve kısmen Kürtçe bir başlık kullanılıyor.

Kaynakça

  1. ^ See for example the decision no. 2349/1992 of 15 November 1992 of the Eight Chamber of Council of State: "Archived copy". 24 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2008. 
  2. ^ TÜRKİYE'DE HALEN FAALİYETLERİNE DEVAM EDEN BAŞLICA TERÖR ÖRGÜTLERİ: "Archived copy". 14 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2008. 
  3. ^ "U.S. labels Kurdish group as terrorist". CNN. 11 Ocak 2008. 14 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2018. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Marksist-Leninist Komünist Parti</span> HBDHye dahil olan, silahlı komünist örgüt

Marksist Leninist Komünist Parti, 10 Eylül 1994'te kurulan ve silahlı mücadele yürüten yasa dışı komünist partidir. Parti, içinde eylem yapmakta ve örgütlenmekte olduğu sistemlerin ağır baskıları ve yasaklamaları neticesinde kendisini yasa dışı olarak tanımlamakta ve bu çerçevede eylemlerini yürütmektedir. Örgüt, Emniyet Genel Müdürlüğü'nün yayınladığı "Türkiye'de hâlen faaliyetlerine devam eden başlıca terör örgütleri" listesinde "Marksist Leninist Komünist Parti (MLKP)" adı altında yer almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Komünist Partisi/Marksist-Leninist</span> 1972de İbrahim Kaypakkaya ve arkadaşları tarafından kurulan yasa dışı Maocu komünist parti

Türkiye Komünist Partisi/Marksist-Leninist (TKP/ML), 24 Nisan 1972'de İbrahim Kaypakkaya ve arkadaşları tarafından kurulan yasa dışı komünist parti. Partinin siyasi düşünceleri doğrultusunda askeri kolu Türkiye İşçi Köylü Kurtuluş Ordusu (TİKKO) ve gençlik örgütü Türkiye Marksist-Leninist Gençlik Birliği'dir (TMLGB).

Türkiye Komünist Partisi ile şu maddeler kastedilmiş olabilir:

Türkiye Devrimci Komünist İşçi Hareketi (TDKİH), 1989'da kurulan Marksist-Leninist görüşe sahip yasa dışı komünist örgüt.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Komünist Emek Partisi/Leninist</span> Yasa dışı komünist örgüt

Türkiye Komünist Emek Partisi/Leninist, Türkiye'de yasa dışı bir komünist partidir. TKEP/L, Türkiye Komünist Emek Partisi'nde (TKEP) yaşanan bir bölünmenin ardından 1 Eylül 1990 tarihinde kurulmuştur. Gençlik kanadı 13 Mart Genç Komünistler Birliği'dir. TKEP/L, 12 Mart 2016 tarihinde Halkların Birleşik Devrim Hareketi bileşenleri ile birleşerek Türkiye'de faaliyet yürüten bazı komünist ve Marksist-Leninist silahlı örgütlerle ortak bir cephe oluşturmuştur. TKEP/L'nin legal kolunun Mücadele Birliği Platformu adlı politik dergi olduğu iddia edilmektedir.

Ziya Ulusoy, Türk komünist devrimci.

<span class="mw-page-title-main">Halkın Yolu</span> Türkiyede komünist topluluk

Halkın Yolu yasadışı politik dergi çevresidir. Türkiye Halk Kurtuluş Partisi-Cephesi'nin 12 Mart Muhtırası ile yenilgiye uğrayıp kadroları arasında çıkan ayrışmadan sonra Devrimci Yol, THKP-C/MLSPB ve THKP-C/HDÖ ile aynı yılda Maoizm ideolojisini benimseyen Militan Gençlik Dergisi grubunun Halkın Yolu dergisini çıkarmasıyla kurulmuştur. Kuruluşundan itibaren grup yayın organı "Halkın Yolu" ve "Kızıl Bayrak" dergilerini çıkarmıştır.

Kurtuluş Hareketi, 1971'deki örgütsel yenilgiden sonra hapisten çıkan bir kısım Türkiye Halk Kurtuluş Partisi-Cephesi kadrolarının, THKP-C'nin aynı isimli haftalık yayın organı Kurtuluş dergisinin ismini alarak 1976'da aylık olarak yayımlamaya başladıkları Kurtuluş Sosyalist Dergi çevresinde oluşturdukları Marksist-Leninist siyasi harekettir.

TKP/ML-Hareketi , 1976-1994 arasında faaliyet gösteren yasa dışı devrimci örgüt. 1972’de İbrahim Kaypakkaya tarafından kurulan TKP/ML’nin dışarıda faaliyeti devam ettiren Koordinasyon Komitesi tarafından; eski TKP/ML tezlerinin bir kısmının özeleştirisi yapılarak kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Maoist Komünist Partisi</span> Yasa dışı komünist terör örgütü

Maoist Komünist Partisi ya da kısaca MKP veya MKP/HKO-PHG; Türkiye'de faaliyet gösteren Maoist ideolojiye sahip, yasa dışı, silahlı komünist parti. Örgütün amacı Türkiye'de Maoist ilkelere bağlı sosyalist bir devrim yapmaktır. Bu amaçla başta Tunceli (Dersim) olmak üzere çeşitli bölgelerde silahlı faaliyetler yürütmektedir. Partinin silahlı kanadı, Halk Kurtuluş Ordusudur (HKO). MKP, TKP(ML)-TİKKO'nun 2002 yılında yaptığı ilk kongresinde isim değiştirmesiyle ortaya çıkmıştır. Örgüt, silahlı faaliyetlerini Tunceli, Tokat, Kastamonu, Giresun, Ordu ve metropollerde yürütmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kürdistan Demokrat Partisi/Kuzey</span> yasa dışı parti

Kürdistan Demokrat Partisi/Kuzey (PDK/Bakur), Türkiye'de yasa dışı siyasi partiler listesinde bulunan, Türkiye Kürtlerinin bağımsızlığını savunan Kürt milliyetçisi parti.

Uluslararası Marksist-Leninist Parti ve Örgütleri Konferansı, (CIPOML) dünyadaki birçok Marksist-Leninist, Hocaist partinin birleşmesi sonucunda oluşturulan enternasyonalist bir oluşumdur. Türkiye'den Emek Partisi, CIPOML üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Kürdistan Komünist Partisi (Türkiye)</span> Yasa dışı komünist örgüt

Kürdistan Komünist Partisi, Türkiye'de faaliyet gösteren yasa dışı bir siyasi parti. Türkiye Komünist Emek Partisi'nin Kürt kolu olarak 1982'de Kürt Özerk Örgütü olarak kuruldu. 1990 yılında TKEP'ten kopmuştur. Parti, programında Kürdistan Sosyalist Halk Cumhuriyeti için savaşmayı benimsemiştir. KKP üyelerinden Sinan Çiftyürek 2011 yılında Özgürlük ve Sosyalizm Partisi'ni kurmuştur. Partinin yayın organı Dengê Kurdistan'dır. Parti lideri Mehmet Baran'dır. KKP'nin Almanya'da da bir komitesi bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Bolşevik Parti (Kuzey Kürdistan-Türkiye)</span> yasadışı komünist örgüt

Bolşevik Parti/Kuzey Kürdistan-Türkiye (BP/KK-T) Türkiye'de faaliyet gösteren Marksist-Leninist çizgiye sahip komünist parti. Türkiye Komünist Partisi/Marksist-Leninist'ten 1981 yılında kopan bir grubun oluşturduğu partidir. İlk kurulduğunda ismi Türkiye Komünist Partisi/Marksist-Leninist (Bolşevik)'ti. Parti isminde geçen Kürdistan kelimesiyle ayrılıkçı bir Kürt partisi değil, halkların kardeşliği ilkesini savunan bir parti olduğunu söylemektedir.

Kürdistan Devrim Partisi, Türkiye'de faaliyet gösteren ayrılıkçı yasa dışı bir siyasi partidir. Partinin amacı Marksist-Leninist ilkelere dayalı bağımsız bir Kürt devleti kurmaktır.

Türkiye Komünist Partisi/Marksist-Leninist kısaca TKP/ML (MPM), Türkiye'de silahlı mücadele yürüten yasa dışı bir gizli komünist örgüttür. 1987 yılında Türkiye Komünist Partisi/Marksist-Leninist örgütünde yaşanan ayrılma sonucu kuruldu.

Türkiye Halk Kurtuluş Partisi-Cephesi/Devrimci Koordinasyon Birliği (THKP-C/DKB), Türkiye'de faaliyet göstermiş kısa ömürlü yasa dışı Marksist-Leninist bir örgüttü. Örgüt, 1979 sonunda Türkiye Halk Kurtuluş Partisi-Cephesi/Eylem Birliği (THKP-C/EB) adlı örgütten ayrılması sonucu kuruldu. 1980 yılında örgüt feshedildi.

Türkiye Komünist Emek Partisi, Türkiye'de yasa dışı bir komünist partidir. TKEP, 1 Mayıs 1980'de Türkiye Halk Kurtuluş Ordusu-Mücadelede Birlik (THKO-MB) tarafından kuruldu. THKO-MB, orijinal THKO'nun parçalanmasından doğan Sovyet yanlısı hizipti.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Komünist Partisi/Birlik</span> Türkiyede yasa dışı bir siyasi parti (1980-1992)

Türkiye Komünist Partisi/Birlik (TKP/B), Türkiye Sosyalist İşçi Partisinden (TSİP) ayrılıp 1980'de kurulan yasa dışı Marksist-Leninist bir siyasi partidir. Örgütün gençlik yapılanması Sosyalist Gençlik Birliğidir. Örgütün üyesi olan Hüseyin Gökdemir ve Rıza Satılmış, Filistin ve Lübnan gibi ülkelere gitmiştir. Örgüt üyelerinin çoğu darbe olma durumunda yurt dışında kamp kurma hazırlığındayken, 12 Eylül Darbesi'ne örgüt üyeleri inanmamıştır. Örgütten bölünerek 1986'da Kürdistan Komünistler Birliği (YKK), 1989 yılında Devrimci Komünist Partisi kurulmuştur. Devrimci Komünist Partisinin genel sekreteri önceden örgütün genel sekreteri olan İbrahim Seven olmuştur. 1992 Tarihinde TKP/B kendini feshederek adını Türkiye Devrim Partisi (TDP) olarak değiştirmiştir.

Türkiye Komünist Partisi/Marksist Leninist , 1978 yılında TKP/ML-Hareketinden bölünen yasa dışı örgüttür. Örgütün ilk adı TKP/ML-Halkın Birliği idi daha sonra TKP/ML (YİÖ) adını aldı. Örgüt TKP/ML-Hareketini sağa sapması ve silahlı mücadeleyi ihmal etmesi ile suçladı. Arnavutluk Emek Partisinin siyasi çizgisini benimsemiştir. Eylül 1995'te TKP/ML (YİÖ), MLKP ile birleşerek kendini feshetti.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.