İçeriğe atla

Türkiye'deki ormanlar

Giresun ilindeki orman

Türkiye'deki ormanlar, Türkiye Cumhuriyeti sınırları içerisindeki orman varlığıdır.

Tarih

1923'te Cumhuriyet'in kurulmasından önceki orman örtüsü çok iyi bilinmemektedir.[1] İlk büyük ağaçlandırma projesi 1939'da yapıldı.[2]

Yasal durumu

Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın 169. maddesi uyarınca mülkiyeti devlete aittir ve devlet tarafından yönetilir ve işletilir. Zamanaşımı ile mülk edinilemez ve kamu yararı dışında irtifak hakkına konu olamaz.[3] 6831 Sayılı Orman Kanunu ile kamu yararına kullanımı, süresi vb. durumlar tanımlanır.[4]

Genel bilgiler

Türkiye'de orman dağılışında en önemli faktör yağış ve nemdir. Yağış miktarı ile orman dağılımı arasında çok sıkı bir ilişki vardır. Karadeniz Bölgesinde yağışın fazla olması sayesinde ormanlar çok iken Güneydoğu ve İç Anadolu bölgelerinde kuraklıktan dolayı ormanlar çok az yer kaplar.

23 milyon hektarlık orman arazisinin; %95'ı koruluk, %5'i baltalık durumundadır.[5]

Orman alanı

Türkiye'deki ormanlık alanın toplamı 22.933.000 ha'dır ve bu da ülke genelinin %29,4'üne denk gelmektedir. Bu alanın %32’sini yapraklı ormanlar, %48’ini iğne yapraklı -ibreli- ormanlar ve %20’sini ise ibreli ve yapraklı karışık ormanlar kaplamaktadır. 2020 itibarıyla bu dağılışta yer alan ilk beş ağaç şu şekildedir:[6]

Avrupa'da meşe dağılımını gösteren harita.   Yerel dağılım.
Seyrek nüfuslu
İnsan eliyle mevcut (sinantropik).
Ağaç türü toplam (ha) %
Meşe6.747.440 29,42
Kızılçam5.215.292 22,74
Karaçam4.199.623 18,31
Kayın1.878.049 8,19
Ardıç1.472.988 6,42
Genel Toplam 19.513.392 85,08

Coğrafi bölgelere göre ormanlık alan dağılımları

  • 2020 yılı itibarıyla ormanların coğrafi bölgelere dağılışı şu şekildedir:[6]
Bölge Orman Varlığı (ha) %
Karadeniz5.593.342 24,4
Akdeniz4.371.880 19,6
Ege3.635.661 15,9
İç Anadolu3.164.941 13,8
Marmara2.934.321 12,8
Doğu Anadolu1.893.722 8,3
Güneydoğu Anadolu1.339.133 5,8
Genel Toplam 22.933.000 100

Ormanlardan yararlanma

Türkiye'de ormanlardan orman ve ağaç sanayi ile ekonomik olarak yararlanılır. 2010 yılı orman ürünleri ihracatı 3.15 milyar $'dır. 2000 yılında 11 milyon $, 2010 yılında 14,9 milyon $ ihracat yapan kereste sektörü, 2010'da 132,3 milyon $ ithalat yapmıştır.[7]

Türkiye'deki istihdam oranlarına göre mobilya bölgeleri: İstanbul, Ankara, Bursa, Kayseri, İzmir ve Adana önemli üretim alanlarıdır. Ayrıca Bolu, Eskişehir, Sakarya, Zonguldak, Trabzon, Balıkesir, Antalya, Isparta, Burdur mobilya üretilen diğer alanlardır.[]

Yapılan hesaplamaya göre Türkiye ormanları 2019 yılı için 84 milyon ton karbondioksit tutmuştur.[8]:309

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Turkey Forests". web.ogm.gov.tr. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2021. 
  2. ^ "General over-view of forest establishment in Turkey" (PDF). Haziran 2017. 26 Nisan 2023 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 
  3. ^ "Anayasa". Anayasa Mahkemesi. 2 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2022. 
  4. ^ "ORMAN KANUNU". www.mevzuat.gov.tr. 2 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2022. 
  5. ^ "Resmi İstatistikler". Orman Genel Müdürlüğü. 17 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2021. 
  6. ^ a b 2020 Türkiye Orman Varlığı (PDF). Orman Genel Müdürlüğü. Nisan 2021. s. 43. ISBN 978-605-7599-68-1. 28 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 28 Şubat 2022. 
  7. ^ "ORMAN ve ORMAN ÜRÜNLERİ SEKTÖR RAPORU" (PDF). Batı Akdeniz Kalkınma Ajansı. 2012. 30 Mart 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2015. 
  8. ^ "Turkish Greenhouse Gas Inventory report". Türkiye İstatistik Kurumu (İngilizce). Nisan 2021. 14 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Çankırı</span> Çankırı ilinin merkezi olan şehir

Çankırı, Çankırı ilinin merkezi olan şehir.

<span class="mw-page-title-main">Orman</span> büyük bir alandaki yoğun ağaç topluluğu

Orman, belirli yükseklikteki ve büyüklükteki çeşitli ağaçlar, çalılar, otsu bitkiler, mantarlar, mikroorganizmalar, böcekler ve hayvanlar bütününü içeren, topraklı alanda genellikle doğal yollardan oluşmuş bir kara ekosistemidir.

<span class="mw-page-title-main">Akdağmadeni</span> Yozgatın ilçesi

Akdağmadeni, Yozgat'a bağlı bir ilçedir. Doğuda Sivas'ın Şarkışla ilçesi, güneyde Çayıralan, batıda Sarıkaya ve Saraykent, kuzeyde ise Kadışehri ile çevrilidir. İlçenin güneyi sarıçam ve meşe ormanlarıyla kaplıdır.

<span class="mw-page-title-main">Toros göknarı</span>

Toros göknarı, çamgiller (Pinaceae) familyasından Suriye, Lübnan dağları ve Türkiye'de doğal olarak yetişen bir göknar türü.

<span class="mw-page-title-main">Fransız Guyanası</span> Fransada il (département)

Fransız Guyanası (Fransızca: Guyane française, Amerika kıtasının güneyinde, kuzeydoğu kıyısında, Fransa'ya bağlı denizaşırı il. Sınır komşularını doğu ve güneyde Brezilya, batıda ise Surinam oluşturmaktadır. İlin kuzey kesiminde Atlas Okyanusu bulunmaktadır. İlin başkenti Cayenne'dir. 2013 yılında sayılan 250.109 nüfusuyla ülke nüfusunun yarısını oluşturmaktadır. Fransız Guyanası Avrupa Birliği bölgesi içerisindedir. Bölgenin resmi para birimi Euro'dur.

<span class="mw-page-title-main">Ayancık</span> Sinopun ilçesi

Ayancık, Sinop ilinin bir ilçesidir. 23.734 nüfusludur. Ayancık Kilisesi ilçedeki tarihi bir merkezdir. İlçenin birkaç kilometre dışında bulunan Akgöl, ilçenin en önemli güzelliklerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de Karadeniz iklimi</span> Türkiyenin Karadeniz kıyılarında görünen nemli subtropikal/ılıman okyanus iklimi türü

Karadeniz iklimi, Karadeniz Bölgesi, Marmara Bölgesi'nin Karadeniz kıyıları ve Kuzey Anadolu Dağları'nın Karadeniz’e bakan yamaçlarında görülen bir iklim türüdür. Köppen iklim sınıflandırmasına göre Türkiye'nin Karadeniz Bölgesi'nde görülen iklim okyanusal iklim (Cfb) ve yağışlı dönencealtı iklimi (Cfa) altında sınıflandırılır ve bu iklimler Batı Avrupa, Yeni Zelanda ile Çin ve ABD'nin güneydoğu kıyılarında da yaygındır.

<span class="mw-page-title-main">Ilıman kuşak iklimleri</span> Iklim türü

Ilıman kuşak iklimi, tropikal bölgeler ile tundralar arasında kalan bölümde görülen iklim çeşididir. İklim özelliklerinin çeşitliği ve aşırı sıcak veya soğuk olmayışı en önemli özelliğidir. Dünya'nın yüzde 15'ini oluşturan bu kuşakta toplam nüfusun %48'i yaşar. Ekonomik ve teknolojik açıdan en güçlü ülkeler bu kuşak üzerinde yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Anadolu Dağları</span>

Kuzey Anadolu Dağları ya da Pontus Alpleri, Anadolu'nun kuzeyini kıyıya paralel, birkaç sıra halinde kuşatan sıradağlarıdır. Orojenez sonucu oluşan bu kıvrım dağları batıdan doğuya şöyle sıralanır: Köroğlu Dağları, Ilgaz Dağları, Küre Dağları, Canik Dağları, Köse Dağları, Giresun Dağları, Doğu Karadeniz Dağları, Mescit Dağı, Yalnızçam Dağları, Tecer, Mercan, Allahuekber Dağları. Erzurum-Kars yaylasında Palandöken Dağları ile Doğu Anadolu Dağları birleşir.

<span class="mw-page-title-main">Canik Dağları</span>

Canik Dağları; batı uçları Samsun ilinde yer almak üzere, doğu uçları Ordu iline kadar sarkan ve Karadeniz'e paralel uzanan, Orta Karadeniz sıra dağları.

<span class="mw-page-title-main">Ağaçlandırma</span> daha önce hiç ağaç bulunmayan yerlerde ağaçların dikilmesi

Ağaçlandırma, yangın, zararlı biyolojik etkiler, kuraklık gibi doğal veya yanlış uygulamalar sebebiyle insan eliyle bozulan doğal orman alanlarında gerçekleştirilen suni ormancılık faaliyetidir.

<span class="mw-page-title-main">Orman Genel Müdürlüğü</span> Devlet kurumu

Orman Genel Müdürlüğü, Tanzimat Fermanıyla beraber 1839 yılında ormancılık hizmetlerinin takibi için Ticaret Nezaretine bağlı bir “Orman Müdürlüğü“ olarak kurulmuştur. Bu müdürlüğün yetişmiş personel ihtiyacının karşılanması maksadı ile 1857 yılında da Orman Fakültesi kurulmuştur, teknik ve ekonomik ormancılık tatbikatına güç kazandıracak elemanların yetiştirilmesine başlangıç teşkil eden 1857 yılından Cumhuriyet dönemine kadar, günün ve şartların dikte ettirdiği değişik kanunnameler, fetvalar, buyrultular, nizamname ve talimatnameler çıkarılmıştır ve müdürlük bunlara göre görevini gerçekleştirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul'daki ormanlar</span>

İstanbul ormanları, yerleşim alanlarının çevresine ve dışına yayılan ağaçlık alanlardan oluşmaktadır. İstanbul ilinin, coğrafi konumu, topoğrafik yapısı, yükseltili arazisi, toprak ve iklim özelliklerinin etkisiyle doğal orman oluşumuna elverişli bir konumda bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Bitki coğrafyası</span>

Bitki coğrafyası, bitki örtüsünün yeryüzündeki dağılışı, bu dağılışa etki eden faktörleri ve çevre ile ilişkilerini inceleyen fiziki coğrafyanın dalıdır. Fitocoğrafya, vejetasyon coğrafyası da denir. Botanik bitkileri tek tek incelerken, Bitki Coğrafyası bitki topluluklarıyla ilgilenir. Bitki coğrafyası, bitkilerin, anatomi, morfoloji, fizyolojilerini değil, yetişme şartları ve yeryüzüne dağılışlarını inceler. Dağılış şartlarını açıklamaya çalışır. Bitki örtüsü pek çok açıdan coğrafyanın konusudur.

Türkiye'de ormancılık, 300.000 istihdama ve 19 milyar dolar ekonomik büyüklüğe sahiptir. 4,3 milyar $'lık ihracatla, 152,5 milyar $'lık 2012 ihracatındaki payı %2,8 olmuştur.

Sündiken Dağları, Eskişehir il sınırlarında bulunan sıra dağlardır. Karadeniz Bölgesi ile İç Anadolu Bölgesinin sınırını oluşturur.

İnegöl mobilyası, Bursa'nın İnegöl ilçesinde üretilen mobilyaları ifade eden terimdir.

<span class="mw-page-title-main">Yeniden ağaçlandırma</span> Arazi yenileme yöntemi (ağaçların yeniden dikilmesi)

Yeniden ağaçlandırma, genellikle ormansızlaşma yoluyla tükenen mevcut ormanların ve ormanlık alanların (ağaçlandırma) doğal veya kasıtlı olarak yeniden stoklanmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ilıman iğne yapraklı orman</span>

Ilıman iğne yapraklı orman, Dünya Doğayı Koruma Vakfı tarafından tanımlanan ılıman bir orman türüdür. Ilıman iğne yapraklı ormanlar ağırlıklı olarak yazların sıcak ve kışların serin olduğu bölgelerde bulunur ve bitki türleri bakımından farklılık gösterir. Bazılarında iğne yapraklı ağaçlar hakimdir, diğerleri ise öncelikle geniş yapraklı yaprak dökmeyen ağaçlara veya her iki ağaç türünün bir karışımına ev sahipliği yapmaktadır. Ayrı bir habitat türü olan tropikal iğne yapraklı ormanlar, daha tropikal iklimlerde görülür.

<span class="mw-page-title-main">Dişbudak yapraklı kanatlı ceviz</span>

Dişbudak yapraklı kanatlı ceviz, Juglandaceae familyasına ait bir ağaç türüdür. Anavatanı Kafkasya bölgesi Ermenistan, Azerbaycan, Gürcistan, İran, Rusya, Ukrayna ve Türkiye'dir.