İçeriğe atla

Türkiye'de yaz saati uygulaması

Türkiye'de yaz saati uygulaması, 1940 - 1952 ve 1962- 1965 ve 1973 -1978 ve 1985 - 2016 yılları arasında tüm ülke çapında uygulanmıştır. Hariçte kalan tarih aralıklarında farklı saat dilimleri uygulaması benimsemiştir.[1] Yaz saati uygulamasının faydalı olup olmadığı tartışmalı bir konudur. Bu konuda Enerji Bakanlığı konunun halk tarafından da bilinmesi ve fikir alınması adına çeşitli anketler[2] ve makaleler[3] yayımlamıştır. 2013 yılında toplanan Bakanlar Kurulu kararı ile 27 Ekim 2013 tarihinde saatlerin bir saat geri alınması kararı ile uygulamaya son verilmiştir.[4] Ancak gerekli görülen lüzum üzerine uygulamaya devam edilmiştir.

8 Eylül 2016 tarihinde Türkiye'de yaz saati uygulamasının her yıl, yıl boyunca uygulanmasına karar verildi.[5] Danıştay, 697 sayılı yasaya göre Bakanlar Kurulunun böyle bir karar vermeye yetkisi olmadığından bahisle 14 Eylül 2017'de kararın yürütmesini durdurdu.[6] 23 Ekim 2017 tarihli Bakanlar Kurulu kararı ile yaz saati uygulamasının 28 Ekim 2018'e kadar yıl boyunca devamına karar verildi.[7] 3 Ekim 2018 günü sürekli yaz saati uygulamasında kalınmasına karar verildi.

Uygulanması

30. meridyen Kocaeli, Adapazarı, Bilecik, Kütahya, Afyon, Burdur ve Antalya'dan geçmektedir; 45. Meridyen ise Iğdır'ın doğusundan geçmektedir.

Türkiye 26° ve 45° doğu meridyenleri arasındadır. Türkiye'nin en doğusu ile en batısı arasında 19 meridyen bulunduğu için en doğusu ve en batısı arasında 1 saat 16 dakikalık zaman farkı vardır. Türkiye Doğu Avrupa Saati'ndedir. Türkiye 30° doğu meridyeninin saatini kullanır. Bu nedenle Türkiye'de Eş Güdümlü Evrensel Zaman+2 (UTC+2) kullanılır, yani Türkiye saati UTC'den iki saat ileridedir. Yaz saati uygulaması ile Türkiye 45° doğu meridyeninin saatini kullanmaya başlar. Böylece saatler bir saat ileri alınır ve Türkiye saati UTC+3 olur. Yaz saati uygulaması (saatlerin bir saat ileri alınması) martın son pazar günü başlatılır ve ekimin son pazar günü bitirilir. Böylece yılın 5 ayında geri saat (UTC+2), 7 ayında ise yaz saati (UTC+3) kullanılır.

Tarihçe

Türkiye’de 26 Aralık 1925 tarih ve 697 sayılı "Günün Yirmi Dört Saate Taksimine Dair Kanunu'nun yasalaşmasıyla yaz saati uygulamalarının varlığı tartışılmaya başlandığı düşünülmektedir.[8] Uygulamanın tarihçesi ile ilgili farklı kaynaklar mevcut bunlardan 1970 öncesinde resmi olan kaynaklarda tutarsız veriler bulunmaktadır ayrıca 1970'lerden önce uygulama kırsal kesim tarafından gecikmeli olarak benimsendiği gözlenmiştir.[9] 1 Temmuz 1940 tarihinde yürürlüğe giren Bakanlar Kurulu kararıyla uygulama resmen başladı.[10] 1952-1961 yılları arasında uygulama askıya alındı. Aynı şekilde 1965-1972 yılları arası uygulama askıya alındı sonrasında uygulamaya aralıksız devam edildi.[11] 2008 yılında Enerji Bakanlığı uygulamanın kaldırılmasını GMT+2,5 zaman diliminin oluşturulup kullanılmasını önerdi fakat öneride herhangi bir ilerleme olmadı.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı uygulamanın 2013 yılından itibaren kaldırılması yönünde karar aldı. Planlara göre Bakanlar Kuruluna gönderilecek yeni kanun tasarısı ile Ekim ayında son kez kış saatine geçilmiş olacak. Böylece 2013 yılın Mart ayından itibaren sürekli yaz saatinde ve GMT+3 zaman diliminde kalınarak uygulama sonlandırılması düşünülmüştür.[12] Ancak daha sonra bu tasarıdan vazgeçilmiştir.

2015 yılında yaz saati uygulamasının bitişi 1 Kasım tarihinde gerçekleşecek genel seçimlerde karışıklığa yol açabileceği sebebiyle, bir istisna olarak 25 Ekim'den 8 Kasım tarihine ertelendi.[13]

8 Eylül 2016 tarihli 29825 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 7 Eylül 2016 tarihli 2016/9154 sayılı Bakanlar Kurulu Kararnamesine göre Türkiye'de yaz saati kalıcı hâle getirilmiştir.[5] Yaz saati uygulaması ile güneş ışığından daha fazla istifade edilecektir.[14] Danıştay, 697 sayılı yasaya göre Bakanlar Kurulunun böyle bir karar vermeye yetkisi olmadığından bahisle 14 Eylül 2017'de kararın yürütmesini durdurdu.[6] 23 Ekim 2017 tarihli Bakanlar Kurulu kararı ile yaz saati uygulamasının 28 Ekim 2018'e kadar yıl boyunca devamına karar verildi.[7]

Ayrıca bakınız

  • Dünya çapında yaz saati uygulaması

Kaynakça

  1. ^ "Yaz Saati Uygulamaları". www.astrolojidergisi.com. 19 Aralık 2002 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2021. 
  2. ^ "Yaz Saati Uygulamasi Anketi". Enerji Bakanlığı. 13 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2013. 
  3. ^ "MERøDYEN DEöøùøKLøöø ve YAZ SAATø UYGULAMASI" (PDF). Enerji Bakanlığı. 12 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2013. 
  4. ^ "Yaz saati uygulaması ne zaman başlıyor?". Zaman gazetesi. 1 Mart 2013. 18 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2013. 
  5. ^ a b "Gün Işığından Daha Fazla Yararlanmak Amacıyla Bütün Yurtta Yaz Saati Uygulanması Hakkında Karar" (PDF). Resmi Gazete. 8 Eylül 2016. 10 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 8 Eylül 2016. 
  6. ^ a b "Danıştay, sürekli yaz saati uygulamasını durdurdu". Cumhuriyet. 27 Eylül 2017. 27 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2017. 
  7. ^ a b "Karar Sayısı: 2017/10921". T.C. Resmî Gazete. 28 Ekim 2017. 29 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2017. 
  8. ^ Vulaş, Oya. "YAZ SAATİ UYGULAMALARI VE TÜRKİYE'DEKİ DURUM". astrolojidergisi. 20 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2013. 
  9. ^ "TÜRKİYE'DE YAZ SAATİ UYGULAMALARI". halukakcam. 19 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2013. 
  10. ^ Argun, Asude. "Türkiye yaz saati uygulaması". 9 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2013. 
  11. ^ "TÜRKİYE'de İLERİ SAAT UYGULAMALARI". astroset. 2 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2013. 
  12. ^ 5 Temmuz 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde [https://web.archive.org/web/20120705062003/http://www.sabah.com.tr/Yasam/2012/03/14/surekli-yaz-saati-1-yil-sonra-basliyor arşivlendi. "Sürekli yaz saati 1 yıl sonra başlıyor" 14.03.2012 Sabah Gazetesi]
  13. ^ "Kış saati uygulaması 8 Kasım'a ertelendi". Hürriyet Gazetesi. 2 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2015. 
  14. ^ "Kocalar A.O., Toros H., 2014. Yaz ve Kış Saati Uygulamasının Türkiye için Değerlendirilmesi, Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, EJOSAT, Vol. 1, No. 3, 56-68". 20 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2016. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Eşgüdümlü Evrensel Zaman</span> medeni ve bilimsel zaman

Eşgüdümlü Evrensel Zaman ya da özgün kısaltmasıyla UTC, dünya genelinde saatleri ve zamanı düzenlemek için kullanılan temel zaman standardıdır. Mevcut zaman için bir referans noktası oluşturarak günlük zaman ve zaman dilimlerinin temelini oluşturur. UTC, uluslararası iletişimi, navigasyonu, bilimsel araştırmaları ve ticareti kolaylaştırır.

Greenwich Ortalama Zamanı, Greenwich Saati veya kısaltmasıyla GMT, başlangıç meridyeni üzerinde ortalama güneş zamanı. GMT, Britanya Adaları'nın standart zaman dilimidir. Adını Londra'nın güneydoğusundaki Greenwich banliyösünden alır. Burada bulunan rasathanenin üzerinde bulunduğu kabul edilen meridyen, baş meridyen (0°) kabul edilir.

Uluslararası ortak saat kullanımı amacıyla ortak bir başlangıç belirlenerek (Greenwich) oluşturulmuş, on beş boylamın güneş önünden bir saatte geçişi esas alınarak on beş boylam aralıkla çizilen saat dilimleridir.

<span class="mw-page-title-main">Avrupa Yaz Saati</span>

Avrupa Yaz Saati, enerji tasarrufu sağlamak amacıyla, Mart ayının son pazar günü başlayıp, Ekim ayının son pazar günü biten bir uygulamadır.

<span class="mw-page-title-main">Yaz saati uygulaması</span> Periyodik olarak saatlerin belirli bir miktarda değiştirilmesi

Yaz saati uygulaması (YSU), herhangi bir ülkede veya bölgede gün ışığından, sabahları daha az, öğleden sonra daha çok yararlanmak üzere, periyodik olarak, saatlerin belirli bir miktarda değiştirilmesidir. Genellikle, bu uygulama kapsamında saatler ilkbahar başlangıcında bir saat ileri, sonbaharda ise bir saat geri alınır. Çağdaş yaz saati uygulaması ilk defa 1895 yılında Yeni Zelandalı bir böcekbilimci olan George Vernon Hudson tarafından önerildi. O günden sonra birçok ülke bu uygulamayı benimseyerek kullanmaya başladı. Bununla birlikte, yaz saati uygulamaları ülkeler arasında farklılık gösterebilir.

<span class="mw-page-title-main">Zafer Çağlayan</span> Türk iş insanı ve siyasetçi

Mehmet Zafer Çağlayan, Kürt asıllı Türk iş insanı ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Sebahattin Öztürk</span> Türk bürokrat

Sebahattin Öztürk, Türk bürokrat, eski Türkiye İçişleri Bakanı.

<span class="mw-page-title-main">İran Standart Saati</span> İranın kullandığı saat dilimi

İran Standart Saati (IRST) ya da İran Saati (IT) İran'ın kullandığı saat dilimidir. Diğer bir deyişle İran UTC+03.30'u kullanmaktadır. IRST 52,5 derece doğu meridyeni ile tanımlanır.

<span class="mw-page-title-main">Öğrenci andı (Türkiye)</span> Türkiyede 1933-2013 yılları arasında ilköğretim okullarında her sabah öğrencilere okutulmuş ant

Öğrenci andı ya da Andımız, Türkiye'deki ilköğretim okullarında 1933-2013 yılları arasında her sabah öğrencilere bir tören ile okutulmuş olan bağlılık yeminidir.

<span class="mw-page-title-main">Ülkelere göre yaz saati uygulaması</span> Vikimedya liste maddesi

Dünya çapında yaz saati uygulaması kullanan ülkelerin listesi.

<span class="mw-page-title-main">UTC+03.00</span> UTCden +03.00a kadar olan bir süre için tanımlayıcı

UTC+03:00, UTC'den 3 saat ileri zaman dilimi.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Saati</span> Türkiye Cumhuriyetinin zaman dilimi

Türkiye Saati ya da kısaltmasıyla TSİ, Türkiye'de geçerli olan zamandır. Ülkede sabit olarak UTC+3 zamanı kullanılmaktadır. Geçmişte kullanılan yaz saati uygulamasına 8 Eylül 2016'da son verilmiş, kışın da yaz saati kullanılacak şekilde ülkenin resmî saati UTC+2'den UTC+3'e sabitlenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Uzak Doğu Avrupa Saati</span>

Uzak Doğu Avrupa Saati (UDAS), Eşgüdümlü Evrensel Zaman'ın üç saat ilerisinde olan zaman dilimi. Belarus, Rusya'nın batısı ve Türkiye yaz saati uygulamasını kaldırarak tüm yıl boyunca bu zaman diliminde bulunduğundan ötürü üç ülkenin başkentinin adları ile de bilinir.

<span class="mw-page-title-main">UTC farkı</span>

UTC farkı, belirli bir yer ve tarih için Eşgüdümlü Evrensel Zaman (UTC) ile yerel saat arasında olan farktır. Ülkelerin coğrafi konumlarına göre bu fark değişir. Örneğin Kâbil için fark +04.30 iken Berlin için UTC farkı +01:00, +0100 veya +01'dir.

<span class="mw-page-title-main">Çin'de zaman</span>

Çin'in coğrafi açıdan beş farklı zaman dilimini kapsamasına rağmen ülkenin tümünde resmî olarak Eşgüdümlü Evrensel Zaman'ın 8 saat ilerisindeki UTC+08.00 zaman dilimi izlenir. Ülkede izlenen resmî ulusal standart zaman, ülke içerisinde Pekin Zamanı, uluslararası olarak ise Çin Standart Zamanı olarak bilinir. 1991 yılından beri yaz saati uygulaması uygulanmamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kaliningrad Saati</span>

Kaliningrad Saati, UTC'den iki saat önce (UTC+02.00) iki saat ilerisinde, Moskova Saati'nden (MSK−1) 1 saat gerisinde olan zaman dilimidir. Rusya'daki Kaliningrad Oblastında kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan Saati</span> Azerbaycan Cumhuriyetinin zaman dilimi

Azerbaycan Saati ya da kısaltmasıyla AZV, Azerbaycan'da geçerli olan zamandır. Ülkede sabit olarak UTC+4 zamanı kullanılmaktadır. 17 Mart 1997'de kullanılmaya başlanılan yaz saati uygulamasına 17 Mart 2016'da son verilmiş, kışın UTC+4 ve yazın UTC+5 olan saat dilimi de tüm yıl boyunca UTC+4'e sabitlenmiştir. Ülkede yaz saati uygulaması yürürlükteyken, her yıl Ekim ayının son Pazar günü kış saatine ve Mart ayının son Pazar günü ise yaz saatine geçiliyordu.

Türkiye'deki tarih ve saat gösterimi, ISO 8601 standartlarındadır. Küçük endian tarih formatı kullanılır ve 24 saatlik zaman sistemi 12 saatlik zaman sisteminden daha yaygındır. Resmî olarak Miladi takvim kullanılır ve saat dilimi UTC+03.00'tür (TSİ).

<span class="mw-page-title-main">Kazakistan'da zaman</span>

Her ne kadar toprakları dört coğrafi zaman dilimine yayılmış olsa da, Kazakistan'da zaman dilimi UTC+05:00'tir. Ülkede Yaz saati uygulaması olmadığı için yıl boyunca geçerlidir. Kazakistan, 1 Mart 2024'te tek bir saat dilimine (UTC+05:00) geçiş yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Brezilya'da zaman</span> Brezilyada kullanılan saat dilimleri

Brezilya'da zaman, Brezilya'da kullanılan zaman dilimlerini ifade eden bir kavramdır. Ülkede UTC-02.00, UTC-03.00, UTC-04.00 ve UTC-05.00 olmak üzere 4 farklı zaman dilimi kullanılmaktadır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.