İçeriğe atla

Türkiye'de ulaşım

İstanbul Havalimanı

Türkiye’de ulaşım, bu ülkenin kamusal ve özel ulaşım sistemiyle ilgilidir.

Demiryolları

Ana madde: Türkiye'deki demiryolu hatları listesi

Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları 2.336 kilometrelik kısmı elektrikli olan toplam 10.984 kilometrelik bir ağa sahiptir.[1] Bütün bu ağ içinde günlük yolcu trenleri vardır.[2] TCDD, 2023 yılına dek 10.000 kilometrelik yüksek hızlı hat yatırım programı başlatmıştır. Şubat 2014 tarihi itibarıyla Ankara-Eskişehir, Ankara-Konya ve Eskişehir-Konya olarak üç yüksek hızlı tren güzergâhı vardır.

Türkiye'deki demiryolu hatları
TCDD HT80000

Komşu ülkelerle demiryolu bağlantıları

  • Azerbaycan Azerbaycan - Gürcistan yoluyla - farklı ray ölçüsü /1520mm - yapım aşamasında.
  • Ermenistan Ermenistan - kapalı - farklı ray ölçüsü /1520mm.
  • Bulgaristan Bulgaristan - açık.
  • Yunanistan Yunanistan - açık.
  • Gürcistan Gürcistan - yapım aşamasında - farklı ray ölçüsü /1520mm.
  • İran İran - Van Gölü raylı feribot yoluyla - aynı ray ölçüsü.
  • Irak Irak - direkt bağlantı yoktur, servis Suriye güzergâhıyla sağlanırdı - aynı ray ölçüsü.
  • Suriye Suriye - kapalı - aynı ray ölçüsü.

2007

  • 7 Şubat - Kars-Tiflis-Bakü demiryolu anlaşması imzalandı.

Karayolu ulaşımı

Ankara Otogarı
Ana madde: Türkiye'deki otoyollar listesi

Kamusal karayolu ulaşımı

Türkiye’de şehirler arası ulaşımı sağlayan çok sayıda özel otobüs şirketi vardır. Daha küçük yerleşim birimlerinin arasında bağlantıları dolmuşlar, minibüsler sağlar.

2018 yılı itibarıyla karayolundaki araç sayısı 22,8 milyondur. Türkiye’deki tip ve kullanıma göre araç sayıları şu şekildedir:[3]

Araç tipi Sayısı Oran
Otomobil12.398.190 %54,2
Kamyonet3.755.580 %16,4
Motosiklet3.211.328 %14,0
Minibüs487.527 %2,1
Traktör1.885.952 %8,3
Otobüs218.523 %1
Kamyon845.462 %3,7
Özel amaçlı araç 63.359 %0,3
Toplam 22.865.921

Yıllara göre motorlu taşıtları (2002-2018)

YılToplamOtomobilMinibüsOtobüsKamyonetKamyonMotosikletÖzel amaçlıTraktör
2002 8.655.1704.600.140241.700120.097875.381567.1521.046.90723.6661.180.127
2003 8.903.8434.700.343245.394123.500973.457579.0101.073.41524.4681.184.256
2004 10.236.3575.400.440318.954152.7121.259.867647.4201.218.67728.0041.210.283
2005 11.145.8265.772.745338.539163.3901.475.057676.9291.441.06630.3331.247.767
2006 12.227.3936.140.992357.523175.9491.695.624709.5351.822.83134.2601.290.679
2007 13.022.9456.472.156372.601189.1281.890.459729.2022.003.49238.5731.327.334
2008 13.765.3956.796.629383.548199.9342.066.007744.2172.181.38335.1001.358.577
2009 14.316.7007.093.964384.053201.0332.204.951727.3022.303.26134.1041.368.032
2010 15.095.6037.544.871386.973208.5102.399.038726.3592.389.48835.4921.404.872
2011 16.089.5288.113.111389.435219.9062.611.104728.4582.527.19034.1161.466.208
2012 17.033.4138.648.875396.119235.9492.794.606751.6502.657.72233.0711.515.421
2013 17.939.4479.283.923421.848219.8852.933.050755.9502.722.82636.1481.565.817
2014 18.828.7219.857.915427.264211.2003.062.479773.7282.828.46640.7311.626.938
2015 19.994.47210.589.337449.213217.0563.255.299804.3192.938.36445.7321.695.152
2016 21.090.42411.317.998463.933220.3613.442.483825.3343.003.73350.8181.765.764
2017 22.218.94512.035.978478.618221.8853.642.625838.7183.102.80060.0991.838.222
2018 22.865.92112.398.190 487.527 218.523 3.755.580 845.462 3.211.328 63.359 1.885.952

Kaynak[3]

Yol ağı

  • Toplam ağ: 426.906 km
  • Taş döşenmiş: 177.550 km (2004)
Otoyollar: 2.080 km (2010)
Bölünmüş yollar: 16.784 km (2010)[4]
  • Taş döşenmemiş 249.356 km (2004)

2010 itibarıyla tünel sayısı 155 (toplam uzunluk 99,5 km), köprü sayısı 6447 (toplam uzunluk 296,3 km).[5][6]

Kaynakça

  1. ^ TCDD İstatistikleri 11 Ağustos 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. - PDF belgesi
  2. ^ Uysal, Onur. "Traveling by Train in Turkey" 16 Mart 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Rail Turkey, 05 Mart 2014
  3. ^ a b "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 21 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 21 Haziran 2019. 
  4. ^ "Yol Ağı Bilgileri". 9 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2014. 
  5. ^ www.kgm.gov.tr İstatistikler[]
  6. ^ www.kgm.gov.tr İstatistikler[]

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Bağdat Demiryolu</span> Osmanlı İmparatorluğu’nda inşa edilmiş demiryolu hattı

Bağdat Demiryolu, Osmanlı İmparatorluğu'nda Konya'dan Bağdat'a ulaşmak üzere 1903'te yapımına başlanan 1597 km. uzunluğundaki demiryolu hattıdır. Demiryolu hattının uzunluğu İstanbul - Konya arasındaki Osmanlı Anadolu Demiryolları ve diğer bağlı hatlarla beraber 3205 km.'ye ulaşmaktadır. Zamanının en büyük altyapı projelerinden biri olan demiryolu hattının inşası on yıllar sürmüştür. I. Dünya Savaşı'nın başında bile hattın tamamlanabilmesi için 960 km. gerekmekteydi. Demiryolu hattının Bağdat'a uzanan kesimi ancak 1930'ların sonunda tamamlanabilmiş ve İstanbul'dan Bağdat'a ilk tren 1940'ta yola çıkmıştır. 1940'tan Irak'ın işgali'nin başladığı 2003'e kadar Türkiye – Suriye – Irak arasında kesintisiz bir şekilde tren işletmeciliği yapılmıştır. Irak'ın işgaliyle birlikte özellikle Irak'ta tren işletmeciliği sekteye uğramıştır. 2000'li yılların sonlarında üç ülke arasında tren işletmeciliği yeniden başlamış ancak 2011'de Suriye İç Savaşı'nın patlak vermesiyle yeniden durmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları</span> Türk devlet kurumu

Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları (TCDD), Türkiye'deki demiryolu ulaşımının altyapısını geliştiren, düzenleyen ve kontrol eden resmî kurumdur.

<span class="mw-page-title-main">Yüksek Hızlı Tren</span> TCDD Taşımacılık tarafından sunulan yüksek hızlı tren hizmeti

Yüksek Hızlı Tren ya da kısaca YHT, Türkiye'de TCDD'ye ait yüksek hızlı demiryolu hatları üzerinde TCDD Taşımacılık tarafından işletilen yüksek hızlı tren setleri ile sunulan yüksek hızlı demiryolu hizmetidir.

<span class="mw-page-title-main">Ankara-İstanbul yüksek hızlı demiryolu</span> Yüksek hızlı demiryolu hattı

Ankara – İstanbul yüksek hızlı demiryolu ya da kısaca Ankara – İstanbul YHD, Ankara YHT – Halkalı arasında Yüksek Hızlı Tren hizmeti verilen azami 250 kilometre/saat (160 mph) hıza uygun çift hatlı, elektrikli, sinyalli yüksek hızlı demiryolu hattıdır.

<span class="mw-page-title-main">Polatlı-Konya yüksek hızlı demiryolu</span> Yüksek hızlı demiryolu hattı

Polatlı – Konya yüksek hızlı demiryolu ya da kısaca Polatlı – Konya YHD, Polatlı YHT – Konya arasında Yüksek Hızlı Tren hizmeti verilen azami 300 kilometre/saat (190 mph) hıza uygun çift hatlı, elektrikli, sinyalli yüksek hızlı demiryolu hattıdır.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul-Konya Yüksek Hızlı Treni</span> Yüksek hızlı tren hizmeti

İstanbul - Konya Yüksek Hızlı Treni ya da kısaca İstanbul - Konya YHT, 673,021 kilometre (418,196 mi) uzunluğundaki Söğütlüçeşme - Konya güzergâhında TCDD Taşımacılık tarafından işletilen Yüksek Hızlı Tren'dir.

<span class="mw-page-title-main">Toros Ekspresi</span>

Toros Ekspresi, Adana Garı ile Konya Garı arasında, Adana, Mersin, Niğde, Konya, Karaman olmak üzere toplam 5 ilin sınırları içerisinden geçerek ve toplam 26 istasyona ulaşım hizmeti sağlayan, TCDD Taşımacılık tarafından işletilen anahat treninidir. Eskiden bu anahat treni Haydarpaşa - Halep - Bağdat arası işlerdi. Ancak o dönemde trenin rotası Ankara'dan geçmekteydi. Daha sonra güzergahı Konya'ya yönlendirilmiş, Haydarpaşa-Gaziantep arasında hizmet vermiş ve haftada bir gün Haydarpaşa-İslahiye-Halep-Şam uluslararası treniyle bağlantılı olarak çalışmıştır. Haydarpaşa'nın geçici olarak kapatılması, İstanbul-Konya Yüksek Hızlı Treni'nin inşaatı ve Gaziray çalışmaları nedeniyle tren önce Eskişehir-Adana hattına kısaltılmıştır. İstanbul-Konya Yüksek Hızlı Treni açıldıktan sonra şu anda Konya-Adana hattında işlemektedir.

<span class="mw-page-title-main">TCDD HT80000</span>

TCDD HT 80000, Alman teknoloji üreticisi Siemens AG tarafından üretilmiş olup operasyonel hızı 300 km/saat olan bir hızlı tren setidir. TCDD Taşımacılık tarafından Yüksek Hızlı Tren hatlarında, Ankara - Konya YHT, Ankara - Eskişehir YHT, Ankara - İstanbul YHT ve Ankara - Sivas YHT hatlarında kullanılmaktadır. Tüm trenler Avrupa Tren Kontrol Sistemi (ETCS) uyumludur.

<span class="mw-page-title-main">Ali Çetinkaya Garı</span> Merkez, Afyonkarahisarda bir tren istasyonu

Afyonkarahisar Ali Çetinkaya Garı, eskiden Afyonkarahisar Garı, Afyonkarahisar'ın il merkezi Ali Çetinkaya Mahallesi'nde yer alan TCDD'ye ait hemzemin ana tren istasyonudur.

Konya - Yenice demiryolu, Konya - Karaman - Ulukışla - Pozantı - Yenice arasında bulunan TCDD'ye ait ana demiryolu hattıdır. Hat Konya'dan Mersin ve Adana'ya giden ana konvansiyonel yük ve yolcu treni rotasıdır.

Türkiye'de demiryolu ulaşımı, bu ülkenin kentsel ve şehirlerarası demiryolu ulaşım sistemiyle ilgilidir. Ülkenin ana demiryolu işletmesi tüm uzun mesafe ve sınır ötesi yük ve yolcu demiryolu taşımacılığından sorumlu olan TCDD'dir. Bunun dışında kentlerde metro ve tramvayları işleten yerel şirketler bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">İzmir Mavi Treni</span> TCDD Taşımacılık Anahat Treni

İzmir Mavi Treni, İzmir-Basmane – Ankara güzergâhında karşılıklı olarak hizmet veren Mavi Tren sınıfı anahat trenidir.

<span class="mw-page-title-main">Pamukkale Ekspresi</span>

Pamukkale Ekspresi, TCDD Taşımacılık tarafından Denizli-Eskişehir arasında karşılıklı olarak işletilen ekspres tren hattı. Dinar, Sandıklı, Afyonkarahisar ve Kütahya'dan geçmektedir. Önceden Haydarpaşa - Burdur - Isparta - Denizli arası çalışmakta, Karakuyu'da Burdur ve Isparta'ya giden vagonlarla Denizli yönüne giden vagonlar ayrılmakta daha sonra Burdur ve Isparta yönlü vagonlar da Gümüşgün'de birbirinden ayrılıyordu. Ters istikamette ise önce Gümüşgün'de Isparta ve Burdur'dan gelen vagonlar; daha sonra Karakuyu'da da bu vagonlarla Denizli'den gelen vagonlar birleşmekte ve tren İstanbul'a tek parça olarak gitmekteydi. Her gün karşılıklı olarak Haydarpaşa'dan saat 17:35'te, Denizli'den 17:00'de, Isparta'dan 18:52'de, Burdur'dan 19:00'da hareket etmekte ve Eskişehir'de gece vakti gara uğramadan Enveriye istasyonunda durmaktaydı. Haydarpaşa garının geçici olarak kapatılması ve Ankara-İstanbul Yüksek Hızlı demiryolu'nun inşaatı nedeniyle güzergâhı Eskişehir'e dek kısaltıldı, 2008 yılında Isparta ve Burdur bağlantıları kaldırıldı.

İzmir, Batı Anadolu için önemli bir ulaşım merkezidir. İzmir'in kapsamlı bir otobüs sistemi, gelişmekte olan bir metro ve banliyö demiryolu sistemi ve büyük bir kentsel feribot ağı bulunmaktadır. Ayrıca kenti Çeşme ve Aydın'a bağlayan otoyolları ve kentin çevresini halka gibi saran bir Çevre Yolu bulunmaktadır. Kentteki toplu taşıma hizmeti, tamamı İzmir Büyüşehir Belediyesi'nin sahip olduğu dört ayrı kamu kuruluşu tarafından yürütülmektedir.

Ege Ekspresi, TCDD Taşımacılık tarafından İzmir-Basmane – Eskişehir güzergâhında her gün karşılıklı bir sefer işletilen anahat trenidir.

Ankara – Kars demiryolu, Türkiye'nin başkenti Ankara'yı sınır şehri Kars'a bağlayan TCDD'ye ait konvensiyonel demiryolu hattıdır.

<span class="mw-page-title-main">Polatlı-İzmir yüksek standartlı demiryolu</span> Yüksek standartlı demiryolu hattı

Polatlı – İzmir yüksek standartlı demiryolu ya da kısaca Polatlı – İzmir YSD, Polatlı YHT – İzmir-Basmane arasında yapımı süren çift hatlı, elektrikli ve sinyalli yüksek standartlı demiryolu projesidir. Hat üzerinde TCDD Taşımacılık tarafından Yüksek Hızlı Tren seferleri düzenlenecektir. Yolculuk süresinin 210 dakika olması beklenmektedir. 2024 yılı itibarıyla toplam maliyetinin ₺64,5 milyar olması planlanan hattın tamamının 2027 yılında açılması hedeflenmektedir.

<span class="mw-page-title-main">TCDD Taşımacılık Yük Taşımacılığı</span> TCDD Taşımacılık tarafından sunulan trenle yük taşımacılığı hizmeti

TCDD Taşımacılık Yük Taşımacılığı, TCDD'ye ait demiryolu hatları üzerinde TCDD Taşımacılık tarafından yürütülen Yük Taşımacılığı Hizmetidir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de yüksek hızlı demiryolu</span> Türkiyedeki yüksek hızlı demiryolu sistemine genel bakış

Türkiye'de yüksek hızlı demiryolu, 2003'te TCDD tarafından Ankara – İstanbul arasındaki illeri kapsayan 250 kilometre/saat (160 mph) azami hıza uygun Ankara – İstanbul yüksek hızlı demiryolu'nun inşasına başlanmıştır. Etütler yapıldıktan sonra ilk somut adım 2004'te atılmış ve yüksek hızlı demiryolu için yer açma işlerine başlanmıştır. 23 Nisan 2007'de hattın ilk etabı olan 245 kilometre (152 mi) uzunluğundaki Ankara – Eskişehir etabında deneme seferlerine başlanmış, 13 Mart 2009'da da 1 saat 25 dakika süren ilk yolculu ticari işletim yapılmıştır.

İstanbul - Eskişehir Yüksek Hızlı Treni ya da kısaca İstanbul - Eskişehir YHT, 279,658 kilometre (173,771 mi) uzunluğundaki Söğütlüçeşme - Eskişehir güzergâhında TCDD Taşımacılık tarafından işletilen Yüksek Hızlı Tren'dir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.