İçeriğe atla

Türkiye'de internet

Makale serilerinden
Türkiye arması
Toplum
Sanat ve edebiyat
Diğer
Semboller
Sultanahmet Meydanı'nda İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansı tarafından yerleştirilmiş bir ücretsiz Wi-Fi noktası tabelası.

Türkiye'de internet, ilk kez 12 Nisan 1993 tarihinde kullanılmaya başlamıştır.

Dijital pazarlama ajansı We Are Social'ın 2020 yılı raporuna göre Ocak 2020 itibarıyla Türkiye nüfusunun %74'ünü oluşturan 62,7 milyon kişi internet kullanmaktadır.[1] Kullanıcılar 7 saat 29 dakikayı ise herhangi bir cihazla internete bağlanarak geçirmektedir; ortalama 4 saati mobil bir cihazla internete bağlanmaktadır.[1] Speedtest.net raporuna göre 2022 yılının Şubat ayında ortalama sabit geniş bant internet hızı 27,64 Mbps olan Türkiye, dünya sıralamasında 102. sıradadır.[2]

Tarihçe

Türkiye'de internet ile ilgili ilk çalışmalar 1980'li yıllarda başlamış; 1987'de Ege Üniversitesi'nin öncülüğünde, Türkiye Üniversite ve Araştırma Kurumları Ağı (TÜVAKA) adıyla akademik tabanlı bir ağ kurulmuştu.[3] Türkiye'nin ilk akademik tabanlı olmayan ve birçok kurum ve kuruluşu İnternet bağlantısına kavuşturmayı amaçlayan internet ağı projesi ise 1991 yılında ODTÜ ve TÜBİTAK tarafından başlatılmıştı. Bu çerçevede ilk deneysel bağlantı 1992 yılının Ekim ayında Hollanda'ya yapılmasından sonra[4] ilk internet bağlantısı ODTÜ Bilgi İşlem Daire Başkanlığına ait yönlendiriciler ve PTT'den sağlanan 64 Kbps kapasiteli kiralık hat kullanılarak gerçekleştirildi ve ABD'deki NSFNet ile bağlantı kuruldu.[5] Bu nedenle 12 Nisan tarihi, Türkiye'de İnternet'in "doğum günü" olarak kabul edilir.

1993-1996 yılları arasında, Türkiye'deki üniversitelerin birçoğu ve kimi kamu kuruluşları ODTÜ üzerinden internete bağlandılar. Bu yıllarda sırayla Ege, Bilkent, Boğaziçi ve İstanbul Teknik üniversitelerinde de internet bağlantı gerçekleştirildi. İlk Türkçe içerikli web sayfaları ODTÜ ve Bilkent Üniversitelerinin web siteleri oldu. Bunu, doksanlı yılların sonunda hayata geçen Ekşisözlük ve Mynet gibi siteler takip etti.[5]

İnternetten ticari kuruluşların ve internet servis sağlayıcılarının yararlanmasını sağlayacak TURNET projesi 1996 Ağustos ayında hayata geçti. TURNET'in hatlarından ticari olarak yararlanan İnternet Servis Sağlayıcı şirketler (ISS) ortaya çıktı ve internet hizmetini üçüncü kişilere belirledikleri fiyattan satmaya başladılar. 1997'ye gelindiğinde, ISS sayısı sekseni geçmişti.[5]

1996 sonlarından itibaren Türkiye'de birçok gazete ve dergi internet üzerinden yayımlanmaya; 1997 yılının ortalarından itibaren bankalar internet üzerinden bankacılık hizmeti vermeye; 1997'nin sonlarında bazı popüler alışveriş merkezleri internet üzerinden alışveriş imkanları sunmaya başladı.[4] Bu dönemde ülkede internet servis sağlayıcılar üzerinden internet servisi alan ve internet erişimi olan ticari şirket sayısı 10.000'e, internete bağlı bilgisayar sayısı 30.000'e, her internet bağlantısından ortalama 8 kişinin yararlandığı düşünülerek internet kullanan kişi sayısı 250.000'e ulaştı.

1990'lı yılların sonu-2000'li yılların başında Ekşi Sözlük, sahibinden.com, itiraf.com, siberalem.com gibi internet girişimleri ortaya çıktı; Türkiye'nin ilk e-ticaret devleri, Gittigidiyor ve Sahibinden.com hayata geçti.

2012 yılında Türkiye genelinde internet kullanımı toplam nüfusun %45'ine ulaşmıştır.[6] 2015 itibarıyla Türkiye, 35 milyona yaklaşan aktif internet kullanıcılarının %94'ü (32,7 milyon) Facebook üyesi olan, Twitter'daki aktif kullanıcı sayısı ise 9,6 milyona ulaşan bir ülkedir.[5] 2017 yılı raporlarına göre ise Türkiye'de nüfusun %60'ını oluşturan 48 milyon kişi internete bağlanmaktadır.[7]

İstatistik

Nüfus yüzdesine göre internet erişim[6]
Yıllar2002200320042005200620072008200920102011201220132014201520162021
%11,38 12,33 14,58 15,46 18,24 28,63 34,37 36,40 39,82 43,07 45,13 56,07 59,31 62,76 66,81[8]82,6[9]

İnternet sansürü

Ana madde: Türkiye'de internet sansürü

Türkiye'de 7.000'den fazla internet sitesi engellidir. Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) tarafından engellenen sitelerin engeli için mahkeme kararı aranmaktadır. Yine Türkiye'de Mayıs 2008 ve 2010 tarihleri arasında YouTube, 2009 yılında Gabile ve GayRomeo.com gibi birçok site sansürlenmiştir. Yine BTK tarafından arama motorlarında birçok kelime yasaklı kelime olarak nitelendirilmiştir.

Kaynakça

  1. ^ a b "Digital 2020 Turkey". Datareportal.com, 18 Şubat 2020. 3 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2020. 
  2. ^ "Turkey's Mobile and Broadband Internet Speeds - Speedtest Global Index". Ookla. 19 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2022. 
  3. ^ "Türkiye'de İnternetin Gelişimi". Nişantaşı Üniversitesi Yeni Medya Bölümü web sitesi11 Nisan 2017. 8 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2018. 
  4. ^ a b "Türkiye'de İnternetin Kısa Tarihi". socialmediatr.com sitesi, 12 Nisan 2010. 8 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2017. 
  5. ^ a b c d "Türkiye'de internet 21 yaşında". aljazeera.com.tr. 22 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2018. 
  6. ^ a b (İngilizce)ITU - Free statistics 6 Ağustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. - Uluslararası Telekomünikasyon Birliği
  7. ^ Ayvaz, Tuğba. "İnternet Ve Sosyal Medya Kullanıcı İstatistikleri 2017". dijitalajanslar.com 6 Şubat 2017. 9 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2018. 
  8. ^ "Türkiye İnternet Kullanıcı Sayısı: 26.6 Milyon [IAB Türkiye Şubat 2013]". Eticaretmag. 19 Nisan 2013. 21 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2013. 
  9. ^ "Türkiye'de kaç kişi internet kullanıyor? İşte rakamlar". Teknoloji Haberleri - ShiftDelete.Net. 26 Ağustos 2021. 26 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Turkcell</span> Türk Telekomünikasyon Şirketi

Turkcell, Türkiye merkezli teknolojik iletişim operatör şirketidir. GSM, 2G, 3G, 4G ve 4.5G operatörüdür. GSM 900, UMTS2100, LTE800, LTE900, LTE1800, LTE2100, LTE2600 teknolojilerini kullanarak hizmet vermektedir.

<span class="mw-page-title-main">İnternet pornografisi</span>

İnternet pornografisi, İnternet aracılığıyla dağıtılan pornografidir. Pornografi 1980'lerden beri İnternet üzerinde yer almaktadır, fakat asıl patlamasını 1991'de World Wide Web'in ortaya çıkışı ve İnternet'in genel kullanıma açılmasıyla birlikte yapmıştır.

Vodafone Telekomünikasyon Anonim Şirketi ya da Vodafone Türkiye, Türkiye'de GSM hizmeti veren bir mobil telekomünikasyon işletmecisidir. Uzan Holding tarafından kurulan Telsim, tüm varlıkları, lisans hakları ve baz istasyonları için 2005 yılında İngiliz telekomünikasyon şirketi Vodafone tarafından satın alınana dek hizmet vermiştir. 9.7 milyon abonesi olan Telsim, 28 Aralık 2005'te Vodafone'a bağlanmış, 24 Mayıs 2006'da adı Vodafone Türkiye olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Türk Telekom</span> Türk telekomünikasyon firması

Türk Telekom, 23 Ekim 1840 tarihinde kurulan PTT'nin telekomünikasyon ve posta hizmetlerinin 1995 tarihinde birbirinden ayrılması sonucunda Türkiye'ye telekomünikasyon hizmetlerini sunmak amacıyla devlet tarafından kurulmuş şirket. Geniş bant internet, sabit telefon, mobil ve dijital TV yayınları konusunda hizmet vermektedir.

<span class="mw-page-title-main">İnternetin tarihi</span>

İnternetin tarihi, bilgisayar teknolojisinin gelişimi ve küresel ağların birbirine bağlanması süreçleri ile yakından ilişkilidir. 1950'lerde bilgisayar bilimlerinin gelişimiyle başlayan bu süreç, 1960'larda ARPANET projesiyle devam etti.

<span class="mw-page-title-main">İnternet</span> elektronik iletişim ağı

İnternet, bilgisayar sistemlerini birbirine bağlayan elektronik iletişim ağıdır. TDK, internet sözcüğüne karşılık olarak genel ağı önermiştir. İnternet yerine zaman zaman sadece net sözcüğü de kullanılır.

Radyo ODTÜ, Ankara'da FM 103.1 frekansından yayın bir radyo istasyonudur. Pop-Rock, Alternatif-Rock tarzı yabancı müzik yayını yapan Radyo ODTÜ, Türkiye'de internet üzerinden yayın yapan ilk radyodur.

<span class="mw-page-title-main">Türkçe Vikipedi</span> Vikipedinin Türkçe sürümü

Türkçe Vikipedi, Vikipedi'nin 5 Aralık 2002'de başlatılan Türkçe sürümüdür. Madde sayısına göre 25. en büyük Vikipedi sürümüdür. 23 Ekim 2024 günü saat 05.32 itibarıyla (UTC) 623.206 maddeye ulaşmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Steam</span> çevrimiçi içerik sunan, dijital dağıtım ve hak yönetimi platformu

Steam, Valve Corporation tarafından geliştirilen, bir dijital dağıtım, dijital hak yönetimi, çok oyunculu oynanış ve iletişim sunan platformdur. Oyunların geniş çapta dağıtımı ve onlarla ilgili çoklu ortamların tamamen internet üzerinden yayılımı için kullanılmaktadır. Pek çok oyun, eklenti paketi, yazılım, video ve oyunlar ile ilgili programların satışı Steam üzerinden yapılmakta ve bu sayede bilgisayara doğrudan çevrimiçi olarak indirilebilmektedir. Ayrıca Steam, kullanım açısından performans sağlayan sistem tepsisi/sistem çekmecesi ve görev çubuğundaki pozisyonu ile benzerlerinden ayrılır.

Turkcell Superonline, kendi kurduğu altyapı üzerinden fiber internet başta olmak üzere çeşitli telekomünikasyon hizmetleri veren bir Turkcell grup şirketidir. Şirket, bireysel, kurumsal ve toptan segmentteki müşterilerine; ses, veri, genişbant internet erişimi, toplu ses taşıma, kiralık veri hattı hizmetleri ve katma değerli servisler sunmaktadır.

22 Şubat 2011'de tarihinde 2011/DK-10/91 no’lu karar ile onaylanarak 22 Ağustos 2011’de yürürlüğe girmesine karar verilen kanun düzenlemesidir. Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Elektronik Haberleşme Sektöründe Tüketici Hakları Yönetmeliği'nin 10. maddesi hükümleri kapsamında hazırlanmıştır. Bu uygulama dünyada Çin, Küba, İran gibi internetin tutuklu olduğu ülkelerde kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">TT Mobil</span> Türk Telekomun GSM operatörü hizmetlerini sunan şirket

TT Mobil, Türkiye'de faaliyet gösteren GSM operatörü ve mobil iletişim hizmetleri şirketi. TT Mobil Anonim Şirketi ya da kısaca TT Mobil, Türk Telekom markaları birleşmesi ile Avea firmasının yeni ismidir. Türkiye'de faaliyet gösteren mobil servis sağlayıcılarından biridir.

<span class="mw-page-title-main">Millenicom</span>

Millenicom; Azerbaycan merkezli SOCAR Holding'e bağlı, 2004 yılından itibaren Türkiye'de alternatif operatör olarak hizmetlerine devam eden İnternet servis sağlayıcısıdır. Millenicom, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu tarafından verilmiş olan Sabit Telefon Hizmeti (STH), İnternet servis sağlayıcılığı hizmeti (İSS) ve Altyapı İşletmeciliği (AİH) lisanslarına sahiptir.

Ağ Tarafsızlığı, kavramı internet servis sağlayıcıları veya devlet'in internet üzerindeki verilere eşit davranması ilkesine dayanır. Daha açık bir ifadeyle, internet üzerindeki hiçbir verinin, kullanıcının, içeriğin, sitenin, uygulamanın, platformun vs özel olarak bir politikayla, kanunla, kuralla kontrol edilmemesi ilkesine dayanır.

<span class="mw-page-title-main">ODTÜ Gaziantep Mühendislik Fakültesi</span>

ODTÜ Gaziantep Mühendislik Fakültesi, Orta Doğu Teknik Üniversitesinin 1973'te Gaziantep'te kurulan, 1987'de Gaziantep Üniversitesine bağlanan mühendislik fakültesi.

Mobil imza, 15 Ocak 2004 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisinde kabul edilen 5070 sayılı Elektronik imza kanunu kapsamında ıslak imza ile eşdeğer olan sayısal imza sistemidir. E-imza'dan farklı olarak NES adı verilen dijital varlığın Elektonik Sertifika Hizmet Sağlayıcılar (EHSH) tarafından taşınabilir USB aygıtı yerine GSM hattına tanımlanmasıdır.

Danimarka'da sansür 1849'dan beri Anayasa tarafından yasaklanmıştır:

§ 77: Herhangi bir kişi, bir mahkemede sorumlu tutulmasına bağlı olarak fikirlerini yazılı ve sözlü olarak yayınlama özgürlüğüne sahiptir. Sansür ve diğer önleyici tedbirler bir daha asla uygulanmayacaktır.

<span class="mw-page-title-main">Özel tarama</span> Bazı web tarayıcılarında bulunan gizlilik özelliği

Özel tarama veya gizli tarama birçok web tarayıcılarında bulunan bir gizlilik özelliğidir. Böyle bir modda çalışırken, tarayıcı geçici bir oturum oluşturur. Tarayıcının ana oturumundan ve kullanıcı verilerinden izole edilmiştir. Web tarama geçmişi kaydedilmez ve çerezler gibi yerel veriler, oturum kapatıldığında silinir.

<span class="mw-page-title-main">IP adresi engelleme</span>

IP adresi engelleme, belirli IP adreslerine sahip ana bilgisayarlardan gelen istekleri engelleyen bir ağ hizmeti yapılandırmasıdır. IP adresi engelleme, yaygın olarak kaba kuvvet saldırılarına karşı koruma sağlamak ve kesintiye neden olan bir adresin erişimini önlemek için kullanılır.

Netgsm, Türkiye'nin dördüncü GSM operatörü.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.