İçeriğe atla

Türkiye'de engelli bakım hizmetleri

Uluslararası Engelli Simgesi

2828 Sayılı Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Kanununun Ek 7. Maddesi gereğince, bakıma muhtaç derecede engelli vatandaşlara verilen aylık Evde Bakım Maaşını oluşturmaktadır.[1]

Engelli vatandaşlara sahip çıkmak Sosyal Devlet olma ilkesi gereğince devletin üstlendiği bir hizmettir. Sosyal devlet, gerek kendi kurumları ve bakım hizmetleri kanalıyla engelli vatandaşlara bu hizmeti vermekte gerekse de engelli vatandaşların bakımını üstlenmiş yakınlarına veya vasilerine belirli bir ücret karşılığında bu hizmeti vermelerini sağlamaktadır. Evde Bakım hizmeti ücreti ya da aylığı tamamen “Tam Bağımlı” sınıfına giren engelli vatandaşlara bakmayı kabul etmiş akrabası veya vasisi olan bakıcıya verilen bir aylıktır. SHÇEK evde bakım aylığını kimler alabilir, başvuru şartları ve başvuru yolları sırayla şöyledir;

Kimler Başvurabilir?

Başkasının yardımı ve bakımı olmadan, gündelik hayatını devam ettirmesi mümkün olmayan, yeme, içme, tuvalet ve temizlik vb. ihtiyaçlarını tek başına gideremeyen, engellilere verilecek engelli sağlık kurulu raporlarında “Tam Bağımlı (Evet,Hayır)” kısmında “Evet” işaretlenmiş her engelli başvuru hakkına sahiptir.

Başvuru Şartları

Evde bakım başvuru şartları, bireylerin devlet tarafından sunulan evde bakım yardımından yararlanabilmesi için karşılamaları gereken kritik koşulları ifade eder. Bu şartlar, genellikle ekonomik durum, engellilik durumu, sağlık raporları ve bakım gereksinimlerine dayalı olarak belirlenir. Evde bakım hizmetlerinden faydalanmak isteyenler, bu koşulları karşılamak için ilgili prosedürlere ve yönergeleri takip etmelidir.[2]

  • Hanede yaşayan kişi başına düşen ortalama aylık gelir, asgari ücretin 2/3'ünden az olmalı.
  • Engelli birey, gerekli sağlık raporuna sahip olmalı ve günlük yaşamını başkasının yardımı olmadan sürdürememeli.
  • Engelli sağlık kurulu raporunda Tam Bağımlı işaretli olmalıdır.

Başvurusu sonrası dikkat edilmesi gerekenler

Evde bakım hizmetlerine başvurmak, bakıma muhtaç bireylerin yaşam kalitesini artırmak ve onların daha bağımsız bir şekilde günlük yaşamlarını sürdürmelerini sağlamak için önemli bir adımdır. Ancak başvurunun kabul edilmesinin ardından da belirli sorumluluklar ve dikkat edilmesi gereken önemli konular vardır.

  1. Birden fazla bakıma ihtiyacı olan engelli bireyler bulunursa, her bir sonraki bakıma ihtiyacı olan engelli, iki kişi olarak sayılır.
  2. Evde bakım yardımı hak kazanmak için Bakanlık bilgi sisteminden onay alınmalıdır.
  3. Engelli bireyin tedavisi il içinde veya il dışında olsa bile, evde bakım yardımı devam eder. Ancak bakımın yetersiz olduğu durumlarda bir heyet tarafından değerlendirme yapılır.
  4. Engelli bireyin geçici olarak il dışına çıkması durumunda, bu durum il müdürlüğüne bildirilmelidir. 6 aydan uzun süreli ayrılıklarda değerlendirme yapılır.
  5. Aynı şekilde, yurtdışına çıkması durumunda da 6 aydan uzun süreli ayrılıklarda yardım sonlandırılır.
  6. Özel bakım merkezine veya resmi bakım ve rehabilitasyon merkezine yerleşmek isteyenlerin yardımı sonlandırılmaz, başvuruları ilgili mevzuata göre değerlendirilir.
  7. Bakım verenin geçici olarak bakım yapamaması durumunda, akrabalardan biri 30 gün boyunca bakım yapabilir ve evde bakım yardımı devam eder.
  8. Bakım hizmeti veren kişinin talebi üzerine, engelli birey yılda 30 günü geçmeyen sürelerle geçici misafir olarak kabul edilebilir ve evde bakım yardımı devam eder.
  9. Evde bakım yardımı alan engelli bireyler, sınırlı bir süre boyunca gündüz hizmet merkezlerinden hizmet alabilir ve bu süre zarfında evde bakım yardımı devam eder.
  10. Evde bakım yardımı alan bakım veren, engelli birey ile birlikte kadın konukevine geçici olarak yerleşirse, evde bakım yardımı devam eder.

Gelir kriterinde dikkat edilen hususlar

Sosyal destek ödemeleri, genellikle ekonomik durumu zorlayan bireyler veya hanelere yöneliktir. Bu yardımların dağıtılabilmesi için aranan kriterlerden bir tanesi de gelir kriteridir. Evde bakım parası için aranan gelir kriteri şartları şu şekildedir;

Gelir Hesaplama Kriterleri: Evde bakım yardımı başvurularında gelir durumu, hanede ikamet eden tüm bireylerin aylık gelirlerinin ortalama aylık tutarı üzerinden değerlendirilir. Bu gelirler "aylık net maaşlar, nafaka, ücret, yevmiye, kira getirileri, banka mevduat faizleri ve diğer gelir kaynakları" dahil olmak üzere hesaplanır.

Konut Değerlemesi: Hanenin ikamet ettiği konut dışındaki diğer gayrimenkuller, takdir edilen veya beyan edilen rayiç bedelinin belli bir kısmı ve kira getirilerinin toplamıyla değerlendirilir. İkamet edilmeyen konutlar için rayiç bedelin 120'de biri hesaba katılır.

Dükkan Değerlemesi: Dükkanlar için takdir edilen veya beyan edilen rayiç bedel, aylık kira getirileri ile birlikte gelir hesaplamasına dahil edilir. Kira geliri olmayan dükkanlar için ise dükkanın rayiç bedelinin 120'de biri esas alınır.

Arazi ve Araç Değerleri: Hanenin depo, arsa, arazi, tarla gibi taşınmazları, rayiç bedelin bir bölümü ve bu taşınmazlardan elde edilen gelirlerle birlikte değerlendirilir. Aynı şekilde, binek ve ticari/zirai amaçlı araçlar için araçların kasko veya rayiç bedeli 120/1 kadarı hesaplamalara dahil edilir.

Hayvan Gelirleri ve Banka Mevduatı: Hanenin büyük ve küçükbaş hayvanlarının yıllık getiri miktarı aylık tutara dönüştürülerek hesaplamalara eklenir. Ayrıca, banka mevduatları gibi menkul servetlerin faiz oranına göre hesaplanacak aylık getirilerinin iki katı tutarı değerlendirmeye alınır.

Sosyal Yardımlar ve Diğer Gelirler: Bakanlık tarafından ödenen düzenli ve düzensiz sosyal yardımlar, koruyucu aile ödemeleri, burslar, harçlıklar gibi nakdi yardımların aylık ortalaması gelir hesaplamalarına dahil edilir.

Gelir kriteri hesaplama yöntemi

Engelli evde bakım geliri kriteri hesaplaması, asgari ücret rakamının 3/2'sinin alınarak hanedeki kişi başı gelir rakamının belirlendiği bir süreci içerir. Ayrıca, bireyin evde bakım yardımını hak etmesi için sadece maaş gelirini değil, aynı zamanda yukarıda belirtilen kriterlere göre diğer gelirlerini de beyan etmesi gerekmektedir.

Taşınır ve taşınmaz malların rayiç bedelleri, kasko bedelleri ve resmi kayıtlar gibi çeşitli hesaplama yöntemleri ile değerlendirilir.[3]

Başvuruda İstenilen Belgeler

Bakıma muhtaç engellinün başvurusunda, bakıma muhtaç engelliden, ailesinden veya yasal temsilcisinden aşağıdaki belgeler istenir.

  • engelli ve bakıcı olarak yazılan kişinin kimlik fotokopileri.
  • Devlet Hastanelerinden alınan tam bağımlı olduğunu gösterir engelli sağlık kurulu raporu veya fotokopisi
  • engelliye ilişkin iki adet vesikalık fotoğraf.
  • engelliye ilişkin varsa öğrenim durumunu gösterir belge veya sureti.
  • engellinün vasisi var ise, vesayete ve vasi atanmasına ilişkin mahkeme kararı.
  • Anne babanın boşanmış olması hâlinde, boşanmaya ilişkin mahkeme kararı[4]

Engelli Evde Bakım Maaşı Tutarları

Engelli bakım aylığı, özel bakım gerektiren engelli kişilere yönelik devlet tarafından her ay düzenli olarak ödenen bir maaş türüdür. Aylığın bağlanabilmesi, engelli yakınının bu haktan faydalanabilmesi için hanede kişi başına düşen gelir tutarı asgari ücretin 2/3 olması gereklidir.[5]

Dönem Evde Bakım Net Maaş Miktarı Aylığın Bağlanmasına Dair Üst Sınır
2024 - Ocak - Aralık 7.608,71 TL 11.334,74 TL
2023 - Temmuz - Aralık 5.097,96 TL 7.601,33 TL
2023 - Ocak - Temmuz 4.336,80 TL 5.671,00 TL
2022 - Temmuz - Aralık 3336,00 TL 2.835,60 TL
2022 - Ocak - Haziran 2.354,45 TL 2.835,60 TL
2021 - Temmuz - Aralık 1.797,97-TL 1.705,06-TL
2021 - Ocak - Haziran 1.657,86-TL 1.705,06-TL

Başvuru Ne Zaman Sonuçlanır?

Başvurunun SHÇEK İl Müdürlüğü’ne ulaşmasını takiben, engelli ve ailesi hakkında, sosyal çalışmacı, doktor, fizyoterapist, çocuk gelişimci, hemşire, sağlık memuru ve sosyolog unvanına sahip en az üç kişiden oluşan bakım hizmetleri değerlendirme heyeti, engelliyi ve ailesini ikametinde ve ikamet adresinde yaşamıyorlarsa fiilen yaşadıkları yerde gerekli incelemeleri yaparak bakım raporu hazırlar. Bakım raporunun hazırlanması sürecinde, acil durumlar haricinde, yukarıdaki belgelerin SHÇEK İl Müdürlüğü’ne ulaşması ile başvuru sahibinin oturduğu yer dikkate alınarak işlem sıralaması yapılır. Başvurunun sonuçlanması, normal süreçte 3-6 aylık bir süre aldığı belirtilmektedir.

Dipnotlar

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 12 Aralık 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2011. 
  2. ^ "Evde Bakım Yardımı Yönetmeliği". Evde Bakım Yardımı Yönetmeliği. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ile Hazine ve Maliye Bakanlığı. 2 Eylül 2023. 25 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2023. 
  3. ^ "Evde Bakım Maaşı Gelir Kriteri Hesaplama". Evde Bakım Maaşı Gelir Kriteri Hesaplama. 2 Ocak 2024. 2 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2023. 
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2011. 
  5. ^ "Engelli Sosyal Yardım Tutarları". Engelli.com - Engelliler Platformu. 30 Aralık 2020. 23 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ocak 2021. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İşsizlik</span>

İşsizlik, herhangi bir ekonomik toplumda çalışmak istediği halde iş bulamayan yetişkinlerin bulunması durumu. İş bulamayan kimseye işsiz denir. Ekonomide genellikle 16 yaş ve üzeri kimseler işsiz grubuna dahil edilirler. Başlıca işsizlik türlerinden bazıları yapısal işsizlik, friksiyonel işsizlik, döngüsel işsizlik, gönülsüz işsizlik ve klasik işsizliktir. Yapısal argümanlar, yıkıcı teknolojiler ve küreselleşmeyle ilgili nedenleri ve çözümleri vurguluyor. BM Uluslararası Çalışma Örgütü'ne (ILO) göre, 2018 yılında dünya çapında 172 milyon insan işsizdi.

<span class="mw-page-title-main">Sosyal pedagoji</span>

Sosyal pedagoji, Alman bilim insanı Adolf Diesterweg (1790-1866) tarafından ilk defa ortaya atılan bu terim, toplumda mağdur duruma düşmüş, sosyal yönden tecrit edilmiş veya şahsî yönden problemleri olan insanların sosyal hayata yeniden kazandırılmaları, bağımsız ve üretken hâle gelmelerini sağlayan terapoytik, eğitimsel ve danışmaya yönelik hizmetlerin bütünüdür. Daha basit bir yaklaşımla sosyal pedagoji, sosyal sorunlu çocuk, genç ve yetişkinlerin okul dışı eğitim ve terbiyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Türk Kızılay</span> Türk yardım kuruluşu

Türk Kızılay ya da resmî adıyla Türkiye Kızılay Derneği, Türkiye'deki en büyük insani yardım kuruluşudur ve Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Hareketinin bir parçasıdır. Türk Kızılay, kâr amacı gütmeyen (NGO), yardım ve hizmetleri karşılıksız olarak sağlayan ve kamu yararına çalışan bir gönüllü sosyal hizmet kuruluşudur. Personelinin bir kısmı gönüllü olarak, bir kısmı ise maaşlı olarak çalışır.

<span class="mw-page-title-main">Aile hekimliği</span> tıbbi uzmanlık dalı

Aile hekimliği, bir tıp disiplinidir. Diğer tıp branşları gibi kendine özgü bir eğitimi, uygulaması ve araştırma konuları bulunan, dahili tıp bilimleri içinde değerlendirilebilinen klinik bir branştır. Çocuk, genç ve yaşlı tüm bireylere hem koruyucu hem de tedavi edici sağlık hizmetleri sunan bir tıp uzmanlık dalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye İş Kurumu</span> Türkiye Cumhuriyetinin Kamu İstihdam Kurumu

Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü, Türkiye'de istihdamın korunmasına, geliştirilmesine, yaygınlaştırılmasına ve işsizliğin önlenmesi faaliyetlerine yardımcı olmak ve işsizlik sigortası hizmetlerini yürütmek üzere kurulmuş, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın ilgili kuruluşu olup, özel hukuk hükümlerine tâbi, tüzel kişiliği haiz, idarî ve malî bakımdan özerk bir kamu kuruluşudur.

Nakdi krediler belirli bir süre sonunda vade faiziyle birlikte geri alınmak üzere tüzel ve gerçel kişilere bankalar tarafından verilen ödünç paradır. Nakdi kredi kullandırılırken bankalar ilgili komisyon oranına göre komisyon ücreti almanın yanı sıra banka ve müşteri ilişkileri doğrultusunda kendi inisiyatiflerini kullanarak ipotek, çek veya kefalet gibi teminatlar alabilirler.

<span class="mw-page-title-main">Ordu Yardımlaşma Kurumu</span> Türkiyede TSK mensuplarına özel bir emeklilik fonu

Ordu Yardımlaşma Kurumu (OYAK), 3 Ocak 1961 tarih ve 205 sayılı kanun ile kurulmuş, özel hukuk hükümlerine bağlı, TSK mensuplarının yardımlaşma ve emeklilik fonudur. OYAK'ın yönetiminde sivil devlet memurlarıyla birlikte muvazzaf askerler de vardır. Temsilciler Meclisi yönetiminde ise hizmet veren dört general bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Engellilik</span> bozukluklar, aktivite kısıtlamaları ve katılım kısıtlamaları

Engelli, yaralanma ya da fiziksel veya zihinsel bir rahatsızlık nedeniyle bazı hareketleri, duyuları veya işlevleri kısıtlanan kişidir. Engeller doğuştan gelebilir veya sonradan geçirilen hastalıklar sonucu ortaya çıkabilir. Dünya Sağlık Örgütü'nün İşlevsellik, Yetiyitimi ve Sağlığın Uluslararası Sınıflandırması'na göre engelli olma hâli için yeti yitimi terimi kullanılır. Engelliler; vücudun duyusal, işlevsel, zihinsel ve ruhsal farklılıkları öne sürülerek; toplumsal veya yönetimsel tutum ve tercihler sonucu, yaşamın birçok alanında kısıtlama ve engellerle karşılaşabilirler. Birçok toplumlarda en yaygın ayrımcılık türlerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Refah devleti</span>

Refah devleti veya sosyal devlet, minimum düzey ötesinde vatandaşlarının refahı için birincil sorumluluk kabul eden devlet kavramı olup devletin vatandaşlarının iktisadi ve sosyal esenliklerinin korunması ve teşvik edilmesinde ana rol oynamasını önerir. Müdahaleci, düzenleyici, yeniden dağıtıcı, girişimci ve bireylere hak ve özgürlüklerin sağlanması bakımından pozitif bir devlet anlayışıdır. Bu şekil devlet kavramı fırsat eşitliği, servetin eşit şekilde dağılması ve nispeten rahat bir hayat sağlamak için gerekli asgari şartlara yetişemeyen kişiler için kamu mesuliyeti prensiplerine dayanır. Bu genel yaklaşım bir ülkenin çok değişik şekilde iktisaden ve sosyal bakımdan organize edilmesini mümkün kılar.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de engelli hakları</span> Engelli bireylerin Türkiyedeki hakları

Engelli hakları, mevcut engel durumu nedeniyle engellilerin, sağlıklı bireyler gibi eşit haklara erişiminin sağlanması için engellilere verilen pozitif ayrıcalık sağlayan haklara verilen genel ad.

Türkiye'de asgari ücret, Türkiye'de bir işçinin kanunca 30 gün üzerinden minimum alması gereken brüt ücrettir. Asgari ücretin günlük olarak belirlenmesi esastır. Günlük hesap üzerinden de “Aylık” ve “Saat” ücreti hesaplanmaktadır. Haftalık standart çalışma saati 45'tir, bu süre haftanın diğer günlerine sadece bir gün izin yapıldığı varsayılarak eşit dağıtılması durumunda günlük 7 saat 30 dakikadır. Kısmi zamanlı çalışma 30 saate kadar ve 30 saat dahil çalışmadır, bunun üzerindeki 45 saate kadar olan haftalık çalışma süresi içeren işler tam zamanlı çalışmadır. Mesai günleri içinde yapılan molalar çalışma süresine eklenmez. Yasal olarak kullandırılması zorunlu en az bir günlük haftalık izin, sanki işçi o gün çalışmış gibi ücretlendirilir. Devlete verilen vergiler kesilerek işçiye "net asgari ücret" ödenir. Kısaca asgari ücret, iş hayatının temel unsurlarından biridir ve uygulanması en düşük sınırı ifade eder.

İBB Engelliler Şube Müdürlüğü, İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nde faaliyet yürüten bir hizmet birimidir.

Geoliberteryenizm, liberteryenizm ile georgizmi sentezleyen politik hareket ve ideolojidir.

Sosyal güvenlik, çocuklar, yaşlı, hasta ve işsiz gibi büyük ve potansiyel olarak zayıf kesimler de dahil olmak üzere yiyecek ile barınak ve nüfus için sağlık ile refahı teşvik etmek için yeterli kaynaklara erişimi güvence altına alma tedbirleri yoluyla nüfusun refahını sağlanması için hükûmet tarafından gerçekleştirilen eylemler programıdır.

Sosyal dışlanma, toplumsal dışlanma ya da sosyal marjinalizasyon, toplum içinde karşılaşılan engeller ve toplumun dışına itilme durumlarını anlatan bir terimdir. Avrupa'da yaygın olan bu terim ilk olarak Fransa'da kullanılmıştır. Eğitim, sosyoloji, psikoloji, siyaset ve ekonomi gibi çeşitli disiplinlerde kullanılır.

Sosyal güvence, birçok katkıları sağlamayı amaçlayan bir tür hükûmet desteğidir. Bir toplumun üyeleri yemek ve barınma gibi temel ihtiyaçlar'ını karşılayabilir. Uluslararası Çalışma Örgütü sosyal güvenceyi, çocuk yardımı, yaşlılık çağındakilere destek, çocukların bakımı için destek, evrensel sağlık hizmeti, tıbbi tedavi, ebeveyn izni ve hastalık izni, işsizlik sigortası, engelli yardımı ve mesleki yaralanma mağdurları için destek olarak tanımlamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kamu giderleri</span>

Kamu giderleri veya Devlet masrafları, Hükümet ve diğer kamu tüzel kişilerinin, kamu yararına çalışmalarını finanse etmek üzere yaptıkları harcamalardır. Kamu giderleri ağırlıklı olarak eğitim, sağlık, adalet, ulaşım ve altyapı gibi alanlarda kullanılır. İnşa edilen köprüler, okullar, havalimanları veya herhangi bir devlet kurumu'nda çalışan bir memurun maaşı dar anlamlı kamu giderlerine örnek verilebilir. Devlet aynı zamanda büyüme ve kalkınma hızını artırmak, gelir dağılımını iyileştirmek, kaynak dağılımını düzeltmek için de çeşitli harcamalar yapar.

Genel sağlık sigortası; esasen 1 Ekim 2008’de yürürlüğe giren, sonradan 1 Ocak 2012 tarihi itibarı ile AK Parti Hükûmeti tarafından zorunlu statüsünde uygulanmaya başlanmış, Türkiye’de ikamet eden herkesi kapsayan bir sigorta türüdür. GSS sistemi, herkesin sağlık hizmetlerine erişimini eşit ve standart hâle getirme gerekçesiyle kurulmuştur.

Özel eğitim, öğrencilerin bireysel farklılıklarına; akademik, sosyal, günlük yaşam ve benzeri yetersizliklerine hitap eden geliştirilmiş ve bireyselleştirilmiş eğitim anlayışıdır. Özel eğitim, öğrenme güçlüğü, gelişimsel yetersizlikler, iletişim bozuklukları, duygusal ve davranışsal bozukluklar, fiziksel engelli ve diğer yetersizlik sınıfında olan veya yetersizliği olmayıp özel yeteneği yani yüksek yeterliliği olan öğrencilere uygun eğitim sağlamayı amaçlar. Yetersiz veya yüksek yeterliliğe sahip öğrencilerin farklı öğretim yaklaşımları, teknoloji kullanımı, özel olarak uyarlanmış bir öğretim sınıfı, ek ders, BİLSEM, destek eğitim odası veya ayrı bir özel eğitim okulu vb gibi eğitim hizmetlerinden yararlanmaları sağlanır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.