İçeriğe atla

Türkiye'de Nazizm

Türkiye'de Nazizm veya neo-Nazizm, ülkede bu ideolojiye duyulan sempati ile ilişkilidir.

Tarihçe

74 eser ve binlerce makale yazan Cevat Rıfat Atilhan (1892-1967), yazılarının içeriğinden dolayı Yahudiler tarafından Türkiye'nin Hitler'i olarak nitelendirildi. Türkiye'deki Nazi sempatizanlarının en önemlilerinden biriydi. Ona göre pek çok kötü gelişmenin sorumlusu Yahudiler idi. Yahudilerin dünyayı istila etmeye çalıştığını yazılarında belirten Atilhan, Bolşevik Devrimi'nin Troçki gibi düşünen Yahudilerin eseri olduğunu iddia etti. Atilhan'a göre, Yahudi ve Siyonist eş anlamlı kavramlardı. Atilhan, "kan iftirası"nın yani dinsel olarak Hristiyan kaynaklı antisemitizmin en önemli temalarından biri olan Yahudilerin Hristiyanlar çocukları kaçırıp kanlarını akıtıp hamursuz imal ettiklerine inanan ve propagandasını yapan ilk Türk ve Müslümandı. Atilhan'ın 1933-34 yıllarında yayımladığı Millî İnkılâp dergisi Nazi ideolojisinden etkilenmişti. Nazi ideoloğu Julius Streicher'in yayınladığı Der Stürmer'de yer alan karikatürler Millî İnkılâp'ta aynen kullanıldı. 1934'te Nihal Atsız'ın Orhun dergisinde,[1] Cevat Rıfat Atilhan'ın ise Millî İnkılâp dergisinde Yahudilere karşı ırkçı yazılar yazmaları sonucunda halk etki altında kalarak Yahudi azınlığa karşı şiddet olaylarına girişti.[1] Tekirdağ, Edirne, Kırklareli ve Çanakkale gibi illerde Yahudilere ait dükkân ve evler yağmalandı.[2]

1969'da İzmir'de eski Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi (CKMP) üyelerinden müteşekkil bir grubun "Nasyonal Aktivite ve Zinde İnkişaf" (NAZİ) adında bir dernek kurmasıyla Türkiye'de neo-Nazi bir teşkilat mevcut oldu. Derneğin iki savaş birimi vardı. Üyeleri SA üniformaları giydi ve Hitler selamını kullandı. Liderlerinden biri (Gündüz Kapancıoğlu) 1975'te Milliyetçi Hareket Partisine (MHP) tekrar kabul edildi.[3]

Ülkücüler geçmişte, Adolf Hitler'in Mein Kampf kitabının Türkçe çevirisini dağıtmıştır.[4]

2011 yılında Suriyelilerin Türkiye'ye Suriye'deki savaştan kaçıp göç etmesiyle,[5] Türkiye'de bu insanlara yönelik ırkçılık hızla yayıldı. Mayıs 2021'de, mülteci karşıtı ve Nazi simgelerini kullanan Ataman Kardeşliği[6] adında bir örgüte ilişkin haberler yayınlandı. Temmuz 2021'de Afganların Türkiye'ye daha yoğun göç etmesi[7] sonucu halk yabancılara yönelik tepkisini artırdı.[8] Suriyeli Araplar tarafından 2022 yılının başlarında kurulan, "515 Haşimi" adlı Türk karşıtı, Arap ırkçısı örgüt de halk tarafından tepkiyle karşılandı.[9] Bu örgütün ismindeki "515" sayısı Osmanlı'ya isyan eden Haşimilerin sembolizmini içeren bir Arap milliyetçiliği alameti olarak tanımlanıyor.[10]

Türkiye'de Yahudi karşıtlığı

Economist dergisi, Orgeneral Yaşar Büyükanıt'ı Genelkurmay Başkanı olarak görmek istemeyenlerin Büyükanıt'ı Yahudi olarak göstermeyi denediğini belirtirken, Türkiye'de Yahudi düşmanlığının arttığını savundu. Dergi, Osmanlı'nın 500 yıl önce Yahudilere kucak açtığını ancak 2021-2022 yıllarında Türkiye'de Yahudi karşıtlığının yükselişe geçtiğini yazdı.[11]

BBC Türkçe Servisi'nin de aktardığı haberde, "Yöneticilerin ülkede Yahudi düşmanlığı olmamasıyla övündüğü Müslüman bir ülkede, bir generalin yolunun tıkanması için Yahudi olduğunun -ki bu doğru değil- iddia edilmesi kaygı verici bir işaret" ifadesi kullanıldı.[12]

2012 yılında halk arasında "Cinler İbranice konuşuyor" hurafesi yayıldı.[13] 2015 yılında İftira ve İnkâr ile Mücadele Birliği'nin (ADL) Antisemitizm Endeksi’nde Türkiye, en yüksek antisemitizm oranına sahip ülke olarak İran'ı geçerek ilk sırada yer aldı.[14]

Öz tamgası

Öz (OZ) tamgası veya svastika (Klavye: 卍 / 卐) günümüzde Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi'nin simgesi olarak bilinir ancak Öz tamgası veya Svastika denilen bu simge sadece Nazilere ait bir simge değildir.[15] Öz tamgası aynı zamanda Türkî halkların simgelerinden birisidir. Bu nedenle Türk aşırı sağcılarca da kullanılır.[16]

Kaynakça

  1. ^ a b Aviyente, Selim (30 Nisan 2008). "1934 Trakya olayları: Bir aile dramı!". Şalom. 27 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2009. 
  2. ^ Özkırımlı, Umut, and Spyros A. Sofos, Tormented by history, (Columbia University Press, 2008), 168.
  3. ^ Jürgen Roth ve Kamil Taylan: Die Türkei – Republik unter Wölfen. Bornheim-Merten, s. 119
  4. ^ Vermaat, Emerson (19 Temmuz 2010). "Resurgence of Anti-Semitism in Turkey and Amsterdam". Investigative Project on Terrorism. 8 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2019. 
  5. ^ "Türkiye'deki Suriyeliler: 9 Yılın Kısa Muhasebesi". PERSPEKTİF. 28 Şubat 2020. 7 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2022. 
  6. ^ "Irkçı kardeşlik: Kim bu faşistler". Yeni Şafak. 11 Ocak 2022. 11 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2022. 
  7. ^ "Afgan göçmenler anlatıyor: Türkiye'ye neden ve nasıl geliyorlar? Ne istiyorlar?". BBC News Türkçe. 20 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2022. 
  8. ^ "Türkiye'deki Afgan mülteciler geri gönderilme korkusu yaşıyor". euronews. 7 Eylül 2021. 7 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2022. 
  9. ^ "Suriyelilerin arabalarındaki 515 sayısının anlamı nedir? Arap milliyetçilerinin sembolü". KARAR. 8 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2022. 
  10. ^ "515 Suriye'de nedir, 515 Haşimi ne demek? Haşimiler kim?". Gazete Vatan. 11 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2022. 
  11. ^ "The Economist - World News, Politics, Economics, Business & Finance". The Economist (İngilizce). 27 Aralık 1996 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2022. 
  12. ^ "Haberler". BBC News Türkçe. 23 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2022. 
  13. ^ "Cinler Hangi Dilde Konuşurlar?". Cinnet-i Alem. 30 Ağustos 2021. 30 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2022. 
  14. ^ "Türkiye antisemitizmde İran'ı geçerek yine birinci oldu". Sözcü. 11 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2022. 
  15. ^ Alperen, Nusret (20 Ağustos 2018). "Hitler'in Türklerden Çaldığı OZ Tamgası". İrfan KAYGISIZ. 28 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2022. 
  16. ^ "Gamalı Haç mı Oz Tamgası mı?". Türktoyu - Türk Dünyasını Keşfet. 5 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2022. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Adolf Hitler</span> Nazi Almanyası diktatörü (1933–1945)

Adolf Hitler (Almanca telaffuz: [ˈadɔlf ˈhɪtlɐ],

<span class="mw-page-title-main">Antisemitizm</span> Yahudi ulusuna, kültürüne ve dinine karşı duyulan düşmanlık, önyargı veya ayrımcılık

Antisemitizm (anti-semitizm), Yahudi milletine karşı duyulan düşmanlık, nefret, ön yargı veya ayrımcılıktır. Bu tür pozisyonlara sahip bir kişiye antisemit denir. Antisemitizm bir ırkçılık olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Svastika</span> Avrasyadaki antik dinlerde ve 20. yüzyılda Nazi Partisi ve rejimince kullanılmış sembol

Svastika veya gamalı haç, tarih öncesi dönemlerden kalma bir semboldür. 1920'li yıllar itibarıyla Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisinin svastika sembolünü yoğun olarak kullanması nedeniyle Batı dünyasında bu sembol nasyonal sosyalizm ve aşırı sağ ideolojilerle sıklıkla ilişkilendirilebilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi</span> Almanyada 1920 ila 1945 arasında var olmuş aşırı sağ siyasi parti

Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi veya yaygın kısa adıyla Nazi Partisi, Weimar Cumhuriyeti döneminde kurulmuş ve Weimar Cumhuriyeti'ni Nazi Almanyası'na dönüştürüp 1933-1945 yılları arasında yönetmiş olan bir Alman siyasi partisidir. Yirminci yüzyılın ilk yarısında Alman siyasetinde önemli bir yere sahip olmuş partinin programı ve ideolojisi olan nasyonal sosyalizm, radikal antisemitizm ile birlikte etnik milliyetçiliğe dayanan antiliberal ve antikomünist bir görüşteydi. 1921 senesinden itibaren parti başkanlığını sürdürmüş Adolf Hitler'in 1933 senesinde şansölye olmasının ardından 1945 senesine kadar nasyonal sosyalizm döneminde Almanya'nın tek yasal partisi olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de Yahudilik</span> Türkiyedeki Yahudilerin tarihi

Türkiye'deki Yahudilerin tarihi, Yahudilerin Anadolu'da bulundukları yaklaşık 2400 yılı kapsar. Anadolu'da en az MÖ beşinci yüzyıldan beri Yahudi toplulukları bulunuyordu ve Elhamra Kararnamesi ile 15. yüzyılın sonlarına doğru İspanya'dan sürülen İspanya ve Portekiz Yahudilerinin birçoğu Osmanlı İmparatorluğu'na kabul edildiler ve Osmanlı Yahudilerinin çoğunluğunu oluşturdular. Bugün Türkiye Yahudilerinin büyük çoğunluğu İsrail'de yaşarken günümüz Türkiye'si, yaklaşık 14 bin kişilik bir Yahudi nüfusuna ev sahipliği yapmaya devam etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Faşizm</span> Aşırı sağcı, otoriter, aşırı milliyetçiliği savunan ideoloji

Faşizm, ilk olarak İtalya'da Benito Mussolini tarafından oluşturulan, otoriter devlet üzerine kurulu radikal bir aşırı milliyetçi politik ideolojidir. İlkeleri ve öğretileri, La dottrina del fascismo adı altında Giovanni Gentile tarafından yazılmıştır. Benito Mussolini'nin kurucusu olduğu Ulusal Faşist Parti'nin İtalya'da iktidara gelmesinin ardından, faşizm birçok milliyetçi ideolojiye örnek olmuştur. Hitler'in nasyonal sosyalizmi ve Franco'nun falanjizmi, faşizmden çok etkilenmişlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Nazi Almanyası</span> 1933ten 1945e dek Nazi Partisi yönetimindeki Almanya

Nazi Almanyası, Almanya’nın 1933 ile 1945 yılları arasında, Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi (NSDAP) idaresi altında, tek parti rejimine dayalı yönetim sistemiyle “Führer” unvanlı hükûmet (1933-1945) ve devlet başkanı (1934-1945) Adolf Hitler’in liderliğinde egemenlik sürdüğü döneme verilen isim. Alman tarihi içerisinde “Reich”ların üçüncüsüdür; bundan dolayı Üçüncü Reich ismiyle de nitelendirilir.

<span class="mw-page-title-main">Nazi sembolizmi</span> Nazi hareketi tarafından kullanılan semboller

Yirminci yüzyılın başlarında Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi (NSDAP) grafik sembolizmi aşırı kullanımıyla dikkat çekmekteydi, özellikle ana sembol olan Hakenkreuz partinin ana sembolü olarak kullanılıyor ve Nazi Almanyası'nın bayrağını oluşturuyordu.

<span class="mw-page-title-main">Julius Streicher</span> Alman Nazi Partisi mensubu siyasetçi ve yayımcı (1885-1946)

Julius Streicher, Nazi Almanyası'nda antisemitist ideolog, demagog, asker ve siyasetçi. Nazi propaganda makinesinin merkezi bir unsuru haline gelen şiddetli haftalık antisemitik gazete olan Der Stürmer'in kurucusu ve yayıncısıydı. Yayın şirketi mali açıdan çok başarılıydı ve Streicher'ı multimilyoner yaptı. Ayrıca Sturmabteilung Obergruppenführer ve Kuzey Franconia Gauleiter'i olarak ɡörev yaptı.

Arap dünyasında Antisemitizm, Yahudilere karşı uygulanan ayrımcılığa atıfta bulunur. Her ne kadar Araplar da Yahudiler gibi Sami ırkına mensup bir halk olsalar da, günümüzde bütün dillerde "Antisemitizm" kelimesi sadece Yahudilere yönelik ayrımcılığı tanımlamak için kullanılmaktadır.

1934 Trakya Olayları, 1934 Trakya Pogromu ya da Furtuna, 21 Haziran ile 4 Temmuz 1934 tarihleri arasında Türkiye'nin Trakya Bölgesi'nde Yahudilere karşı gerçekleştirilen şiddet eylemleri. Olaylar sonrasında çok sayıda Yahudi başka ülkelere göç etti.

<span class="mw-page-title-main">Yahudilere yönelik zulüm</span>

Yahudilere yönelik zulüm, farklı zamanlarda ve geniş bir coğrafya içindeki farklı yerlerde meydana gelmiştir. Yahudilerin tarihinde önemli bir yere sahip olmasının yanı sıra, zulüm gören Yahudilerin içinde yaşadığı ülke ve toplumların genel tarihi ve sosyal gelişimini de kayda değer ölçüde etkilemiştir.

İslam ve antisemitizm, Yahudilere ve Yahudiliğe karşı İslami öğretiler ve İslam hakimiyeti altındaki Yahudilere yapılan muamelelerle ilgilidir.

Türkiye'de antisemitizm, Yahudi etnik geçmişi, kültürü veya dini baz alınarak Türkiye Yahudilerine karşı beslenen nefrettir.

<span class="mw-page-title-main">Cevat Rıfat Atilhan</span> Türk yazar

Cevat Rıfat Atilhan, Türk yazar.

Türkiye'deki Suriyeli karşıtlığı, 2011'de başlayan Suriye İç Savaşı ile Türkiye'ye gelen Suriyelilerin, mülteci kamplarında kalırken sonrasında gelen düzensiz göçlerle şehirlere yayılmasına karşı oluşan yaygın toplumsal tepkidir.

<span class="mw-page-title-main">Bulgaristan'da Holokost</span>

Bulgaristan'da Holokost Bulgaristan Krallığı'nın II. Dünya Savaşı sırasında Mihver devletleri saflarında yer alması süreciye beraber gelişen ve hem Bulgaristan topraklarında hem de işgal edilen Yugoslav ve Yunanistan topraklarında gerçekleştirilen Yahudi soykırımını anlatır.

<span class="mw-page-title-main">Ok Haç Partisi</span>

Ok Haç Partisi, Macaristan'da II. Dünya Savaşı öncesi ve sırasında etkili olmuş, Ferenc Szálasi önderliğinde aşırı sağcı bir partiydi. 15 Ekim 1944 - 28 Mart 1945 arasında iktidarda olan hareket Nazilerle iş birliği halinde oldu. İktidarı sırasında özellikle solcular, Yahudiler ve Romanlara karşı işledikleri yargısız infazlarda binlerce kişiyi katletmiştir. Ayrıca yaklaşık 80 bin Macar vatandaşı da Nazi toplama kamplarına gönderilmiştir. Savaşın ardından parti ve lider kadrosu Macar mahkemelerinde savaş suçlusu olarak yargılanmış ve hüküm giymiştir.

515 Haşimi veya 515 Haşimiler, Türkiye'deki Arapların toplanarak kurduğu ya da üye olduğu Türk karşıtı ve Arap ırkçısı çete.

<span class="mw-page-title-main">Holokost için ispatlar ve belgeler</span>

Nazi Almanyası'nın 1941 ve 1945 yılları arasında yaklaşık altı milyon Yahudi'yi öldürmesi olan Holokost, tarihte en iyi şekilde belgelenmiş soykırımlardan biridir. Tüm Yahudi kurbanlarını listeleyen bir belge olmamasına rağmen yaklaşık altı milyon Yahudi'nin öldürüldüğüne dair kesin kanıtlar vardır. Ayrıca; Nazilerin, Yahudileri imha kamplarında ve gaz vagonlarında öldürdüğüne ve bunu Nihai Çözüm planı altında sistematik olarak yaptığına dair kanıtlar vardır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.