İçeriğe atla

Türkiye'de 2009 domuz gribi salgını

Türkiye'de 2009 domuz gribi salgını
Salgının Türkiye'deki evrimi:
  Doğrulanmış ölümler
  Doğrulanmış vakalar
HastalıkDomuz gribi
Virüs cinsiH1N1
Varış tarihi16 May 2009[1]
Kaynak ülke(ler)Meksika[2]
İstatistikler
Doğrulanmış vakalar12.316
Ölümler
627

Türkiye'de 2009 domuz gribi salgını, küresel bir salgın haline gelen 2009 domuz gribi salgınının Türkiye'deki serüvenidir. Salgın ilk olarak Nisan 2009'da[3] Meksika'da görüldü ve çabucak dünya geneline yayıldı.[4] 11 Haziran 2009'da ise Dünya Sağlık Örgütü, salgının pandemi seviyesine ulaştığını ilan etmiştir.[5][6] Nüfusun ezici çoğunluğu hastalığı hafif atlatır ama astım, diyabet,[7][8] obezite, kardiyovasküler hastalıklardan muzdarip kimseler veya hamileler ile bağışıklık sistemi zayıf olanlar[9] yüksek risk grubunda yer alır. Nadir görülen vakalarda hasta, semptomların ortaya çıkmasınan 3 ila 5 gün sonra solunum yetmezliği çekmeye başlar.[10]

H1N1 kontrolü

Virüs Türkiye'ye Mayıs 2009'da ulaştı. Amsterdam aktarmalı olarak Amerika Birleşik Devletleri'nden İstanbul Atatürk Havalimanı'na uçuş yapan bir Amerikan vatandaşında virüs tespit edildi.[11] Böylece Türkiye, domuz gribi vakası bildiren ülkeler arasında Avrupa'da 17, dünyada ise 36. sırayı almış oldu.

Hükûmet, havalimanlarında termal kameralar kullanılması gibi önlemler alma yoluna gitmiştir.[12]

Türkiye sınırları içinde ilk kez bir kişiden diğerine bulaşma ise 26 Temmuz 2009'da bildirilmiştir.

Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı, 2 Kasım'dan itibaren sağlık çalışanlarından başlayarak aşılama kampanyası yürütmüştür.[13]

Virüs, Türkiye'ye geç ulaşmasına rağmen vaka sayısı hızlı bir şekilde 12.316'ya ulaştı. İlk ölüm 24 Ekim'de bildirilirken ölü sayısı 627 olarak açıklandı.[14]

2009–2010 Türkiye'de grip salgınının kilometre taşları
16 Mayıs Türkiye'deki ilk vaka İstanbul'da doğrulandı.
26 Temmuz Bir kişiden diğer kişiye bulaşan ilk vaka doğrulandı.
24 Ekim Türkiye'de ilk ölüm Ankara'da doğrulandı.
29 Ekim Diyarbakır'da ilk, Türkiye'de ise ikinci ölüm doğrulandı.
Konya'da ilk, genel olaraksa üçüncü ölüm doğrulandı
1 Kasım Ankara'da ikinci, toplamda dördüncü ölüm doğrulandı.
Konya'da ikinci, toplamda beşinci ölüm doğrulandı.
Konya'da üçüncü, toplamda altıncı ölüm gerçekleşti.
2 Kasım Toplu aşılar başladı.
Şanlıurfa'da ilk, ülke genelinde yedinci ölüm doğrulandı.
İstanbul'da ilk, genelde sekizinci ölüm gerçekleşti.
Ankara'da üçüncü, toplamda dokuzuncu ölüm doğrulandı.
3 Kasım Kayseri'de ilk, Türkiye'de onuncu.ölüm açıklandı.
Türkiye'nin on birinci ölümü doğrulandı.
4 Kasım Çeşitli şehirlerde üç kişi öldü.
Batman'da ilk, genel olarak ise on beşinci ölüm açıklandı.
5 Kasım Çeşitli şehirlerde dört kişi öldü.
6 Kasım Çeşitli şehirlerde iki kişi öldü.
7 Kasım Çeşitli şehirlerde iki kişi öldü.
8 Kasım Çeşitli şehirlerde dört kişi öldü.
9 Kasım Çeşitli şehirlerde üç kişi öldü.
10 Kasım Çeşitli şehirlerde altı kişi öldü.
11 Kasım Çeşitli şehirlerde dört kişi öldü.
12–13 Kasım Çeşitli şehirlerde yirmi kişi öldü.
14–16 Kasım Çeşitli şehirlerde on üç kişi öldü.
17-19 Kasım Çeşitli şehirlerde yirmi kişi öldü.
20-23 Kasım Çeşitli şehirlerde yirmi kişi öldü.
24-26 Kasım Çeşitli şehirlerde kırk sekiz kişi öldü.
25-30 Kasım Çeşitli şehirlerde otuz dört kişi öldü.
1-3 Aralık Çeşitli şehirlerde kırk altı kişi öldü.
4-7 Aralık Çeşitli şehirlerde 55 kişi öldü.
8-10 Aralık Çeşitli şehirlerde elli yedi kişi öldü.
11-14 Aralık Çeşitli şehirlerde altmış iki kişi öldü.
15–22 Aralık Çeşitli şehirlerde kırk üç kişi öldü.
23-29 Aralık Çeşitli şehirlerde kırk dokuz kişi öldü.
30 Aralık - 19 Ocak Çeşitli şehirlerde yüz yirmi kişi öldü.

Kaynakça

  1. ^ "Swine flu arrives in Turkey: 6 tourists in quarantine". eturbonews.com. 17 Mayıs 2009. 10 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ekim 2009. 
  2. ^ Mcneil, Donald G. (27 Nisan 2009). "Flu Outbreak Raises a Set of Questions". The New York Times. 6 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2009. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 12 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 13 Ocak 2021. 
  4. ^ Maria Zampaglione (29 Nisan 2009). "Press Release: A/H1N1 influenza like human illness in Mexico and the USA: OIE statement". World Organisation for Animal Health. 30 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2009. 
  5. ^ Chan, Dr. Margaret (11 Haziran 2009). "World now at the start of 2009 influenza pandemic". World Health Organization. 22 Ekim 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2009. 
  6. ^ "UK National Institute for Medical Research WHO World Influenza Centre: Emergence and spread of a new influenza A (H1N1) virus, 12 June 09". 11 Eylül 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2009. 
  7. ^ "Diabetes and the Flu". U.S. Department of Health & Human Services. 25 Ekim 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2009. 
  8. ^ National Center for Chronic Disease Prevention and Health Promotion, Division of Diabetes Translation (14 October 2009). "CDC's Diabetes Program - News & Information - H1N1 Flu". CDC.gov. CDC. 23 October 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 October 2009. 
  9. ^ Hartocollis, Anemona (27 Mayıs 2009). "'Underlying conditions' may add to flu worries". The New York Times. 7 Ağustos 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2009. 
  10. ^ "Clinical features of severe cases of pandemic influenza". Geneva, Switzerland: World Health Organization. 16 Ekim 2009. 25 Ekim 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2009. 
  11. ^ "First case of swine flu confirmed in Turkey". turkishny.com. 16 Mayıs 2009. 19 Mayıs 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2009. 
  12. ^ "Alarmed by swine flu, Turkey takes immediate action". Todayszaman.com. 28 Nisan 2009. 9 Eylül 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2009. 
  13. ^ "Turkey starts vaccinations against killer swine flu". Todayszaman.com. 2 Kasım 2009. 19 Kasım 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2009. 
  14. ^ "Son durum: 12 bin 316 vaka, 458 ölüm". ntvmsnbc. 22 Aralık 2009. 18 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Aralık 2009. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kuş gribi</span> Virüs kaynaklı bulaşıcı hastalık

Kuş gribi. Virüs kaynaklı ölümcül bir hayvan hastalığıdır. Virüsün H5N1 adındaki türevi insanları da öldürebilir.

<span class="mw-page-title-main">Grip</span> Yorgunluk, kırıklık, kas ağrıları, ateş vb. belirtileri olan, bulaşıcı, salgın hastalık

Grip, influenza veya enflüanza, viral bir hastalıktır. Sağlıklı insanlarda ortalama bir haftada geçmesine rağmen; vücut direncini düşüren kronik hastalığı olan kişilerde ve yaşlılarda pnömoni (zatürre), meningoensefalit, myokardit gibi ölümle sonuçlanabilecek hastalıklara yol açabilir. Bu tür risk grubundaki kişilere "yüksek risk grubundaki kişiler" denir.

<span class="mw-page-title-main">İspanyol gribi</span> 1918-1920 yıllarında H1N1 influenza A virüsünün neden olduğu küresel grip pandemisi

İspanyol gribi ya da İspanyol nezlesi, 1918 - 1920 yılları arasında H1N1 virüsünün ölümcül bir alt türünün yol açtığı grip salgınıdır. İspanyol gribi, 500 milyondan fazla kişiye bulaşması sonucu 18 ay içinde 50 milyon dolayında insanın ölümüne sebep olarak insanlık tarihinde bilinen en büyük salgınlardan biri olmuştur. Salgın ılımlı ilk dalga, şiddetli ikinci dalga ve artçı üçüncü dalga olmak üzere üç dalga hâlinde seyretmiştir. İspanyol gribinin bir özelliği; zayıf, yaşlı ve çocuklardan çok, sağlıklı genç erişkinleri etkilemesidir. I. Dünya Savaşı'nın son aylarında tüm dünyayı etkisi altına almış hatta kimi tarihçilere göre dört yıl süren savaşın sona ermesinde önemli bir etken olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Pandemi</span> bulaşıcı bir hastalığın küresel çapta yayılmasıdır

Pandemiler veya pandemik hastalıklar, dünyada birden fazla ülkede veya kıtada, çok geniş bir alanda yayılan ve etkisini gösteren salgın hastalıklara (epidemilere) verilen genel isimdir.

<span class="mw-page-title-main">Domuz gribi</span> Bir virüsün sebep olduğu, solunum yolları enfeksiyonu ile meydana çıkan, bazen öldürücü olan hastalık

Domuz gribi, Orthomyxoviridae ailesinden, herhangi bir virüs tarafından oluşmuştur. Domuzlarda oluşan virüse çok benzediği için adına Domuz Gribi denmektedir. Hastalık tıp alanında İngilizce swine influenza virus kelimelerinin baş harflerinin bir araya getirilmesiyle kısaca SIV olarak adlandırılır. Bilinen tüm SIV tipleri ya Influenzavirus A (çoğunlukla) ya da Influenzavirus C (ender) tipindedir. Aşısı bulunmaktadır. 2009 salgınına neden olan virüs, influenza A virüsünün alt türlerinden biri olan H1N1'dir.

<span class="mw-page-title-main">2009 domuz gribi salgını</span> H1N1 grip virüsü pandemisi

2009 domuz gribi salgını, grip virüsünün yeni bir şekli ile Nisan 2009 ayında yayılmaya başlayan bir salgındır. Virüsün bu yeni türüne genelde domuz gribi denilmesine karşılık, bazı otoriteler Meksika gribi, domuz merkezli grip, Kuzey Amerika Gribi ve H1N1 gribi de denilmektedir.

Grip mevsimi, grip salgınlarının yaygınlığı ile karakterize edilen yıllık tekrarlanan bir dönemdir. Mevsim, her yarımkürede yılın soğuk yarısında gerçekleşir. Grip etkisi bazen coğrafi olarak tahmin edilebilir ve hatta izlenebilir. Her mevsimde ana grip aktivitesinin başlangıcı lokasyona göre değişmekle birlikte, herhangi bir spesifik yerde bu küçük salgınlar genellikle zirveye yaklaşık 3 haftada çıkar ve diğer 3 haftada önemli ölçüde azalmaktadır.

Hong Kong Gribi, 1968 - 1969 yılları arasında dünya çapında yaklaşık bir milyon insanı öldüren 2. kategoriye ait grip salgınıdır. Hastalığa neden olan A tipi H3N2 virüsü, birden fazla alt tipe sahip olan virüslerin bir araya gelerek orijinalinden farklı bir virüs ortası çıkması olarak tanımlanan Antijenik sapma nedeniyle H2N2 virüsünden türedi. Hastalık ilk kez Hong Kong'ta ortaya çıktığı için Hong Kong gribi olarak adlandırıldı.

<span class="mw-page-title-main">Grip pandemisi</span>

Grip pandemisi, dünya çapında yayılan ve dünya nüfusunun büyük bir bölümünü enfekte eden bir influenza virüsü (grip) pandemisidir. Düzenli mevsimsel influenza salgınlarının aksine, bu salgın düzensiz olarak ortaya çıkar.

<span class="mw-page-title-main">Grip aşısı</span> Influenza virüsüne karşı uygulanan tıbbi aşı

Grip aşısı, grip virüslerinin neden olduğu hastalıklardan korunmak için uygulanan bir aşıdır. Bu aşının yeni türleri yılda iki kez uygulanmaktadır. Çünkü grip virüsü çok hızlı değişim göstermektedir. Etkinliği yıldan yıla değişse de, gribe karşı en etkili yöntemdir. ABD Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri, aşının hastalığı, doktora gitmeyi, hastaneye yatırılmayı ve ölümü azalttığını tahmin etmektedir. Grip olan aşılanmış işçiler ortalama yarım gün daha erken işe dönmektedir. Aşının 65 yaş üstü bireyler üzerindeki etkisi, kaliteli araştırma yapılmadığı için belirsizdir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de sağlık</span>

31 Aralık 2016 tarihi itibarıyla Türkiye nüfusu 79.814.871 olup %23,7'si 0-14, %68'i 15-64 ve %8,3'ü 65 yaş üstüdür. Erkeklerde doğumda beklenen yaşam süresi 75,3, kadınlarda 80,7 yıldır. Anne ölüm oranı 2010-2015 yılları arasında 100.000 canlı doğumda 23'ten 16'ya düşmüştür. 2015 verilerine göre, 1000 canlı doğumda beş yaş altı ölüm ve bebek ölüm oranları 13,5 ve 11,6'dır.

1977-1979 Rus gribi, Sovyetler Birliği tarafından ilk kez 1977'de bildirilen ve 1979'a kadar süren bir grip salgınıydı. Salgın Kuzey Çin'de Mayıs 1977'de başladı.Sovyetler Birliği'nden daha önce başladı. Salgın 25 yaş altında daha etkili oldu. Dünya çapında yaklaşık 700 bin ölümle sonuçlandı. 1946'dan 1957'ye kadar dünya çapında dolaşan bir virüs suşuna çok benzeyen bir H1N1 grip suşundan 1977-1979 Rus gribinin genetik analizi ve bazı olağandışı özellikleri, birçok araştırmacıyı virüsün bir laboratuvar kazası yoluyla halka yayıldığı veya canlılarda aşı denemesi sonucunda kazara yayıldığı yönünde spekülasyonlara neden oldu.

2015 Hint domuz gribi salgını, 2015'in başlarında Hindistan'da H1N1 virüsünün bir salgınını ifade eder. Gujarat ve Rajasthan eyaletleri en kötü etkilenenler oldu.

1957-1958 Asya gribi pandemisi, güney Çin'deki Guizhou'da ortaya çıkan küresel bir influenza A virüsü alt tipi H2N2 salgınıydı. 1957-1958 pandemisinin neden olduğu ölüm sayısının dünya çapında 1 ila 4 milyon arasında olduğu tahmin ediliyor ve bu da salgını tarihin en ölümcül pandemilerinden biri yapıyor. On yıl sonrasında, yeniden sınıflandırılan H3N2 virali, Hong Kong grip pandemisine (1968–1969) neden oldu.

1889-1890'da, Asya gribi veya Rus gribi olarak bilinen bir salgın, dünya çapında yaklaşık 1 milyon insanın ölümüne neden oldu. Tarihin en ölümcül salgınları arasında yer alan pandemi aynı zamanda 19. yüzyılın son büyük salgınıydı. Salgının en çok bildirilen etkileri Ekim 1889'dan Aralık 1890'a kadar gerçekleşti. Mart-Haziran 1891, Kasım 1891-Haziran 1892, 1893-1894 kışı ve 1895'in başlarında tekrarladı.

<span class="mw-page-title-main">2017-2018 Amerika Birleşik Devletleri mevsimsel grip salgını</span>

2017–2018 Amerika Birleşik Devletleri mevsimsel grip salgını, 2017'nin sonlarından 2018'in başlarına kadar sürmüştür. Baskın influenza suşu H3N2 olarak tespit edilmiştir. Mart-Mayıs aylarında, influenza B baskın hale gelmiştir.

Aralık 1972'de Birleşik Devletler'de 'Londra gribi' vakalarına ilişkin raporlar dolaşmaya başladı. 'Londra gribi', görünüşe göre ilk olarak 1971'de Hindistan'da tanımlanmış, ancak ilk olarak 1972'nin başlarında İngiltere'de farklı bir tür olarak tanımlanmış olan bir influenza virüsünün neden olduğu belirli bir influenza formuydu.

2009 domuz gribi pandemik aşıları, pandemik H1N1/09 virüsüne karşı koruma sağlamak için geliştirilmiş grip aşılarıdır. Bu aşılar ya inaktive (öldürülmüş) influenza virüsü ya da influenzaya neden olamayan zayıflatılmış canlı virüs içermektedir. Öldürülen virüs enjekte edilirken, canlı virüs burun spreyi olarak verildi. Her iki aşı türü de virüsü tavuk yumurtasında büyüterek üretildi. Kasım 2009'da teslim edilen yaklaşık üç milyar doz üretildi.

Virolojide influenza A virüsü alt tipi H1N1 (A/H1N1), influenza A virüsünün bir alt tipidir. İnsanlardaki başlıca H1N1 suşları salgınları arasında 1918 İspanyol gribi salgını, 1977 Rus gribi salgını ve 2009 domuz gribi salgını yer alır. Bu, alt tipleri virüs suşlarını H1N1, H1N2 vb. olarak sınıflandırmak için kullanılan antijenler olan hemaglutinin (H) ve nöraminidaz (N) glikoproteinlerini içeren bir ortomiksovirüstür. Hemaglutinin kırmızı kan hücrelerinin bir araya toplanmasına neden olur ve virüsü enfekte olmuş hücreye bağlar. Nöraminidaz, virüs parçacıklarının enfekte olmuş hücre boyunca hareket etmesine yardımcı olan ve konakçı hücrelerden tomurcuklanmaya yardımcı olan bir tür glikozit hidrolaz enzimidir.

İnfluenza A virüsü alt tipi H5N1 (A/H5N1), insanlarda ve diğer birçok türde hastalığa neden olabilen influenza A virüsünün bir alt tipidir. H5N1 alt tipinin A tipi yüksek derecede patojenik kuş gribi virüsü için HPAI A(H5N1) adı verilen, kuşlara uyarlanmış bir H5N1 suşu, yaygın olarak kuş gribi olarak bilinen H5N1 gribinin oldukça patojenik nedensel ajanıdır. Özellikle Güneydoğu Asya'daki birçok kuş popülasyonunda enzootiktir. HPAI A(H5N1)'in bir türü, ilk olarak Asya'da ortaya çıktıktan sonra küresel olarak yayılır. Epizootik ve panzootiktir, on milyonlarca kuşu öldürür ve yayılmasını durdurmak için yüz milyonlarca kuşun itlaf edilmesine yol açar. Popüler medyada "kuş gribi" ve H5N1'e yapılan birçok atıf bu türe atıfta bulunmaktadır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.