İçeriğe atla

Türkiye'de çocuk evliliği

Türkiye'de tüm evliliklerin yüzdesi olarak çocuk evlilikleri

Yasa dışı olmasına rağmen, Türkiye'de çocuk evliliği, özellikle daha az eğitimli aileler arasında yaygındır. Bu, tartışmalı bir politik meseledir ve toplumun liberal ile muhafazakâr kesimleri arasında bir tartışma konusudur.

Yaygınlık ve dağılım

Türkiye'deki tüm evliliklerin üçte biri çocuk evlilikleridir ve kadınların üçte biri 18 yaşının altında evlenmektedir.[1][2][3] 2002 ve 2014 yılları arasında 504.957 çocuk, resmî olarak 16 ve 17 yaşlarında evlendi.[4] 2010-2013 yılları arasında bu resmî sayı 134.629'dur. Çocuk evliliklerinde kızlar oldukça orantısız bir şekilde erkeklerden fazladır, yaklaşık 20 kat. Çocuk evliliklerine katılanların yaklaşık 129.000'i kız, sadece 6.000'i erkekti.[5] Kız çocuklarını içeren çocuk evlilikleri genellikle erkeklerden çok daha küçük kızları içerir.[6]

2012 yılında yaklaşık 20.000 aile, 16 yaşından küçük kızlarının evlenmesi için izin talebinde bulundu.[1] 2010 ve 2013 arasında, reşit olmayan kızlarının (15 yaşından küçük) evlenmesi için izin başvurusunda bulunan ailelerin sayısında %94 artış oldu.[2] Türk hükûmeti tarafından desteklenen 2013 Hacettepe Üniversitesi raporuna göre, 15-19 yaşları arasındaki tüm kızların %7,1'i evlendi.[7] 15-49 yaşları arasındaki kadınların % 26'sı çocukken evlendiklerini olduklarını bildirmiştir.[8] Çocuk evliliğinin gerçek sayılarının resmî sayılardan çok daha yüksek olduğu tahmin edilmektedir, çünkü birçok çocuk evliliği devlet izni olmadan resmî olmayan dinî evlilikler olarak gerçekleştirilmektedir.[9] Bu sayı 1998'de %15,2'den düşmüştü.[6]

Çocuk evlilikleri, hemen hemen Türkiye'nin her bölgesinde gerçekleşmektedir. Ancak oranların en yüksek olduğu iller Doğu ve İç Anadolu'da yoğunlaşmaktadır.[10] Gaziantep Üniversitesi araştırmasına göre, Şanlıurfa şehrinde çocuk evlilik oranı %60, kozmopolitliği ile tanınan İzmir'de ise %16-17 civarındadır.[2] Türkiye İstatistik Kurumuna göre, aşağıdaki iller 2013 yılında en yüksek çocuk evlilik oranlarına sahipti (hepsi % 35 ile 42 arasında): Yozgat, Nevşehir, Niğde, Kahramanmaraş, Kilis, Muş, Siirt, Bitlis, Van, Ağrı, Kars ve Ardahan.

Türkiye İstatistik Kurumunun 2015 verilerine göre, çocuk evliliklerin en düşük olduğu iller sırasıyla Tunceli, Rize, Trabzon ve Artvin'dir. Bu illerde çocuk gelin oranı %1 ile %2 arasında değişmektedir.[11]

Türkiye'de çocuk evliliğine ilişkin 2018 Türkiye raporuna göre, son 10 yılda toplam 482.908 kız evlendi. “Türkiye'de kadınların yüzde 26'sı 18 yaşından önce evliydi. Yüzde onu 18 yaşından önce doğum yaptı. Son altı yılda 142.298 adet reşit olmayan anne kaydedilmiştir. Bu çocukların çoğu dinî törenlerle evlendi. 2002 yılından bu yana toplam 440.000 reşit olmayan kız doğum yapmıştır. Cinsel istismara maruz kaldıktan sonra doğum yapan 15 yaşın altındaki kız sayısı 15.937 olarak kaydedildi.”[12]

Sonuçlar

Eğitim

2013 Gaziantep Üniversitesi araştırmasına göre, Türkiye'deki çocuk gelinlerin % 82'si okuma yazma bilmiyor.[3] Resmî raporlar, ilkokullara kaydolan 675 kız ve 18 erkek çocuğunun, 2009 yılında yıl boyunca evlilik veya nişan nedeniyle okuldan ayrıldığını gösterdi.[6] Çocuk evlilikleri nedeniyle eğitim faaliyetlerine devam etmeyen öğrencilerin % 97,4'ü kızdır.[9]

Sağlık ve cinsel şiddet

2012-2014 yılları arasında Türkiye'de reşit olmayan kızlara tecavüz, cinsel taciz veya istismar hakkında 90.483 dava açılmıştır. 2011-2014 yılları arasında 17.000 kızın kayıp olduğu bildirilmiştir.[4] Türkiye'de 15-19 yaş arası kız çocuklarının ölümlerinin başlıca nedenleri doğum ve gebelik komplikasyonlarıdır.[9] Türk hükûmeti tarafından desteklenen bir 2013 Hacettepe araştırmasına göre, 20-49 yaş arası kadınların % 9,5'inin 18 yaşından önce doğum yaptığı ve % 0,8'inin 15 yaşından önce doğum yaptığı bildirilmiştir.[7]

Yasal çerçeve

Çocuk evliliği Türkiye'de yasa dışıdır ve reşit olmayan bir kızla evlenen adama ve evliliği planlayan üçüncü şahıslara hapis cezası verilir.[6] Bununla birlikte, yasal çerçevede çocuk evliliğine ilişkin bir tutarsızlık vardır: Türk Ceza Kanunu'na göre kızların evlenme yaşı en az 15, Türk Medeni Kanunu'na göre 17 (her iki cinsiyet için) ve Çocuk Koruma Kanunu'na göre 18'dir.[13] Türk Medeni Kanunu, 2002'deki bir değişikliğe kadar kızlar için evlilik yaşını en az 15 yaşını doldurmuş olarak kabul etmekteydi.

Aktivistlere göre, yasal çerçeve çocuk evliliklerine karşı mücadelede sınırlayıcı bir faktör değildir.[14]

2016 yılında iktidardaki İslamcı muhafazakâr Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) eğer fail, kurbanına evlenme teklifinde bulunursa çocuk tecavüzünü suçsuz hale getirecek bir mevzuat getirmeye çalıştı. Bu, kamuoyu tarafından yaygın olarak "tecavüzün meşrulaştırılması ve çocuk evliliğinin teşvik edilmesi" girişimi olarak görülmesi sebebiyle geri çekildi.[15]

Kaynakça

  1. ^ a b "Üç kadından biri 18 yaşından önce evleniyor". Cumhuriyet. 28 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2016. 
  2. ^ a b c "New focus on child brides in Turkey". Al-Monitor. 31 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2016. 
  3. ^ a b "One in Three a Child Marriage in Turkey". NSNBC. 12 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2016. 
  4. ^ a b "Yarım milyon resmi çocuk gelin". Hürriyet. 28 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2016. 
  5. ^ "18 yaşını doldurmadan evlenen kız çocuğu sayısı son 3 yılda 130 bin oldu". T24. 28 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2016. 
  6. ^ a b c d "ERKEN YAŞTA EVLİLİKLER HAKKINDA İNCELEME YAPILMASINA DAİR RAPOR" (PDF). Grand National Assembly of Turkey. 11 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2016. 
  7. ^ a b "Nüfus ve Sağlık Araştırması 2013" (PDF). Hacettepe University. 9 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2016. 
  8. ^ "Kadınların yüzde 26'sı çocuk yaşta gelin oldu". T24. 28 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2016. 
  9. ^ a b c "Child marriages make up one third in Turkey". Hürriyet. 3 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2016. 
  10. ^ "Çocuk gelinlerin en çok olduğu iller hangileri?". T24. 28 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2016. 
  11. ^ "İşte çocuk gelin haritası! En düşük Tunceli'de, en yüksek Kilis'te". hurriyet.com.tr. 21 Kasım 2016. 16 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2020. 
  12. ^ "22,000 teenage pregnancies recorded in 18 months: Report". 28 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2020. 
  13. ^ "TÜRKİYE'DE ÇOCUK GELİNLER". Umut Association. 28 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2016. 
  14. ^ "SOSYAL MEYDAN: Çocuk yaşta evlilik". BBC Turkish. 29 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2016. 
  15. ^ "Women and vulnerable people are paying for Turkey's authoritarianism". The Guardian. 24 Kasım 2016. 28 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2020. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Muazzez İlmiye Çığ</span> Türk Sümeroloji ve Asur uzmanı

Muazzez İlmiye Çığ, Sümer ve Asur uygarlıkları üzerine çalışmalar yapan Türk arkeolog, dilbilimci ve yazardır. Türkiye'de laiklik ve kadın haklarının önde gelen savunucularından biridir.

<span class="mw-page-title-main">PKK</span> Kürt milliyetçisi ayrılıkçı silahlı örgüt

PKK veya tam adı ile Partiya Karkerên Kurdistanê, Türkiye'nin doğu ve güneydoğusu, Irak'ın kuzeyi, Suriye'nin kuzeydoğusu ve İran'ın kuzeybatısını kapsayan bölgede öz yönetim kurmayı amaçlayan ve bu amaçla söz konusu topraklara sahip olabilmek için askerî hedeflere, köy korucularına ve sivillere karşı saldırılar düzenleyen yasa dışı ayrılıkçı silahlı örgüt. PKK; Avrupa Birliği ülkeleri, NATO, Amerika Birleşik Devletleri, Avustralya, Japonya, Kanada, Kazakistan ve bölgedeki Türkiye, Suriye, Irak ve İran'ın da aralarında bulunduğu çeşitli ülke ve uluslararası kuruluşlar tarafından terör örgütü olarak tanınmaktadır. Rusya, Çin, Hindistan, İsviçre, Mısır, İsrail, Tunus, Suudi Arabistan, Ukrayna, Birleşik Arap Emirlikleri ise PKK'yı terör örgütü olarak kabul etmeyen ülkelerden bazılarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Sevgi Soysal</span> Türk yazar

Sevgi Soysal Türk yazardır.

<span class="mw-page-title-main">Fahrünnisa Zeyd</span> Türk ressam

Fahrünnisa Zeyd Türk ressam.

Mehmet Attila Özdemiroğlu, Türk besteci, söz yazarı ve aranjördür.

<span class="mw-page-title-main">Nil Karaibrahimgil</span> Türk müzisyen ve şarkıcı

Ferhan Nil Karaibrahimgil Erener, Türk şarkıcı-şarkı yazarıdır.

Ajdar Anık ya da gerçek adıyla Mehmet Anık, Türk şarkıcıdır.

<span class="mw-page-title-main">Acun Ilıcalı</span> Türk televizyoncu ve iş insanı

Ali Acun Ilıcalı, Türk televizyoncu, sunucu, girişimci, uluslararası yapımcı, iş insanı ve medya patronu. Aynı zamanda Acun Medya Grubu ile Exxen platformunun kurucusu, TV8 ve TV8,5 televizyon kanalı, Hull City AFC ve Shelbourne FC futbol takımlarının sahibi, Fenerbahçe Spor Kulübü icra kurulu üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Cinsel ilişki</span> üreme, cinsel zevk veya her ikisi için gerçekleştirilen çiftleşme eylemi

Cinsel ilişki, cinsel birleşme, çiftleşme, vajinal seks veya sadece seks, bir erkeğin sertleşmiş penisinin, uyarılmış bir kadın vajinasının içine girmesini kapsayan, cinsel zevk ya da üreme amaçlı yapılan bedensel ilişkidir. Bunun yanı sıra, diğer penetrasyon tehlikesi içeren anal seks, oral seks, parmaklama, dildo kullanma gibi cinsel aktiviteler de eşcinsel veya heteroseksüel olmasına bakılmaksızın bir cinsel birleşme olarak kabul edilirler.

<span class="mw-page-title-main">Reşit Kaynak</span> Türk futbolcu

Reşit Kaynak, Türk eski millî futbolcu ve eski teknik direktör. Futbolculuk döneminde Süper Reşit diye anılırdı. Reşit Kaynak, 1970'lerin ve 1980'lerin etkili forvetlerinden biri ve kendisi gibi kalp rahatsızlığı olan Kayhan ve Orhan Kaynak'ın ağabeyidir. Diğer kardeşleri İrfan Kaynak, İlhan Kaynak ve Ayhan Kaynak da profesyonel futbolculuk yapmıştır. 26 Mart 1999 tarihinde kalp krizinden öldü. İç Anadolu'da Kayseri'den Akdeniz Bölgesi'nde Çukurova'ya kadar yayılmış ve o yörenin en köklü ailelerinden olan Kocadurmuşlar ailesinden gelmektedir. Soyadı Kanunu'ndan sonra ailenin bir kolu Kaynak soyadını aldığı için Kaynak soyadına sahıptır.

<span class="mw-page-title-main">Faruk Çelik</span> Türk politikacı ve Eski Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı

Faruk Çelik, Türk siyasetçi, 2011-2015 yılları arasında Türkiye çalışma ve sosyal güvenlik bakanı ve 2015-2017 yılları arasında gıda, tarım ve hayvancılık bakanı olarak hükûmette yer almıştır.

<span class="mw-page-title-main">VIII. Henry</span> 1509dan 1547ye kadar İngiltere Kralı

VIII. Henry, 22 Nisan 1509'dan 1547'deki ölümüne kadar İngiltere kralıydı. Henry, yaptığı ilk evlilik olan Aragonlu Catherine ile yaptığı evliliği iptal ettirme çabalarıyla tanınır. Papa VII. Clemens ile böyle bir fesih konusunda yaşadığı anlaşmazlık, Henry'nin İngiliz Reformasyonu'nu başlatmasına ve İngiltere Kilisesi'ni papalık otoritesinden ayırmasına yol açtı. Kendisini İngiltere Kilisesi'nin Yüce Başkanı olarak atadı ve papa tarafından aforoz edildiği manastırları feshetti.

<span class="mw-page-title-main">Yeşim Salkım</span> Türk şarkıcı ve oyuncu

Yeşim Salkım, Türk şarkıcı, sinema ve dizi oyuncusudur.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye demografisi</span> Türkiyede yaşayan çoğunluk ve azınlıklar

Bu maddede Türkiye sınırları içinde yaşayan nüfusa ve bu nüfusun çeşitli özelliklerine ait veriler bulunur.

Evlenme yaşı ya da evlilik yaşı, bir kişinin evlenmesine kanunen müsaade edilen yaştır. Günümüzde dünya genelinde en yaygın evlenme yaşı 18'dir ancak bu durum ülkeden ülkeye değişebilir. Evlenme yaşı, cinsel rüşt yaşı ile karıştırılmamalıdır.

Mü'minlerin Anneleri, Kuran'a göre İslam peygamberi Muhammed'in eşlerini tanımlamak için kullanılan ifadedir. İslam peygamberi Muhammed'in farklı kaynaklarda geçen değişik isimlere göre 9 ile 19 arasında kadınla evlendiği düşünülmektedir. İranlı araştırmacı Ali Deştî ise Muhammed'in evlendiği 23 kadının listesini vermiştir. Evlilik olarak kaydedilen kadınların arasında cariye ve savaş esirlerinden hediye edilen isimler de bulunmaktadır. Bunlar evlilik olarak kaydedilse bile İslam kültüründe cariyelerin statüsü ayrıdır ve bu kadınlarla cinsel beraberlik için nikâh işlemi yapılmaz.

Çocuk evliliği, 18 yaş altı bir birey veya çiftin evliliğidir. Küçük yaşta evlendirilme erkek çocuklar için de geçerlidir fakat bu durum kız çocuklarında daha çok görülür. Çocuk evliliğinde, özellikle yaş, statü farkı ve zorlama faktörü birlikte ele alındığında çocuğun cinsel istismarı göz ardı edilemez. Bununla beraber fiziksel ve zihinsel istismar da çocuk evliliklerinde görülen en temel sorunlardandır. Çocukların evlendirilmesi insan hakları ihlali olarak değerlendirilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Uçan Süpürge Kadın İletişim ve Araştırma Derneği</span>

Uçan Süpürge Kadın İletişim ve Araştırma Derneği, 1996 yılında Ankara’da bir grup kadın tarafından kurulan bir sivil toplum örgütüdür.

Çocuk gelin, fiziksel, fizyolojik ve psikolojik açılardan evlilik ve çocuk doğurma sorumluluğu taşımaya hazır olmadan evlendirilen kızlara verilen addır.

Türkiye'de dinsizlik, ülkedeki dini inancın eksikliği, ilgisizliği veya reddinin boyutunu ifade eder. Anketlere göre, deistlerin, ateistlerin, agnostiklerin ve diğer bağımsız kişilerin nüfus içindeki payına ilişkin kesin tahminler farklılık gösterse de, Türkiye'de İslam baskın inançtır ve dinsizler azınlık oluşturmaktadır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.