İçeriğe atla

Türkistan Lejyonu

Türkistan Lejyonu
Etkin1942-1945
Bağlılık Nazi Almanyası
Parçası Wehrmacht
SavaşlarıII. Dünya Savaşı

Türkistan Lejyonu (Almanca: Turkistanische Legion), II. Dünya Savaşı sırasında Wehrmacht'ta savaşan Türk halklarından oluşan askerî birliklerin adıdır. Bu birliklerin çoğu, Almanlarla ortak bir dava oluşturan Kızıl Ordu savaş esirleri idi. Kuruluşunun öncülüğünü, Türk halklarının yaşadığı bölgeleri ülkelerinden ayırmaya ve sonunda onları Türk yönetimi altında birleştirmeye çalışan bir Türk Pan-Türkizm teorisyeni Nuri Killigil yaptı.

Fransa'daki Türkmen gönüllüleri

Türk halkları başlangıçta Naziler tarafından "fahri aryan" olarak sayılsalar da, bu tutumun sebebinin, Sovyetler Birliği'ni işgali sırasında karşılaşacakları zorluklar göz önüne alınarak I. Dünya Savaşı'ndaki kader ortaklığın devam ettirmek ve bir müttefik arayışı olduğu düşünülmektedir. Naziler, siyasi kazanç için Sovyetler Birliği'ndeki Türk halklarının milliyetçi duygularından yararlanmaya çalıştı.

Fransa'daki gönüllüler Erwin Rommel'in denetiminden geçiyor

İlk Türkistan Lejyonu Mayıs 1942'de seferber edildi, başlangıçta sadece bir taburdan oluşuyordu, ancak 1943'te 16 tabur ve 16.000 askere genişletildi. Wehrmacht'ın komutası altında, bu birimler yalnızca Fransa ve İtalya'daki Batı Cephesinde konuşlandırıldı ve onları Kızıl Ordu'dan izole etti.

Türkistan Lejyonunun taburları, 162. Piyade Tümeni'nin bir parçasını oluşturdu ve Mihver işgali altındaki Yugoslavya'da (özellikle günümüzde Hırvatistan) ve İtalya'da çok fazla eylem gördü.

Türkistan Lejyonunun çoğu, nihayetinde İngiliz kuvvetleri tarafından hapsedildi ve savaşın sona ermesinden sonra Sovyetler Birliği'ne geri gönderildi; burada Nazilerle iş birliği yaptıkları için Sovyet hükûmeti tarafından infaz veya hapsedilme ile karşı karşıya kalacaklardı. Lejyonun önemli üyeleri arasında savaştan sonra Batı Almanya'ya yerleşen ve Pan-Türkist siyasi davaların savunucusu olan bir Türkolog Baymirza Hayit yer alıyordu.

Apolet ve Armalar

Galeri

Ayrıca bakınız

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

Doğu lejyonları , II. Dünya Savaşı sırasında, Nazi Almanyası saflarında işbirliği yaparak savaşan ve doğu halklarından oluşan lejyonlar.

<span class="mw-page-title-main">Mavi Durum</span>

Mavi Durum Mihver kuvvetlerin II. Dünya Savaşı sırasında Doğu Cephesi'nde 1942 genel taarruzunun esas kısmıdır. Bu genel taarruz, cephenin güney kesiminde 28 Haziran - 19 Ağustos 1942 tarihleri arasında yer almıştır. Wehrmacht'ın harekâta verdiği kapalı ad olan Mavi Durum, taarruzun bu şekilde adlandırılmasının nedeni Alman askeri planlarının, "durumlar" ya da sorunlara getirilen çözümler olarak görülmesidir. Esasen "Mavi Durum" 48 saat geçmeden yeni bir kapalı ad almıştır, Braunschweig Harekâtı Mihver kuvvetlerin 1942 genel taarruzunun daha dar kapsamlı bölümü kuzeyde Leningrad'ın düşürülmesini hedef almaktadır.

<i>Wehrmacht</i> Nazi Almanyasının Silahlı Kuvvetleri

Wehrmacht, 1935 ile 1945 yılları arasında Nazi Almanyası'nın silahlı kuvvetleridir. "Waffenträger der Nation" olan Heer, Kriegsmarine ve Luftwaffe'den oluşmaktaydı.

II. Dünya Savaşı'nda Sovyet propagandası, Büyük Vatanseverlik Savaşı sırasında Sovyetler Birliği'nin Nazi Almanyası'na karşı oluşturduğu antifaşist propagandadır.

<span class="mw-page-title-main">Polonya bayrağı</span> Ulusal bayrak

Polonya Bayrağı, Polonya Cumhuriyeti devletinin resmi ulusal bayrağı.

<span class="mw-page-title-main">Ermeni Lejyonu (Almanya)</span>

Ermeni Lejyonu, 1941 ve 1944 yılları arasında Nazi Alman ordusunun 808., 809., 810., 811., 812. 813., 814., 815., 816., I/125., I/198. ve II/9. piyade taburlarını kapsayan ve II. Dünya Savaşı sırasında Doğu Cephesinde Almanların Kızıl Ordu'dan ele geçirmiş olduğu Ermeni esirlerden oluşturduğu silahlı güç. Aralık 1941'den başlayarak toplam 20 bin kişiden oluşturulan güç, Alman SS ve SD tarafından eğitilmiş ve Wehrmacht'ın Kırım ve Kuzey Kafkasya savaşlarına katılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Azeri Lejyonu</span>

Azeri Lejyonu, II. Dünya Savaşı sırasında Doğu Cephesi'nde Nazi Almanyası'na esir düşen Azeri asıllı Kızıl Ordu esirlerden Doğu lejyonları (Ostlegionen) nın bir parçası olarak oluşturduğu askerî birlikler.

<span class="mw-page-title-main">Çekoslovak Lejyonu</span>

Çekoslovak Lejyonu, I. Dünya Savaşı sırasında İtilaf Devletleri bünyesinde savaşan Çek ve Slovaklardan oluşan gönüllü ordu. Rus İç Savaşı'nda önemli bir silahlı güç olarak yer almış, I. Dünya Savaşı'nın ardından Çekoslovakya'nın bağımsızlığının ilanında etkili olmuştur.

Milli Türkistan Birlik Komitesi, II. Dünya savaşı esnasında Almanya'da faaliyet gösteren, Sovyet idaresi altındaki Rusya Türkistanı'nın bağımsızlığını hedefleyen Türkistan milli komitesi. Komite Hitler Almanya'sı tarafından Sovyet Ordusundayken Nazi Almanyasına esir düşen Türkistanlıları örgütlemek amacıyla kuruldu. Başkanı Taşkent doğumlu Veli Kayum Han, yardımcısı Baymirza Hayit di. Komite Savunma, Eğitim, Yayıncılık gibi birimleri temsil eden 9 kişilik bir icra heyetinden oluşurdu.

<span class="mw-page-title-main">162. Türk Tümeni</span>

162. Türk Tümeni II. Dünya Savaşı sırasında Alman ordusu içerisinde bulunan askerî birlik. Birlikteki askerler Kafkasya ve Türkistan'dan gelen savaş esirleridir. Savaşın başlaması ile Sovyet ordusuna alınan birçok Türk savaş sırasında esir düşmüş, daha sonra da vatanlarının bağımsızlığı ve esir kamplarının kötü koşullarından kurtulmak için kurulan lejyonlara katılmıştı. Daha sonra neredeyse yok edilen 162. Piyade Tümeni ile bazı Lejyonlar birleştirilmiş, böylece 162. Türk Tümeni oluşturulmuştu. Lejyon askerleri Neuhammer'da eğitilmişlerdi.

<span class="mw-page-title-main">36. Waffen-SS Grenadiye Tümeni Dirlewanger</span>

36. SS Waffen Grenadier Tümeni "Dirlewanger", II. Dünya Savaşı sırasında Almanların işgal ettiği bölgelerde meydana gelen partizan eylemlerine karşı oluşturulmuş birliklerdir. Ceza taburu kapsamındadır. Savaşın sonlarına doğru kuşatılan 9. Ordu ile birlikte Kızıl Ordu'ya karşı savaşmıştır. Waffen-SS tümenlerine bağlı olan bu birlikler tecavüz, yağma ve toplu katliamlar gerçekleştirmiştir. Bu tümenin lideri ise sadist olarak nitelendirilen Oskar Dirlewanger'dir.

<span class="mw-page-title-main">Gürcü Lejyonu (1941-1945)</span>

Gürcü Lejyonu, II. Dünya Savaşı sırasında, Doğu Cephesi'nde Kızıl Ordu adına savaşıp Almanlara esir düşen Gürcülerden ve Avrupa'ya göç eden antikomünist Gürcüler'den oluşan lejyondur. Lejyonun komuyuna bildirilen amacı, Gürcistan'ın Sovyetler Birliği'nden bağımsızlığını sağlamaktı.

<span class="mw-page-title-main">Nazilerin Sovyet savaş esirlerine karşı işledikleri suçlar</span>

Nazilerin Sovyet savaş esirlerine karşı işledikleri suçlar, Nazi Almanyası'nın II. Dünya Savaşı'nın Doğu Cephesi'ndeki çatışmalar sırasında 1941-1945 yılları arasında teslim olan veya zorla yakalanan Sovyet savaş tutsaklarına karşı kasıtlı olarak kötü muamele uygulamasıdır. Bu uygulamaların sonucunda esir alınan yaklaşık 5,7 milyon Kızıl Ordu askerinden 3,1 ila 3,5 milyon arası kişi yaşamını yitirdi.

<span class="mw-page-title-main">Komiser Emri</span>

Komiser Emri, II. Dünya Savaşı sırasında Barbarossa Harekâtı öncesi, 6 Haziran 1941'de Wilhelm Keitel liderliğindeki Silahlı Kuvvetler Yüksek Kumandanlığı (OKW) tarafından yayımlanan emirdir. Verilen emirde Wehrmacht'ın ele geçirdiği birlikler arasında tespit ettiği herhangi bir Sovyet siyasi komiserinin ya da Yahudilerin bulundukları yerde infaz edilmeleri istenmektedir. Nazilerin Sovyet savaş esirlerine karşı işledikleri suçlar kapsamında çok sayıda kişi bu emir nedeniyle infaz edildi.

<span class="mw-page-title-main">Ceza taburu</span>

Ceza taburu, yargılanıp ceza alan askerlerin seferberlik şartlarında oluşturduğu taburlardır. Bu tür birimlerdeki hizmet, hapis veya ölüm cezası yerine bir ceza veya disiplin şekli olarak kabul edilir.

Shtrafbats, II. Dünya Savaşı'nda Doğu Cephesinde savaşan Sovyet ceza taburları.

Ermeni Lejyonu, I. Dünya Savaşı sırasında ve sonrasında Osmanlı İmparatorluğu'na karşı savaşan Fransız Ordusu ile yapılan antlaşma. Lejyonun asıl adı "La Légion d'Orient" idi. Adı 1 Şubat 1919'da "La Légion Arménienne" olarak değiştirildi. Bu lejyondaki askerlere gayri resmi olarak Ermeniler arasında Gamavor (Gönüllü) adı verildi.

<i>Wehrmacht</i> savaş suçları

1935 ile 1945 yılları arasında Nazi Almanyası'nın silahlı kuvvetleri olan Wehrmacht, II. Dünya Savaşı sırasında Polonya, Yunanistan, Sırbistan ve Sovyetler Birliği başta olmak üzere işgali altındaki bölgelerde çeşitli savaş suçları işledi. Wehrmacht'ın dahil olduğu ilk önemli çarpışma, 1 Eylül 1939'da başlayan Polonya Seferi'ydi. Nihai Çözüm'ün mimarı olan Reinhard Heydrich, Nisan 1939'da Wehrmacht ve Einsatzgruppen'in istihbarat bölümleri arasında işbirliği gerçekleşmesini çoktan sağlamıştı. Ordunun Polonya'daki eylemleri daha sonra gerçekleşecek olan imha savaşının başlangıcıydı, Wehrmacht sivillerin ve potansiyel partizanların toplu olarak katledilmesinde yer almaya ilk kez Polonya'da başladı.

<span class="mw-page-title-main">Kārlis Aperāts</span>

Kārlis Aperāts ; II. Dünya Savaşı sırasında Waffen-SS içerisindeki 15. SS Waffen Grenadier Tümeni Letonya Nr. 1'de SS-Standartenführer olarak görev yapmış Letonyalı asker. Kendisine Nazi Almanyası tarafından askerî personele cesaret veya başarılı liderlik için verilen en üst ödül olan Şövalye Haçı verildi.

<span class="mw-page-title-main">Estonya Lejyonu</span>

Estonya Lejyonu II. Dünya Savaşı sırasında Waffen SS'in Muharebe Destek Kuvvetleri bünyesinde, Estonya askerlerinden oluşan bir askerî birlikti.