İçeriğe atla

Türk Yurdu

Türk Yurdu
SıklıkAylık
İlk sayı30 Kasım 1911
ÜlkeOsmanlı Devleti, Türkiye
DilTürkçe

Türk Yurdu, 1911 yılından beri yayını aralıklarla devam eden milliyetçi fikir dergisidir. Günümüzde Türk Ocakları Genel Merkezi aylık yayın organı olarak Ankara'da yayımlanmaktadır.

Türk Yurdu Cemiyeti'nin fikirlerini yaymak üzere 30 Kasım 1911'de İstanbul'da yayın hayatına başlamış; Türk Yurdu Cemiyeti'nin kapanması üzerine Türk Ocakları'nın yayın organına dönüşmüş ve yayımı günümüze kadar kesintilerle sürdürmüştür. Temmuz 1997'de yayımlanan 480. sayısından itibaren hakemli dergi statüsündedir.[1]

Tarihçe

30 Kasım 1911- 15 Temmuz 1918 arasında on beş günde bir otuz iki sayfalık bir dergi olarak İstanbul'da yayımladı. İlk sayı büyük bir ilgi ile karşılandı ve birkaç defa basıldı, Türkiye'de ve Türkiye dışında geniş bir okur kitlesi oluştu.[2] Yedi yıllık sürede 14 cilt ve 161 sayı olarak çıktı. Ebat, 18x25cm idi. Derginin yayımcısı “Türk Yurdu” idi. Derginin imtiyaz sahibi ilk çıktığı günlerde Mehmet Emin Bey idi; 1911'de Mehmet Emin vali olarak Erzurum'a atanınca mesul müdürü Akçuraoğlu Yusuf, imtiyaz sahibi görevini de üstlendi. Onun Balkan Savaşı'na katılması üzerine 3. ve 4. ciltleri Mehmet Emin çıkardı; 5.ciltten 12. cilte kadar dergi yine Akçuraoğlu Yusuf tarafından çıkarıldı. 13. ve 14. ciltleri Celal Sahir Bey çıkardı. Dergi, I. Dünya Savaşı’nın yarattığı olumsuz şartlar nedeniyle 15 Temmuz 1918'de yayınına ara verdi.[1]

1923-1931 arasında dergi yayın hayatına Ankara'da yeniden başladı. Bu yeni dönem 15 Mart 1923'te çıkartılan sayı ile başlar. Dergi yayıncısı Türk Ocağı idi. 4 sayı çıktıktan sonra derginin yayımına ara verildi; Ekim 1924'te I. ciltle yayın hayatına devam etti; ebat 16x23'e çıkarıldı. 1927 Eylül - 28 Ocak 1928 arası, derginin ebadı 21x28cm oldu. 1929 Şubat'ında tamamen yeni harflerle çıkmaya başladı. Bu dönemde derginin müdürlüğünü sırasıyla Nihat Bey, Cemil Behçet Bey, Enver Kâmil Bey, Ferit Celâl (Güven) Bey, Mustafa (Uluğ) Bey üstlendi. 10 Nisan 1931'de Türk Ocağının kapatılmasıyla Türk Yurdu 233. sayıda yayınını durdurdu.

1943-1943 arasında dergi 16x23 ebadında 32 sayfa halinde İstanbul’da basıldı. İlk sayı, 1 Eylül 1942 tarihinde 26. cildin 1. sayısı ile çıkmıştır. Derginin Sahibi ve Müdürü; Hasan Ferit Cansever'dir. Bu dönemde dergi 9 sayı yayımlandı. Alt başlığı “Türklüğün Faydasına Çalışır Onbeş Günde Bir Çıkar” idi.

1954-1957 arasında Türk Yurdu dergisi yeniden yayımlandı. Alt başlığı, "Türk Ocaklarının Fikirlerini Neşreder” şeklinde idi. Ocak 1955'ten Haziran 1957'ye kadar derginin sahibi Türk Ocakları Merkez heyeti Reisi Hamdullah Suphi; Neşriyatı Fiilen İdare Eden, Abdülhak Şinasi Hisar'dır.

1959-1968 arasında dergi büyük boy olarak 20x27cm ebadında her ayın 15'inde yayımlandı. Sahibi, Ankara Türk Ocağı adına Osman Turan idi. 1961’de sahibi Hamdullah Suphi olarak değişti, 1966’da Hamdullah Suphi'nin vefatı üzerine önce Ziyaeddin Fahri Fındıkoğlu sonra Osman Turan derginin sahibi oldu.

1970 yılında iki sayı basıldı. Derginin sahibi Osman Turan, Sorumlu Neşriyat Müdürü İse, Osman Yüksel Serdengeçti idi.

1987-2001 arasında Türk Ocağı Merkez Heyetinin yayın organı olarak yayın hayatına devam etti. Şubat 1987 - Mart 1989 arasında Türk Ocakları İstanbul Şubesi tarafından İstanbul'da çıkarıldı. Kasım 1989’dan itibaren Ankara'da çıkarılmaktadır.

Kaynakça

  1. ^ a b Karaer, İbrahim. "Başlangıçtan Günümüze Türk Yurdu Dergisi Sahibi, Mes'ul Müdürleri, Genel Yayın Müdürleri ve Dergi Yönetiminde Görev Alanlar (1911-2010)". www.ibrahimkaraer.8k.com. Türk Yurdu Dergisi, Cilt: 31, Sayı: 281, Ocak 2011. 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ağustos 2016. 
  2. ^ Ayvazoğlu, Beşir. "Türk Yurdu 100 yaşında". www.eskisehirturkocagi.org/. Zaman gazetesi, 7 Nisan 2011. 6 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ağustos 2016. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Mehmet Emin Yurdakul</span> Türk şair ve milletvekili

Mehmet Emin Yurdakul, Türk şair ve milletvekili. "Türk Şairi", “Millî Şair” olarak anılır.

<span class="mw-page-title-main">Hamdullah Suphi Tanrıöver</span> Türk yazar ve siyasetçi

Hamdullah Suphi Tanrıöver, Türk edebiyatçı, yazar, öğretmen, milletvekili, siyasetçi. Kurtuluş Savaşı ve cumhuriyetin ilk yıllarında TBMM'de yaptığı coşkulu konuşmaları nedeniyle "Millî Hatip" ve "Cumhuriyet Hatibi" olarak tanınan bir siyaset adamı ve yazardır. Ayrıca İstiklâl Marşı'nı Türkiye Büyük Millet Meclisinde ilk okuyan kişidir.

<span class="mw-page-title-main">Türkçülük</span> Türk ulusunun kültürel-politik birliğini ve yükselmesini amaçlayan düşünce

Türkçülük, Türkizm veya Pan-Türkizm, tüm Türk halkının kültürel ve politik birliğini ve yükselmesini amaçlayan; 1880'lerde Osmanlı İmparatorluğu'nda ve o zamanlar Rus İmparatorluğu'nun bir parçası olan Azerbaycan'da yaşayan Türk aydınlarının başlattığı harekettir.

İrâde-i Milliye İtilaf Devletleri’nin işgallerine karşı 1919'da Anadolu’da başlayan Kurtuluş Hareketi'nin ilk yayın organı olarak Sivas'ta çıkarılan gazetedir.

Varlık, 15 Temmuz 1933'te Yaşar Nabi Nayır tarafından yayımlanmaya başlanan aylık sanat ve edebiyat dergisidir.

<i>Ulus</i> (gazete)

Ulus, 10 Ocak 1920 tarihinden beri Türkiye'de yayımlanan haftalık gazete.

Remzi Oğuz Arık, Türk arkeolog, yazar ve politikacı.

Hüsün ve Şiir, Nisan - Ekim 1910'da ilk üç sayısı Manastır'da, son beş sayısı Selanik'te olmak üzere toplam 8 sayı yayınlanmış edebiyat ve bilim dergisi.

Halka Doğru, Türk Yurdu dergisi bünyesinde ve Celal Sahir Bey'in yönetiminde çıkan haftalık dergi. 24 Nisan 1913-20 Nisan 1914 tarihleri arasında toplam 52 sayı yayımlanmıştır. II. Meşrutiyet dönemi Türkçü akımın ve Türk halkçılığının önemli yayın organlarındandır.

Cihat Fethi Tevet, Türk doktor, yazar, ansiklopedist ve siyasetçidir.

<i>Hâkimiyet-i Milliye</i> 1920-1934 yılları arasında yayımlanan gazete

Hâkimiyet-i Milliye, Türk Kurtuluş Savaşı sırasında başkanlığını Mustafa Kemal Paşa’nın yaptığı Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Heyet-i Temsiliyesi’nin yayın organı olarak 10 Ocak 1920’de Ankara’da yayın hayatına başlayan Türkçe gazetedir.

<span class="mw-page-title-main">Genç Kalemler</span>

Genç Kalemler, 1910-1912 yıllarında Selanik'te yayınlanan milliyetçi bir fikir dergisidir.

<span class="mw-page-title-main">Ethem Nejat</span> Türk eğitimci ve komünist siyasetçi

Ethem Nejat veya Osmanlıca yazıma göre Edhem Nejad, Türk eğitimci ve komünist siyasetçi. Yaşadığı dönemde eğitimin çağdaşlaştırılması çalışmalarına büyük katkıda bulunmuştur. Türkiye Komünist Partisi'nin kurucularından ve ilk genel sekreteridir. TKP'nin ilk Merkez Komitesi Başkanı Mustafa Suphi ve 13 diğer TKP üyesi ile birlikte Karadeniz açıklarında öldürülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Nafi Atuf Kansu</span>

Nafi Atuf Kansu, Türk siyasetçi ve eğitimci.

Osman Turan, Türk tarih profesörü, akademisyen ve siyasetçi. Selçuklu İmparatorluğu hakkında detaylı incelemeler ve araştırmalar yapmıştır. Selçuklu üzerine yaptığı çalışmalar İslam Ansiklopedisi gibi yerlerde yayımlanmış ve uluslararası tarih camiasında tanınmasına olanak sağlamıştır.

Türk Derneği, II. Meşrutiyet’in ilanından sonra İstanbul’da kurulmuş bir dernektir. Osmanlı İmparatorluğu'nda ilk milliyetçi kuruluş olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Türk Ocakları</span> Osmanlı İmparatorluğu ve Türkiyede dernek

Türk Ocakları, Türkçülük düşüncesi etrafında İstanbul merkezli olarak 1912'de kurulan ve 1931'de Cumhuriyet Halk Fırkası'na devredilene dek bu yönde faaliyetlerde bulunan cemiyet. Osmanlı İmparatorluğu'nda II. Meşrutiyet döneminde iyiden iyiye görünür olan kimlik probleminde Osmanlıcılık karşıtlığı ve Türkçülük düşüncesi etrafında birleşen çevrenin Türk Derneği (1908) ve Türk Yurdu Cemiyeti (1912) ile örgütlenmesi Türk Ocakları ile devam etti. Her ne kadar siyasi alana dahil olmama gayesi güdülse bile Türkçülüğün siyasal alana evrilmesiyle ilkin İttihat ve Terakki daha sonra ise cumhuriyet ideolojisiyle program ve amaçlar belirlendi. Devlet ve devletçilik ile olan organik bağı Türk Ocakları'nın büyümesinde önemli bir rol oynadı. Ağırlıkla 1925 yılı sonrasında Cumhuriyet devrimlerinin savunucusu, koruyucusu, çağdaşlaşma düşüncesi ve Türkleştirme politikalarının bir parçası oldu. 1927 yılı gücünün zirvesine giden sürecin ilk eşiği olmakla beraber kapatılmasına giden sürecin de başlangıcı oldu. Türk Ocakları bu tarihte CHF siyasetinin resmî olarak bir parçası oldu ve partinin denetimine girdi. 1930'da Serbest Cumhuriyet Fırkası'nın ortaya çıkışı ve içerideki gelişmeler Türk Ocakları'nın kapatılmasına giden sürecin belirleyicisi oldu. 264 şubesi, 30 binden fazla üyesi ve geniş mal ve menkul varlığıyla önemli bir sivil toplum kuruluşu olan Ocaklar, Türkiye'de tek partili dönemin sivil ve toplumsal yaşama olan müdahalesiyle kapatıldı, tüm varlığı ve üyeleriyle partiye devredildi. Türk Ocakları Türkiye'de çok partili dönemin başlamasıyla birlikte "Ocakların başbuğu" sayılan ve 1912-31 arasında aralıksız genel başkanlık görevinde bulunan Hamdullah Suphi Tanrıöver'le İstanbul merkezli olarak 1949 yılında tekrar faaliyete geçti ve devletle olan organik bağını devam ettirdi. Türk siyasi yaşamındaki muhtelif darbeler Ocakların eski gücüne kavuşmasına engel oldu. Yaşanan kesintilere rağmen "Türk Ocakları" adıyla maruf bir oluşum günümüzde de faaliyetlerine devam etmektedir.

<i>Tanin</i> 1908-1947 arasında İstanbulda yayımlanan İttihatçı bir gazete

Tanin, II. Meşrutiyet'ten sonra İstanbul'da yayınlanan İttihatçı bir gazete.

<i>Aydede</i> (dergi) Siyasi mizah dergisi

Aydede, Refik Halit Karay tarafından 1922 yılında İstanbul'da haftada iki gün yayımlanmış daha sonra 1948-1949'da yeniden çıkarılmış siyasi mizah dergisi.

Türk Yurdu Cemiyeti 31 Ağustos 1911'de Türk milliyetçiliği etrafında kurulan cemiyet. Türk Derneği (1908) sonrasında kurulmuş bir cemiyettir ve kurucuları arasında Mehmet Emin, Ahmed Hikmet, Ahmet Ağaoğlu, Hüseyinzade Ali, Akçuraoğlu Yusuf ve Akil Muhtar Özden gibi Türkçülük hareketinin ilk isimleri bulunmaktadır. Cemiyetin yayın organı daha sonra Türk Ocakları'nın resmî yayın organı olacak olan Türk Yurdu dergisiydi. Kuruluşu Türk Ocakları ile aynı döneme denk geldiği için cemiyet etkili ve uzun ömürlü olamamış, tüm üyeleri yeni kurulan Türk Ocakları'na geçmiştir. "Türklüğe hizmet etmek ve Türklere faide dokundurmak" olarak" amacını taşıyan dergileri Rusya gibi Türk unsurunun fazla olduğu yerlerde ilgi görmüş ve Çarlık Rusyası tarafından yasaklanmıştı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.