İçeriğe atla

Türk Tugayı

Kore Türk Tugayı
Etkin1950-1960
Ülke Türkiye
Bağlılık Birleşmiş Milletler
TipiPiyade
BüyüklükTugay
ParçasıTürk Silahlı Kuvvetleri
SavaşlarıKore Savaşı
Savaş madalyaları ABD Mümtaz Birlik Madalyası ve Beratı (11 Temmuz 1951)
Kore Cumhuriyeti Mümtaz Birlik Nişanı (18 Eylül 1952)
Komutanlar
KomutanTuğgeneral Tahsin Yazıcı (1950-16 Kasım 1951)
Tuğgeneral Namık Arguç (17 Kasım 1951-20 Ağustos 1952)
Komutan YardımcısıAlbay Celal Dora (1950-16 Kasım 1951)
Albay Nuri Pamir (17 Kasım 1951-5 Haziran 1952  (ölü))

Türk Tugayı (Kod adı: Şimal Yıldızı ya da Kutup Yıldızı), Kore Savaşı sırasında 1950'den 1953'e kadar Birleşmiş Milletler Ordusunun komutası altında savaşmış olan Türk Silahlı Kuvvetleri'nin bir tugayı. Amerika Birleşik Devletleri 25. Piyade Tümeni'ne bağlı olan Türk Tugayı birçok operasyonda savaştı ve Kunu-ri Muharebesinden sonra Kore ile ABD tarafından Birlik Takdirnameleriyle ödüllendirildi.[1] Türk Tugayı muharebe hüneri, inatçı savunması, göreve bağlılığı ve cesaretiyle ün kazandı.

Arka plan

II. Dünya Savaşı'nın bitip Soğuk Savaş'ın başlamasıyla Türkiye, uluslararası ortamda kendini yalnız buldu. II. Dünya Savaşı'nda tarafsız kalarak bütünlüğünü Almanya'ya karşı korumuş ancak savaş sonrasında Sovyetler Birliği'nin Doğu Anadolu Bölgesi'nde toprak ve Boğazlar'da üs ve ortak savunma talepleriyle karşılaşmıştır. Böylece Sovyet tehdidine karşı müttefik arayan Türkiye Batı Bloku'na ve Amerika'ya yaklaşmaya başladı.

Türkiye, NATO'ya girişini hızlandırmak için, başlayan Kore Savaşı'na birlikler göndermiştir. Özellikle sol kesimler tarafından "Türk gencinin kanının Amerika'ya satılması" şeklinde eleştirilen bu davranış, Türkiye ile Batı Bloku arasındaki yakınlaştırmayı hızlandırmış ve 18 Şubat 1952'de Türkiye bir NATO üyesi olmuştur.

Tarihçe

BM Gücü Genel Komutanı General W. Walker Tuğgeneral Tahsin Yazıcı'ya 'Gümüş Yıldız' madalyasını takar iken
Kore Savaşı'na gönderilen birliklerin temsili geçidi, üniformaların kollarında mavi üzerine beyaz harflerle "Korea" arması dikilmişti.

Konuşlandırma

Türkiye Cumhuriyeti, başlangıçta Kore’ye topçu taburu takviyeli bir piyade alayı göndermeyi düşündüğü halde, sonradan bu birliğin bir tugay seviyesinde olmasına karar verdi.

Üç piyade taburundan oluşan 241. Piyade Alayı, bir topçu taburu, bir istihkam bölüğü, bir uçaksavar bataryası, bir ordudonatım bölüğü, bir ulaştırma bölüğü, bir tanksavar takımı ve bir depo bölüğünden oluşuyordu.

Gönüllü olanlardan seçilmiş olan bu tugay 259 subay, 18 askerî memur, 4 sivil memur, 395 astsubay, 4414 erbaş ve er olmak üzere 5090 kişiydi.[2] Tugay komutanlığına Tuğgeneral Tahsin Yazıcı seçilmişti.

Ankara’da oluşturulan tugay demiryolu ile İskenderun’a aktarıldıktan sonra Amerika’nın tahsis ettiği gemilerle Kore’nin Pusan limanına nakledildi. Burada bekletilmeden Daegu şehrine alınarak kışlaya yerleştirildi.

Taegu’da Türk Tugayı Amerikan malzemesi ile yeniden donatıldı. Eskimiş malzemeler ise geri gönderildi. Bu yeni malzemeyi kullanmak için eğitiminden geçen tugay 10 Kasım 1950’de cepheye hareket etti. Önce Seul’un 60–100 km kuzeyinde bölgenin emniyet sorumluluğunu üstlenen tugay daha sonra Kunu-ri bölgesine nakledildi.

Kunu-ri Muharebesi

Çin’in savaşa dahil olmasının ardından BM kuvvetlerinin cephesi yarılmıştı. ABD Kara Kuvvetleri 9. Kolordusu’nun ihtiyat tugayı olan Türk Tugayı, Kunu-ri bölgesinde direnerek 8. Ordu’nun[] yok olmadan çekilmesini sağladı.

Douglas MacArthur "Türklerin kahramanca çarpışmaları Birleşmiş Milletler Kuvvetlerinin salimen yeni müdafaa hatlarına çekilmelerini mümkün kılmıştır."dedi.

Kumyangjang-ni Muharebesi

Türk Tugayı birlikleri, 6 Ocak 1951'de Chonan'da 20 gün ihtiyatta kaldıktan sonra 24 Ocak'ta Chonan'dan hareket ederek Çin Halk Gönüllü Ordusu'nun savunma mevziinin bir kısmını almak üzere saldırıya geçti ve bölgeyi savunan Çin Halk Gönüllü Ordusu 150. Tümeni'ne bağlı 447. ve 448. alayları ile mücadeleye girdi. Başlangıçta inisiyatif Çin birliklerindeydi. Ancak silah üstünlüğünü Çinliler elde edememişlerdi. Çinlilerin el bombası sayısı azdı. Türk tugayı Çinlilerden daha fazla el bombasına sahipti. Bunun nedenlerinden biri de ABD tarafından silah ve cephane ile desteklenmesiydi.

Savaşın başında mevzilerinde bulunan Çinliler etkili bir şekilde ateş yağdırmaya başladılar. Ancak önceden mevzilendirilen Türk 1. Takımı görünmeden Çinlilerin mevzilerine yaklaşıp el bombası kullanarak Çinlilerin mevzilerini aldı. Çinlilerin bu bölgedeki mevzileri yeniden ele geçirebilmek için uğraşması sonucu Türk 2. Taburu 185 rakımlı tepeyi ve ardından 156 rakımlı tepeyi süngü hücumuyla aldı. Alay taarruz grubu da rahat bir şekilde Kumyangjang-ni kasabasını aştı.

NEVADA karakolları

Değiştirme tugayları ve komutanları

1. Türk Tugayı 16 Kasım 1951’e kadar Kore’de kalarak savaştı ve 2. Değiştirme Tugayı ile değiştirildi. 17 Kasım'da Tümgeneral Tahsin Yazıcı görevini Tuğgeneral Namık Argüç'e devretti. 9 Haziran'da İzmir limanından hareket eden 3. Değiştirme Tugayı 20 Ağustos 1952’de, 4. Değiştirme Tugayı ise 6 Temmuz 1953’te bu görevi devraldı.

1. Türk Tugayı muharebe düzeni

1. Türk Tugayı (Tugay Komutanı Tuğgeneral Tahsin Yazıcı)

  • 241. Piyade Alayı (Alay Komutanı Albay Celal Dora, alay lağvedildikten sonra Tugay komutan yardımcısı)
    • 1. Tabur (Tabur Komutanı Binbaşı İmadettin Kuranel)
    • 2. Tabur (Tabur Komutanı Binbaşı Miktat Uluünlü, 18 Mayıs 1951'de öldü[3])
    • 3. Tabur (Tabur Komutanı Binbaşı Lütfi Bilgin, Kunu-ri Muharebesi'nde öldü[4][5])
  • 105. Motorize Sahra Topçu Taburu, üç obüs bataryası ve bir karargâh takımından ibaretti. Her obüs bataryası altı adet 105 mm toptan ibaretti.
  • Motorize İstihkâm Bölüğü
  • Motorize Uçaksavar Bataryası
  • Ulaştırma Bölüğü
  • Motorize Muhabere Takımı
  • Motorize Tanksavar Takımı
  • Sıhhiye Takımı
  • Bakım Onarım Birliği
  • Askerî bando
  • Personel Bütünleme Takımı

Kayıplar

Kore Savaşı boyunca Türkiye toplam 741 ölü ve 2147 yaralı verdi[1]. Bunların dışında Türk birliklerinden 234 asker tutsak ve 175 asker yitik (akıbeti belli olmayan) sayılmıştır.[]

1. Türk Tugayı'nın toplam zaiyatı şöyledir: 721 ölü 2111 yaralı 175 kayıp 234 harp esiri (POW) 298 belirsiz.[]

Sonraları

1960 yılında 200 kişilik bir bölük gücüne ve 1965 yılında bir manga gücüne düşürüldü. 1971 yılında tamamen geri çekildi.

Kaynakça

^ Muharip Gaziler Derneği (Word dosyası)[]

Kaynakça

  1. ^ Evanhoe, Ed. "The Turkish Brigade". 2 Ekim 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Eylül 2008. 
  2. ^ Tarihi Değiştiren Savaşlar, Ali Çimen-Göknur Göğebakan, Timaş yayınları, İstanbul 2006, ISBN 975-263-486-9
  3. ^ "UNMCK (Kore Birleşmiş Milletler Anıt Mezarlığı) sitesinde Miktat Uluünlü". 29 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2009. 
  4. ^ UNMCK (Kore Birleşmiş Milletler Anıt Mezarlığı) sitesinde Lüfti Bilgin 29 Mayıs 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.[]
  5. ^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Nisan 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2020. 
  • Ahmet Kuyaş, Gençler için Çağdaş Tarih, Epsilon Yayınevi, sayfa 296-297
  • Oral Sander, Siyasi Tarih (1918-1994), İmge Kitabevi 13. Baskı, sayfa 275-282

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Tahsin Yazıcı (asker)</span> Tahsin Yazıcı, Türk askeri ve Kore Savaşında görev almış komutandır. Savaşta yaralanarak gazi oldu ve daha sonra Kara Kuvvetleri Komutan Yardımcılığı gibi çeşitli görevlerde bulundu

Hasan Tahsin Yazıcı,, Türk asker ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Birinci İnönü Muharebesi</span> Askeri harekât

I. İnönü Muharebesi, 6 Ocak 1921 tarihinde iki koldan taarruza geçen Yunan kuvvetleriyle İnönü mevzilerinde savunmada olan Ankara Hükümeti kuvvetleri arasında yapılan muharebedir. 6 Ocak 1921 tarihine kadar Uşak ve Bursa bölgesinde hazırlıklarını sürdüren Yunanlar, Türk-Batı Cephesi birliklerinin Çerkez Ethem Kuvvetlerinin Tenkili harekâtı ile meşgul olmasından da faydalanarak, İnönü-Eskişehir istikametinde taarruza başladılar. 6-9 Ocak 1921 tarihleri arasındaki muharebeler, örtme ve emniyet kuvvetleri harekâtı şeklinde cereyan etti. İnönü mevzilerindeki muharebeler 10 Ocak 1921 tarihinde başlamış, Yunan kuvvetlerinin taarruz çıkış hatlarına çekildiği 11 Ocak 1921 tarihine kadar sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Arıburnu Cephesi</span> Çanakkale Savaşının bir parçası olan I. Dünya Savaşı cephesi

Arıburnu Cephesi, 25 Nisan 1915 tarihindeki Arıburnu Çıkarması ile başlayan ve 6 Ağustos 1915 tarihine kadar süren çarpışmaları kapsayan, Çanakkale Savaşı'nın bir parçası olan cephedir. Bu tarihte Müttefik kuvvetlerce üçüncü bir cephe olarak açılan Anafartalar Cephesi ile birleşmiştir. Arıburnu Çıkarması, 25 Nisan 1915 günü Gelibolu Yarımadası’nın Ege Denizi sahillerinde, “Anzak Koyu” olarak bilinecek olan kumsal ve civarına Anzak Kolordusu tarafından yapılan çıkarmadır.

<span class="mw-page-title-main">Kunu-ri Muharebesi</span>

Kunu-ri Muharebesi, Kore Savaşı'nda Türk Tugayı'nın Çin Halk Kurtuluş Ordusu birliklerine karşı direndiği muharebedir.

<span class="mw-page-title-main">Tümen</span>

Tümen, Tugaydan büyük, Kolordudan küçük olan taktik askerî birimdir. Ayrıca modern ordularda herhangi bir harekâtı kendi başına bağımsız olarak yapabilmek için gerekli tüm silahları ve hizmetleri bünyesinde barındıran en küçük askerî birliktir. Savaş şartlarına ve ülkelere göre değişmekle beraber mevcudu genelde 10,000 ile 20,000 kişiden oluşur ve bir tümgeneral komutasındadır. Çeşitli harekât şekillerine göre tümenler temelde zırhlı tümenler ve piyade tümenleri olmak üzere iki biçimde teşkilatlandırılırlar. Piyade tümenleri ise personelin ve malzemenin sevk araçlarına göre motorize ve mekanize olarak yapılandırılırlar. "Tümen" (𐱅𐰇𐰢𐰤) kelimesi, Eski Türkçede ve Orhun Yazıtları'nda "on bin" (10.000) anlamına gelmekteydi. Bir tümende de yaklaşık on bin kişi olduğu için bu kelime kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Alay</span>

Alay, bir albayın komutası altında üç ya da dört taburdan oluşan askeri birimdir. Bir askeri teşkilatlanma olarak çok eski tarihe dayanmaktadır. 16. yüzyıl ortalarında Fransız süvari birliklerine de alay denmekteydi. Daha sonraki yüzyıllarda alayların kendi sancak, üniforma ve armaları geliştirilmiş ve belirli alaylar belirli bir kişilik, askeri kariyer edinmişlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Tugay</span> alaydan büyük, tümenden küçük olan askeri taktik birliği

Tugay, alaydan büyük, tümenden küçük askeri taktik birim. Personel sayısı ihtiyaçlara göre değişmekle beraber 5.000 askerden oluşan askerî birliklerdir. Organizasyonunda piyade bölüklerinden, tank gücüne, istihkâm bölüğüne her türlü ikmal ve muhabere birimine sahiptir. Tugayın en önemli özelliği, kendi kendine yetebilen en küçük askerî birlik olmasıdır. Komutanı Tuğgeneral'dir.

<span class="mw-page-title-main">Türk Kara Kuvvetleri</span> Türk Silahlı Kuvvetlerinin kara gücü

Türk Kara Kuvvetleri, Türkiye'yi karadan gelebilecek her türlü saldırıya karşı korumakla görevlidir. Türk Silahlı Kuvvetleri komutası altındaki en büyük kuvvettir. Ayrıca asker sayısı bakımından NATO'nun ikinci ve dünyanın yedinci büyük kara kuvveti ordusudur.

<span class="mw-page-title-main">Douglas MacArthur</span> Amerikalı general (1880 – 1964)

Douglas MacArthur, II. Dünya Savaşı'nda Pasifik Cephesi'ndeki Müttefik kuvvetlere komuta eden Amerikalı 5-yıldızlı "Ordu Generali". Savaş sonrasında Japonya'daki Müttefik işgal kuvvetlerinin komutanı olarak bu ülkeyi yönetmiş ve Kore Savaşı'nın ilk dokuz ayında Birleşmiş Milletler kuvvetlerinin komutanlığını yapmıştır.

Birinci Kirte Muharebesi Çanakkale Savaşı sırasında Seddülbahir Cephesi'nde İngiliz-Fransız kuvvetleriyle Osmanlı tarafı arasında gerçekleşen 28 Nisan 1915 tarihli muharebedir.

Sarı Bayır Harekâtı veya Ağustos Taarruzları, Çanakkale Savaşı sırasında müttefikler tarafından Arıburnu Cephesi’ndeki çıkmazı sonlandırmak için yapılan son büyük girişim. Taarruzlar, Arıburnu Cephesi’nin kuzey (sol) bölümünden, takviyeli bir Anzak tümeni tarafından gerçekleştirilmiştir. Aynı zamanda güneyden de (sağ) bir Avustralya tümeni bir şaşırtma taarruzu gerçekleştirmiştir. Harekâtın stratejik hedefi, müttefiklerin "Sarı Bayır" olarak adlandırdığı Kılıçbayırı, Düztepe, Conkbayırı ve Kocaçimen Tepe hattının işgal edilmesidir.

Kumyangjang-ni Muharebesi veya Geumyangjang-ri Muharebesi, Kore Savaşı sırasında 25 - 27 Ocak 1951 tarihleri arasında Geumyangjang-ri 'da Çin Halk Gönüllü Ordusu'na bağlı 150. Tümen ile Birleşmiş Milletler Ordusu'na bağlı Türk Tugayı arasında gerçekleştirilen muharebe. Muharebe, 151. Tepe'de gerçekleştirildiği için Geumyangjang-ri ve 151. Tepe Muharebesi olarak da bilinir.

Vegas Çatışması, Kore Savaşı'nın son aşamasında Çin Halk Kurtuluş Ordusu'nun Hook Muharebesi kapsamında giriştiği taarruz sırasında Türk Tugayı'nca tutulan mevzilere karşı girişilen saldırı sonucu yaşanan bir çatışmadır. Kore Savaşı'nın siper savaşına dönüşmesi sonucunda taraflar ateşkes için görüşmelere başlamışlardı. Ancak görüşmeler uzayıp gitmekte, bir sonuç elde edilememekteydi. Çin Halk Gönüllü Ordusu, son bir taarruzla cephedeki dengeyi lehine değiştirmek ve ateşkes görüşmelerinde iradesini karşı tarafa dayatmak için hazırlıklara başladı ve 28 Mayıs 1953 tarihinde taarruza geçti. İki gün boyunca, yaklaşık otuz saat kesintisiz olarak süren kanlı çatışmaların sonunda Çin kuvvetleri taarruz gücünü yitirdi ve mevziler Türk kuvvetlerinin elinde kaldı. Cephede de bir sonuç elde edilememesi üzerine barış görüşmelerinden başka seçenek kalmamıştı.

2. Kolordu, Türk Kara Kuvvetlerine bağlı 1. Ordu'nun kolordularından biridir. Komutanlığın karargâhı Gelibolu'da bulunmaktadır. Tekirdağ, Edirne, Gelibolu Yarımadası ve Gökçeada'yı dış tehditlere karşı korur.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'nin Kıbrıs çıkarması</span>

20 Temmuz 1974 sabahında Kıbrıs Harekâtı'nda Türk Silahlı Kuvvetlerine bağlı birlikler adaya 5 Mil plajından çıkarma yaptı. Adından da anlaşıldığı üzere Girne'nin 5 mil(8 km) batısındadır. 3 gün boyunca, Türk ve Rum kuvvetleri 5 Mil plajında çarpıştılar.

Abdullah Recep Türk asker. Eski Ege Ordusu Komutanı.

Tamer Akbaş Türk asker. Eski 3. Ordu Komutanı.

<span class="mw-page-title-main">Şuaybiye Muharebesi</span>

Şuaybiye Muharebesi, İngiliz Ordusu'nun Kurna'yı işgal etmesinin ardından bölgeye sevk edilen Osmancık Taburu'nun Basra'yı geri almak için gerçekleştirdiği muharebelerden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Fehmi Türesel</span> Türk asker

Fehmi Türesel Türk asker. Eski Harp Akademileri Komutanı.

<span class="mw-page-title-main">I. Istabulat Muharebesi</span> 1917 yılında Irak Cephesi muharebesi

I. Istabulat Muharebesi, Birinci Dünya Savaşı sırasında İngiliz İmparatorluğu'nun Bağdat'ı Osmanlı İmparatorluğu'ndan aldıktan sonra stratejik konumunu güçlendirmek için giriştiği Samarra taarruzunun bir parçasıydı.