İçeriğe atla

Türk Silahlı Kuvvetleri'nin Kuzey Irak'ta yaptığı operasyonlar listesi

Türk Silahlı Kuvvetleri'nin Kuzey Irak'ta yaptığı operasyonlar listesi, Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK), Türkiye'ye karşı artan saldırılara karşı ilk sınır ötesi operasyonunu 1983'te Irak'ta dönemin Baas rejimiyle yapılan anlaşmayla gerçekleştirilmiş, operasyonda Kuzey Irak'taki Kürt peşmergeler ve sınırın beş kilometre ötesindeki PKK'ya ait kamplar hedef alındı. PKK'nın güvenlik güçleri ve sivilleri ait doksanlı yıllarda artan saldırılarına karşılık Kandil Dağları'nda bulunan yöneticileri ve örgüt militanlarını hedef alan askerî ve hava hareketleri gerçekleştirilmiştir.

Operasyonlar listesi

Operasyon adıYerHedefBaşlangıçBitişKomutanYöntem/BirlikÖlen askerlerÖlen militanlarKaynak
Sıcak Takip OperasyonuKuzey IrakPKK militanları27 Mayıs 198411 Ekim 1984[1]
1986 sınır ötesi harekâtıKuzey IrakPKK sığınakları15 Ağustos 198615 Ağustos 1986[1]
1987 sınır ötesi harekâtıKuzey IrakPKK'ya ait kamp, depo ve sığınaklar4 Mart 19874 Mart 1987[1]
Süpürge HarekâtıKuzey IrakPKK'ya ait kamp, depo ve sığınaklar5 Ağustos 199113 Ağustos 1991Doğan Güreş235[2]
1992 sınır ötesi harekâtıKuzey IrakPKK'ya ait kamp, depo ve sığınaklar5 Ekim 199215 Kasım 1992Doğan Güreş121.492[3]
Hakurk OperasyonuKuzey IrakPKK'ya ait kamp, depo ve sığınaklarEkim 1992[4]
Çelik HarekâtıKuzey IrakPKK'ya ait kamp, depo ve sığınaklar21 Mart 19952 Mayıs 1995Hasan Kundakçı64568[5]
Atmaca HarekâtıKuzey IrakPKK'ya ait kamp, depo ve sığınaklarNisan 1996Nisan 1996Hilmi Özkök40241[5][6]
Tokat OperasyonuKuzey IrakPKK'ya ait kamp, depo ve sığınaklar14 Haziran 1996Ocak 199711290[5]
Çekiç HarekâtıKuzey IrakPKK'ya ait kamp, depo ve sığınaklar12 Mayıs 19977 Temmuz 1997Altay Tokat1142.730
Şafak HarekâtıKuzey IrakPKK'ya ait kamp, depo ve sığınaklar25 Eylül 199715 Ekim 1997İsmail Hakkı Karadayı
Hüseyin Kıvrıkoğlu
İlhan Kılıç		31865
Murat OperasyonuKuzey IrakPKK'ya ait kamp, depo ve sığınaklarNisan 1998Mayıs 1998358
Güneş HarekâtıKuzey IrakPKK'ya ait kamp, depo ve sığınaklar21 Şubat 200829 Şubat 2008İlker Başbuğ24240
2011 sınır ötesi harekâtlarıKuzey IrakPKK'ya ait kamp, depo ve sığınaklar17 Ağustos 201124 Ekim 2011Necdet ÖzelYok270[7]
Şehit Yalçın OperasyonuKuzey IrakPKK'ya ait kamp, depo ve sığınaklar24 Temmuz 201525 Temmuz 2015Hulusi AkarYok160[8]
Hendek operasyonlarıTürkiyePKK'ya ait barikat, sığınaklar8 Ağustos 20159 Mart 2016Hulusi Akar707.600+[9]
Kararlılık HarekâtıKuzey IrakPKK'ya ait barikat, sığınaklar11 Mart 201828 Mayıs 2019[a]Hulusi Akar
Pençe HarekâtıKuzey IrakPKK'ya ait barikat, sığınaklar28 Mayıs 2019günümüzHulusi Akar
Yaşar Güler
Metin Gürak		1.655 (Aralık 2023)
2.451 (Ağustos 2024)		[10][11]

Notlar

  1. ^ Kararlılık Harekâtı yerini Pençe operasyonlarına bıraktı.

Kaynakça

  1. ^ a b c İhsan Dörkardeş (20 Ekim 2011). "Irak'a yapılan en büyük kara harekatı". Demirören Haber Ajansı. 14 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2016. 
  2. ^ "En çok şehit verdiğimiz dördüncü saldırı". DHA, Hürriyet. 20 Ekim 2011. 3 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2016. 
  3. ^ Namık Durukan (13 Ekim 1992). "Peşmergeler mevzide". Milliyet. 5 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2016. 
  4. ^ İhsan Bal. "Kuzey Irak'a Operasyon". Uluslararası Stratejik Araştırmalar Kurumu. 31 Temmuz 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  5. ^ a b c "Sınır ötesi operasyonlar 1983'te başladı". CNN Türk. 22 Şubat 2008. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2016. 
  6. ^ Değer, Evren (27 Nisan 1996). "Atmaca-1 sona erdi: 241 PKK'lı öldürüldü". Milliyet. s. 26. 
  7. ^ "Hakkari'de Operasyon Bitti". kağızmanfm.com. 24 Ekim 2011. 9 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2016. 
  8. ^ "Hava saldırısında 35 IŞİD militanı öldürüldü". Haber7.com. 24 Temmuz 2015. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2016. 
  9. ^ "Erdoğan: 7 bin 600'ün üzerinde PKK'lı etkisiz hale getirildi". 14 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2016. 
  10. ^ "Milli Savunma Bakanlığı: Yıl içerisinde etkisiz hale getirilen terörist sayısı 2 bin 201'e ulaştı". aa.com.tr. Anadolu Ajansı. 28 Aralık 2023. 19 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2024. 
  11. ^ @tcsavunma (8 Ağustos 2024). "1 Ocak 2024'ten bugüne kadar 796'sı Irak'ın, 856'sı Suriye'nin kuzeyinde olmak üzere etkisiz hâle getirilen terörist sayısı 1.652 olmuştur" (X gönderisi) – X vasıtasıyla. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Doğan Güreş</span> Türk asker ve siyasetçi

Doğan Güreş Türk asker ve siyasetçi. Türk Silahlı Kuvvetlerinin 21. Genelkurmay Başkanı.

<span class="mw-page-title-main">Ekim 2007 Dağlıca saldırısı</span>

21 Ekim 2007 Dağlıca saldırısı, 21 Ekim 2007 tarihinde saat 00.20'de PKK'nın Hakkâri ilinin Yüksekova ilçesine bağlı Dağlıca köyünde konuşlu Türk Silahlı Kuvvetleri Komando Taburuna karşı ağır silahlarla düzenlediği saldırıdır.

<span class="mw-page-title-main">Aralık 2007 Kuzey Irak Operasyonları</span> Türkiyenin terör örgütü PKKya düzenlediği bir operasyon

Aralık 2007 Kuzey Irak Operasyonları, Türk Hava Kuvvetleri tarafından 16, 19, 22, 26 Aralık 2007 tarihlerinde PKK'ya karşı düzenlenen bir dizi hava harekâtıdır. 16 Aralık 2007 gecesi Türk Hava Kuvvetleri'ne bağlı savaş uçaklarının Irak'ın kuzeyinde bulunan Zap, Avaşin, Hakurk ve Kandil'i bombalamasıyla başlayan, Türkiye tarihinin ilk gece harekâtıdır. Operasyon 1.5 saat sürdü ve operasyona 50'ye yakın savaş ve ikmal uçağı katıldı. Bombardıman nokta atışlarıyla havadan yapıldı ve görüntüler anında Türk genelkurmayı karargâhına izletildi.

<span class="mw-page-title-main">Güneş Harekâtı</span> Askerî harekât

Güneş Harekâtı, Türk Silahlı Kuvvetlerinin 21 Şubat 2008'de yerel saatle 19.00'da Kuzey Irak'a yönelik başlattığı Türk Hava Kuvvetleri destekli sınır ötesi kara harekâtı. Harekât 29 Şubat 2008 tarihinde, Türk Silahlı Kuvvetlerine bağlı birliklerinin Türkiye sınırları içine dönmesiyle son bulmuş, harekâtın sonlandığı Genelkurmay Başkanlığı tarafından da doğrulanmıştır.

Çekiç Harekâtı, 1997 yılının Mayıs ayında başlayan ve Türk Silahlı Kuvvetleri'nin PKK'ya yönelik gerçekleştirdiği askerî operasyondur. TSK'nın Kuzey Irak'a yaptığı 200.000 asker ve korucunun katıldığı en kapsamlı operasyonlardan biridir.

Bu sayfada 1992 yılında Türkiye'de görevdeki siyasi kurumlar ve kişiler, yaşanan olaylar, doğan ve ölen kişiler yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Hendek operasyonları</span> TSK ve Türk Emniyetinin bölücü terör örgütü PKKya karşı Güneydoğu Anadoluda düzenlediği operasyonlar

Hendek operasyonları; Türk Güvenlik Güçlerince, PKK militanlarına karşı ortak olarak gerçekleştirilen Sur, Cizre ve Nusaybin merkezli askerî operasyonlardır. Bu operasyonların gerçekleştirildiği bölgelerin bazılarında sokağa çıkma yasakları uygulanmış ve bazıları geçici süreyle askerî güvenlik bölgesi ilan edilmiş; PKK militanlarının etkisiz hâle getirildiği, hendeklerin kapatıldığı, barikatların kaldırıldığı ve güvenliğin sağlandığı bölgelerde sokağa çıkma yasakları kaldırılmıştır.

Şafak Harekâtı, 1997 yılının Eylül ayında başlayan ve Türk Silahlı Kuvvetleri'nin PKK'ya ve yöneticilerine yönelik gerçekleştirdiği operasyonlardır. TSK'nın Kuzey Irak'a yaptığı, yaklaşık 15.000 asker ve korucunun katıldığı operasyonlardan biridir.

<span class="mw-page-title-main">2011 TSK sınır ötesi harekâtları</span> Askerî harekât

Temmuz-Ağustos 2011 TSK sınır ötesi harekâtları, 2011 yılı Temmuz ve Ağustos aylarında Diyarbakır, Siirt, Şırnak ve Hakkâri'de başlayan Silvan saldırısıyla devam eden, PKK'nın güvenlik güçlerine karşı saldırılarının artması, son olarak 17 Ağustos tarihinde Ağustos 2011 Çukurca saldırısı üzerine saldırıyla aynı gün Türk savaş uçakları başta Kandil ve Kato Dağı çevresindeki PKK kamplarına yönelik sınır ötesi operasyonlar başlatılmış, Ekim 2011 Çukurca saldırısı sonrası saldırıyla aynı gün 19 Ekim 2011 tarihinde güvenlik güçlerince başlatılan ikincil sınır ötesi operasyonlardır.

PKK saldırıları (2015-günümüz), Haziran 2015 Türkiye genel seçimleri ardından PKK üyelerinin sık sık yol kesip araç yakma ve şantiye basarak kamu malına zarar vermesi, son olarak Şanlıurfa'da Ceylanpınar saldırısı olarak bilinen PKK üyelerince 2 polisin öldürülmesinin akabinde artan PKK'nın saldırıları sonrası çözüm süreci ve ateşkesin durdurulmasının hemen ardından 8 Ağustos 2015 tarihinde başlayan çatışmaların PKK üyelerinin güvenlik güçlerine karşı düzenlediği Iğdır, Dağlıca ve Siirt saldırıları sonrası Türkiye'de yapılan Kasım 2015 Türkiye genel seçimlerinin ardından doğu ve güneydoğu gölgelerinde özyönetim ve halk ayaklanması başlatma teşebbüsünde bulunan PKK miitanlarına karşı başlatılan Türk Silahlı Kuvvetleri, Emniyet Genel Müdürlüğü ile ortak yürütülen özel harekat polisleri ve SAS komandolarının da destek verdiği kamuoyundan hendek operasyonları olarak bilinen operasyonların başlatılmasıyla devam eden silahlı çatışma süreci.

<span class="mw-page-title-main">2015 Dağlıca saldırısı</span>

2015 Dağlıca saldırısı, güvenlik güçlerince Dağlıca, Yüksekova kırsalında, "Dağlıca-Yüksekova kara yolu"nun ulaşıma açılması maksadıyla yürütülen operasyonda, daha önceden PKK mensubu bir grup militan tarafından yol kenarına yerleştirilen el yapımı patlayıcıların patlatılması ile Türk Silahlı Kuvvetleri'ne ait iki zırhlı araç ağır hasar görmüş, Genelkurmay Başkanlığı resmi sitesi TSK.tr'den yapılan açıklamada zırhlı araçlarda bulunan 16 askerin hayatını kaybettiği, 6'sının hafif şekilde yaralandığı duyuruldu.

<span class="mw-page-title-main">Süpürge Harekâtı</span>

Süpürge Harekâtı, 4 Ağustos 1991 tarihinde 100-150 kişilik PKK'lı grubun Şemdinli'deki Samanlı Jandarma Karakolu'na silah ve roketatarla düzenlediği saldırıda 10 er hayatını kaybetmiş, 7 er kaçırılmış ve 9'u da yaralanmış, ertesi gün Anavatan Partisi Merkez Karar ve Yönetim Kurulu toplantısının ardından dönemin Türkiye Başbakanı Mesut Yılmaz; 5 Ağustos 1991 gecesi Kuzey Irak'taki PKK unsurlarına karşı Hava Kuvvetleri Komutanlığı destekli karadan sınır ötesi harekâtının başladığını, Irak sınırından içeri 19 km ilerlendiğini ve Kuzey Irak'taki kamplarda Abdullah Öcalan'ın kardeşi Mehmet Öcalan'ın da olduğunu duyurmuştur. Türk Silahlı Kuvvetleri bölgedeki PKK unsurlarını yok etmek ve PKK'ya ait kamp ve mühimmatı ele geçirmek için düzenlediği bu operasyona temizlik anlamına yakın "süpürge harekâtı" demiş, kamuoyunda "temizlik" olarak da telaffuz edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Şehit Yalçın Operasyonu</span>

Şehit Yalçın Operasyonu, Türkiye'de Irak ve Şam İslam Devleti'nin (IŞİD) gerçekleştirdiği 2015 Suruç saldırısı akabinde 23 Temmuz 2015 tarihinde Suriye tarafından açılan ateşle Astsubay Yalçın Nane'nin ölümü ve angajman kurallarınca karşılık verilmesinin ardından sabaha karşı F-16'larla 3 IŞİD hedefi vurulmuş yine akabinde 25 Temmuz 2015 tarihinde 22:55'te Diyarbakır 8. Ana Jet Üssü'nden kalkan F-16 Irak hava sahasına girerek PKK'ya ait Zap, Metina, Basyan, Kandil, Hakurk, Sinat, Haftanin, Avaşin ve Gara kamplarını vurdu. Operasyonlara astsubay Yalçın Nane'nin adı verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ekim 1992 sınır ötesi harekatı</span>

Ekim 1992 sınırötesi harekâtı, Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından dokuzuncu kez Kuzey Irak'taki PKK kamplarına yönelik gerçekleştirilen sınır ötesi harekât.

<span class="mw-page-title-main">Hakurk Operasyonu</span>

Ekim 1992 sınır ötesi operasyonu ya da Hakurk Operasyonu olarak bilinen Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından yönetim kadrosu Kuzey Irak'ta bulunan PKK'nın Türkiye sınırları içindeki kurtarılmış bölge oluşturma girişimine karşı başlatılan büyük çaplı sınır ötesi operasyon. Hakurk Kampı'nın da ele geçirileceği öngörülen operasyonlar, bazı devlet yetkililerine göre tam anlamıyla amacına ulaşamamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Mart 2016 Kuzey Irak Operasyonları</span>

Mart 2016 Kuzey Irak Operasyonları, Türk Hava Kuvvetleri tarafından 18 Mart 2016 tarihinde saat 20.40-22.00 arasında Kuzey Irak'ta bulunan Sinat, Haftanın ve Gara bölgelerine 20 adet savaş uçağıyla, 19 Mart 2016 sabahı 06.50-07.40 saatleri arasında yine Hakurk bölgesinde PKK'ya ait tespit edilen hedeflere 10 adet savaş uçağıyla düzenlenen operasyon. Genelkurmay Başkanlığı resmî sitesinden yapılan açıklamada operasyonların düzenlendiği hedeflerin arasında yine PKK'ya ait mühimmat deposu, korugan ve sığınaklar bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Pençe operasyonları</span> Kuzey Irakta Türk askeri operasyonları

Pençe operasyonları, Türk Silahlı Kuvvetlerinin (TSK) Irak'a bağlı Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nde PKK'ya karşı başlattığı sınır ötesi harekât olan Kararlılık Harekâtı'nın devamı olan operasyonlardır. Pençe Operasyonu, Pençe-2 Operasyonu, Pençe-3 Operasyonu ve Pençe-Kaplan Operasyonu olarak dört aşamada devam etmiştir. Pençe-Kartal Operasyonu ile Mahmur'un ve Sincar'ın da vurulduğu bir hava taarruzu düzenlenmiştir. Operasyonlar süresince TSK Kuzey Irak'ta Hakurk, Sinat-Haftanin bölgelerine askerî üs kurarak ilerlemekte ve bölgeye yerleşmektedir. Türk yapımı balistik füze olan Bora da ilk kez bu operasyonlar süresinde denenmiştir.

Pençe Kılıç Hava Harekâtı , 19 Kasım 2022 tarihinde Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından başlatılan hava operasyonudur.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.