İçeriğe atla

Türk Hava Yolları'nın 1951 sefer sayılı uçuşu

Türk Hava Yolları Uçuş 1951
Düşen Boeing 737-800 kazadan hemen sonra
Özet
Tarih25 Şubat 2009
Olay türüArızalı altimetre ve pilotaj hatası [1][2]
BölgeAmsterdam, Hollanda
52°22′34″K 4°42′50″D / 52.37611°K 4.71389°D / 52.37611; 4.71389
Hava taşıtı
KalkışAtatürk Havalimanı, İstanbul
Destinasyonİstanbul - Amsterdam
Yolcu sayısı128
Mürettebat7
Yaralı sayısı25i ağır,50 yaralı
Ölü sayısı9
Hava taşıtı modeliBoeing 737-800
İşletmeciTürk Hava Yolları
Kuyruk numarasıTC-JGE
TC-JGE uçağının düştüğü yer
Uçağın kopan motoru
Türk Hava Yolları 1951 sefer sayılı uçuş, oturma yerlerine göre yaralanmalar
TC-JGE uçağı daha önceki uçuşlarından birini yaparken.

Türk Hava Yolları'nın 1951 sefer sayılı uçuşunda 25 Şubat 2009 saat 08:22'de İstanbul'dan havalanan "Tekirdağ" isimli Boeing 737-800 model uçak, Amsterdam Schiphol Havalimanı'na iniş yaparken düştü. Darbe sonucu uçağın gövdesi üçe bölündü ve A-9 otoyolunun kuzey tarafında, yola yakın mesafede durdu. THY, biri bebek olmak üzere uçakta 128 yolcu ve 7 mürettebat olduğunu bildirdi.[3][4][5]

Türkiye Cumhuriyeti Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım, yaptığı açıklamada ilk verilere göre can kaybı olmadığını, uçağın son bakımının 22 Aralık 2008'de yapıldığını ve 2002 model olduğunu belirtti.[6] THY tarafından yapılan ikinci bir açıklamada uçakta bulunanların 9'unun kazada öldüğü ve 50 yolcunun da yaralı olarak çeşitli hastanelerde tedavi altına alındığı belirtildi.[7]

Kazadan sonra

Türk Hava Yolları 1951 sefer sayılı uçuşu

Kurtarma ekibi en kısa zamanda olay yerindeydi. Yaklaşık 20 ambulans, birkaç helikopter ve bir itfaiye filosu da olay yerine vardı.[8]

Bir havalimanı sözcüsüne göre Schiphol Havalimanı'na iniş ve kalkışlar ertelendi. Yaklaşık 11:15 UTC, 'Kaagbaan' pistinin (06/24) hava trafiğine yeniden açıldığı rapor edildi. A9 otoyolu kapalıydı. A4 otoyolu ve A13 otoyolu, acil servislerin kaza yerine ulaşması için kapanmıştı.

Uçak personeli

  • Öğretmen Kaptan Pilot: Hasan Tahsin Arısan
  • İkinci Pilot : Murat Sezer
  • İkinci Pilot: Olgay Özgür
  • Kabin Personeli: Figen Eren, Perihan Özden, Ulvi Murat Eskin, Yasemin Vural

Yolcular

Kaza saatleri içinde, Türk Hava Yolları yolcu listesini yayımladı.[9] Hollandalı yetkililer takip eden gün uçağın Hollanda'dan 53, Türkiye'den 51, Amerika Birleşik Devletleri'nden 7, Birleşik Krallık'tan 3 ve Almanya, Bulgaristan, Finlandiya, İtalya ve Tayland'dan birer yolcu taşıdığını ifade ettiler.[10] Kalan dokuz yolcunun milliyeti bilinmemektedir. Toplamda 128 yolcuya ulaşılmaktadır.

Araştırma

Hollanda Emniyet Kurulunun yönettiği araştırmaya yardım için Türk Havayolları uzman bir ekip gönderdi.[11] Araştırmalara esas olması için olaya tanık olan kişilerden, eğer varsa yakalamış oldukları fotoğraf ve videoları sunmaları istendi.[12] Bununla birlikte NTSB (National Transportation Safety Board) Boeing ve Federal Havacılık Yönetimi'nden araştırmalara eşlik eden temsilci ekibini gönderdiğini bildirdi.[13]

Araştırma raporu ve neticesi

Hollanda Güvenlik Kurulu (Dutch Safety Board) Mayıs 2010 tarihinde kazayla iligli yaptığı araştırma raporunu yayınladı.[1] Bu rapora göre kazanın temel nedeni uçak üzerindeki iki yükseklik göstergesinin farklı değerler göstermesi ve özellikle yaklaşma esnasında otopilotun (autopilot) bu yükseklik farklılığından dolayı yanlış şekilde uçağın hızını otomatik güç verme/kesme sistemi (autothrottle) vasıtasıyla kesmiş olması ve pilotların bu durumu geç fark ederek zamanında müdahale edememesidir.[1]

Aşağıda, tüm bu incelemeler neticesinde, araştırmayı yapan kurulun ilgili taraflara yaptığı önerilerin bir kısmını bulabilirsiniz:[1]
Teknik bakımdan:

  1. Boeing firması yükseklik ölçen sisteminin güvenilirliğini geliştirmelidir.
  2. ABD Federal Havacılık İdaresi (FAA) ve Avrupa Havacılık Güvenliği Ajansı (EASA) bu autothrottle ve uçuş yönetim bilgisayarının (Flight Management System - FMS) yanlış yükseklik değerlerinden kaynaklanan durumlara karşı istenmeyen yanıtlar vermesini ve autothrottle ile uçuş yönetim bilgisayarının güvenilirliğini tasarım özelliklerine göre yeniden artırılacak biçimde değerlendirilmelidir.
  3. Boeing, FAA ve EASA düşük hızlarda kokpitteki uçuş ekibini sesli olarak ikaz edecek bir sesli uyarı sisteminin geliştirilmesi yönünde çalışmalar yapmalı ve eğer bu çalışmalar neticesinde sistemin efektif olduğu anlaşılırsa bunu tüm uçaklarda uygulanmak üzere zorunlu hale getirmelidirler.

Operasyonel bakımdan:

  1. Boeing uçaklarında uygulanması gereken yaklaşmadaki tutunma kaybı (Approach to stall) prosedürünü autothrottle ve trimming (ayar vermek) kullanımına göre yeniden gözden geçirmelidir.
  2. Türk Sivil Havacılığı, Uluslararası Sivil Havacılık Birliği (ICAO), FAA ve EASA, havayollarının pilotlarına verdikleri eğitimlerdeki yaklaşma esnasındaki tutunma kaybı problemine karşı aldıkları eğitim içeriğini yeniden gözden geçirmeli ve buna göre revize etmelidirler.

Kaynakça

  1. ^ a b c d (İngilizce) Kazayla ilgili Hollanda Emniyet Kurulunun hazırladığı rapor 26 Mayıs 2011 tarihinde WebCite sitesinde arşivlendi Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: "DSB" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: )
  2. ^ (İngilizce) [1] 10 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Faulty altimeter caused airline crash (Kazaya arızalı altimetre sebep oldu)
  3. ^ THY internet sitesi kaza bilgi sayfası
  4. ^ "Karlıtekin ve Kotil kazayı açıkladı". Airport Haber. 25 Şubat 2009. 2 Mart 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  5. ^ "Müsteşar Aka: "Bütün yolcular kurtarıldı can kaybı yok"". Airport Haber. 25 Şubat 2009. 2 Mart 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  6. ^ "THY uçağı düştü". Hürriyet Gazetesi. 25 Şubat 2009. 28 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2009. 
  7. ^ "THY resmi basın açıklaması". 27 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2009. 
  8. ^ "Five crew among dead as investigators scour wreckage for clues to cause of Amsterdam air crash" (İngilizce). Daily Mail. 26 Şubat 2009. 5 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  9. ^ "Yolcu listesi". Türk Hava Yolları. 27 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2009. 
  10. ^ "6 doden en 4 gewonden niet geïndentificeerd" (Felemenkçe). Trouw. 26 Şubat 2009. 30 Mart 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2009. 
  11. ^ "Hollanda'da THY uçağı yere çakıldı". Amsterdam: Radikal. 26 Şubat 2009. 2 Mayıs 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  12. ^ "Onderzoeksraad start onderzoek crash Turkish Airlines op Schiphol" (Felemenkçe). De Onderzoeksraad voor Veiligheid. 25 Şubat 2009. 2 Mayıs 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  13. ^ "NTSB sends team to Amsterdam to assist with 737 aircraft accident investigation". NTSB. 25 Şubat 2009. 4 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Havacılık</span>

Havacılık, insanlar tarafından üretilmiş hava taşıtlarıyla uçmak ya da uçmak için gerekli olan makinelerin tasarımıyla veya bakımlarıyla uğraşmak demektir. Daha genel bir anlamda, havacılık terimi, hava taşıtı ile ilgili olan tüm eylemleri, endüstrileri, kurumları kapsamaktadır. Ticari havacılık, sivil havacılık, genel havacılık, askerî havacılık, deniz havacılığı, kara havacılığı, ultralight havacılık, sanal havacılık gibi türleri bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Boeing 737</span> Yolcu Uçağı

Boeing 737 kısa ve orta mesafe menzilli, tek koridorlu, dar gövdeli ve düşük fiyatlı, jet motorlu havayolu uçağıdır. Boeing'in diğer modelleri 707 ve 727'den türetilerek tasarlanmış olan Boeing 737'nin toplam dokuz versiyonu üretilmiştir. Boeing 737 Max üretiminin başlamasından sonra Boeing 737NG olarak adlandırılan -600,700,800 ve 900 versiyonunun üretimi 18 Aralık 2019 tarihinde son 737NG'nin KLM Havayollarına teslim edilmesiyle sonlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Boeing 777</span> yolcu uçağı

Boeing 777 Uzun menzilli, geniş gövdeli, Çift koridorlu, çift motorlu yolcu uçağı. Boeing Ticari Uçaklar tarafından üretilmektedir. Dünyanın en büyük ve yaygın büyük çap turbofan motorlu, üç sınıfta 283 ve 368 arasında tek sınıf yapılandırmasında 550 yolcu taşıma olanağına sahip, 5235 ila 9380 deniz mili 'ye kadar menzili vardır. 777'ye dışarıdan bakıldığında diğer uçaklardan ayırt edici özellikleri, yuvarlak gövde kesiti, bıçak-kuyruk konisi, altı tekerlekli ana iniş takımı. Boeing 777'in ilk telesiyejli filosiyeline göre, bilgisayar aracılı kontrolleri var. Ayrıca, tamamen bilgisayar destekli tasarımla tasarlanan ilk ticari uçak.

<span class="mw-page-title-main">Amsterdam Schiphol Havalimanı</span> Vikimedya kategorisi

Amsterdam Schiphol Havalimanı Hollanda'nın başkenti Amsterdam'a 17,5 km mesafede bulunan Dünya'nın en büyük havalimanlarından biridir. Yapımına 3 yılda 320 milyon avro harcanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Türk Hava Yolları'nın 452 sefer sayılı uçuşu</span>

Türk Hava Yolları Uçuş 452, Türkiye sınırları içinde yaşanmış en büyük, Türk Hava Yolları'nın geçmişindeki, 1974'teki DC-10 kazası sonrasındaki en büyük ikinci kaza.

<span class="mw-page-title-main">Tenerife faciası</span> 1977de yaşanan havacılık kazası

Tenerife faciası, 27 Mart 1977 tarihinde, İspanya'nın Tenerife Adasında bulunan Los Rodeos Havalimanı'nda iki Boeing 747 uçağının yerde çarpışmasıyla oluşmuş kazadır. Kaza, pek çok ihmalin ve "İsviçre Peynir Modeli"'ne göre pek çok peynir deliğinin bir araya gelmesi ile oluşmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Türk Hava Yolları</span> Türkiyenin bayrak taşıyıcı hava yolu

Türk Hava Yolları, Türkiye'nin ulusal, bayrak taşıyıcı hava yolu şirketidir. Merkezi İstanbul'da bulunan şirketin uçuş ağı Avrupa, Orta Doğu, Uzak Doğu, Kuzey Afrika, Orta Afrika, Güney Afrika, Okyanusya, Kuzey ve Güney Amerika'ya kadar uzanmaktadır. 2015 yılında 61,2 milyon, 2018 yılında 75,2 milyon, 2019 yılında 74,3 milyon, 2020 yılında 28 milyon, 2021 yılında 44,8 milyon yolcu taşımıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sorumlu pilot</span>

Sorumlu pilot (PIC), uçuş esnasında herhangi bir hava taşıtının idaresinden ve emniyetinden öncelikli olan sorumlu pilot. Bu, tipik bir iki ya da üç pilotlu uçak mürettebatındaki kaptan veya uçağın kontrolünde yalnızca tek sertifikalı ve nitelikli pilot varsa "pilot" olacaktır. PIC kısaltması İngilizce pilot in command kavramının akronimidir. Askerî uçuşlarda uçak komutanı kavramı kullanılır. Uçak komutanı kavramı zaman zaman sivil uçuşlarda da sorumlu pilot anlamında kullanılır. PIC, yasal olarak uçaktan, uçuş emniyetinden ve uçmasından sorumlu olan kişidir ve herhangi bir uçuş kuralının ihlal edilmesinden sorumlu olan birincil kişi olacaktır.

<span class="mw-page-title-main">Japan Airlines'in 123 sefer sayılı uçuşu</span> Havacılık kazası

Japan Airlines'in 123 sefer sayılı uçuşu, Japan Airlines'in 12 Ağustos 1985 tarihinde Tokyo Havalimanı'ndan Osaka Havalimanı'na gerçekleştirdiği iç hat uçuşunda, Boeing 747SR-46 model uçağın kalkıştan yaklaşık 44 dakika sonra bütün kontrollerini kaybederek bir dağa çarpması sonucunda 15'i mürettebat olmak üzere toplam 520 kişinin ölümü ve 4 kişinin de yaralanması ile sonuçlanan dünyanın en büyük ikinci hava yolu felaketidir.

<span class="mw-page-title-main">Aloha Airlines'ın 243 sefer sayılı uçuşu</span>

Aloha Hava Yolları'nın 243 sefer sayılı uçuşu, Hawaii'de Hilo ve Honolulu arasında tarifeli bir Aloha Airlines uçuşuydu. 28 Nisan 1988'de, uçuşa hizmet veren bir Boeing 737-297, yetersiz bakım ve metal yorgunluğu nedeniyle uçuş sırasında gövdede yırtılma yaşadı ve bu da kontrolsüz dekompresyon sonucu büyük çaplı hasara sebep oldu. Uçak, mürettebat acil durum ilan ettikten sonra Maui'deki Kahului Havalimanı'na güvenli bir şekilde inmeyi başardı. Uçuştaki tek hayat kaybı, uçuş görevlisi Clarabelle "CB" Lansing'in, dekompresyondan anında uçaktan dışarı fırlamasıyla gerçekleşti. Yolcu ve mürettebattan toplamda 65 kişi yaralandı. Dekompresyonun verdiği önemli hasar, bir kabin ekibi üyesinin kaybı ve uçağın güvenli bir şekilde inmesi, olayı havacılık güvenliği politikaları ve prosedürleri üzerinde geniş kapsamlı etkileri olan havacılık tarihinde önemli bir olay olarak belirledi.

<span class="mw-page-title-main">Malaysia Airlines'ın 17 sefer sayılı uçuşu</span> Malaysia Airlinesın karıştığı 2014te meydana gelen havacılık kazası

Malaysia Airlines 17 sefer sayılı uçuşu (MH17/MAS17), 17 Temmuz 2014 tarihinde Amsterdam Schiphol Havalimanı'ndan Kuala Lumpur Uluslararası Havalimanı'na giden, Malaysia Airlines'a ait 9M-MRD kuyruk numaralı bir Boeing 777-200ER uçağının Rusya sınırından 60 kilometre uzakta bulunan Ukrayna'nın Donetsk Oblastı'na bağlı Hrabove köyüne düşmesi sonucu 298 kişinin yaşamını yitirmesiyle sonuçlanan hava yolu felaketidir. Uçakta 283 yolcu ve 15 mürettebat bulunmaktaydı. Uçak, Ukrayna birlikleri ile Rusya yanlılarının çatışma halinde olduğu bir bölgede düştü.

<span class="mw-page-title-main">Chesley Sullenberger</span> Amerikalı pilot

Chesley Burnett "Sully" Sullenberger III Amerikalı bir emekli hava yolu kaptanı. 15 Ocak 2009'da Manhattan'daki Hudson Nehri'ndeki US Airways 1549 sefer sayılı uçağının kalkışından kısa süre sonra kuşların uçağa çarpmasıyla motorların devre dışı kalması yüzünden nehre zorunlu iniş yapmış; 155 yolcunun hepsi hayatta kalmıştır. Sullenberger, havayolu güvenliği konusunda uluslararası bir konuşmacı ve havayolu güvenliğinde yeni protokollerin geliştirilmesine yardımcı oldu. EAA'nın 2009-2013 yılları arasındaki EAA Genç Kartallar gençlik tanıtım havacılık programına yardımcı pilot Jeffrey Skiles ile birlikte eş başkanlık yaptı. 3 Mart 2010'da pilot olarak 30 yıl sonra US Airways'den emekli oldu. Sullenbergere ertesi yılın Mayıs ayında CBS News tarafından Havacılık ve Güvenlik Uzmanı olarak işe alındı.

Northwest Airlines'ın 253 sayılı uçuşu, Amerika Birleşik Devletleri'ndeki Detroit Metropoliten Havalimanı'na gitmek üzere Hollanda'daki Amsterdam Schiphol Havalimanı'ndan kalkan ve 25 Aralık 2009'da, bir el-Kaide mensubu tarafından başarısızlıkla sonuçlanan bir bombalı saldırı girişimi yapılan Northwest Airlines uçuşudur. İç çamaşırına sakladığı plastik patlayıcılarla uçağa giren 23 yaşındaki Nijeryalı Umar Farouk Abdulmutallab, patlayıcıları infilak ettirememesinin ardından, Hollandalı yolcu Jasper Schuringa tarafından etkisiz hâle getirildi. Abdulmutallab'ın kelepçelenmesinin ardından uçak, varış noktasına iniş yaptı. Arap Yarımadası el-Kaidesi, 28 Aralık'ta yaptığı açıklamayla saldırı girişimini üstlendi.

<span class="mw-page-title-main">Türk Hava Yolları'nın 278 sefer sayılı uçuşu</span> 1994de meydana gelen havacılık kazası

Türk Hava Yolları Uçuş 278, 29 Aralık 1994 tarihinde gerçekleşen uçak kazasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Pegasus Hava Yolları'nın 2193 sefer sayılı uçuşu</span>

Pegasus Hava Yolları'nın 2193 sefer sayılı uçuşu, 5 Şubat 2020 tarihinde Pegasus Hava Yolları'na ait Boeing 737-800 tipi yolcu uçağının pistten çıkması ile sonuçlanan uçuştur. İzmir-İstanbul seferini yapan ve Adnan Menderes Havalimanı'ndan kalkan uçak, Sabiha Gökçen Havalimanı'na indikten sonra pistten çıkmış, uçakta bulunan 183 kişiden üçü ölmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Helios Airways'in 522 sefer sayılı uçuşu</span>

Helios Havayolları'nın 522 sefer sayılı uçuşu Larnaka'dan Prag şehrine planlanan, 14 Ağustos 2005'te düşen ve uçaktaki 121 yolcu ve mürettebatın tamamının ölümüyle sonuçlanan, Atina'da mola verilmesi planlanan tarifeli bir yolcu uçuşuydu. Uçağın kabin basıncındaki düşüşten dolayı, mürettebat etkisiz hâle geldi. Uçak, yakıtı bitene kadar otomatik pilotta seyretti ve Yunanistan, Grammatiko yakınlarında düştü. Yunan tarihinin en ölümcül havacılık kazasıydı.

<span class="mw-page-title-main">National Airlines'ın 102 sefer sayılı uçuşu</span>

National Airlines'ın 102 sefer sayılı uçuşu, Afganistan'daki Camp Bastion ile Dubai'deki El-Mektum Havaalanı arasında National Airlines tarafından gerçekleştirilen ve Afganistan'daki Bagram Hava Üssü'nde yakıt ikmali yapılan bir kargo uçuşuydu. 29 Nisan 2013'te, uçuşu işleten Boeing 747-400, Bagram'dan kalktıktan birkaç dakika sonra düştü ve uçaktaki yedi kişinin tamamı öldü.

<span class="mw-page-title-main">2022 China Eastern Airlines Boeing 737 kazası</span>

21 Mart 2022'de China Eastern Airlines'a ait bir Boeing 737 Çin'in Wuzhou kenti yakınlarına düştü. Kunming kentinden kalkan uçak kalkıştan 97 dakika sonra yaklaşık 30 bin fit irtifadan kazaya ait olduğu iddia edilen videoya göre dikey dalışa geçerek ormanlık bir alana düştü. Uçakta bulunan 123 yolcu ve 9 mürettebatın tamamı kaza sonucunda öldü.

<span class="mw-page-title-main">TAWS</span>

Havacılıkta, "Terrain awareness and warning system" (TAWS) genellikle "araziye kontrollü uçuş" kazaları veya CFIT olarak adlandırılan, yerle kasıtsız çarpışmaları önlemeyi amaçlayan yerleşik bir sistemdir. Şu anda kullanımda olan belirli sistemler, yere yakınlık uyarı sistemi (GPWS) ve gelişmiş yere yakınlık uyarı sistemidir (EGPWS). ABD Federal Havacılık İdaresi (FAA), GPWS, EGPWS ve bunların yerini alabilecek gelecekteki herhangi bir sistemi içeren ilgili FAA standartlarını karşılayan tüm araziden kaçınma sistemlerini kapsamak için genel TAWS terimini tanıttı.

<span class="mw-page-title-main">American Airlines 331 sefer sayılı uçuşu</span>

22 Aralık 2009'da, American Airlines 331 sefer sayılı uçuşu işleten ve 148 yolcu ve altı mürettebat taşıyan bir American Airlines Boeing 737-800, kötü hava koşullarında Kingston'a inerken 12. pisti aştı. Uçak, havaalanı çevresi dışında yerde devam etti ve sahilde parçalanarak yaralanmalara neden oldu.