İçeriğe atla

Türk Deniz Kuvvetleri komutanları listesi

Türk Deniz Kuvvetleri Komutanı
Türk Deniz Kuvvetleri komutanlık forsu
Görevdeki
Ercüment Tatlıoğlu

19 Ağustos 2022 tarihinden beri
Türk Silahlı Kuvvetleri
ÜyelikMillî Güvenlik Kurulu
Yüksek Askerî Şûra
AtayanTürkiye cumhurbaşkanı
Oluşum1 Temmuz 1949 (75 yıl önce) (1949-07-01)
BağlılıkMillî Savunma Bakanlığı
Websitesidzkk.tsk.tr

Türk Deniz Kuvvetleri, Mondros Ateşkes Antlaşması'ndan sonra Osmanlı Donanması'nın İtilaf Devletleri gözetiminde tutulması üzerine[1] Türk Kurtuluş Savaşı için gerekli olan deniz nakliyatını muhafaza etmek üzere 10 Temmuz 1920 tarihinde Umur-ı Bahriye Müdürlüğü (Deniz İşleri Müdürlüğü) adıyla kurulmuştur. Bu müdürlük, modern Türk Deniz Kuvvetleri'nin temeli sayılmaktadır. 1 Mart 1921'de Bahriye Dairesi Reisliği adını alan müdürlük, Karadeniz üzerinden gelen Sovyet Rusya yardımlarını korumak ve karaya ulaştırmakla sorumlu tutulmuştur.[1] Mudanya Ateşkes Antlaşması'nın ardından İstanbul Bahriye Kumandanlığı kuruldu ve Osmanlı'dan kalan bazı hafif tonajlı savaş gemileri onarılarak harekâta hazır edildi. Mustafa Kemal Atatürk'ün 11-24 Eylül 1924 tarihleri arasında çıktığı Karadeniz seyahati, modern donanmaya bağlı Hamidiye kruvazörü ile yapıldı. Hamidiye, modern donanmanın denize açılan ilk savaş gemisiydi.[1] 1 Kasım 1924 tarihli konuşmasında Atatürk, donanmanın geliştirilmesi gerektiğini söyledi. Kısa bir süre sonra Bahriye Vekaleti (Denizcilik Bakanlığı) kuruldu ve Genelkurmaya bağlandı. Bahriye Vekaletinin öncelikli amacı eldeki gemileri onarmak ve hazır hale getirmek idi. Bu kapsamda Yavuz'un onarılması için Gölcük'te bir Alman şirketi tarafından yüzer havuz yapılmıştır, onarım çalışmalarını ise bir Fransız şirketi üstlenmiştir. Gölcük'te donanmanın ihtiyaçlarını karşılamak için onarım atölyeleri; mayın, akümülatör ve torpido fabrikaları ile barakalar kuruldu. Gölcük, donanmanın onarım ve geliştirme merkezi haline geldi.[1]

27 Aralık 1927 tarihinde Bahriye Vekaleti lağvedildi, 16 Ocak 1928'de Deniz Müsteşarlığı kuruldu. Donanma, Osmanlı'dan kalan savaş gemilerinden oluşuyordu; donanma yenileme çalışmalarından sonra Hollanda'ya iki adet denizaltı sipariş edildi ve 1928 yılında iki modern denizaltı donanmaya katıldı.[1] 1931 yılına kadar Avrupalı devletlerden sipariş edilen çeşitli savaş gemileri ve denizaltılar donanmaya katıldı, TBMM'nin kararı ile 1933 yılında Gölcük donanma ana üssü oldu.[1]

II. Dünya Savaşı'nın başlaması üzerine 1939 yılında İngiltere'ye 4 muhrip, 2 mayın gemisi ve 4 denizaltı sipariş edildi. Almanya'da inşa edilen Saldıray denizaltısı ise donanmaya katıldı. 1949 yılında Deniz Müsteşarlığı, Deniz Kuvvetleri Komutanlığı adını aldı. 1952'de NATO'ya üye olunduktan sonra donanma birçok açıdan iyileştirildi. 1960'lı yıllarda Kıbrıs Sorunu sebebiyle amfibik gemi ihtiyacı giderilmeye çalışıldı ve 1974'te donanmanın aktif katılımıyla Kıbrıs Barış Harekatı yapıldı. Bundan sonraki dönemde Türk Deniz Kuvvetleri, Türkiye'nin yerli malı üretimiyle veya başka devletlere edilen siparişlerle çeşitli savaş gemilerini envanterina katmıştır.[1] Günümüzde Türk Deniz Kuvvetleri, donanma komutanlığı, kuzey deniz saha komutanlığı, güney deniz saha komutanlığı ile deniz eğitim ve öğretim komutanlığı olmak üzere dört komutanlıktan oluşmaktadır.[2] 22 Ağustos 2017 tarihi itibarıyla Türk Deniz Kuvvetleri'nin komutanı Adnan Özbal'dır.[3][4][5]

Deniz kuvvetlerine uygun personel yetiştirme ve hazırlama görevi deniz eğitim ve öğretim komutanlığının görevidir.[6] Bölgesel operasyonlara destek verme ise kuzey saha komutanlığı ile güney saha komutanlığının görevleri arasındadır.[7] Türk Deniz Kuvvetleri, Atatürkçü düşünce temelinde ilke ve inkılapları resmen temel değer olarak saymaktadır.[8]

Türk Deniz Kuvvetleri komutanları listesi

FotoğrafKomutanGörev başlangıcıGörev bitişiKatıldığı muharebeler
1 Oramiral Mehmet Ali Ülgen1 Temmuz 1949 6 Haziran 1950 Sisam İsyanı, Balkan Savaşları, Türk Kurtuluş Savaşı.[9]
2 Oramiral Sadık Altıncan13 Haziran 1950 12 Eylül 1957 I. Dünya Savaşı, Türk Kurtuluş Savaşı[9]
3 Oramiral Fahri Korutürk12 Eylül 1957 2 Temmuz 1960 Katıldığı bir muharebe yok.[9]
4 Koramiral Ahmet Zeki Özak 20 Haziran 1960 20 Haziran 1961 Katıldığı bir muharebe yok.[9]
5 Oramiral Necdet Uran20 Haziran 1961 16 Ağustos 1968 Katıldığı bir muharebe yok.[9]
6 Oramiral Celal Eyiceoğlu16 Ağustos 1968 30 Ağustos 1972 Katıldığı bir muharebe yok.[9]
7 Oramiral Kemal Kayacan30 Ağustos 1972 23 Ağustos 1974 Katıldığı bir muharebe yok.[9]
8 Oramiral Hilmi Fırat23 Ağustos 1974 9 Ağustos 1977 Katıldığı bir muharebe yok.[9]
9 Oramiral Bülent Ulusu9 Ağustos 1977 10 Ağustos 1980 Katıldığı bir muharebe yok.[9]
10 Oramiral Nejat Tümer10 Ağustos 1980 6 Aralık 1983 Katıldığı bir muharebe yok.[9]
11 Oramiral Zahit Atakan6 Aralık 1983 22 Ağustos 1986 Katıldığı bir muharebe yok.[9]
12 Oramiral Emin Göksan22 Ağustos 1986 22 Ağustos 1988 Katıldığı bir muharebe yok.[9]
13 Oramiral Orhan Karabulut22 Ağustos 1988 20 Ağustos 1990 Katıldığı bir muharebe yok.[9]
14 Oramiral İrfan Tınaz20 Ağustos 1990 20 Ağustos 1992 Katıldığı bir muharebe yok.[9]
15 Oramiral Vural Beyazıt 20 Ağustos 1992 18 Ağustos 1995 Katıldığı bir muharebe yok.[9]
16 Oramiral Güven Erkaya18 Ağustos 1995 29 Ağustos 1997 Yanlışlıkla Türk Hava Kuvvetleri tarafından bombalanan
TCG Kocatepe'nin komutanıydı.[1][9]
17 Oramiral Salim Dervişoğlu29 Ağustos 1997 26 Ağustos 1999 Katıldığı bir muharebe yok.[9]
18 Oramiral İlhami Erdil26 Ağustos 1999 24 Ağustos 2001 Katıldığı bir muharebe yok.[9]
19 Oramiral Bülent Alpkaya24 Ağustos 2001 28 Ağustos 2003 Katıldığı bir muharebe yok.[9]
20 Oramiral Özden Örnek28 Ağustos 2003 26 Ağustos 2005 Katıldığı bir muharebe yok.[9]
21 Oramiral Yener Karahanoğlu26 Ağustos 2005 24 Ağustos 2007 Katıldığı bir muharebe yok.[9]
22 Oramiral Metin Ataç24 Ağustos 2007 26 Ağustos 2009 Katıldığı bir muharebe yok.[9]
23 Oramiral Uğur Yiğit26 Ağustos 2009 29 Temmuz 2011 Katıldığı bir muharebe yok.[9]
24 Oramiral Murat Bilgel[10]9 Ağustos 2011 23 Ağustos 2013 Katıldığı bir muharebe yok.[10]
25 Oramiral Bülent Bostanoğlu23 Ağustos 2013 22 Ağustos 2017 Katıldığı bir muharebe yok.[3]
26 Oramiral Adnan Özbal22 Ağustos 2017 19 Ağustos 2022 Katıldığı bir muharebe yok.
27 Oramiral Ercüment Tatlıoğlu19 Ağustos 2022 GörevdeKatıldığı bir muharebe yok.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b c d e f g h "Türk Deniz Kuvvetleri, Genel Tarihçe". 23 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2013. 
  2. ^ "Türk Deniz Kuvvetlerinin Görevleri". Türk Deniz Kuvvetleri. 1 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2024. 
  3. ^ a b "Genelkurmay Başkanlığı, "Ağustos 2013 Yüksek Askeri Şura Toplantısı" başlıklı internet bildirisi". 6 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2013. 
  4. ^ "Bugün gazetesi, "YAŞ kararları (Yüksek Askeri Şura) Resmi Gazete'de yayımlandı" başlıklı internet haberi". 6 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2013. 
  5. ^ "Akşam gazetesi, "Kim kimdir?" başlıklı internet fotogalerisi". 16 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2013. 
  6. ^ "DzKK, "Deniz Eğitimv e Öğretim Komutanlığı'nın Görevleri" başlıklı internet yazısı". 25 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2013. 
  7. ^ "DzKK, "Kuzey Deniz Saha Komutanlığı'nın Görevleri" başlıklı internet yazısı". 25 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2013. 
  8. ^ "DzKK, "Türk Deniz Kuvvetlerinin Temel Değerleri" başlıklı internet yazısı". 14 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2013. 
  9. ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w "DzKK, komutan listesi (Biyografilere ulaşmak için isimlerinin üzerine tıklayınız)". 14 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2013. 
  10. ^ a b "Türk Deniz Kuvvetleri, "Oramiral E. Murat Bilgel, Deniz Kuvvetleri Komutanı" sayfası". 14 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2013. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Türk Deniz Kuvvetleri</span> Türk Silahlı Kuvvetlerinin donanma gücü

Türk Deniz Kuvvetleri, Türkiye'yi denizden gelebilecek her türlü saldırıya karşı korumakla görevlidir. Türk Silahlı Kuvvetleri komutası altındaki en büyük 2. kuvvettir. Kuruluş tarihi, ilk Türk denizcisi kabul edilen Çaka Bey'in İzmir'de oluşturduğu donanmanın kuruluş tarihi olan 1081'dir. 9 Kasım 2016 tarihinde değiştirilerek kabul edilen Olağanüstü Hal Kanun Hükmünde Kararnamesi ile bu tarihe dek Genelkurmay Başkanlığı kuruluş ve kadrolarında bulunan Komutanlık, Millî Savunma Bakanlığı kadro ve kuruluşuna geçirilmiştir. Ayrıca aynı Kararname, cumhurbaşkanı ve başbakanın kuvvet komutanı ve astlarına emir verebilmesini ve bu emirlerin hiçbir kurum, kuruluş veya kişinin onayı olmaksızın yerine getirilmesini de düzenlenmiştir.

Osmanlı donanması, Osmanlı Devleti'nin askerî deniz gücü. XIV. yüzyılda kuruldu. Osmanlı Devleti, 1323 yılında Karamürsel'i fethederek denize ulaştı, Kara Mürsel komutasında ilk donanma oluşturuldu ve Kocaeli'nde yapılan savaşlarda denizden destek sağlandı. 1327 yılında Karamürsel'de ilk Osmanlı tersanesi kuruldu ve böylece deniz gücünün kurumsallaşma çalışmaları başladı. Osmanlı donanmasında hiyerarşik sisteme geçildi, ilk Derya Beyi, Kara Mürsel Bey oldu. 1337 yılında Kocaeli ele geçirildi; böylece 1353 yılında gerçekleşecek olan Rumeli'ye geçişin önü açıldı. Bundan sonra donanmanın merkezi sırasıyla İzmit, Gelibolu ve son olarak da İstanbul oldu.

<span class="mw-page-title-main">Dağılma dönemi Osmanlı donanması</span> Vikimedya liste maddesi

Bu liste 1842-1923 yılları arasında Osmanlı Donanması'na bağlı, buharlı küçük tekneler ve motor botu dışındaki bütün gemi ve tekneleri listesini içermektedir.

<span class="mw-page-title-main">İzmir Müze Gemiler</span> İzmir, Türkiyede bir müze

İzmir Müze Gemiler ya da İnciraltı Deniz Müzesi, Türkiye'nin İzmir şehrinde yer alan bir denizcilik müzesidir. Balçova ilçesindeki İnciraltı İskelesi'nde demir atmış üç müze gemide denizciliğin sosyal, tarihsel ve ekonomik gelişimine ilişkin nesneler sergilenmektedir. Müze, 1 Temmuz 2007'de ziyarete açıldı.

<span class="mw-page-title-main">Güney Deniz Saha Komutanlığı</span>

Güney Deniz Saha Komutanlığı, Türk Deniz Kuvvetleri'ne bağlı 4 ana komutanlıktan biridir. Akdeniz ve Ege Denizi'nden sorumludur. Görevi, savaş gemilerine lojistik ve sahil desteği sağlamaktır.

<span class="mw-page-title-main">Bahriye Nezâreti</span> Vikimedya liste maddesi

Bahriye Nezâreti veya Bahriye Nazırlığı, Osmanlı İmparatorluğu'nda Osmanlı Donanmasından sorumlu bakanlığa verilen isimdir.

<span class="mw-page-title-main">Türk Silahlı Kuvvetleri genelkurmay başkanları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Türk Silahlı Kuvvetleri genelkurmay başkanları listesi, Türkiye'yi yurt dışından gelecek tehdit ve tehlikelere karşı koruyan Türk Silahlı Kuvvetlerini komuta etmiş genelkurmay başkanlarının listesidir. Türk Silahlı Kuvvetlerinin ilk genelkurmay başkanı Mirliva İsmet Paşa'dır. 16 Ağustos 2023 tarihinden beri genelkurmay başkanı Orgeneral Metin Gürak'tır.

<span class="mw-page-title-main">Sahil Güvenlik komutanları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Sahil Güvenlik komutanları listesi, Türkiye İçişleri Bakanlığına bağlı Sahil Güvenlik Komutanlığında komutanlık yapmış kişilerin listesidir.

<span class="mw-page-title-main">Gölcük Donanma Tersanesi</span>

Milli Savunma Bakanlığı Gölcük Tersanesi, Marmara Denizi'nin Doğu kıyısında Gölcük Deniz Ana Üssü içinde Türk Deniz Kuvvetleri'ne ait gemilerin de bulunduğu askeri tersanedir.

<span class="mw-page-title-main">Mehmet Ali Ülgen</span> İlk Türk Deniz Kuvvetleri Komutanı

Mehmet Ali Ülgen Türk asker. İlk Türk Deniz Kuvvetleri Komutanı'dır.

<span class="mw-page-title-main">Sadık Altıncan</span> Türk asker ve siyasetçi

Mehmet Sadık Altıncan Türk asker ve siyasetçi. Eski Türk Deniz Kuvvetleri Komutanı.

Hüseyin Vural Bayazıt Türk asker. Eski Türk Deniz Kuvvetleri Komutanı.

<span class="mw-page-title-main">Bülent Bostanoğlu</span> Türk asker

Recep Bülent Bostanoğlu Türk asker. Eski Türk Deniz Kuvvetleri Komutanı.

<span class="mw-page-title-main">Gölcük Deniz Ana Üssü</span> Kocaelinin Gölcük ilçesinde bulunan deniz üssü

Gölcük Deniz Ana Üssü, Marmara Denizi'nin doğu kıyılarında, Kocaeli'nin Gölcük ilçesinde bulunan deniz üssüdür. Türk Deniz Kuvvetleri'nin ana üssüdür. 1800 dönüm arazi üzerine kurulu olan üs, Deniz Kuvvetleri'nin lojistik desteğinin karşılanmasındaki ana üstür.

Hulusi Gökdalay,, Türk asker ve siyasetçi.

<i>Draç</i> (torpido botu) Osmanlı torpido botu

Draç, Osmanlı donanmasına ait 1907'de hizmete giren bir torpido botudur. Balkan Savaşları ile I. Dünya Savaşı'nda görev yapmıştır.

TCG <i>Doğanay</i> (S-351) Türk Deniz Kuvvetleri - Ay Sınıfı Denizaltı

TCG Doğanay(S-351), Ay sınıfı bir denizaltıdır. TCG Doğanay, İzmit'teki Gölcük Tersanesi'nde inşa edilmiştir. Aynı zamanda Gölcük Tersanesi'nde üretilen ikinci denizaltıdır. Tip 209/1200 olarak üretilmiştir. Türk Deniz Kuvvetleri'ne katılımı 1983 yılında gerçekleşmiştir. Satıhta 11 kts, dalıştan 22 kts hızına ulaşabilmektedir. 9 subay, 25 astsubay, 2 uzman erbaş, 3 erbaş/er görev yapabilmektedir. 61,2 x 6,2 x 5,5 m. boyutlarındadır. 2020'de aktif hizmetine devam eden 4 ay sınıfı denizaltından biridir.

TCG Dolunay(S-352), Ay sınıfı bir denizaltıdır. TCG Dolunay, İzmit'teki Gölcük Tersanesi'nde inşa edilmiştir. Aynı zamanda Gölcük Tersanesi'nde üretilen üçüncü denizaltıdır. Tip 209/1200 olarak üretilmiştir. Türk Deniz Kuvvetleri'ne katılımı 1989 yılında gerçekleşmiştir. Satıhta 11 kts, dalıştan 22 kts hızına ulaşabilmektedir. 9 subay, 25 astsubay, 2 uzman erbaş, 3 erbaş/er görev yapabilmektedir. 61,2 x 6,2 x 5,5 m. boyutlarındadır. 2020'de aktif hizmetine devam eden 4 ay sınıfı denizaltından biridir.

TCG <i>Turgutreis</i> (F-241) Türk Deniz Kuvvetlerinin Yavuz sınıfı fırkateynlerinden biri

TCG Turgutreis (F-241), Türk Deniz Kuvvetleri donanmasına ait Yavuz sınıfı fırkateynlerden biridir. Türk Deniz Kuvvetleri’nin modernizasyonu kapsamında temin edilmesi planlanan 4 gemiden ikincisi olan TCG Turgutreis, Almanya'da Howaldtswerke-Deutsche Werft tersanesinde yapılmıştır. MEKO 200 dizaynı üzerinden geliştirilmiştir.

Donanma komutanları listesi, Türk Deniz Kuvvetlerine bağlı Donanma Komutanlığında komutanlık yapmış kişilerin listesidir.