İçeriğe atla

Türk Düşüncesi

Türk Düşüncesi
EditörPeyami Safa
KategorilerKültür & Sanat
SıklıkAylık
İlk sayıAralık 1953
Son sayıNisan 1960
ÜlkeTürkiye
DilTürkçe

Türk Düşüncesi, Aralık 1953'ten Nisan 1960'a kadar 63 sayı olarak çıkan Türkçe fikir ve sanat dergisidir. Yönetmen ve başyazarı Peyami Safa idi.[1] “Aylık fikir ve sanat dergisi” mottosu altında çıkan dergi, Türk milliyetçisi-muhafazakar çizgide yayın hayatına devam etti. İstanbul'da yayın faaliyetlerini yürüten dergi, aylık olarak yayımlanmıştı.[2] Yayın düzenlemelerinden kaynaklı istikrarlı bir yayın serüveni olmamış ve bazen yayına aralar verilmişti. 33. sayısından sonra Ağustos ayında yayına ara verilmiş ve tekrar Aralık ayında yayına devam etmişti. Nisan-Mayıs 1958 sayısından sonra ise Ocak 1960 yılına kadar yine ara vermişti. Komünizm (I, II), İrtica, İnkılab, Masonluk ve Kıbrıs[2] özel sayıları da çıkardı. İç sayfalarda makaleler, şiirler, hikâyeler ve romanlar yer almış ve son sayfalarında ise "Nekroloji" başlığı altında o ay ölen kayda değer kişiler hakkında bilgilere verilmişti.[3]

Doğu-Batı sentezi yoluyla kültür buhranını gidermek amacıyla yayınlanan dergide Peyami Safa, Hilmi Ziya Ülken, İsmayıl Hakkı Baltacıoğlu, Mustafa Şekip Tunç, Behçet Kemal Çağlar, Fazıl Hüsnü Dağlarca, Reşad Ekrem Koçu, Ahmet Ateş, Ahmet Kutsi Tecer, Mehmet Türker Acaroğlu, Cahit Tanyol ve Elif Naci yazı ve şiirleriyle yer aldılar.[4] Materyalizm, Komünizm ve Marksizm ideolojileri karşısında sert bir üslup benimsemiş ve Türk gençliği için uzak durulması gereken yaklaşımlar olduğunu aşılamaya çalışmıştı. Magazin tarzında bir içerik sunmamış ve dergi içerisinde görsel materyal kullanımı fazla olmamıştı. Pozitivist bakış açısının karşısında durmuş ve teknik ile maneviyatı benimseyen sentezci bir çizgide yayınlandı.[5]

Kaynakça

Özel
  1. ^ Yaşar Özkandaş. "Peyami Safa'nın Düşünceleri Ekseninde Türk Modernleşmesinin İncelenmesi". Ankara Üniversitesi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2016. []
  2. ^ a b Şahin, Murat (2022). Türkiye'de Milliyetçi Yayınlarda Kıbrıs Meselesi (1947-1960) (Yüksek Lisans). İstanbul: Marmara Üniversitesi. s. 198. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2023. 
  3. ^ Saylam, Veli (1991). Basın Tarihi Yönünden Türk Düşüncesi Dergisinin İncelenmesi (Yüksek Lisans). İstanbul: İstanbul Üniversitesi. ss. 2-4. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2023. 
  4. ^ Mehmet Törenek. "Peyami Safa ve Türk Düşüncesi Dergisi". dergipark.ulakbim.gov.tr. 28 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2016. 
  5. ^ Güzel, Kübra (2021). Türk Düşüncesi Dergisi'nin Sosyolojik Açıdan Tahlili (Yüksek Lisans). Malatya: İnönü Üniversitesi. ss. 18-19. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2023. 
Genel

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Peyami Safa</span> Türk yazar ve gazeteci

Peyami Safa, Türk yazar ve gazeteci. Dokuzuncu Hariciye Koğuşu, Matmazel Noraliya'nın Koltuğu ve Yalnızız gibi psikolojik türdeki eserleriyle Cumhuriyet dönemi Türk edebiyatında ön plana çıktı. Yaşamı ve fikrî hayatındaki değişimlerini eserlerine de yansıttı. Server Bedi takma adıyla birçok roman kaleme aldı. Cingöz Recai tiplemesini Fransız yazar Maurice Leblanc'ın Arsen Lüpen karakterinden esinlenerek yarattı. Aynı zamanda çeşitli kurumlarda gazetecilik mesleğini sürdürdü ve ağabeyi İlhami Safa ile birlikte Kültür Haftası gibi çeşitli dergiler çıkardı.

<span class="mw-page-title-main">İskender Pala</span> Türk profesör, şair ve yazar

İskender Pala, Türk profesör, yazar ve divan edebiyatı araştırmacısı, T.C. Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Politikaları Kurulu Başkanı.

Türk Dili, Türk Dil Kurumunun Ekim 1951'den beri çıkardığı aylık dil ve edebiyat dergisi.

Varlık, 15 Temmuz 1933'te Yaşar Nabi Nayır tarafından yayımlanmaya başlanan aylık sanat ve edebiyat dergisidir.

Töre 1969-1985 yılları arasında Türkiye'de yayımlanmış aylık fikir ve sanat dergisidir.

Atlas, Türkiye'de Nisan 1993'ten beri yayımlanan bir aylık coğrafya ve keşif dergisi.

<i>Doğan Kardeş</i> Türk çizgi roman/çocuk dergisi

Doğan Kardeş, Türkiye'de 1945-1993 arasında aralıklar ile yayınlanmış popüler çocuk dergisidir. 2008-2011 arasında çizgi roman ve manga dergisi olarak yayınlamıştır.

<i>Yeni Sinema</i> (dergi, 1966)

Yeni Sinema 1966 - 1970 yılları arasında Türkiye'de yayımlanmış aylık sinema dergisidir. Türk Sinematek Derneği'nin yayın organı olan dergi önceleri aylık olarak çıkarken yayın hayatına bazen 3 ayda bir, bazen de iki sayı bir arada çıkmak sureti ile devam etmiş ve 5 yıl içinde 30 sayı yayımlanmıştır. Yayınına 10 yıl ara verdikten sonra 1980 yılında Nisan/Mayıs aylarına ait olan 31. sayısı, Ağustos 1980'de de 32. sayısı çıktı ve dergi bir daha çıkmamak üzere kapandı.

<i>Emel</i> (dergi)

Emel, 1 Ocak 1930 tarihinde Romanya'nın egemenliği altındaki Güney Dobruca'nın Hacıoğlu Pazarcık şehrinde Müstecip Ülküsal ve 9 arkadaşı tarafından çıkarılmaya başlanan fikir ve kültür dergisidir. Emel, 5. sayısından itibaren, 1917 yılında kurulan Kırım Halk Cumhuriyeti'nin en önde gelen isimlerinden biri olan, Kırım Kurultay hükûmetinin Dışişleri ve Harbiye Bakanı Cafer Seydahmet Kırımer'in isteğiyle, Kırım Türklerinin Milli İstiklal Davasının yayın organı olmuştur.

İlhami Safa, Türk gazeteci, yazar ve öğretmen.

Yeditepe Dergisi, 1950-1984 yılları arasında İstanbul'da yayınlanmış bir edebiyat dergisidir. Hüsamettin Bozok yönetiminde çıkarılan dergi genç sanatçılara destek olması, İkinci Yeni hareketine sayfalarını açması, Yeditepe Şiir Armağanı'nı dağıtması ile kültür hayatına katkıda bulunmuş bir yayın organıdır.

Yücel, 1935-1956 yıllarında Muhtar Fehmi Enata ve Kemalettin Birsen yönetiminde çıkarılmış aylık kültür, sanat ve fikir dergisidir.

Hisar, 1950-1980 yılları arasında Ankara'da yayınlanmış olan aylık fikir, edebiyat ve sanat dergisi.

Çınaraltı, 1941-1948 yılları arasında yayımlanmış haftalık Türkçü fikir ve sanat dergisi.

Peyami Safa bibliyografyası Türk yazar ve gazeteci Peyami Safa'ya ait olan eserler ve gazete yazıları ile kendisi hakkında yazılmış kitap ve akademik çalışmaları içerir. Peyami Safa'nın toplamda 500'e yakın yazısı bulunmaktadır. Fakat günümüz itibarıyla kendisinin eksiksiz bir bibliyografyası hazırlanmamıştır.

Peyami Safa kronolojisi, Türk yazar ve gazeteci Peyami Safa'nın yıllara göre verilmiş yaşamını içerir. Kronoloji Beşir Ayvazoğlu'nun Peyami Safa hakkındaki eserinin kaynak alınmasıyla oluşturulmuştur. Tarih ve olaylar için ayrıntılı kaynaklar Peyami Safa maddesinde verilmiştir.

Kültür Haftası, Peyami Safa'nın ağabeyi İlhami Safa ile beraber 5 Ocak 1936'da yayımlamaya başladığı düşünce, kültür ve edebiyat dergisidir. Dergiyi çıkaran kişi Peyami Safa olmasına rağmen derginin mülkiyetini ve genel yayın müdürlüğünü Hafta dergisinde olduğu gibi İlhami Safa üstlenmiştir. Derginin ilk sayısı çok sayıda entelektüeli bir araya getirmiştir ve toplamda 21 sayı çıkmıştır. Toplamda dört yüksek lisans tezine de konu olmuştur.

Yenilik, 15 Aralık 1952 - Aralık 1957 tarihleri arasında çıkan aylık kültür sanat dergisi. Derginin kurucusu ve yöneticisi Naim Tirali idi. 62 sayı olarak çıkan dergi ilk olarak gazete formatında yayımlandı. İlk yılında 8 sayfadan oluşan “Aylık Fikir ve Sanat Gazetesi” ibaresi geçerli oldu. Ocak 1954 sonrasında ise “Aylık Fikir ve Sanat Dergisi” şeklini aldı, sayfa sayısı da artmaya başladı. Derginin logosu mavi bir zemin içinde beyaz bir yazıdan oluşmaktaydı. Dergide kitap ve dergi reklamları dışında banka ve içki reklamları da bazı dönemlerde görüldü. 5 yıllık yayın hayatında satış ücreti 25 kuruştan 50 kuruşa kadar yükselmiştir.

Yeni Ufuklar, İstanbul'da Ekim 1953'ten Kasım 1976'ya dek yayımlanmış aylık dergidir.

Orkun, 1950-1952 tarihleri arasında yayınlanan ve 68 sayı olarak çıkan dergi. Dergi 1950 tarihinde yayın hayatına başlamış olsa da kökeni olarak 1933'te neşredilen Orhun dergisi gösterilmiştir. 1950'de Orhun ismi yerine, yayın ekibinin doğru adlandırma olarak kabul ettikleri Orkun ismi ile yayınlanmış ve ilk derginin devamı olarak lanse edilerek on yedinci sayı ile başlatılmamıştır. Eski sayılarına ithafta bulunmayarak birinci sayı olarak devam etti. Türkçüler Yardımlaşma Derneği'nin bir yayın organı olarak çıkmış ve künyesinde sahibi olarak İsmet Tümtürk'e yer verilmiştir. Derginin başyazarlığını Hüseyin Nihal Atsız yaptı. Derginin çıkarılmasında, yayın hayatına başlamadan iki gün önce kurulan derneğin ve Türkçü çevrelerin kendi matbaalarını kurmaları etkili olmuştu.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.