İçeriğe atla

Türk-Kalvinizm

İspanya karşıtı Hollanda İsyanı sırasında "Liver Turcx dan paus, en despit de la mes" sloganıyla Hollanda yapımı hilal şeklinde bir Geuzen madalyası. ("Ayine rağmen Türk'ü Papa'ya tercih ederim."), 1570.

Türk-Kalvinizm, 16. yüzyılda Protestan Reformu taraftarları ile Osmanlı İmparatorluğu arasındaki ittifak veya yakınlaşmayı ifade etmektedir.[1][2]

Protestan Reformu Avrupa'da hayatta kalma mücadelesi verirken ve daha sonra 1567 ikonoklazm hareketiyle cephede çatışmaya girerken Osmanlı İmparatorluğu da Orta Avrupa'nın kontrolü için Habsburg'lara karşı savaşıyordu.[1] Bu yakınlaşma, 16. yüzyılın başından itibaren Fransa kralı I. Francis tarafından kurulan Fransız-Osmanlı ittifakının bir devamı olarak görülebilir ancak Fransa, Katolik bir güç olarak çoğunlukla Kuzey Avrupa'nın Protestan güçlerinin düşmanıdır.

Özellikle Birleşik Hollanda Cumhuriyeti bu ilişkilere dahil oldu.[1] Karşılıklı elçiler gönderildi ve Anvers'te Sultan ile anlaşarak dört Rum'un görev yapabileceği bir Osmanlı ticaret merkezi kuruldu. Bu yakınlaşma, Anvers'in ve batı sahilinin gelişimini teşvik etti. 1612'de Hollanda, Fransa (1534) ve İngiltere'nin ardından Osmanlı İmparatorluğu'nda resmi bir büyükelçilik kurdu.[3]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b c Islam in Europe by Jack Goody p.87
  2. ^ The Apocryphal Apocalypse by Alastair Hamilton p.121
  3. ^ Islam in Europe by Jack Goody p.86

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">I. Dünya Savaşı</span> Avrupada başlayan küresel savaş (1914–1918)

I. Dünya Savaşı, 28 Temmuz 1914 tarihinde başlayıp 11 Kasım 1918 tarihinde sona eren Avrupa merkezli küresel bir savaştır. II. Dünya Savaşı'na (1939-1945) kadar Dünya Savaşı veya Büyük Savaş olarak adlandırılmıştır. Savaşın taraflarından biri olan Osmanlı İmparatorluğu'nda "Genel Savaş" anlamında Harb-i Umumi, halk arasında ise Seferberlik olarak adlandırılmıştır. 1917'de Amerika Birleşik Devletleri'nin savaşa katılmasına kadar bu savaş ABD basınında Avrupa Savaşı olarak anılmıştır. Savaşan taraflar, çoğunlukla Avrupa, Kafkasya, Amerika, Orta Doğu ve Afrika ile Asya'nın bazı bölgelerinde çatıştılar.

<span class="mw-page-title-main">Karlofça Antlaşması</span> Osmanlı ve Kutsal İttifak devletleri arasında imzalanan antlaşma

Karlofça Antlaşması, 26 Ocak 1699 tarihinde Osmanlı ile başlarında Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu bulunan diğer Kutsal İttifak devletleri arasında imzalanmış olan bir barış antlaşmasıdır. Gerileme Dönemi'nin başlangıcı olarak sayılmaktadır. Karlofça bugünkü Sırbistan'ın sınırları içinde yer alan küçük bir kasabadır. Antlaşma, 1683-1698 yılları arasındaki Osmanlı-Kutsal İttifak Savaşları'nın sonucunda imzalanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Reform (tarih)</span> 16. yüzyılda yalnızca Kutsal Kitapa dayanan bir ilahiyat anlayışını ortaya çıkaran hareket

Reform veya Yenilikçi Devrim 16. yüzyılda başlatılarak tüm Avrupa’yı etkilemiş ve Katolik Kilisesi’ne karşı yapılmış dinsel bir harekettir. Bu hareket Avrupa'nın değişim ve dönüşümüne sebep olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">İspanya Veraset Savaşı</span>

{{İspanya Veraset Savaşı muharebeleri kutusu (Avrupa)}} İspanya Veraset Savaşı (1701–1714) çocuksuz İspanya Kralı II. Charles'ın Kasım 1700'deki ölümüyle tetiklenmiş, 18. yüzyılın başlarında yaşanmış bir Avrupa savaşıydı. Hanedan haklarının farklı ülkeler arasındaki güç dengesini korumakta ikinci planda olduğu ilkesini oluşturdu. 1700–1721 Büyük Kuzey Savaşı, Macaristan'da Rákóczi'nin Bağımsızlık Savaşı, Fransa'nın güneyindeki Camisard isyanı, Kuzey Amerika'daki Kraliçe Anne Savaşı ve Sömürge Hindistanı'ndaki küçük mücadeleler ilgili çatışmalar arasında yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Alman İmparatorluğu</span> 1871den 1918e dek Almanya

Alman İmparatorluğu ya da İkinci Reich, 18 Ocak 1871'de Prusya ve diğer Küçük Alman Devletlerinin özellikle Otto von Bismarck'ın katkılarıyla, birleşmesiyle oluşan birleşik Alman devletidir. İlk imparatoru I. Wilhelm'in taç giymesiyle imparatorluk resmen kuruldu. Yeni İmparatorluğu Habsburg Hanedanı yerine Hohenzollern Hanedanı yönetti, başkent Berlin yapıldı. Yeni İmparatorluk, Avusturya'yı toprakları dışında bıraktı. 1884'ten itibaren Almanya, Avrupa dışında sömürgeler kurmaya başladı. Hızlı büyüyen ekonomisiyle, dünyanın en büyük ekonomilerinden biri oldu, ordusu ve donanmasıyla Büyük Britanya'ya kafa tutar hale geldi.

<span class="mw-page-title-main">Avrupa tarihi</span> kıta tarihi

Avrupa tarihi, Avrupa'nın tarih öncesinden başlayarak günümüze kadar olan tarihini içerir. Arkeolojik kazılar Avrupa kıtasında MÖ 35.000 yılına kadar uzanan bir insan varlığının olduğunu doğrulamaktadır. Avrupa'da kayda geçmiş ilk yazılı belge olarak ise MÖ 700 yıllarında Antik Yunanistan'da Homeros'un yazdığı İlyada destanı gösterilebilir. Antik Yunanistan'ın yanı sıra, MÖ 8. yüzyılda kurulmuş olan Roma Krallığı, Avrupa'da kayda geçmiş ilk gelişmiş uygarlıklar arasındadır. Antik Yunanistan ve Antik Roma uygarlıkları MS 4. yüzyılda çökmüşler, aynı yüzyılda Hristiyanlık dini Avrupa kültürünü etkisi altına almaya başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Polonya-Litvanya Birliği</span> 1569-1795 Avrupada iki konfederasyonlu monarşi

Polonya-Litvanya Birliği, Birinci Polonya Cumhuriyeti, İki Ulus Cumhuriyeti, İki Ulus Birliği veya İki Halk Birliği, 17. yüzyıl Avrupası'nın en güçlü ülkelerinden biriydi.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye tarihi</span> Anadolu, Doğu Trakya, Güneybatı Kafkasya ve Yukarı Mezopotamya tarihi

Türkiye Cumhuriyeti'nin topraklarını oluşturan bölgenin tarihi olarak anlaşılan Türkiye tarihi, hem Anadolu'nun hem de Doğu Trakya'nın tarihini içerir. Daha önce siyasi olarak farklı olan bu iki bölge, MÖ 2. yüzyılda Roma İmparatorluğu'nun kontrolü altına girdi ve sonunda Bizans İmparatorluğu'nun çekirdeği haline geldi. Osmanlı döneminden önceki zamanlar için, Türk halklarının tarihi ile şimdi Türkiye Cumhuriyeti'ni oluşturan toprakların tarihi arasında da bir ayrım yapılmalıdır. Türkiye'nin bazı bölümlerinin Selçuklu Hanedanı tarafından fethedildiği zamandan bu yana, Türkiye tarihi Selçuklu İmparatorluğu'nun Orta Çağ tarihini, Osmanlı İmparatorluğu'nun Orta Çağ'dan modern tarihini ve 1920'lerden bu yana da Türkiye Cumhuriyeti'nin tarihini kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Budin Kuşatması (1686)</span> Savaş

Budin Kuşatması, 1686 yılında Lorrain Dükü V. Karl komutasındaki Kutsal ittifak kuvvetlerinin Osmanlı İmparatorluğu hakimiyetindeki Budin'i kuşatıp ele geçirmesiyle sonuçlanan kuşatmadır.

Yeni Çağ veya Erken Modern Çağ, Avrupa tarihinde Orta Çağ'ın sonu ile Yakın Çağ ve Sanayi Devrimi arasındaki dönemdir. Bu bağlamda Erken Modern Dönem, 15. yüzyılın ikinci yarısından 18. yüzyılın ikinci yarısına kadar geçen yaklaşık üç asırlık dönemi kapsar. Çağın başlangıcı farklı tarih olaylarına bağlanmıştır. Yeni Çağ, 1453 senesinde Fatih Sultan Mehmed liderliğindeki Osmanlı İmparatorluğu'nun Doğu Roma İmparatorluğu'nun başkenti Konstantinopolis'in fethi ile başlamıştır. Avrupa'da Rönesans'ın başlaması veya coğrafi keşifler dönemi de çağın başlangıç noktalarından kabul edilmektedir. Çağ, sınıf ayrılılıkları sebebiyle patlak veren ve daha sonra bütün Avrupa ile dünya ülkelerinin tarihini değiştiren Fransız İhtilali ile bitmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Hollanda Altın Çağı</span>

Hollanda Altın Çağı, Hollanda tarihinde 1585-1702 yılları arasındaki döneme verilen ad. Bu dönemde Hollanda bilim, ticaret ve sanat dallarında dünyanın en gelişmiş ülkelerinden biri haline gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Millet (Osmanlı İmparatorluğu)</span>

Millet, Osmanlı Türkçesinde dini grupları belirtmek için kullanılan terimdir. 19. yüzyılda Tanzimat reformlarıyla, hakim sınıf olan Sünniler dışındaki, kanunen korunan dini azınlıkları ifade etmek için kullanılmaya başlanmıştır. Osmanlı İmparatorluğu'nda tüm Sünni gruplar bir millet kabul edilirken, azınlıklar yani gayrimüslimler sadece dine veya mezhebe göre değil aynı zamanda etnik gruplarına göre de ayrı milletler oluştururlardı. Örneğin Ermeniler tek bir millet olmayıp Ermeni Katolik ve Ermeni Protestan milletlerine ayrılırlardı. Millet kelimesi Arapça bir kelime olan mille (ملة)'den gelmektedir. Millet kelimesi günümüzde, Osmanlı'da kullanılandan farklı olarak, dinsel bir anlam değil dilsel bir anlam ifade etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">İtalya Savaşları</span>

İtalya Savaşları (1494-1559), Orta Çağ'dan Yeni Çağ'a geçiş döneminde Avrupa ve Akdeniz coğrafyasının büyük güçlerini karşı karşıya getiren savaşlar dizisidir.

<span class="mw-page-title-main">Güney Avrupa</span> Avrupanın yön bakımından aşağı (güneyinde) yer alan harita yönü

Güney Avrupa, "Avrupa'nın güneyinde yer alan tüm ülkeleri" belirtmek amacıyla kullanılan bir terim. Bunun yanı sıra, kavram zaman içinde farklı politik, dilbilimsel ve kültürel anlamlar da kazanmıştır. Çoğu Güney Avrupa ülkesinin Akdeniz'e sınırı vardır.

<span class="mw-page-title-main">Alman ikiliği</span> Avusturya ile Prusya arasında 18. ve 19. yüzyıllarda Orta Avrupada hakimiyet kurmak için uzun yıllar süren rekabet

Avusturya ve Prusya arasında 18. ve 19. yüzyıllarda Orta Avrupa'da hakimiyet kurmak için uzun yıllar süren rekabete Almancada Almanca: Deutscher Dualismus denilmektedir. Bu rekabetin bir parçası olarak savaşlar yapılırken, rekabet aynı zamanda Almanca konuşan halkları temsil eden bir siyasi güç olma yolunda da bir prestij yarışı haline gelmiştir. İki ülke arasındaki çatışma ilk olarak Yedi Yıl Savaşları'nda kendini gösterirken, Napolyon Savaşları ve İkinci Schleswig Savaşı gibi durumlarda zaman zaman aynı safta bulundukları da olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Üçlü İtilaf</span> Britanya, Rusya ve Fransa arasında kurulan ittifak

Üçlü İtilaf, Britanya-Rusya Antantı'nın (1907) imzalanmasıdan sonra Fransa, Britanya ve Rusya arasında kurulan ittifaktır.

<span class="mw-page-title-main">İngiliz-Türk korsanlığı</span>

İngiliz-Türk korsanlığı veya İngiliz-Berberi korsanlığı, 17. yüzyılda Berberi korsanları ile İngiliz korsanları arasında Katolik denizciliğine karşı işbirliğini ifade eder.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı İmparatorluğu tarihi</span> Osmanlı İmparatorluğunun tarihi

Osmanlı İmparatorluğu, yaklaşık 1299 yılında Osman Gazi tarafından Anadolu'nun kuzeybatısında, Bizans İmparatorluğu'nun başkenti Konstantinopolis'in hemen güneyinde küçük bir beylik olarak kuruldu. Osmanlılar Avrupa'ya ilk kez 1352'de geçtiler, 1354'te Çanakkale Boğazı'ndaki Çimpe Kalesi'nde kalıcı bir yerleşim kurdular ve başkentlerini 1369'da Edirne'ye taşıdılar. Aynı zamanda, Anadolu'daki çok sayıda küçük Türk devleti de fetihler ya da bağlılık bildirimleri yoluyla filizlenmekte olan Osmanlı sultanlığına dahil edildi.

Avrupa güç dengesi, uluslararası ilişkilerde tek bir gücün Avrupa kıtasının üzerinde hegemonya kurmasına izin verilmemesi gerektiği ilkesidir. Modern Çağ’ın büyük bir bölümünde bu denge, güç için mücadele eden az sayıda ve sürekli değişen ittifaklar sayesinde sağlanmış ve bu durum 20. yüzyılın başlarındaki Dünya Savaşları ile tepe noktasına ulaşmıştır. 1945’e gelindiğinde Avrupa liderliğindeki küresel hakimiyet ve rekabet sona ermiş ve Avrupa güç dengesi doktrini yerini modern süper güçler olarak Amerika Birleşik Devletleri ve Sovyetler Birliği’nin arasında dünya çapında bir güç dengesine bırakmıştır.

İslam ve Protestanlık, Balkanlar'da genişleyen Osmanlı İmparatorluğu'nun bugünkü Macaristan ve Transilvanya'da Kalvinizm ilk kez karşılaştığı 16. yüzyılın başlarında temas kurdu. Her iki taraf da Avusturya Kutsal Roma İmparatoru'na ve Katolik Kilisesi müttefiklerine karşı çıktıkça, dini benzerlikleri ve ticaret ve askeri ittifak olasılıklarını araştıran çok sayıda fikir alışverişinde bulundu.