İçeriğe atla

Tümen, Rusya

Kontrol Edilmiş
Tümen
(sib.) Цыңқыс-тора[1]
Tümen bayrağı
Bayrak
Tümen arması
Arma
ÜlkeRusya Rusya
Federal yapıTümen
Yüzölçümü
 • Toplam235 km²
Nüfus
 (2010)
 • Toplam581.758

Tümen ya da Tyumen (Rusça: Тюмень). Sibirce: Цыңқыс-тора (Tsıñqıs-tora), Yakutça: Түмэн (Tümen), Tatarca: Төмән (Tömän), Çuvaşça: Тĕмен (Tĕmen). Rusya'da, Tümen Oblastı'nın merkezi kent. Sovyetler Birliği'nin kurucusu Lenin'in naaşı II.Dünya Savaşı'nda Nazilerin ülkeye saldırması üzerine 1941'de güvenlik amacıyla Kızıl Meydan'daki mozolesinden alınarak Tümen şehrine getirilmiştir. Naaş burada Devlet Tarım Akademisi'nde muhafaza edilmiştir. Nazilerin püskürtülmesinin ardından Lenin'in naaşı Nisan 1945'te tekrar Moskova Kızıl Meydan'daki Lenin Mozolesi'ne nakledilmiştir.

Batı Sibirya Ovası'nın güneybatı kesiminde, Trans-Sibirya Demiryolu'nun Tura nehrini aştığı noktada yer alır. Sibirya'daki en eski Rus kenti olan Tümen 1586'da eski Tatar kenti Çingi-Tura'nın bulunduğu yerde kuruldu.

Ulus dağılımı

2010 yılında göre

[3]
Ulus Sayı. (%)
Ruslar468 186 (84,4 %)
Tatarlar33 984 (6,1 %)
Ukraynalılar9 312 (1,7 %)
Azerbaycan Türkleri 6 153 (1,1 %)
Ermeniler5 226 (0,9 %)
Almanlar3 480 (0,6 %)
Kazak Türkleri 2 971 (0,5 %)
Çuvaş Türkleri 2 792 (0,5 %)
Belarus2 224 (0,4 %)
Tacik2 024 (0,4 %)
Diğer 18 071 (3,4 %)
toplam 554 423

kaynakça

  1. ^ Миллер Г.Ф. История Сибири. Т.1.М.-Л., 1937, стр.355.
  2. ^ "Charter of Tyumen (city proper) January 1, 2010. The Tyumen City Administration". Erişim tarihi: 11 Mayıs 2010. []
  3. ^ "Итоги::Тюменьстат". 7 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2014. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Josef Stalin</span> Sovyetler Birliği lideri (1924–1953)

Josef Stalin, Gürcü asıllı Sovyet devlet adamı ve Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreteri (1922-1953). Sovyetler Birliği'ni 1924'ten ölümüne kadar diktatörlük rejimi ile yönetti. Stalin; Sovyetler Birliği'ni endüstriyel ve askerî bir süper güce dönüştürdü, fakat bunu gerçekleştirirken totaliter politikalar uyguladı ve milyonlarca Sovyet vatandaşı diktatörlüğü sırasında hayatını kaybetti. Stalin döneminde; 3 ila 20 milyon arasında insan çalışma kampları, zorunlu kolektivizasyon, kıtlık ve yargısız infazlardan dolayı ölmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Volgograd</span> şehir

Volgograd, eski isimleriyle Çariçin veya Zarizyn ve Stalingrad (Сталингра́д), Rusya'daki Volgograd Oblastı'nın merkezi olan şehirdir. İdil Nehri'nin batı yakasında kurulmuştur. Şehrin şu anki nüfusu: 1.011.417 olup, kilometrekare başına 1.900 kişi düşmektedir. Deniz seviyesinden yüksekliği 0-102 metre arasındadır. Bugün Güney Rusya'nın önemli endüstri ve ulaşım merkezlerinden birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Sibirya</span> Rusyanın, Ural Dağlarından Büyük Okyanusa kadar uzanan toprakları

Sibirya, Rusya'nın, Ural Dağları'ndan Büyük Okyanus'a kadar uzanan topraklarına verilen ad. Sibirya, Kazakistan ve Orta Asya'yı meydana getiren diğer cumhuriyetleri de ihtiva eder. Yaklaşık olarak 13 milyon km²'lik bir yüzölçümüne sahiptir. Sibirya bölgesinde 30 milyon civarında insan yaşar. Kuzeyinde Arktik Okyanusu, doğusunda Pasifik Okyanusu, güneyinde Kazakistan, Moğolistan ve Mançurya ülkeleri bulunur. Batısında ise Ural Dağları bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Strazburg</span> Fransada komün

Strazburg, Fransa'nın bir kuzeydoğu kentidir. Alsas bölgesi ve Bas-Rhin departmanının başkentliğini yapar.

<span class="mw-page-title-main">Kızıl Ordu</span> 1918de Bolşeviklerin silahlı kuvvetleri, 1922de SSCBnin resmî ordusu

İşçi ve Köylü Kızıl Ordusu, genellikle Kızıl Ordu olarak kısaltılır.

<span class="mw-page-title-main">Komrat</span> Moldovada şehir

Komrat, Moldova'ya bağlı özerk bir cumhuriyet olan Gagavuzya’nın başkentidir. Kent yerleşimi, Yalpuk deresi etrafına toplanmıştır. Ayrıca ülkenin üç ana yerleşim biriminden biri olan Komrat dolayının da merkezidir. 2004'teki sayıma göre nüfusu 47.000'dir.

<span class="mw-page-title-main">İdil Ural Devleti</span>

İdil Ural Devleti, 12 Aralık 1917 yılında Rusya Müslümanları Kurultayı'nda Tatar, Başkurt ve Çuvaş Türk halkları bir araya gelerek; “Milli-Medeni Muhtariyet” Projesini kabul etmişlerdir. 1917'de Ufa'da, ilan edilen "İç Rusya ve Sibirya Milli-Medeni Türk-Tatar Muhtariyeti" adlı özerk devletin anayasası hazırlandı. Kasım 1917'de oluşturulan Millî Meclise Sadri Maksudi Arsal başkan seçildi. Devlet işlerini yürütmek üzere kurulan ve üç bakanlıktan oluşan Millî İradenin de başkanlığını üstlendi. 1 Mart 1918 de devletin ilan edileceğini haber alan Bolşevikler, Kızıl Orduyu bölgeye göndermişlerdir. 1 Mart 1918 de ilan edilen devlet Kızıl Ordu bölgeye hakim olunca 28 Mart 1918'de yıkılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kızıl Meydan</span> Rusya, Moskovada yer alan meydan

Kızıl Meydan, Moskova'da yer alan meydandır. Hem Rusya, hem de eski SSCB'nin toplumsal ve siyasi tarihinde önemli bir yeri vardır.

<span class="mw-page-title-main">Lenin'in Mozolesi</span>

Lenin Mozolesi, Rusya'nın başkenti Moskova'nın merkezindeki Kızıl Meydan'da Sovyetler Birliği'nin kurucusu Vladimir İlyiç Lenin'in tahnit edilmiş naaşının bulunduğu ve halka ziyarete açık olan yerdir.

<span class="mw-page-title-main">Krasnoyarsk</span> Krasnoyarsk Krayının idari merkezi

Krasnoyarsk veya Kızıl Yar, Krasnoyarsk Krayı'nın idari merkezi ve Sibirya idari bölgesinin üçüncü büyük şehridir. Krasnoyarsk ve Yenisey nehirleri arasındadır. Trans-Sibirya demiryolu hattının üzerinde önemli bir kavşaktır. Kentte Yemelyonovo Havalimanı da mevcuttur. Kent 19 Ağustos 1628'de kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Viyana Taarruzu</span> Savaş

Viyana Taarruzu, II. Dünya Savaşı'nın Doğu Cephesi'nde Sovyet 3. Ukrayna Cephesi tarafından Avusturya'nın başkenti Viyana'nın işgali amacıyla girişilen bir taarruzdur. Taarruz, 2 Nisan 1945'te başlatılmış, 13 Nisan 1945'te sona ermiştir. Kent kuşatıldı ve taarruzun büyük bölümde kuşatma altında kaldı.

<span class="mw-page-title-main">Zafer Günü (9 Mayıs)</span>

Zafer Günü veya 9 Mayıs, II. Dünya Savaşı'nın sonunda Nazi Almanyası'nın kayıtsız şartsız teslimiyetini imzaladığı Sovyetler Birliği tarafından ilan edilen ve kutlanan gündür.

Yelnya Muharebesi, Barbarossa Harekâtı'nın başlarında Alman kuvvetlerinin Yelnya kenti ve çevresine yönelik taarruzlarıyla kentin ele geçirilmesi ve ardından Kızıl Ordu'nun icra ettiği bir karşı taarruz harekâtıdır. Karşı taarruz harekâtı, Stavka tarafından Smolensk Muharebesi sırasında uygulamaya konulmuştur ve ve Sovyet kaynaklarında Yelnya Taarruz Harekâtı olarak geçmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Prag Taarruzu</span> Kızıl Ordunun II. Dünya Savaşındaki son stratejik taarruz harekâtı

Prag Taarruzu, Kızıl Ordu'nun II. Dünya Savaşı'ndaki son stratejik taarruz harekâtıdır. Prag'a yönelen Kızıl Ordu taarruzu ve Prag Muharebesi, 5 - 11 Mayıs 1945 tarihleri arasında gerçekleşmiştir. Ayrıca muharebe, Prag Ayaklanması ile birlikte sürmesi dolayısıyla da önemlidir.

<span class="mw-page-title-main">Nikolay Berzarin</span> Sovyet general

Nikolay Erastoviç Berzarin, Stalinist dönemi ve II. Dünya Savaşı sırasında Sovyet Kızıl Ordusu generali. 1945 yılında Berlin'de Sovyet işgal kuvvetlerinin komutanıydı.

<span class="mw-page-title-main">Sibirya Tatarları</span> Tatar topluluklarının bir kolu

Sibirya Tatarları Batı Sibirya'da tatarların etnik grubu, Türk halklarından biridir. Çoğunluğu Rusya içindeki Batı Sibirya’da yaşar.

<span class="mw-page-title-main">1945 Moskova Zafer Geçit Töreni</span>

1945 Moskova Zafer Geçit Töreni, Sovyetler Birliği'nin II. Dünya Savaşı kapsamında Büyük Vatanseverlik Savaşı'nda Nazi Almanyası'nı mağlup etmesinden sonra Kızıl Ordu tarafından Kızıl Meydan'da, Lenin'in Mozolesi önünde 24 Haziran 1945 günü düzenlenen tarihi askerî geçit töreni. Moskova Zafer Günü Geçit Törenleri'nin ilkidir.

<span class="mw-page-title-main">Mircafer Bağırov</span> Azeri Sovyet siyasetçi

Mircafer Bağırov, Josef Stalin yönetiminde bulunan Sovyetler Birliği'nde 1932 ile 1953 yılları arası Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Komünist lideri.

<span class="mw-page-title-main">Luga tahkimatı</span>

Luga tahkimatı, Leningrad oblastında Haziran-Ağustos 1941 döneminde inşa edilmiş 300 km uzunluğunda askeri savunma tahkimattır. Tahkimat, Narva Körfezinden başlayarak Leningrad kentine kuzeydoğudan erişimin önüne geçecek şekilde Luga-Mşaga-Şelon Nehirleri ve İlmen Gölü boyunca yapılmıştır. Tahkimat inşası 27 Haziran'da başlamış, 6 Temmuz'da hattı savunmak için General Konstantin Pavloviç Pyadışev komutasında bir görev kuvveti oluşturulmuştur. Hattın inşasından 15 gün sonra 12 Temmuz günü Plyussa nehri boyunca Nazi Almanyası Wehrmachtına bağlı 4. Panzer Ordusu saldırıya geçmiştir. Savunma hattının inşaatı tam olarak tamamlanmamış olsa da Sovyet savunması Leningrad üzerine yürüyen saldırıyı durdurmayı başarmıştır. Soltsı karşı saldırısı, Tallinn Savunması ve Smolensk Savunmasıyla beraber değerlendirildiğinde Luga hattının savunulması Alman saldırılarına karşı bir ay daha dayanılmasına yaramış, bu sırada cephe gerisinde mevziler güçlendirilmiş, yeni birlikler cepheye sevk edilebilmiştir. 8-13 Ağustos döneminde tahkim hat Novgorod ve Kingisepp bölgelerinde yaralmıştır. Staraya Russa ve Krasnogvardeyskiy bölgelerindeki Sovyet karşı saldırıları nedeniyle Nazi kuvvetleri bu bölgelere asker kaydırmak durumunda kalmış ve Leningrad üzerine ilerleyişleri daha da yavaşlamıştır. 26 Ağustos tarihinde Luga tahkimatını savunan 43 bin Kızıl Ordu askeri tamamen kuşatılmıştır, buna rağmen savaşa devam eden bölgede çatışmalar Eylül ortasına kadar sürmüştür. Yaklaşık 20 bin Kızıl Ordu askeri esir edilmiştir.