İçeriğe atla

Têmûrê Xelîl

Têmûrê Xelîl
Doğum1949
Erivan
MilliyetSovyet, Yezidi
VatandaşlıkSovyetler Birliği, Ermenistan
MeslekYazar, gazeteci, çevirmen
AileEznîva Reşîd (anne)
Xelîlê Çaçan (baba)

Têmûrê Xelîl (d. 1949; Erivan, Ermenistan SSC), Yezidi Kürt gazeteci, yazar ve tercüman. İsveç'te yaşamaktadır.

Hakkında

Têmûrê Xelîl, Xelîlê Çaçan ve Eznîva Reşîd'in çocuğu olarak Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin başkenti Erivan'da doğdu. Fizik ve matematik alanında lisans derecesi aldıktan sonra, üç yıl boyunca Kürt nüfusun yaşadığı Sipan köyünde matematik öğretmeni olarak çalıştı. 1977'den 1992'ye kadar muhabir olarak görev yaptı ve daha sonra Kürt gazetesi Riya Teze'de kültürel bölümün başkanı olarak çalıştı. 1981 - 1984 yılları arası Erivan Radyosu editörlüğü yaptı. 1992'den 1997'ye kadar, Kürtlerin meselelerine odaklanan Rusça bir gazete olan Golos Kurda'nın yardımcısı olarak faaliyet yürüttü.

Xelîl Paris'teki Kürt Enstitüsü'nün üyesidir ve Kürtlerin hayatını konu alan Roja Nû dergisinin editörüdür.

Çevirileri

  1. Kurdên Tirkîyê di dema herî nû da (Kurds of Turkey in the Modern Era), translation of M.A. Hasratyan's book, Kurdish Institute of Brussels, 1994.[1]
  2. Pirsa Kurdan (1891 - 1917), translation of Курдистан и курдская проблема (Kurdistan and the Kurdish Problem) (1964) by M.S. Lazarev from Russian to Kurdish, Roja Nû Publishers, Stockholm, 1999, 496 p., 91-7672-049-7[2]
  3. Împêrîyalîzm û pirsa Kurdan (1917-1923), translation of Imperializm i Kurdskiy Vopros(Imperialism and the Kurdish Issue (1917–1923))(1989) by M.S. Lazarev from Russian to Kurdish, Roja Nû Publishers, Stockholm, 2002, 388 pp., 91-7672-058-6[3]

Kitapları

  1. Bahar, with Nado Maxmudov, Collection of Kurdish Folklore, Yerevan, 1989, 280 pp., ISBN VF09184 [2] 28 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ [1][]
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 28 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Nisan 2019. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 9 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2019. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti</span>

Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti ya da kısaca Ermenistan SSC, Sovyetler Birliğini oluşturan Sovyet cumhuriyetlerinden biriydi. Bu dönemden önce bağımsız Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti bazen "Birinci Ermeni Cumhuriyeti" olarak adlandırıldığı için Ermenistan SSC bazen "İkinci Ermeni Cumhuriyeti" olarak adlandırılır. 37 rayondan oluşan ve başkenti Erivan olan Ermenistan SSC, Sovyetler Birliği Komünist Partisi'nin Ermenistan kolu olan Ermenistan Komünist Partisi tarafından yönetiliyordu.

<span class="mw-page-title-main">Mahmud Berzenci</span> Kürt lider

Mahmut Berzenci ya da Şeyh Mahmut Berzenci, Kürdistan Krallığını ilan eden Kürt aşiret lideri. 1918 yılında Süleymaniye'de bir isyan başlatmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Simko</span> Kürt lider

Simko ya da İsmail Ağa Şıkaki, Kaçar döneminin sonları ve Pehlevi döneminin başlangıcında İran Kürdistanı'nda hakimiyeti sürdürmüş Şikaki aşiretinin reisi, Kürt lideri.

<span class="mw-page-title-main">Kürt alfabeleri</span>

Kürt alfabeleri, Kürt dillerinin yazılması için kullanılan yazı sistemleridir. Günümüzde çoğunlukla kullanılan iki sistem vardır. Türkiye'deki Kürtler tarafından kullanılan şekli 1932 yılında, Celadet Ali Bedirhan tarafından Latin alfabesinden uyarlanmıştır. Bu alfabeye Kurmancî, Hawar ya da Bedirxan alfabesi de denir. Türkiye ve Suriye'deki Kürtler tarafından kullanılmaktadır. Arap alfabesinden uyarlanmış olan Soranî alfabesi ise Irak ve İran'da kullanılmaktadır. Eski Sovyet cumhuriyetlerinde ve Orta Asya'da yaşayan Kürtler ise Kiril alfabesini kullanırlar. Bütün alfabelerin bir yazı sisteminde birleştirilmesini amaçlayan bazı Kürt dilbilimciler Yekgirtî adında yeni bir Latin alfabesi hazırladılar.

<span class="mw-page-title-main">Şêrko Bêkes</span> Kürt Şair

Şêrko Bêkes, çağdaş Kürt şairi. Kürt şair Fayik Bekas'in oğlu olan Şêrko, Süleymaniye'de doğdu. 1965 yılında Kürt kurtuluş hareketine katıldı ve bu dönemde harekâtın radyo istasyonunda çalıştı.

<span class="mw-page-title-main">Ermenistan Azerileri</span> Ermenistanda bir zamanlar yaşamış olan bir Türk halkı

Önceleri sayıları birkaç yüz bin kişiye ulaşan, Ermenistan'da yaşayan Azeri ve diğer Türk nüfusun (Erivanlı, Yerevanlı, "Yeraz" veya Batı Azerbaycanlı, Dağlık Karabağ Sorunu olduktan sonra sayısı artık sıfıra yaklaşmıştır. Bu yıllarda Ermenistan Azerileri Dağlık Karabağ Sorunu yüzünden, baskı ve tecavüzlere maruz kalıp, Ermenistan'ı terk etmeye mecbur kaldılar. Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği'nin bilgilerine göre, Ermenistan'da halihazırda tahminen birkaç yüz Azeri yaşamaktadır. ki, bunların çoğunluğunu bölgede yaşayan Ermenilerle evlenmiş Azerileri ve yaşlı veya hasta olduğu için Ermenistan'ı terk edemeyen Azeriler oluşturmaktadır. Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği'nin, raporuna göre, bu kişiler ayrımcılığa maruz kalmamak için adlarını değiştirmekte ve kimliklerini gizlemektedirler.

<span class="mw-page-title-main">Erebê Şemo</span>

Erebê Şemo (Rusça: Arab Şamoyeviç Şamilov, Sovyet Kürdü yazar. İlk Kürtçe roman olan Şivanê Kurmanca’yı kaleme almıştır. Kürt romanının babası Şemo, latin harflerinden oluşan Kürtçe alfabenin de mimarlarından biri olmuştur. Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Emektar Kültür İşçisi ve Kızıl Bayrak Nişanı gibi ödüllerin sahibidir. 1930'lu yılların başlarında oluşturulan Kürtçe alfabe Şemo-Marogulov alfabesinin hazırlıyıcılarındandır.

<span class="mw-page-title-main">Ermenistan'daki Kürtler</span>

Ermenistan Kürtleri, büyük kısmı I. Dünya Savaşı esnasında Kars'tan Ermenistan'a göçen Kürtlerden oluşur. Kürt nüfusunun ezici çoğunluğu Yezidi dinine mensup olmakla beraber kalan kısmı Şii Kürtlerden oluşur.

Nado Mahmudov, Sovyet Kürdü yazar ve siyasetçi, SSCB Yüksek Sovyeti 1. dönem milletvekili, Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti ulaştırma bakanı yardımcısı, kamu hizmetleri komiseri, belediye ekonomisi ve pamuk üretiminden sorumlu devlet komitesi başkanı.

<span class="mw-page-title-main">Tosine Reşid</span>

Tosine Reşid çağdaş Sovyet Kürdü Yezîdî yazar, şair ve oyun yazarı.

<i>Riya Teze</i>

Riya Teze veya kiril alfabesiyle Р’йа т'әзә, Mart 1930 tarihinde Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nde Ermenistan'daki Kürtler için Kürtçe dilinde yayımlanmaya başlayan gazete. Gazete Ermenistan Komünist Partisi'nin Kürtçe yayın organıydı.

<span class="mw-page-title-main">Heciyê Cindî</span>

Heciyê Cindî veya Hajiye Jndi, Sovyet Kürdü yazar, araştırmacı ve filologdur.

<span class="mw-page-title-main">Ferik Polatbekov</span>

Ferik Polatbekov veya Fyodor Lıtkin, Bolşevik Sovyet Kürdü siyasetçi, şair, gazeteci, hatip, devrimcidir.

<span class="mw-page-title-main">Rusya Ermenistanı</span> 1828den 1917e kadar Ermeni tarihi

Rusya Ermenistanı, 1828’den itibaren Rus İmparatorluğu yönetimi altında Ermeni tarihi dönemidir. Doğu Ermenistan, İran'ın 1826-1828 İran-Rus Savaşı'ndaki kaybını müteakiben Rusya ile imzaladığı Türkmençay Antlaşması ile Rus İmparatorluğu'nun bir parçası haline geldi. Doğu Ermenistan, Rus İmparatorluğu'nun 1917'deki çöküşüne kadar bir parçası olarak kaldı.

<span class="mw-page-title-main">Ordîxanê Celîl</span>

Ordîxanê Celîl Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti doğumlu Sovyet Kürdü yazar ve akademisyen.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği'nde Kürtler</span>

Sovyetler Birliği'nde Kürtler, Sovyetler Birliği sınırları içerisinde içinde yaşayan Kürt kişi veya grupları betimler.

<span class="mw-page-title-main">Armenfilm</span> Film stüdyosu

Armenfilm veya Hayfilm, Erivan'da bulunan bir Ermenistan film stüdyosu. Stüdyo, 16 Nisan 1923'te Ermenistan SSC döneminde Sovyet Devlet Sinema Örgütü'nün yapım birimi olarak kuruldu. İlk yönetmen Daniel Dznuni idi.

Eskerê Boyîk,, Sovyet Kürdü Yezîdî şair ve yazar.

<span class="mw-page-title-main">Hamo Beknazaryan</span>

Hamo Beknazaryan, Hamo Bek-Nazarov veya Amo Bek-Nazarian, Sovyet Ermeni film yönetmeni, aktör ve senarist.

Nadir Nadirov, Kazakistanlı Kürt mühendis. Sovyetler Birliği'nde Kürtler konulu çalışmalarıyla ve araştırmalarıyla ses getirdi.