İçeriğe atla

Târîh-i Cevdet

Tarih-i Cevdet
Eserin ilk cildinin orijinal baskısı.
YazarAhmet Cevdet Paşa
ÜlkeOsmanlı İmparatorluğu
KonuOsmanlı İmparatorluğu
TürTarih
YayımcıMatbaa-i Amire

Tarih-i Cevdet (Osmanlıca: تاریخ جودت), Osmanlı devlet adamı Ahmet Cevdet Paşa'nın yazdığı; ilk ciltleri 1854 yılında, tamamı 1884'te yayımlanmış 12 ciltlik Osmanlı tarihi kitabıdır.

Eser, Osmanlı Devleti'nin 1774-1825 seneleri arasındaki tarihini anlatır. Son dönem Osmanlıca metinlerin en önemli örneklerinden kabul edilir.[1]

30 senelik bir çalışmanın ürünü olan Tarih-i Cevdet, Encümen-i Daniş'in bir Osmanlı tarihi yazılmasına karar vermesi üzerine kaleme alındı. Encümen-i Daniş'in fahri üyesi olan Osmanlı tarihçisi Joseph von Hammer 1827-1832 yılları arasında 10 ciltlik "Osmanlı İmparatorluğu Tarihi" kitabını yayımlamış; bu yapıtta imparatorluğun kuruluşundan 1774 yılına kadarki tarihini anlatmıştı. 1774'ten 1825'e kadar olan dönemin anlatılması görevi Ahmet Cevdet Paşa'ya verildi.

Tarih'in yazılması için padişahın iradesi 9 Muharrem 1270'te (12 Ekim 1853) alındı.[2] Cevdet Paşa, ilk 3 cildi aynı anda ele alıp 1854'te aynı anda sundu. Padişahın bu çalışmadan memnun kalması üzerine yazarın müderrislik derecesi Musile-i Süleymaniye derecesine yükseltildi ve 1855'te devletin resmi tarihçisi olarak göevlendirildi. Eseri yazmaya devam eden Cevdet Paşa, 6. cildin ilk üçte birini tamamen Antik çağ'dan Fransız İhtilali'ne kadarki Avrupa tarihine ayırdı ve ihtilalin Osmanlı Devleti'ne etkileri üzerinde durdu. Yazara hukuk tarihine ilişkin Mecelle adlı kitabı hazırlama görevi verilmesi, Tarih-i Cevdet'in son 6 cildinin yazılmasını geciktirdi. Eser, 1884'te tamamlanabildi.

Cevdet Paşa, eseri kaleme alırken vak'anüvis tarihleri, mecmua, layiha, sefaretname ve arşiv belgelerini dikkatle incelemiş, olaylara tanık olanların görüşlerine başvurmuş ve bütün bunları sağlam bir eleştiri süzgecinden geçirdikten sonra kullanmıştır. Resmi belgeler, fermanlar, antlaşma metinleri her cildin sonuna eklemiştir.[2]

Kaynakça

  1. ^ Araç Tarih, Amaç Tanzimat: Tarih-i Cevdet'in Siyasi Anlamı, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul, 1999[]
  2. ^ a b "Edip Uzundal, Christoph K. Neumann, Araç Tarih Amaç Tanzimat Tarih-i Cevdet'in Siyasi Anlamı, (çev: Meltem Arun), Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul 1999, History Studies: International Journal of History, Cilt 4, Sayı 2, Temmuz 2012" (PDF). 2 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2012. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Abdülmecid</span> 31. Osmanlı padişahı (1839–1861)

I. Abdülmecid, 31. Osmanlı padişahı ve 110. İslam halifesidir. II. Mahmud'un, Bezmialem Sultan'dan olan oğludur. Döneminde Tanzimat Fermanı'nı ilan ettirmesiyle ünlüdür. Osmanlı İmparatorluğu'nun son dört padişahının babası olarak, en çok sayıda oğlu padişahlık yapmış Osmanlı hükümdarı olan Abdülmecid, babası II. Mahmud gibi vereme yakalanmıştı. Ihlamur Kasrı'nda öldüğünde 38 yaşındaydı. Fatih'in Sultan Selim semtinde, Yavuz Selim Camii Haziresi'ne defnedildi ve bugün adı verilen bir türbesi bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Ahmed Cevdet Paşa</span> Osmanlı devlet adamı

Ahmed Cevdet Paşa veya Lofçalı Ahmed Cevdet Paşa, Osmanlı Devleti'nde on dokuzuncu asırda yetişen Türk devlet ve ilim adamı, tarihçi, hukukçu, şair.

Tekirdağlı Bekri Mustafa Paşa ya da Tekfur-Dağlı Bekri Mustafa Paşa, II. Süleyman saltanatında, 2 Mayıs 1688 - 25 Ekim 1689 tarihleri arasında bir yıl beş ay yirmi dört gün sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır.

Benderli Ali Paşa,, II. Mahmud saltanatında 26 Mart 1821 - 30 Nisan 1821 tarihleri arasında bir ay üç gün Sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır. Yunan Ayaklanması'nı gizlice desteklediği gerekçesi ile 22 Nisan 1821'de Fener Patriği Grigoryos'un asılmasına ferman buyurmuştur. Ancak bu irade sonrasında 30 Nisan'da Kıbrıs'a sürülmüş ve idam edilmiştir. Tarihte padişah emri ile idam olunan 44. ve son Sadrazamdır.

<span class="mw-page-title-main">Mustafa Reşid Paşa</span> 180. Osmanlı sadrazamı

Koca Mustafa Reşid Paşa, Osmanlı sadrazamı, devlet adamı ve diplomat.

<span class="mw-page-title-main">Kıbrıslı Mehmed Emin Paşa</span> 185. Osmanlı sadrazamı

Kıbrıslı Mehmet Emin Paşa, Abdülmecid saltanatında 29 Mayıs 1854 - 23 Kasım 1854, 18 Kasım 1859 - 24 Aralık 1859 ve 28 Mayıs 1860 - 6 Ağustos 1861 tarihleri arasında 3 dönemde toplam bir yıl on ay on bir gün sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamı.

<span class="mw-page-title-main">Mütercim Mehmed Rüşdi Paşa</span> 186. Osmanlı sadrazamı

Mehmed Rüşdi, Osmanlı sadrazamı. Mütercim Mehmed Rüşdi Paşa olarak da bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Yusuf Kâmil Paşa</span> 188. Osmanlı sadrazamı

Yusuf Kâmil Paşa, Osmanlı İmparatorluğu'nda görev yapmış Türk devlet adamı.

<span class="mw-page-title-main">Mahmud Nedim Paşa</span> 189. Osmanlı sadrazamı

Mahmud Nedim Paşa, Abdülaziz saltanatında 2 değişik dönemde toplam bir yıl yedi ay on bir gün sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.

<i>Seyahatnâme</i> (Evliya Çelebi) Osmanlı seyyahı evliya çelebi tarafından yazılan eser

Seyahatname veya Evliya Çelebi Seyahatnamesi, Evliya Çelebi tarafından 17. yüzyılda yazılmış olan gezi yazısı kitabıdır. On ciltten oluşur. Seyâhatnâme ilk olarak 1848’de Kahire Bulak Matbaasında Müntehâbât-ı Evliya Çelebi adıyla yayımlanmıştır. İkdam Gazetesi sahibi Ahmed Cevdet Bey ile Necib Asım Bey, Pertev Paşa Kütüphanesindeki nüshayı esas alarak 1896 senesinde İstanbul’da basmaya başlamışlardır. 1902 senesine kadar ancak ilk altı cildi yayımlanabilmiştir. Yedinci ve sekizinci ciltleri 1928’de Türk Tarih Encümeni, dokuz ve onuncu ciltleri ise 1935-1938 yılları arasında yeni harflerle Türkiye Cumhuriyeti Maarif Vekâleti tarafından yayımlanmıştır. Seyahatname’nin 1814 yılında Hammer tarafından keşfedilmesinden sonra birçok yabancı bilim insanı Çelebi hakkında araştırmalar yapmış eseri birçok dile çevrilmiş ve yayımlanmıştır. Orhan Şaik Gökyay, Seyahatname'nin birinci cildini Latin alfabesine çevirmiş ve böylece eser daha çok kişi tarafından incelenmeye başlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Joseph von Hammer-Purgstall</span> Avusturyalı tarihçi, diplomat ve Doğu bilimleri uzmanı

Joseph von Hammer-Purgstall, Avusturyalı tarihçi, diplomat ve Doğu bilimleri uzmanı. Tarihçi, Geschichte des osmanischen Dichtkunst adlı eserinin iç kapağına ismini Yûsuf Hammer Purgstall olarak işlemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Avlonyalı Ferid Paşa</span> 207. Osmanlı sadrazamı

Avlonyalı Mehmed Ferid Paşa, Arnavut asıllı Osmanlı devlet adamı.

Encümen-i Daniş, Osmanlı Devleti’nde 1851-1862 yıllarında hizmet vermiş bir bilim kuruludur. Kurucusu Mustafa Reşit Paşa’dır. Fransız İlimler Akademisi’ni örnek alarak kurulan bu kurulun başardığı en önemli iş, Ahmet Cevdet Paşa’ya yazdırılmış “Tarih-i Cevdet” adlı eserdir.

Ahmet Sadık Ziver Paşa, Ziver Efendi, Osmanlı devlet adamı, şair.

Meşrepzâde Mehmed Arif Efendi, Osmanlı ilim ve devlet adamıdır.

Ali Galib Paşa, Osmanlı Devleti'ne Tanzimat döneminde hizmet vermiş bir devlet adamıdır.

<i>Târîh-i Devlet-i Aliyye-i Osmâniyye</i>

Tarih-i Devlet-i Aliyye-i Osmaniyye, tıp ve ilahiyat âlimi Hayrullah Bey tarafından yazılan ve 1854-1864 yılları arasında yayımlanan Osmanlı tarihi kitabıdır.

Mekkizade Mustafa Asım Efendi, Osmanlı Devleti şeyhülislamı, kazasker, müderris. 1818-1819, 1823-1825 ve 1833-1846 dönemlerinde 3 kez şeyhulislamlık görevi yapmıştır. II. Mahmud ve Abdülmecid dönemlerindeki şeyhülislâmlığı toplam olarak yaklaşık 17 yıl 6 aydır.

Ahmed Arif Hikmet Bey Efendi 1846 - 1854 doneminde Osmanlı Şeyhülislamı.

<span class="mw-page-title-main">Düstur</span>

Düstur veya Destur olarak da bilinen Osmanlı Kamu Hukuku Kanunu, Osmanlı İmparatorluğu'ndaki bir dizi kanunun adıdır. Osmanlı Türkçesindeki isim, Farsça hukuk derlemesi anlamındaki "Destur" kelimesinden gelmektedir. Ceza kanunu ile bazı medeni ve ticari kanunları içerir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.