Marmara Denizi ya da Klasik Antik Çağ'ında Propontis, Karadeniz'i, Ege Denizi ve Akdeniz'e bağlayan bir iç denizdir. Karadeniz'e İstanbul Boğazı, Ege Denizi'ne Çanakkale Boğazı ile bağlanır. Türkiye'nin Asya ve Avrupa kısımlarını da birbirinden ayırır. Marmara Adasında bol miktarda mermer bulunması yüzünden adaya ve denize, Yunanca mermer anlamına gelen "Marmaros" denmiştir. Denizin bir diğer eski adı da '"Propontis"'tir. Türkiye'nin en büyük şehirlerinden İstanbul ve Kocaeli bu denizin kıyısında, diğer bir büyük şehri Bursa ise hızla deniz kıyısına doğru genişlemektedir.
Petrol, neft ya da yer yağı, hidrokarbonlardan oluşmuş, sudan yoğun kıvamda, koyu renkli, arıtılmamış, kendisine özgü kokusu olan, yer altından çıkarılmış doğal yanıcı mineral yağı. Latincede taş anlamına gelen "petra" ile yağ anlamına gelen "oleum" sözcüklerinden oluşmuştur.
Türkiye Petrol Rafinerileri veya kısaca TÜPRAŞ, 1983'te Batman, İzmir, İzmit ve Kırıkkale'deki devlete ait 4 petrol rafinerisinin birleştirilmesiyle çatı şirket olarak kurulan ve 2006'da özelleştirilerek Koç Holding'e devredilen anonim şirket. Akaryakıt ürünleri, bitüm, fuel oil, jet yakıtı, gaz yağı, LPG, motor yağı gibi petrol türevlerini üretir.
Petrol rafinerisi (kısaca rafineri olarak da adlandırılır), petrol endüstrisi'nde ham petrolün arıtılarak ve çeşitli işlemlerden geçirilerek nafta, benzin, dizel yakıtı, sıvılaştırılmış petrol gazı, asfalt, kerosen, bitüm, gudron, mazut, petrol koku ve fuel oil gibi kullanışlı ürünlere dönüştürüldüğü bir endüstriyel işlem tesisidir.
TÜPRAŞ İzmir Rafinerisi, İzmir'in Aliağa ilçesinde yer alan bir petrol rafinerisidir. TÜPRAŞ tarafından işletilen rafinerinin kurulmasına 1965'te karar verildi. 1969'da Sovyetler Birliği'nin teknik ve mali iş birliğiyle yapımına başlandı. Bu iş birliği anlaşması çerçevesinde Sovyetler Birliği, tesisin finansmanı için gerekli 24,5 milyon dolar krediden başka makine yağı tesisleri dışındaki bütün tesisler için gerekli mühendislik hizmetlerini ve makine donanımını da sağladı. Rafineri yıllık üç milyon ton ham petrol işleme kapasitesiyle 1972'de hizmete girdi. Makine yağı tesisleri ise 1974'te üretime geçti.
Petrol Ofisi A.Ş., Vitol Group'un sahibi olduğu, petrol ve petrol ürünleri üzerine Türkiye'de ticari faaliyet gösteren anonim şirket.
Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı, Türkiye'de bir petrol şirketidir.
PETKİM, Türkiye Petrolleri tarafından 1965 yılında İzmir'de kurulan ve 2008'de özelleştirilerek SOCAR'a devredilen petrokimya şirketi. Etilen, benzen, polipropilen gibi petrokimya türevlerini üretmektedir.
Önemli bir enerji kaynağı olan petrol, aynı zamanda kimya sanayisinin de ham maddesidir. Türkiye'deki petrol yatakları fazla zengin değildir. Mevcut petrol yatakları daha çok Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde Adıyaman, Batman ve Diyarbakır'dadır. Siirt, Şanlıurfa, Şırnak ve Mardin'de de petrol yatakları vardır. Üretilen petrol, Türkiye'nin ihtiyacının çok az bir kısmını (1/7) karşılamaktadır. Geri kalan kısmı dışarıdan karşılanmaktadır.
Batman Rafinerisi, Batman ilindeki, 1955 yılında işletmeye açılan Türkiye'nin ilk modern rafinerisidir. Kurulduğunda yıllık 330 bin ton ham petrol arıtma kapasitesine sahip iken, 1960 yılında darboğaz giderme çalışmalarıyla 580 bin ton/yıl'a ulaşmıştır. 1972 yılında yeni arıtma ünitesi eklenmesi ile üretim 1,1 milyon ton/yıl kapasiteye yükselmiştir. Kurulduğu dönemde Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı'na (TPAO) bağlı olan Batman rafinerisi, 1983'te Tüpraş A.Ş.'ye devredilmiştir.
Aliağa Limanı, İzmir ili, Aliağa ilçesi sınırlarında Çandarlı Körfezi içinde yer alan limandır. On iki sanayi tesisine ait otuz altı iskele bulunur. Toplam iskele uzunluğu 8.849 m, kapasitesi 9.999 gemi/yıl'dır. Limanda en fazla yüke sahip firmalar; TÜPRAŞ, PETKİM ve HABAŞ'tır. Nemport, Socar ve TCE EGE konteyner terminalleri bulunmaktadır.
Petrol endüstrisi, petrol sanayi veya petrol ve doğal gaz endüstrisi, küresel olarak petrol ve petrol ürünlerinin aranması, çıkarılması, rafine edilmesi, taşınması ve pazarlanması süreçlerini kapsayan terimdir. Sektörün en büyük hacme sahip ürünleri arasında mazot ve benzin bulunmaktadır. Petrol ayrıca ilaçlar, solventler, gübre, pestisit ve plastik gibi birçok kimyasal ürün içinde ham madde niteliği taşımaktadır. Petrol endüstrisi upstream, midstream ve downstream şeklinde üç ana bileşene ayrılmaktadır. Midstream yani orta kısım işlemler genellikle downstream kategorisine dahil edilmektedir.
bpet veya tam adıyla Balpet Petrol Ürünleri Taşımacılık Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi, 2003 yılında Mersin ilinde kurulmuş EPDK Dağıtıcı lisansına sahip şirkettir. Şirketin faaliyet alanları Türkiye geneline yayılmaktadır.
Ufa Petrol Rafinerisi, Ufa'nın ve Başkurdistan'ın büyük petrol rafinerisi ve Rusya'nın en fazla benzin çıkaran kuruluşudur.
STAR Rafineri, Türkiye'nin İzmir ilinin Aliağa ilçesinde yer alan bir petrol rafinerisidir. Temeli 2011'de atılan tesis, Azerbaycan merkezli SOCAR'ın Türkiye iştiraki SOCAR Turkey Enerji A.Ş. tarafından 6,3 milyar dolar yatırımla hayata geçirildi. Bu özelliği ile özel sektör tarafından tek seferde gerçekleştirilen en büyük yatırımdır. Tesisin inşaatını Técnicas Reunidas (İspanya), Saipem (İtalya), GS Engineering ve ITOCHU (Japonya) şirketlerinin oluşturduğu konsorsiyum üstlendi. Rafinerideki ilk ham petrol 3 Ağustos 2018'de işlendi. STAR Rafineri, 2019'da Türkiye'nin en büyük beşinci sanayi kuruluşu oldu.
Anadolu Tasfiyehanesi A.Ş., Türkiye merkezli bir petrol rafinasyon şirketiydi. Şirket, 1958 yılında Niyazi Önen tarafından kurulmuştur. Şirketin merkezi ve tesisleri Mersin'in Akdeniz ilçesinde yer almaktadır.
TÜPRAŞ Kırıkkale Rafinerisi, Kırıkkale iline bağlı Hacılar beldesinde bulunan bir petrol rafinerisidir. Rafineri, TÜPRAŞ'a ait olup ülkedeki dört petrol rafinerisinden biridir. Kızılırmak Nehri'nin batı yakasında yer almakta olup 815 hektarın üzerinde bir arazide 2.134.000 m²'lik bir arazi üzerine inşa edilmiştir.
Texaco, Inc., Chevron Corporation'ın, Amerikalı petrol ürünleri yan kuruluşudur. Şirketin ana ürünü "Techronlu Texaco" yakıtıdır ve satışların temelini oluşturur. Şirket aynı zamanda Havoline motor yağı markasının da sahibidir. Texaco, 2001 yılında Chevron ile birleşene kadar bağımsız bir şirketti ve rafinaj faaliyetlerini tek başına yönetiyordu. Birleşme sürecinde istasyonlarının çoğu Shell Oil Company'ye devredildi. Firma, Beaumont, Teksas'da, Joseph S. Cullinan, Thomas J. Donoghue, Walter Benona Sharp ve Arnold Schlaet tarafından; Spindletop petrolünün keşfinin ardından 1902 yılında Teksas Oil Company, adıyla kuruldu.
Vitol Group Henk Viëtor ve Jacques Detiger tarafından 1966 yılında Rotterdam'da kurulan Hollandalı bir enerji ve emtia ticaret şirketidir. Fiziksel ticaret, lojistik ve dağıtım işinin merkezinde yer alsa da, bunları rafine etme, nakliye, terminaller, keşif ve üretim, enerji üretimi ve perakende işletmeleriyle tamamlanmaktadır. Vitol'un dünya çapında 40 ofisi vardır ve en büyük operasyonları Cenevre, Houston, Londra ve Singapur'dadır. 2018'de 231 milyar dolarlık gelirle dünyadaki en büyük bağımsız enerji şirketidir ve Fortune Global 500 listesinde dokuzuncu sırada yer alır. Vitol, emtia ticaretindeki rakiplerinin çoğu gibi kârını geniş çapta yayınlamadığından, büyük ölçüde sıralamadan çıkarılmıştır. Ancak şirket, borç verenlerine ve ticaret yaptığı bazı enerji gruplarına finansal bilgi sağlar. Şirket, yılda 350 milyon tondan fazla ham petrol sevk ediyor ve 250 süper tankerini ve sahip olduğu diğer gemilerini dünyanın dört bir yanına taşımak için kontrol etmektedir. Ortalama olarak günde 7 milyon varilden fazla petrol ve ürün işlemektedir Vitol, Amerika Birleşik Devletleri ve Çin'den sonra dünyanın üçüncü en büyük petrol tüketicisidir.
Bakü Petrol Rafinerisi Fabrikası, Azerbaycan’ın başkenti Bakü'de bulunan bir petrol rafinerisi tesisidir. Rafineri, petrol ürünlerine yönelik yurt içi talebin tamamını karşılamakta ve ürünlerin %40'ından fazlasını ihraç etmektedir. Tesis, benzin, kerosen, gaz yağı, mazot, jet yakıtı, siyah petrol, petrol koku, bitüm, asfalt, madeni yağ olmak üzere 15 farklı ürün üretir. Fabrika, Azerbaycan Cumhuriyeti'nin milli petrol şirketi olan SOCAR'a aittir.
