İçeriğe atla

Sıraz balığı

Sıraz balığı
Korunma durumu

Kritik tehlikede (IUCN 3.1)
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem:Animalia
Şube:Chordata
Sınıf:Teleostei
Takım:Cypriniformes
Familya:Cyprinidae
Cins:Capoeta
Tür: C. pestai
İkili adlandırma
Capoeta pestai
(Pietschmann, 1933)
Sinonimler
Varicorhinus pestai Pietschmann, 1933

Sıraz balığı (Capoeta pestai), Cyprinidae familyasından Işınsal yüzgeçliler sınıfına ait bir balıktır. Dünya'da sadece Türkiye'de bulunan endemik bir türdür. Doğal yaşam alanı tatlı su gölleridir. Doğal yaşam alanlarının yok olması nedeniyle neslinin tükenmesi söz konusudur.

Morfoloji ve biyolojisi

Boyu en fazla 40 cm olabilir. 4 yaşında üreme olgunluğuna erişir. Üreme dönemleri nisan, mayıs, haziran ve temmuz aylarıdır.

Yayılımı

Türkiye'de Eğirdir ve Beyşehir göllerinde yayılım gösterir.[1] Capoeta Pestai(Eğirdir Barb[2]), Eğirdir ve Beyşehir Gölü'nün endemik türüdür.

Soy tehdidi

1950 yılından beri Eğirdir ve Beyşehir göllerinde yapılan hatalı balıklandırma çalışmaları yüzünden nesli tehlike altına girmiştir. Göle aşılanan sudak, gümüş ve kadife balıkları baskın tür konumuna gelmiştir. 2003-2005 yılları arasında yapılan çalışmalarda göl içinde görülmemekle birlikte balıkların kendilerini daha rahat yaşam ortamı buldukları, dere yataklarında yaşamlarını devam ettirdikleri tespit edilmiştir

Önemi

Ticari ve besin değeri bulunur.

Türkiye'deki Sıraz Balığı Türleri[3]

Capoeta angorae 1925 (Ankara Barb)

Ankara civarındaki sularda yaşayan Sıraz Balığı türüdür. Maksimum boyu 43 cm olarak ölçülmüştür.

Capoeta antalyensis 1944 (Antalya Barb)

Akdeniz bölgesinde Aksu, Köprüçay Irmağında, hızla akan nehirlerde ve göllerde bulunur. Doğal yapının bozulmasından dolayı Sıraz balığının bu türü tehdit altındadır.

Maksimum boy : 34 cm

Capoeta baliki 2006 (Sakarya Barb)

Maksimum uzunluk : 25.4 cm

Capoeta banarescui 2006 (Banarescui Barb)

Maksimum uzunluk : 40 cm

Maksimum ağırlık : 838 gr

Maksimum yaşam süresi : 12 yıl

Capoeta bergamae 1969 (Bergama Barb)

Batı Anadolu’da yaygındır ve güneydeki Biga Yarımadasındaki Bakacak nehrinden Dalaman Nehri’ne kadar uzanan nehirlerde yaşarlar.

'Capoeta caelestis 2009 (Toros Scraper)'

Capoeta damascina 1842 (Mezopotamya Barb)

Maksimum uzunluk : 50 cm

Ortalama uzunluk : 29 cm

Capoeta ekmekciae 2006 (Grusinian Scraper)

Çoruh nehrinde yaşayan Sıraz balığı türüdür.

Maksimum uzunluk : 28 cm

Capoeta erhani 2008 (Ceyhan Scraper)

Maksimum uzunluk : 28 cm

Capoeta kosswigi 1969 (Van Barb, Van Scraper)

Van gölü havzasında yaşayan Sıraz balığı türüdür.

Capoeta mauricii 2009 (Longsnout Scraper)

Beyşehir gölünde yaşar.

Capoeta pestai 1933 (Eğirdir Barb)

Eğirdir Sıraz balığı ismiyle anılır. Eğirdir Sıraz balığı sadece Türkiye’de bulunan bir türdür.

Capoeta sieboldii 1864 (Saçaklı Sıraz)

Sakarya, Çoruh nehrinde yaşayan Sıraz balığı türüdür.

Capoeta tinca 1843 (Anatolian Khramulya)

İn balığı,Dere balığı, Benekli Karabalık olarak anılır.

Capoeta trutta 1843 (Longspine Scraper)

Türkiye iç sularında bol miktarda bulunur. Maksimum boyları 48.5 cm’dir.

Capoeta turani 2008 (Seyhan Scraper)

Seyhan nehrinde yaşayan Sıraz balığı türüdür.

Capoeta umbla 1843 (Tigris Scraper)

Elazığ Hazar gölünde ve Keban barajında yaşayan Sıraz balığı türüdür.

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 10 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 30 Mart 2016. 
  2. ^ "Siraz balığı | KANCADA". 9 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2020. 
  3. ^ "Balıkadam | KANCADA". 10 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2020. 

Ayrıca bakınız

IUCN - Tehlike altındaki türlerin kırmızı listesi

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Akdeniz Bölgesi</span> Türkiyenin Akdeniz kıyısındaki coğrafi bölgesi

Akdeniz Bölgesi, Türkiye'nin yedi coğrafi bölgesinden biridir. Anadolu'nun güneyinde Akdeniz kıyısı boyunca uzanır. Genişliği 120–180 km arasında değişir. Batı ve kuzey batısında Ege Bölgesi, kuzeyinde İç Anadolu Bölgesi, doğusunda Güneydoğu Anadolu Bölgesi, güneyinde ise Akdeniz bulunur. Güneydoğudan Suriye ile komşudur. Türkiye'nin başka bölgelerinde olduğu gibi Akdeniz Bölgesi'nde de bölge sınırları ile yönetim birimleri olan illerin sınırları tümüyle çakışmaz.

<span class="mw-page-title-main">Beyşehir Gölü</span> Türkiyede bir göl

Beyşehir Gölü, Göller Yöresi'inde, Konya ve Isparta illeri topraklarında bulunan, Türkiye'nin üçüncü büyük gölü, en büyük tatlı su gölü.

<span class="mw-page-title-main">Marmara Gölü</span>

Marmara Gölü, Manisa'nın ilçesi Gölmarmara'nın güneyindeki bir alüvyal set gölüdür. Ege Bölgesi'nde yer alır. Gölün bulunduğu saha çukur olup batı ve kuzeyi tepelerle çevrilidir. Doğu kısmı Gediz Ovası'na, kuzeybatı kısmı Akhisar Ovası'na açık olup buralardan alüvyon setleriyle ayrılır. Bu durum, Marmara Gölü'ne set gölü karakterini verir. Gediz çöküntü havzası içinde bulunan gölün seviyesi, Gediz Ovası'nın seviyesinden daha alçaktır. Derinliği az olan gölün yüzölçümü 44,5 km²'dir. Gediz Nehri ile Demrek Deresi'nden ve kuzeydeki Kum Çayı'ndan göle kanallar açılmıştır. Bu kanallar bilhassa ilkbahar sonlarında kabarık olan akarsuların sularını göle taşırlar. Göl kapalı bir çukurda olup suları tuzludur. 12 Haziran 2017'de "Ulusal Öneme Haiz Sulak Alan" ilan edildi.

<span class="mw-page-title-main">Ceyhan Nehri</span>

Ceyhan Nehri ya da eski adıyla Piramos, Türkiye'nin en önemli akarsularından birisidir. Çukurova'nın iki ana hayat kaynağından birisidir. Uzunluğu 509 km.dir. Elbistan'ın 3 km Güneydoğusunda, Pınarbaşı Mevkii'nden doğan ve Elbistan'ın ortasından geçen Ceyhan, şehrin can damarıdır. Akdeniz Bölgesi'nin en büyük akarsularındandır. Çukurova'da geniş bir delta oluşturarak Akdeniz'de İskenderun Körfezi'ne dökülür. Başlıca kolları; Söğütlü, Hurman, Göksun, Mağara Gözü, Fırnız, Tekir, Körsulu ve Aksu çaylarıdır. Ceyhan Nehri Kahramanmaraş İl sınırları içerisinde genellikle derin vadilerden geçmektedir. Bu vadilerin birçoğu baraj suları altında kalmıştır. Menzelet Baraj gölünün bitiş noktasından itibaren başlayan Kısık Vadisi (Kanyonu) hala doğal yapısındadır. Ceyhan vadisi barajlar için son derece elverişli olması nedeniyle üzerinde birçok baraj kurulmuştur. Nehir üzerinde kaynağından denize doğru sırasıyla Sarsap, Kandil, Sarıgüzel, Hacınınoğlu, Menzelet, Kılavuzlu, Sır (Kahramanmaraş), Berke, Aslantaş (Osmaniye), Oşkan ve Berkman hidroelektrik santralleri yer almaktadır. Ayrıca Ceyhan tarım sulaması yönünden büyük bir kaynaktır.

<span class="mw-page-title-main">Baykal Gölü</span> Dünyanın en derin gölü

Baykal Gölü, dünyanın en derin gölü olarak anılmaktadır. Sibirya'nın güneyinde, İrkutsk Oblastı ve Buryatya arasında yer alır. İrkutsk şehrinin yakınında bulunan göl, "Sibirya'nın Mavi Gözü" diye adlandırılır. Yüzölçümü yaklaşık 31.722 km²'dir. Uzunluğu 636 km, en geniş yeri 79,5 km'dir. Gölün tabanı deniz seviyesinin yaklaşık 1285 m altındadır. Gölün dibindeki tortul kayaçların yaklaşık 7 km kalınlığında olduğu tahmin edilmektedir. Bu da gölün yeryüzündeki en derin yarıklardan biri olduğunu göstermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Eğirdir Gölü</span> Türkiyede bir göl

Eğirdir Gölü, Isparta ili sınırlarında yer alan, tektonik ve karstik etkilerle oluşmuş, bir tatlı su gölüdür.

<span class="mw-page-title-main">Kovada Gölü</span> Isparta da göl

Kovada Gölü Isparta ilinde, Antalya Körfezi'nin kuzeyinde, kuzey güney yönünde uzanan kırık üzerinde yer alan tatlı sulu, küçük bir göldür. Göller Bölgesi'ndedir. Eğirdir Gölü'nün doğal bir uzantısıdır ve Eğirdir Gölü'nde bulunan fazla su bir kanalla Kovada Gölü'ne akmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Nazik Gölü</span> Ahlatta bir göl

Nazik Gölü, Bitlis ili Ahlat ilçesinin kuzeybatısında yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Işıklı Gölü</span>

Işıklı Gölü ya da Çivril Gölü, Denizli ili Çivril Ovası üzerinde yer alan bir tatlı su gölüdür. Büyük Menderes ırmağı Işıklı Gölü'nden çıkar. Göl yazın karasal tarımda sulama amacıyla kullanılması nedeniyle derinliğinde 3 metreye varan yıllık varyasyon göstermektedir. Göl, aynı zamanda bir düzenleyici (regulateur)’dir. Işıklı gölünün geleğeni de gideğeni de vardır. Aslında doğal bir göl olmasına karşın su seviyesinin yükseldiği dönemlerde etrafında yer alan yerleşim yerlerinin ve tarım alanlarının su baskınlarından korunması için DSİ tarafından etrafına bent yapılması suretiyle bir baraj gölüne dönüşmüştür. Gölün güneybatısında yapılmış bir düzenekle, sular Büyük Menderes’e aktarılır ve ekeneklerin sulanmasında kullanılır. Son yıllarda makrofitlerin aşırı çoğalmasıyla bir otlanma problemi yaşanmaktadır. Günümüzde göl sulama, balıkçılık ve balık çiftlikleri amaçları ile değerlendirilmektedir. Göl, kerevit vebasının 1984 sonbaharında Türkiye'de görüldüğü ilk yerdir.

<span class="mw-page-title-main">Gökçe balığı</span>

Gökçe balığı, Kemikli balıklardan, sazangiller (Cyprinidae) familyasından yalnızca Türkiye'nin Beyşehir Gölü'nde yaşayan ve bugün soyu tümüyle tükendiği kabul edilen bir balık türü. Aşırı şekilde avlanmıştır. Beyşehir Gölü'ne 1955 yılında sudak adlı etobur balığın atılmasıyla Gökçe balığının sayısı gittikçe azalmış 1998 yılından sonra görülmemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Akyatan Gölü</span> Çukurova delta ovasındaki Türkiyenin en büyük lagün gölü

Akyatan Gölü, Seyhan ve Ceyhan nehirlerinin oluşturduğu Çukurova delta ovasında yer alan Türkiye'nin en büyük lagün gölüdür. Delta alanlarının deniz kıyısına yakın alanlarda göller, bataklıklar ve lagünler oluşur. Göl Adana ilinin Karataş ilçesi sınırlarında yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Köprüçay</span> Akdeniz Bölgesinde nehir

Köprüçay, eskiden Eurimedon, Isparta Sütçüler yakınlarında Toros dağlarından doğan, dar ve derin kanyonlardan geçerek Serik yakınlarında Akdeniz'e dökülün akarsu. Antik zamanlarda adı Eurymedon'dur. Köprü Çayı'n; havza alanı 2.357 km2, yıllık debisi 3065 hm³, uzunluğu 178 km, ağız yüksekliği 0 m (Akdeniz), kaynak rakımı 2.151 m'dir.

<span class="mw-page-title-main">Neolamprologus multifasciatus</span>

Neolamprologus multifasciatus kabuk içinde yaşayan, çiklitgiller familyasına ait bir balık türüdür. Bu tür yaygın olarak Tanganika Gölü'nde görülür. Erkekler 5 cm uzunluğa sahip iken dişilerde uzunluk 2.5 cm kadardır. Boyut olarak dünyanın en küçük çiklit türüdür. Büyük koloniler halinde doğal yaşam alanları olan Tanganika Gölü yakınlarındaki Neothauma deniz kabuklarında yaşarlar.

Van Gölü Kapalı Havzası, Doğu Anadolu Bölgesi'nin doğusunda, Van Gölü'ne sularını döken akarsuların oluşturduğu kapalı havza.

Karasu Çayı, Van ili sınırlarında, Van Gölü'ne doğudan dökülen akarsu. Van Gölü Kapalı Havzasında yer alır. Özalp ilçesi kuzeyinde, İran sınırında 2850 m yükseltili Pirreşit Dağı ve Ahta Dağı'nın kaynak sularının birleşmesiyle doğar. Erçek Gölü'nün yakınından geçerek göle ulaşır.

<span class="mw-page-title-main">İyidere Deresi</span> Rize ilindeki en uzun akarsu

İyidere Deresi veya İkizdere Çayı, Rize ilinin İyidere, Kalkandere ve İkizdere ilçeleri ile Trabzon ilinin Of ve Hayrat ilçelerinin arasından geçen ve Karadeniz'e akan bir nehirdir. Rize ilindeki en uzun akarsudur. Ortalama debisi 28,35 m³/s'dir. Kaynağı İkizdere ilçesinin dağlık bölgeleri olan nehir, baskın olarak kuzey-kuzeybatı yönünde akmaktadır. Nehrin kaynağının denizden yüksekliği yaklaşık 3000 metredir ve nehrin uzunluğu yaklaşık 78,4 kilometredir. Nehrin yatak eğimi %38'dir. İspir'den Karadeniz'e giden D 925 kara yolu nehrin yanından geçer. Nehrin havza alanı 1047,4 kilometrekaredir. Kalkandere'nin merkezinden geçmekte olan "Karadere" adlı bir uzantısı vardır. Cimil ve Anzer derelerinin birleşmesiyle oluşmuştur. Nehirde sportif olta balıkçılığı yapılabilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Turnasuyu Deresi</span>

Turnasuyu Deresi, Ordu topraklarında bulunan, Giresun Dağları'ndan doğan, adını verdiği Turnasuyu yerleşiminden Karadeniz'e dökülen akarsu.

Luciobarbus escherichii, sazangiller familyasından bir tatlı su balığıdır.

Capoeta banarescui veya Türkçede bilinen adlarıyla siraz balığı veya karabalık, sazangiller familyasından bir tatlı su balığıdır. Türkiye'ye endemik olan tür, ince veya kalın çakıllı zemini olan, hızlı akan sularda yaşar.

Capoeta sieboldii veya Türkçede bilinen adıyla siraz balığı, sazangiller familyasından tatlı su balığı türüdür. Mevsimsel olarak nehirlere veya akarsulara bağlı bir dizi habitatta yaşar. Doğuda Sakarya Nehri ve batıda Rioni Nehri'ne kadar olan akarsularda görülmüştür. Şimdiye kadar tespit edilen en büyük örnek 45.5 cm uzunluğundaydı. Çoruh Nehri, Borçka Baraj Gölü, Deriner Baraj Gölü, Hirfanlı Baraj Gölü, Delice Irmağı, Kirmir Çayı ve Elekçi Deresi görüldüğü rapor edilen yerlerden bazılarıdır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.