İçeriğe atla

Süreyya Ağaoğlu

Süreyya Ağaoğlu

Süreyya Ağaoğlu (Azerice: Sürəyya Ağaoğlu; d. 1903, Şuşa, ö. 29 Aralık 1989, İstanbul), Azerbaycanlı Türk avukat ve yazar.

Türkiye'nin ilk kadın avukatı[1] ve kadın hakları savunucularındandır. Ünlü düşünür ve siyasetçi Ahmet Ağaoğlu'nun kızı, yazar ve siyasetçi Samet Ağaoğlu' ile öğretmen ve siyasetçi Tezer Taşkıran'ın kızkardeşidir.

Biyografi

Süreyya Ağaoğlu, Tezer Taşkıran ve Şevket Mete Taşkıran'ın Feriköy Mezarlığı'nda bulunan Ağaoğlu Aile Mezarlığı'ndaki mezarı.

1903 yılında Azerbaycan'ın Şuşa kentinde dünyaya geldi. Babası, tanınmış düşünür, yazar ve siyasetçi Ahmet Ağaoğlu, annesi Sitare Hanım'dır.[2] Beş çocuklu ailenin en büyük çocuğu olan Süreyya Hanım, eğitimci ve milletvekili Tezer Taşkıran'ın, mühendisi ve iş adamı Abdurrahman Ağaoğlu'nun; siyasetçi, edebiyatçı ve hukukçu Samet Ağaoğlu'nun ve tıp doktoru Gültekin Ağaoğlu'nun ablasıdır.

1910 yılında ailesiyle birlikte Türkiye'ye göçtü. Babasının ideolojisi ve görevleri nedeniyle çocukluğu ve gençliği Türk Ocağı aydınları ve Mustafa Kemal Paşa'nın yakın dostları arasında geçti.[3] 1920 yılında İstanbul Kız Lisesi'nden mezun olduktan sonra 1921 yılında, hukuk eğitimi görmek için Darülfünun'a başvurdu. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ne başvuran ilk kız öğrenci olarak fakültenin kız öğrencilere açılmasında öncü rol oynadı. Beraberinde iki kız arkadaşını da (Melda ve Bedia Hanımlar) okula getirip Fakültenin kız öğrencilere açılmasını sağladı. 1925'te bu fakülteden mezun olduktan sonra Ankara'da Şurayı Devlet Tanzimat Dairesi'nde çalıştı. 5 Aralık 1927'de Ankara Barosu'na kaydoldu. 1928'de serbest avukatlık ruhsatını alarak, “Türkiye'nin ilk kadın avukatı” unvanının sahibi oldu ve hayatı boyunca avukatlık mesleğini sürdürdü. 1936 yılında Ankara Barosu'ndan naklen İstanbul Barosu'na kaydedildi.[4]

İngilizce ve Fransızca bilen Ağaoğlu, meslek yaşamı boyunca çok sayıda uluslararası konferansta Türkiye'yi temsil etti. 1946'daki girişimleri sonucu İstanbul Barosu'nun Beynelmilel Barolar Birliği'ne üye olmasını sağladı. 1946-1960 arasında bu birliğin tek kadın yönetim kurulu üyesi olarak kaldı.[5]

1952'de Milletlerarası Kadın Hukukçular Birliğine üye oldu. 1960 yılında Kadın Hukukçular Birliği'nin BM Cenevre Teşkilatı temsilcisi seçildi. 1980-1982 Hukukçu Kadınlar Federasyonu ikinci başkanı oldu.[5]

1960 İhtilali'nin ardından Yassıada Mahkemeleri'nde yargılanan erkek kardeşi Samet Ağaoğlu'nun avukatlığını üstlendi. O dönemde kurulan, Ekrem Alican liderliğindeki Yeni Türkiye Partisi bünyesinde siyasi hayata atıldı[3] ve partinin İstanbul il başkanı oldu.[6]

Önemli sivil toplum kuruluşlarının kurulmasında rol aldı. Bunların arasında 1996 -2000 yılında başkanlığını yaptığım Türk Hukukçu Kadınlar Derneği başta olmak üzere, Üniversiteli Kadınlar Derneği, Hür Fikirleri Yayma Derneği, Soroptimistler İstanbul Kulübü, Türk Amerikan Üniversiteliler Derneği, 1948'de kendi kurduğu Çocuk Dostları Derneği bulunmaktadır.

Londra'da Gördüklerim ve Bir Hayat böyle Geçti adlı kitaplarıyla çeşitli hukuki makalelerinin yazarıdır.

1950'li yılların başında, Alman hukukçu Werner Taschenbreker ile evlenen Süreyya Ağaoğlu'nun evliliği 1960'lı yıllarda son buldu,[3] çocuğu olmadı.

Süreyya Ağaoğlu, 29 Aralık 1989'da İstanbul'da katıldığı “Kadın Hakları ve Çağdaşlaşma” konulu bir panelden ayrılırken düşüp beyin kanaması geçirerek hayatını kaybetti. Feriköy Mezarlığı'nda bulunan Ağaoğlu Aile Mezarlığı'nda defnedilmiştir.

Aile fotoğrafları, mektupları, gazete kupürleri gibi belgelerden oluşan özel arşivi, İstanbul'daki Kadın Eserleri Kütüphanesi'nde bulunmaktadır.

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ "Türkiye'nin ilk kadın avukatı". 2 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Şubat 2008. 
  2. ^ "Kadıneserleri.org sitesi, Süreyya Ağaoğlu, Erişim tarihi:29.12.2011". 17 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2011. 
  3. ^ a b c "Kadineserleri.org sitesi, Kadın Rehberi: Süreyya Ağaoğlu sayfası, Erişim tarihi:29.12.2011". 17 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2011. 
  4. ^ "İstanbul Barosu web sitesi, Tarihçe, Erişim tairhi:29.12.2011". 19 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2020. 
  5. ^ a b "Ankahukuk.com sitesi, Süreyya Ağaoğlu – Hatıraları, Erişim tarihi:29.12.2011". 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2011. 
  6. ^ Milliyet Gazetesi Arşivi, Süreyya Ağaoğlu, YTP İl Başkanı Oldu, Milliyet Gazetesi, 28.08.1962

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Samet Ağaoğlu</span> Türk yazar ve siyasetçi

Abdüssamet Ağaoğlu, Türk yazar, siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Ahmet Ağaoğlu (siyasetçi)</span> Azerbaycanlı siyasetçi ve gazeteci

Ahmet Akif Ağaoğlu, Azerbaycan asıllı Türk siyasetçi, hukukçu, yazar ve gazeteci. Liberal Kemalizmin kurucusuydu.

Hayati Yazıcı Türk avukat, siyasetçi.

Orhan Adli Apaydın, Türk hukukçu, yazar.

Fehmi Hüsrev Kutlu,, Türk avukat ve siyasetçi.

İzzet Güneş Gürseler,, Türk siyasetçi, avukat. 1973 yılında İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nden mezun oldu.

<span class="mw-page-title-main">Nimet Baş</span> Türk politikacı ve hukukçu

Nimet Baş, Türk hukukçu ve siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">Tezer Taşkıran</span>

Tezer Taşkıran, Azerbaycan kökenli Türk öğretmen, siyasetçi, yazar.

Ayrıca Süreyya şu anlamlara da gelebilir:

<span class="mw-page-title-main">Sezgin Tanrıkulu</span> Türk avukat ve siyasetçi

Mustafa Sezgin Tanrıkulu, Kürt asıllı Türk siyasetçi ve avukat. 1997 Robert Kennedy İnsan Hakları ödülüne layık görülen Tanrıkulu, 2010–2016 yılları arasında Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Genel Başkan Yardımcılığı görevini üstlenmiştir. İlk defa 2011 Türkiye genel seçimlerinde CHP İstanbul milletvekili olarak meclise girmiştir.

Mihrimah Belma Sekmen, Türk siyasetçi ve avukat.

Ayşe Sula Köseoğlu, Türk avukat ve siyasetçidir. Türkiye Büyük Millet Meclisi 25. dönem ve 26. dönem Trabzon milletvekili olan Ayşe Sula Köseoğlu siyaset yaşamını Adalet ve Kalkınma Partisi'nde sürdürmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Mahmut Tanal</span> Türk politikacı

Mahmut Tanal, Türk siyasetçi ve eski avukat. İlk defa 2011 Türkiye genel seçimleri Cumhuriyet Halk Partisinden İstanbul milletvekili olarak meclise girmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Şenal Sarıhan</span>

Şenal Sarıhan, Türk hukukçu ve siyasetçi. Haziran 2015 ve Kasım 2015 Türkiye genel seçimleri'nde Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Ankara ikinci bölge milletvekili olarak meclise girdi. 100 Kahraman Kadın ve Robert Kennedy İnsan Hakları Ödülü sahibidir.

Cahit Özkan Türk siyasetçi ve avukat.

Pakize Mutlu Aydemir Türk siyasetçi, avukat. TBMM 27. dönem AK Parti Balıkesir milletvekilidir.

<span class="mw-page-title-main">Neriman Ağaoğlu</span>

Zehra Ağaoğlu, Türk siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Turan Aydoğan</span>

Turan Aydoğan, siyasetçi ve avukattır. Köy Enstitülü bir babanın ve ev kadını bir annenin oğlu olarak dünyaya gelen Aydoğan, 24 Haziran 2018 Genel Seçimleri'nde Cumhuriyet Halk Partisi'nden İstanbul Milletvekili olarak Türkiye Büyük Millet Meclisine girmiştir. Orta derecede İngilizce ve Almanca bilmektedir.

Cavit Arı Türk avukat ve siyasetçi. TBMM 27 ve 28. dönem CHP Antalya milletvekilidir.

<span class="mw-page-title-main">Canan Arın</span> Türk hukukçu

Mevhibe Canan Arın, Türk avukat ve aktivist.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.