İçeriğe atla

Süper güç

Süper güç, uluslararası sistem içerisinde ilk sırada bulunan, dünya çapında olaylara etki edebilen ve güç kullanabilen devlettir. Uluslararası sistem içerisinde büyük güç statüsünden daha yukarıdadır. Soğuk Savaş süresince ABD ve SSCB için kullanılan terim, II. Dünya Savaşı sonrasında kısa bir süre için de olsa Birleşik Krallık için de kullanılmıştır. Tarihsel süreç incelendiğinde ise: Han Hanedanı, Ahmemiş İmparatorluğu, Roma İmparatorluğu, Sasani İmparatorluğu, Raşidin Halifeliği, Emeviler, Abbasiler, Tang İmparatorluğu, Büyük Selçuklu İmparatorluğu, Song Hanedanı, Yuan Hanedanı-Moğol İmparatorluğu, Pers İmparatorluğu, Osmanlı İmparatorluğu, Avrupa Hun İmparatorluğu, Asya Hun İmparatorluğu'nun da altın çağlarında dönemlerinin süper güçleri olarak dünya siyasetinde bulundukları kabul edilir.[]

Günümüzde, çoğu akademisyen ve gazeteci tarafından belirtildiği üzere sadece Amerika Birleşik Devletleri'nin süper güç olmak için gereken nitelikleri taşıdığı kabul edilmektedir. Fakat diğer bir yandan da Çin yükselen süper güç olarak nitelendirilmekte ve diğer devletler arasında bu güce ulaşabilme potansiyeli en yüksek olan devlet olduğuna geniş kabul görmektedir. Avrupa Birliği'nin ekonomik gücü ABD ile yarışabilecek düzeyde olsa da politik birliğini sağlayamamış olması ve düzenli tek bir ordusunun bulunmaması sebebiyle bir süper güç olarak dünya politikasında yerini alması için genişleme ve bütünleşme yolunda ciddi adımlar atması, ekonomik birliğin yanında siyasi ve askerî birliğini de sağlaması gerektiği görülmektedir.

Bir diğer yandan bazı akademisyenlere göre günümüz dünyasının içinde bulunduğu uluslararası bağımlılık, iç içe geçmiş ekonomik sistem ve küreselleşme sebebiyle süper güç kavramı günümüzde geçerliliğini yitirmiştir.[]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Hunlar</span> MS 4-6. yüzyıllar arasında Avrasyada yaşamış göçebe halk

Hunlar, MS 4-6. yüzyıllar arasında Orta Asya, Kafkaslar ve Doğu Avrupa'da yaşayan göçebe bir halktır. İlk olarak Volga'nın doğusunda, o zamanlar İskitya'nın bir parçası olan bir bölgede yaşadıkları tahmin edilmektedir. MS 370 yılına gelindiğinde Hunlar Volga bölgesine varmış ve 430 yılına gelindiğinde ise Avrupa'da kısa ömürlü de olsa geniş bir hakimiyet kurmuşlardır. Gotları ve Roma sınırları dışında yaşayan diğer birçok Cermen halkını fethetmiş ve diğerlerinin Roma topraklarına kaçmasına neden olmuştu. Hunlar, özellikle Attila döneminde Doğu Roma İmparatorluğu'na sık ve yıkıcı baskınlar yaptılar. 451'de Hunlar, Batı Roma eyaleti Galya'yı işgal ettiler ve burada Katalonya Tarlaları Savaşı'nda Romalılar ve Vizigotlardan oluşan birleşik bir orduyla savaştılar ve 452'de İtalya'yı işgal ettiler. 453'te Attila'nın ölümünden sonra Hunlar Roma için büyük bir tehdit olmaktan çıkmış ve Nedao Savaşı'ndan sonra imparatorluklarının çoğunu kaybetmişlerdir (454?). Hun isminin varyantları Kafkasya'da 8. yüzyılın başlarına kadar kaydedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Rusya</span> Doğu Avrupa ve Kuzey Asyada yer alan bir ülke

Rusya,

<span class="mw-page-title-main">Bizans İmparatorluğu</span> Geç Antik Çağ ve Orta Çağ boyunca Roma İmparatorluğunun devamı şeklinde var olmuş devlet (395–1453)

Doğu Roma İmparatorluğu veya Bizans İmparatorluğu ya da kısaca Bizans, Geç Antik Çağ ve Orta Çağ boyunca Roma İmparatorluğu'nun devamı şeklinde var olan ve başkenti Konstantinopolis olan ülke. 5. yüzyılda Batı Roma İmparatorluğu'nun dağılışı ve çöküşü sürecinden sonra ayakta kalan imparatorluk, 1453'te Osmanlı'ya yenik düşünceye kadar yaklaşık bin yıl boyunca var olmaya devam etmiştir. Var olduğu sürenin başı ve ortalarını kapsayan çoğunda, Avrupa'da ekonomik, kültürel ve askerî bakımdan en güçlü ülkeydi. "Bizans İmparatorluğu" ve "Doğu Roma İmparatorluğu" terimleri ülkenin yıkılışından sonraki tarihçiler tarafından yaratılmış olup imparatorluk vatandaşları kendi ülkelerine Roma İmparatorluğu, veya Romania ; kendilerineyse "Romalılar" demekteydi.

Uluslararası ilişkiler, siyaset biliminin bir dalıdır ve "uluslararası sistem" içindeki aktörlerin, özellikle de uluslararası ilişkilerin temel aktörü olarak kabul edilen devletlerin, diğer devletlerle, uluslararası/bölgesel/hükûmetler arası örgütler, çok uluslu şirketler, uluslararası normlar ve uluslararası toplumla olan ilişkilerini inceleyen disiplinlerarası bir disiplindir.

<span class="mw-page-title-main">Babürlüler</span> Bir zamanlar Hindistan alt kıtasının büyük kısımlarına uzananan hanedan imparatorluğu

Babürlüler veya Babür İmparatorluğu, günümüzdeki Hindistan ve çevresi üzerinde kurulmuş ve hüküm sürmüş Türk-Moğol kökenli devlet. Çağatay Türkü bir şef ve Timurlu Hanedanı'ndan olan Babür Şah tarafından 1526 yılında kurulan ve 17. yüzyılın sonu ile 18. yüzyılın başında imparatorluğun gücünün zirvesinde olduğu dönemde, Hindistan'ın büyük bölümüne hakim olan imparatorluğun nüfusunun o tarihlerde 3,2 milyon kilometre karelik bir bölge üzerinde 110 milyon ila 150 milyon arasında olduğu tahmin edilmektedir. Babür İmparatorluğu'nun hakimiyet alanı, en geniş olduğu dönemde bugünkü Hindistan, Pakistan, Bangladeş ve Afganistan'ı kapsamaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Hun İmparatorluğu</span> Orta Çağda kurulmuş, çeşitli etnik gruplardan oluşmuş bir konfederasyon

Batı Hun İmparatorluğu ya da Avrupa Hun İmparatorluğu, 376 yılında başlayan çeşitli akınlarla Avrupa'daki Hun etkisinin artmasının kuruluşuna zemin hazırladığı, 434 ile 469 yılları arasında hüküm süren Hun kavimlerinin birleşmesi ile oluşmuş bir bozkır konfederasyonu.

<span class="mw-page-title-main">Zbigniew Brzezinski</span>

Zbigniew Kazimierz Brzezinski, Polonya kökenli Amerikalı siyaset bilimci, devlet adamıdır. Kendisi aslen bugün Ukrayna'ya bağlı Brzezany kasabası kökenlidir ki soyadı Brzezany'li anlamına gelir.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği başbakanları listesi</span> Vikimedya madde listesi

Sovyetler Birliği Başbakanı, Sovyetler Birliği'ndeki hükûmet başkanının resmi olmayan adıdır. Bu makamın resmi adı, farklı yıllarda farklı şekilde olmuştur.

Hipergüç, süpergüçler arasında faaliyet alanı, askeriye, ekonomik açıdan diğerlerinden daha üstün olan devlete denir. Dünyada hiçbir zaman iki ayrı hipergüç bulunmaz. 1991'den günümüze kadar ABD için kullanılmaktadır. Amerikalı profesör Amy Chua'nın hiper güç kavramı üzerine olan Day of Empire kitabında, hiper güç kavramına mükemmel örnek teşkil eden ülkeler şöyle sıralanmıştır: Ahameniş İmparatorluğu, Roma İmparatorluğu, Tang Hanedanı, Moğol İmparatorluğu ve Britanya İmparatorluğu. Bu ülkeler, altın çağlarında dönemin hipergüçleri olarak tanımlanmakta.

Uluslararası İlişkilerde Güç birkaç farklı şekilde tanımlanabilir. Siyaset Bilimciler, tarihçiler ve diplomatlar siyasi gücün aşağıdaki kavramlarını kullanırlar:

<span class="mw-page-title-main">Almanya'nın birleşmesi</span> Ayrı Alman krallıkların ilk defa Alman İmparatorluğu adı altında birleşmesi

Resmî olarak Almanya'nın birleşmesi ile siyasi ve idarî olarak birleşik bir ulus devletin ortaya çıkması 18 Ocak 1871'de Fransa'daki Versay Sarayı'nın Aynalar Galerisi'nde gerçekleşti. Fransa-Prusya Savaşı sonrası Fransızların silah bırakmasının ardından, Alman devletlerinin prensleri Prusyalı I. Wilhelm'i Alman İmparatoru ilan etmek için bir araya geldi. Pratikte, Almanca konuşan halkların çoğunluğunun birleşik bir devlet altında toplanması, resmî ve soylu yöneticiler arasındaki gayriresmî ittifaklar sayesinde bir süredir düzensiz olarak gelişmekteydi. Ancak birleşme fikirleri, tarafların kendi çıkarları yüzünden Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu'nun 1806'da dağılması ve Napolyon Savaşları'nın gerçekleşmesi üzerine kuvvetlenen milliyetçilik hareketlerine kadar neredeyse yüz yıl gecikerek aristokratik bir deneme olmaktan öteye gidemedi.

Büyük güç veya eski adıyla Düvel-i Muazzama. Genel olarak bu terim, ekonomileri, dış siyasetleri ve askerî güçleri ile küresel alanda etkisi olan devletleri kapsamaktadır.

1965 Erivan gösterileri, Ermeni Kırımı'nın 50. yıl dönümünde 24 Nisan 1965'te Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin başkenti Erivan'da gerçekleşmiştir. Bu olay, 1915 Ermeni Soykırımı'nın tanınması mücadelesinin ilk adımı olarak kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Potansiyel süper güçler</span>

Potansiyel süper güç; henüz süper güç olduğu veya gelecekte süper güç olacağı düşünülen siyasi veya ekonomik varlıktır.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği Bakanlar Konseyi</span>

Sovyetler Sosyalist Cumhuriyetler Birliği Bakanlar Konseyi veya Soviet of Ministers teriminden İngilizce kısaltmayla Sovmin, Sovyetler Birliği'nin 1946-1991 yılları arasındaen üst düzey yürütme ve idari organını oluşturan de jure hükûmeti. 1977 Anayasası uyarınca Bakanlar Konseyi Başkanı aynı zamanda hükûmet başkanı idi. Bakanlar Konseyi Başkanı'nın görevleri birinci dünya ülkelerindeki başbakanla eşdeğerdi. Buna karşın siyasi sistemi oluşturan iktidar tüm sovyetler arasında paylaştırılmıştı.

<span class="mw-page-title-main">Brejnev Dönemi</span>

Brejnev Dönemi veya 1964-1982 Sovyetler Birliği tarihi, Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nin Leonid Brejnev liderliğini kapsayan dönem. Bu dönem yüksek ekonomik büyüme ve yükselen refahla başladı, ancak zaman içinde sosyal, politik ve ekonomik alanlarda önemli sorunlar yaşandı, bu nedenle bu dönem genellikle Durgunluk Dönemi olarak tanımlandı.

Bu liste, alfabetik bir imparatorluk listesi dir. Tarayıcınız bu işlevi destekliyorsa tablo diğer sütunlarda yeniden listeleme yapabilirsiniz.

Bu liste maddesi, Orta Çağ'da hüküm süren büyük güçlerin listesidir.

<span class="mw-page-title-main">Bizans İmparatorluğu'nun gerilemesi</span>

Bizans İmparatorluğu, 7. yüzyılın İslam'ın yayılışı sırasında büyük kayıplar da dahil olmak üzere, yaklaşık bin yıl boyunca birkaç büyüme ve bozulma döngüsü yaşadı.

Enerji süper gücü, büyük miktarlarda enerji kaynaklarını diğer ülkelere sağlayan ve bu nedenle dünya piyasalarını etkileyerek siyasi veya ekonomik avantaj elde etme potansiyeline sahip olan bir ülkedir. Rusya, dünyada en yaygın şekilde enerji süper gücü olarak tanımlanan ülkedir. Diğer bazı ülkeler arasında Suudi Arabistan, Kanada, Venezuela ve İran da bu şekilde adlandırılmaktadır. Ayrıca, büyük miktarda şale gaz rezervlerine sahip olması nedeniyle Amerika Birleşik Devletleri potansiyel bir enerji süper gücü olarak adlandırılmaktadır.