İçeriğe atla

Szelim mağarası

Koordinatlar: 47°35′25″K 18°24′25″D / 47.59028°K 18.40694°D / 47.59028; 18.40694
Szelim mağarası
Szelim-barlang
Szelim mağarası
Szelim mağarası
Mağaranın Macaristan'daki konumu
Mağaranın Macaristan'daki konumu
Mağaranın Macaristan'daki konumu
KonumGerecse Dağları, Tatabánya yakınları
BölgeKomárom-Esztergom, Orta Transdanubia, Macaristan
Koordinatlar47°35′25″K 18°24′25″D / 47.59028°K 18.40694°D / 47.59028; 18.40694
Uzunluk45 m (148 ft)
Yükseklik14 m (46 ft)
Tarihçe
Malzemekarst, kireç taşı
Sit ayrıntıları
Kazı tarihleri1932, 1934
ArkeologlarHubert Kessler, István Gaál

Szelim mağarası (Macarca: Szelim-barlang veya Szelim-lyuk (Szelim çukuru), Bánhidai nagy barlang (Bánhidian büyük mağarası), Eperjes-barlang, Szemi-luki, Szemi-lyuka, Szelimluk barlang, Bánhidai-zsomboly, Szent Vit-barlang) kuzeybatı Macaristan'da, Gerecse Dağları'nın batı kenarında, Tatabánya şehri yakınlarındaki Által-ér Vadisi'nin 289 metre (948 ft) yukarısında yer alan bir mağaradır. Mağaranın içi 45 metre (148 ft) uzunluğunda ve 14 metre (46 ft) yüksekliğindedir. Bölge, kolay erişilebilir konumundan dolayı yüzyıllar boyunca yerel köylüler tarafından düzenli olarak ziyaret edilmiş ve sığınak olarak kullanılmıştır. Mağaranın devasa dikdörtgen girişinde Tuğrul'un bir anıtı bulunmaktadır.[1]

Kutsal Macaristan Tacı ile Tuğrul, Tatabánya, Macaristan

Jeoloji

Üst Triyas sırasında oluşan karstik mağara, geniş çapta korozyona uğramıştır ve bu süreç devam etmektedir. Meteorik su, kompakt Mezozoyik kireç taşına sızar ve ana kayada boşluklar açarak, kireç taşında çözünmeler ve aşınmalar meydana getirir.

Kazılar

Mağaranın arkeolojik sit alanı olarak kabul edilmesi görece yakın bir tarihte gerçekleşmiştir. 1932'de mağara araştırmalarının ilk destekçisi olan Hubert Kessler kazılara başladı. Kessler çalışmasının sonuçları, István Gaál'ı düzenli kazılara başlamaya teşvik etti. 1934'te Doğa Tarihi Araştırma Konseyi - yetersiz olsa da - daha fazla çalışma için finansal araçlar sağladı. Kazılarda bazıları Türk istilaları dönemine tarihlenen ocaklar, sobalar, oymalar, hayvan kemikleri ve insan kalıntıları ortaya çıkarılmıştır.

Çökeltiler, mağaranın çoğunda 12 m'den (39 ft) daha derinlerden çıkarılır ve arkeolojik buluntular bakımından zengindir. Daha yakın tarihli araştırma sonuçları, Szelim'deki insan yerleşiminin günümüzden 200.000 yıl öncesine kadar uzandığı fikrini doğrulamaktadır. Tabakalardan elde edilen Musteryen eserler ve taş aletler Üst Paleolitik Çağ'a tarihlenmektedir.

2013 yılında Macaristan İçişleri Bakanlığı alanı korunan bir doğal ulusal varlık ilan etti.[1][2][3]

Görseller

Kaynakça

  1. ^ a b Palaeolithic Man in the Altal-er Valley (PDF). Komárom-Esztergo County Museum Directorate. 2003. ss. 16-17. ISBN 9637110313. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Ağustos 2014. 
  2. ^ "Mousterian industries in Hungary – 15 years later". Academia Edu. 7 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2017. 
  3. ^ "The study and historic reconstruction of the sedimentary sequence, in the Szelim Cave (Tatabánya)" (PDF). Electronic Periodical Archives and Database. 31 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 30 Aralık 2017. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Karain Mağarası</span> Döşemealtıda bir mağara

Karain Mağarası, Türkiye'nin en büyük doğal mağaralarından biridir. Denizden yüksekliği 430-450 metredir. Antalya'nın 30 km kuzeybatısında eski Antalya-Burdur kara yoluna 5–6 km uzaklıkta bulunan Yağca mahallesi sınırları içinde bulunur. Antalya-Burdur kara yolunun 13. km'sinde Karain işaret levhasından sola dönülerek Karain Mağarası yoluna girilir. Antalya'ya uzaklığı 27 km'dir.

<span class="mw-page-title-main">Azıh Mağarası</span>

Azıh mağarası ,Azerbaycan'ın güneybatısındaki Küçük Kafkas Dağları'nın güneydoğu yamacında, Karabağ'ın Kuruçay vadisinde, Tuğ çöküntüsünde, Kuruçay nehrinin sol kıyısında, nehirden 3 km uzaklıkta, Kuruçay'ın modern yatağından 100-120 metre yukarıda yer almaktadır. Karabağ'ın Hocavend ilçesinde Azıh ve Salaketin köyleri arasında, Füzuli şehrinden 14 km kuzeybatıda, deniz seviyesinden 900 metre yükseklikte bulunan bir mağara kompleksidir. Azıh mağarasının alanı 800 km²'dir. Burada uzunluğu 600 metreye kadar uzanan 8 koridor bulunmaktadır. Koridorların bazıları 20-25 metre yüksekliğe kadar ulaşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Jasovská Mağarası</span> Çökeli kireçtaşı mağarası ve arkeolojik alan

Jasovská Mağarası Slovakya'daki Slovak Karstik Bölgesi'nde bir mağara çökeli kireçtaşı mağarası ve arkeolojik alanıdır. Košice şehrinden yaklaşık 25 km uzaklıkta, Jasov köyü yakınlarında yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Büzeyir Mağarası</span>

Büzeyir Mağarası, arkeolojik bir alan ve paleolitik döneme tarihlenen bir insan yerleşimi alanıdır. Mağara, Lerik Rayonu'ndaki Büzeyir köyünün 3 km (1,9 mi) doğusunda, Zuvandçay Nehri'nin sol kıyısında, Delikitaş Dağı'nın tepesinde, deniz seviyesinden 1.640 m (5.380 ft) yükseklikte yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Zar Mağarası</span>

Zar Mağarası, Üst Paleolitik dönem boyunca tarih öncesi insan yerleşiminin görüldüğü bir arkeolojik alandır. Azerbaycan'ın Kelbecer Rayonu, Zar köyünün güneyinde yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Quadiriki Mağaraları</span>

Quadiriki Mağaraları ya da Guadirikiri Mağaraları ya da Quadirikiri Mağarası, Aruba adasındaki Arikok Millî Parkı'nda yer alan mağaralardır. Turistlerin sıklıkla ziyaret ettiği üç mağara bulunur. Mağaralar bir kireç taşı uçurumun tabanında yer almaktadır. Amerindian petroglifler içermektedirler. Mağaraların adı Arawak kökenlidir.

<span class="mw-page-title-main">Devetaşka mağarası</span>

Devetaşka mağarası, Bulgaristan'da, Letniça'nın yaklaşık 7 km doğusunda ve Lofça'nın 15 km kuzeydoğusunda, Osam Nehri'nin doğu kıyısındaki Devetaki köyü yakınlarında yer alan büyük bir karstik mağaradır. Bölge, on binlerce yıldır Paleo-insanlar tarafından sürekli olarak yerleşim görmüş, uzun dönemler boyunca çeşitli fauna türleri için bir barınak görevi görmüştür ve günümüzde yaklaşık 30.000 yarasaya ev sahipliği yapmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Utroba Mağarası</span>

Rahim Mağarası olarak da bilinen Utroba Mağarası, Bulgaristan'un Kırcaali ilinde yer alan bir tarih öncesi mağara tapınağıdır. İnsan vulvasını andıran mağara, Trak dönemine tarihlenmektedir. Tarihçiler, mağaranın bir dönem doğurganlık tapınağı olarak kullanıldığına inanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Vela Spila</span>

Vela Spila mağarası, Hırvatistan'da, Korčula adasındaki Vela Luka kasabasının yukarısında, Pinski Rat tepesinde, yaklaşık 130 metre (430 ft) yükseklikte yer alan bir mağaradır. Mağara, 40 m (130 ft) uzunluğunda, 17 m (56 ft) yüksekliğinde ve yaklaşık 40 m (130 ft) genişliğinde eliptik şekilli bir mağaradan oluşmaktadır. Mağaranın çatısında, Almanya'daki Brillenhöhle'ye benzer şekilde, henüz belirlenemeyen bir zamanda çökmenin neden olduğu iki açıklık bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Amatérská Mağarası</span>

Amatérská Mağarası, Moravya, Çek Cumhuriyeti'ndeki en uzun mağara sisteminin bir parçasıdır. Arkeolojik keşiflerle de ünlüdür. Zaman zaman ziyarete açılmasına rağmen girişi dışında halka açık değildir.

<span class="mw-page-title-main">Kleidi Mağarası</span>

Klithi veya Kleidi Mağarası ,Kleidi Kaya Barınağı olarak da bilinir, kuzeybatı Yunanistan'daki Yanya bölgesel biriminde, Kleidonia köyünün kuzeyinde ve Megalakkos Mağarası'nın yaklaşık 500 metre (1.600 ft) batısında yer alan bir mağaradır. Voidomatis nehri vadisinin kuzey kıyısında, Agioi Anargyroi Manastırı'nın yakınında yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Megalakkos</span>

Megalakkos, Yunanistan'ın kuzeybatısındaki Kleidi Mağarası'nın doğusunda, Yanya bölgesel birimindeki Kleidonia köyünün kuzeyinde bulunan ve yaklaşık 500 metre (1.600 ft) doğusunda bir kaya sığınağıdır. Voidomatis nehri vadisinin kuzey kıyısında, Agioi Anargyroi Manastırı'nın yakınında yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Cuciulat Mağarası</span>

Cuciulat Mağarası Romanya'nın Sălaj ilindeki Letca komünündeki Cuciulat köyünün yakınında, Podișul Someșan platosunda yer alan bir mağaradır. Orta Avrupa'da bilinen en eski mağara resimlerine ev sahipliği yapmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Chertovy Vorota Mağarası</span>

Chertovy Vorota Mağarası, Rusya'nın Primorsky Krayı'ndaki Dalnegorsk şehrine 12 kilometre (7 mi) uzaklıkta, Sihote-Alin dağlarında yer alan bir Neolitik arkeolojik sit alanıdır. Karstik mağara kireç taşı bir uçurumun üzerinde bulunur ve Rudnaya Nehri'nin bir kolu olan Krivaya Nehri'nin yaklaşık 35 m (115 ft) üzerinde yer almaktadır. Chertovy Vorota, arkeolojik kayıtlara geçmiş, günümüze ulaşan en eski tekstil örneklerinden bazıları için güvenli kanıtlar sağlamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Okladnikov Mağarası</span>

Okladnikov Mağarası ,güney Sibirya, Rusya'daki Altay Krayı'nda, Soloneshensky Rayonu'ndaki Altay Dağları'nın eteklerinde bulunan bir paleoantropolojik sit alanıdır. Mağara güneye bakar ve aşağıdaki Anuy Nehri'nin bir kolu olan Sibiryachikha Nehri vadisinin sol kıyısından yaklaşık 14 metre (46 ft) yukarıda yer alan Devoniyen bir karstik yamaçta bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Hadži-Prodan Mağarası</span>

Hadži -Prodan Mağarası, orta batı Sırbistan'daki İvaniçe'den 7 kilometre (4,3 mi) uzaklıktaki Raščići köyünde bulunan, Paleolitik döneme tarihlenen arkeolojik sit alanı ve ulusal bir tabiat anıtıdır. Deniz seviyesinden 630 m yüksekliğe sahip oldukça dar ve yüksek ağzı, Rašćanska nehri vadi yatağının yaklaşık 40 m üzerinde yer alır ve güneye doğru bakmaktadır. 345 metre (1.132 ft) uzunluğundaki mağara Geç Kretase'de "kalın tabakalı masif" Senoniyen kalkerinde oluşmuştur. Tarih öncesi çanak çömlek parçaları ve Pleistosen fauna fosilleri İvaniçe'den Zoran Vučićević tarafından ortaya çıkarıldı. Mağara girişinde ve ana mağarada, özellikle Mağara ayısı ve Demir Çağı eser keşiflerinin yapıldığı bildirildi. Mağaranın adı, 19. yüzyıldan kalma bir Sırp devrimci olan Hadži-Prodan'ın onuruna verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Pešturina</span>

Pešturina güneydoğu Sırbistan'daki Nişka Banya belediyesinde yer alan bir mağaradır. Jelašnica'nın güneybatısında, Niş'in 20 kilometre (12 mi) güneydoğusunda yer alır. 2006 yılında başlayan arkeolojik kazılardan bu yana Orta ve Üst Paleolitik dönemlere ait eserler keşfedilmiştir. Musteryen kültürü olarak tanımlanan kalıntılar, 102.000 BP + 5.000 ila 39.000 BP + 3.000 arasına tarihlenmektedir, bu tarih aralığı Pešturina'yı hayatta kalan en son Neandertal habitatlarından biri halline getirmektedir. Mağara "Sırp Atapuercası" olarak da bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Risovača Mağarası</span>

Risovača Mağarası, Sırbistan'ın merkezindeki Aranđelovac kasabasının tam girişinde, Kubršnica nehri vadisinin 17 metre (56 ft) yukarısında yer alan bir mağaradır. Kragujevac yakınlarındaki Gradac Mağarası'nın yanı sıra Sırbistan'daki Paleolitik döneme tarihlenen en önemli arkeolojik alanlarından biridir. Keşfi, Sava - Tuna hattının güneyindeki Paleolitik kültürün varlığını doğruladı ve Avrupa'daki tarih öncesi insanların yaşamı hakkında yeni bilgiler sağladı.

<span class="mw-page-title-main">Betal Kaya Sığınağı</span>

Betal Kaya Sığınağı, aşağı Pivka Nehri Vadisi'nin güneydoğu kenarında, Postojna'dan Bukovje'ye giden yolun hemen üstündeki bir yamaçta yer alan bir karstik mağara; taş alet kalıntıları, eserler ve çağdaş hayvanların sayısız fosilleşmiş kemikleri ile zengin kültürel tortu katmanlarının bulunduğu bir sit alanıdır. Girişi, Pivka Nehri'nin suları tarafından oyulmuş 174 m (571 ft) uzunluğundaki mağaranın tavanının çökmesiyle oluşmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Jeita Mağarası</span>

Jeita Mağarası, toplam uzunluğu yaklaşık 9 kilometre olan birbirine bağlı iki ayrı karstik kireç taşı mağarasından oluşan bir sistemdir. Mağaralar, Lübnan'ın başkenti Beyrut'un 18 kilometre kuzeyindeki Jeita bölgesinde, Köpek Nehri vadisinde yer almaktadır. Tarih öncesi çağlarda yerleşim olmasına rağmen, mağara 1836 yılına kadar Rahip William Thomson tarafından yeniden keşfedilene kadar bilinmiyordu. Mağara bir milyondan fazla Lübnanlıya içme suyu sağlayan bir yeraltı nehrine sahip olduğu için sadece tekne ile ziyaret edilebilmektedir.