İçeriğe atla

Symon Petlyura

Symon Petlyura
Ukraynaca:Си́мон Васи́льович Петлю́ра
Baş Ataman Symon Petlyura
OkunuşSymon Vasylyoviç Petlyura
Doğum22 Mayıs 1879(1879-05-22)
Poltava, Rus İmparatorluğu
Ölüm25 Mayıs 1926 (47 yaşında)
MilliyetUkraynalı
VatandaşlıkRus İmparatorluğu Ukrayna Halk Cumhuriyeti
MeslekPolitikacı
Gazeteci
Komutan
Dönem19.yüzyıl
Siyasi partiUkrayna Devrimci Parti (1900-1905)
Ukrayna Sosyal Demokrat İşçi Partisi (1905-1919)
İmza

Symon Vasylyovych Petliura Symon Petliura aynı zamanda Simon Petlura olarak bilinir,[1] Symon Petlura,[2] veya Symon Petlyura.[3] (Ukraynaca:Си́мон Васи́льович Петлю́ра); (10 Mayıs 1879 – 25 Mayıs 1926) Ukraynalı bir politikacı ve gazeteciydi. 1918-1921 yıllarında Ukrayna'nın kısa süreli egemenliği sırasında Ukrayna Ordusu Yüksek Komutanı ve Ukrayna Halk Cumhuriyeti Başkanıydı. 1917'de Rusya İmparatorluğu'nun yıkılmasından sonra Ukrayna Bağımsızlık Savaşına öncülük etti.

Sürgündeki Yaşamı (Paris)

Paris'te Petliura, sürgündeki Ukrayna Ulusal Cumhuriyeti hükûmetinin faaliyetlerini yönetti. Haftalık Tryzub'ı başlattı ve Ukrayna'daki ulusal baskı ile ilgili sorulara vurgu yaparak çeşitli kalem adları altında birçok makaleyi düzenlemeye ve yazmaya devam etti. Bu makaleler edebi bir yetenekle yazılmıştır. Ulusal farkındalık sorunu, edebi eserinde sıklıkla önemliydi.

Petliura'nın makaleleri, 20. yüzyılın başlarında Ukrayna ulusal farkındalığının şekillendirilmesi üzerinde önemli bir etkiye sahipti. V. Marchenko, V. Salevsky, I. Rokytsky ve O. Riastr dahil olmak üzere çeşitli noms de plume altında makale ve broşür yayınladı.[4]

Suikast

Ukrayna Cumhurbaşkanı Victor Yuşçenko ve karısı Paris'teki Symon Petliura'nın mezarına çiçek dikiyor, 2005

25 Mayıs 1926'da saat 14:12'de Petliura, Gibert kitabevi tarafından Paris'teki Latin Mahallesi'nin Saint-Michel Bulvarı yakınında Rue Racine'de yürüyordu ve Sholom Schwartzbard adlı bir kişi yanına yaklaştı. Schwartzbard ona Ukraynaca "Siz Bay Petliura mısınız?" diye sordu fakat Petliura cevap vermedi, ancak yürüyüş bastonunu kaldırdı. Ardından, Schwartzbard'ın mahkemede iddia ettiği gibi, bir silah çıkardı ve onu beş kez vurdu.[5][6]

Schwartzbard, Ukrayna'da doğan Yahudi kökenli bir anarşistti. 1905'te Balta'nın Yahudi savunmasına katıldı. Rus Çarlık hükûmeti, onu Balta pogromunu "kışkırttığı" için 3 ay hapse mahkûm etti.[7] İki kez Avusturya-Macaristan'da anarşist "kamulaştırma" (hırsızlık) ve banka soygununa katılmaktan mahkûm edildi. Daha sonra Fransız Yabancı Lejyonu'na (1914-1917) katıldı ve Somme Savaşı'nda yaralandı. Schwartzbard'ın Paris'teki ünlü anarşist lider Nestor Makhno'ya ölümcül hasta olduğunu ve ölmesi gerektiğini ve Petliura'yı yanına alacağını söyledi; Makhno Schwartzbard'ın bunu yapmasını yasakladı.[8]

Kusurlu bir KGB operatörü Peter Deriabin'e göre, Schwartzbard bir Sovyet (NKVD) ajanıydı ve Sovyet Ukrayna hükûmetinin eski başkanı ve mevcut Sovyet Fransa Büyükelçisi Christian Rakovsky'nin emriyle hareket etti. GPU'nun özel operasyonu, 8 Ağustos 1925'te Fransa'ya gelen ve Schwartzbard ile yakın temasta olan GPU ajanı Mikhail Volodin tarafından birleştirildi.[9][10][11]

Schwartzbard'ın ailesi, Odessa'daki pogromlarda öldürülen ailesinin on beş üyesi arasındaydı. Schwartzbard duruşmasındaki temel savunmasında - hukukçu Henri Torres tarafından sunulduğu gibi - 50.000'den fazla Yahudi kurbanının ölümünün intikamını aldığı, oysa savcılık (hem cezai hem de sivil) Petliura'nın pogromlardan sorumlu olmadığını ve Schwartzbard'ın bir Sovyet ajanı olduğunu göstermeye çalıştı. Sekiz gün süren bir yargılamadan sonra jüri Schwartzbard'ı beraat ettirdi.[12][13]

Petliura, eşi ve kızının yanına Fransa, Paris'deki Montparnasse Mezarlığı'na gömüldü.

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ Magocsi, Paul Robert. 2010. A History of Ukraine: The Land and Its Peoples. Toronto: University of Toronto Press, p. 538.
  2. ^ Zamoyski, Adam. 2007. Warsaw 1920: Lenin's Failed Conquest of Europe. London: HarperPress, p. viii.
  3. ^ Marples, David R. 2008. Heroes and Villains: Creating National History in Contemporary Ukraine. Budapest: Central European University Press, p. 57.
  4. ^ Encyclopedia of Ukraine – Paris–New York 1970, vol 6, (p 2029–30)
  5. ^ Petlura Trial. TIME magazine of November 7, 1927 30 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
  6. ^ "FRANCE: Petlura Trial". TIME.com. 7 Kasım 1927. 30 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2015. 
  7. ^ Saul Friedman: Pogromchik – NY, 1976, p.58
  8. ^ http://www.gpu.ua/index.php?&id=113694&eid=131 21 Ağustos 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (in Ukrainian)</Nestor Makhno forbade Schwartzbard to Shoot Petlura
  9. ^ "Парковая страница Imena.UA". 21 Ağustos 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2015. 
  10. ^ UNP requests Chernomyrdin to hand over archive documents about the assassination of Petliura 10 Mayıs 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Newsru.ua, May 22, 2009
  11. ^ "Convenient" assassination 20 Mayıs 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., "Tyzhden.ua", June 15, 2011
  12. ^ Saul S. Friedman, Pogromchik: The Assassination of Simon Petlura. New York : Hart Pub, 1976.
  13. ^ "FRANCE: Petlura Trial". Time. 7 Kasım 1927. 13 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2010. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Komünizm</span> Bütün malların ortaklaşa kullanıldığı ve özel mülkiyetin olmadığı toplum sistemini hedefleyen ideoloji

Komünizm ; üretim araçlarının ortak mülkiyeti üzerine kurulu sınıfsız, parasız ve devletsiz bir toplumsal düzen ve bu düzenin kurulmasını amaçlayan toplumsal, siyasi ve ekonomik bir ideoloji ve harekettir. Sadece üretim araçlarının ortak kullanımına dayanan sosyalizm ile tam olarak aynı anlama gelmemesine rağmen hatalı bir biçimde eş anlamlı olarak da kullanılabilmektedir. 20. yüzyılın başından beri dünya siyasetindeki büyük güçlerden biri olarak modern komünizm, genellikle Karl Marx'ın ve Friedrich Engels’in kaleme aldığı Komünist Parti Manifestosu ile birlikte anılır. Buna göre özel mülkiyete dayalı kapitalist toplumun yerine meta üretiminin son bulduğu komünist toplum gerçektir. Komünizmin temelinde yatan sebep, sınıfsız, ortak mülkiyete dayalı bir toplumun kurulması isteğidir. Sınıfsız toplumlarda en genel anlamıyla tüm bireylerin eşit olması fikri karşıt görüşlüler tarafından "ütopya" olarak görülür ve zorla yaşanmaya çalışılırsa kaosa yol açacağı iddia edilir. Paris Komünü, komünist sistem yaşayabilmiş ilk topluluktur. Bunun dışında Mahnovist hareket öncülüğünde Ukrayna ve İspanya iç savaşı sırasında yaklaşık dört yıl süren anarko-komünist hareketle şekillenen toprakların kolektifleştirilmesi esasına dayalı olarak komünist topluluklar da kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Babi Yar</span>

Babi Yar, Holokost kapsamında 1941 yılında Nazi askerleri tarafından Ukrayna Kiev'de 33.771 Yahudinin 2 gün içerisinde katledilmesiyle tarihe Babi Yar Katliamı geçmiştir. Kiev'deki tüm Yahudilerin öldürülmesi kararı, askeri vali Binbaşı Kurt Eberhard, Güney Ordu Grubu Polis Komutanı SS-Obergruppenführer Friedrich Jeckeln ve Einsatzgruppe C Komutanı Otto Rasch tarafından alınmıştır. Einsatzgruppen C'nin alt birimi olan Sonderkommando 4a, Wehrmacht tarafından desteklenen Ukrayna Yardımcı Polisi ile SD ve Asayiş Polisi taburlarının yardımıyla emirleri yerine getirdi. Sonderkommando 4a ve Alman Asayiş Polisi'nin 45. Taburu çekimleri gerçekleştirdi. Alman Düzen Polisinin 303. Taburuna bağlı askerler bu sırada infaz alanının dış çevresini korumaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Kiev</span> Ukraynanın başkenti

Kiev, Ukrayna'nın en büyük kenti ve başkenti. Avrupa'nın en kalabalık 7. kenti.

<span class="mw-page-title-main">Anton Denikin</span>

Anton İvanoviç Denikin, Rus İmparatorluğunda General ve Rus İç Savaşı sırasında öne çıkan Beyaz Ordu komutanlarından. 1918-1922 yılları arasında gerçekleşen Beyaz Terör'ün en önemli komutanlarından biridir.

<span class="mw-page-title-main">Rusya-Ukrayna Savaşı</span> Rusya ve Ukrayna arasında Şubat 2014te başlayan uzun süreli çatışma

Rusya-Ukrayna Savaşı, bir yanda Rusya, Beyaz Rusya ve Rus yanlısı güçlerin, diğer yanda Ukrayna'nın dahil olduğu, sürmekte olan bir savaştır. Yevromaydan'ın ardından görevden alınan Ukrayna Devlet Başkanı Viktor Yanukoviç'in Kırım'daki gerginlik nedeniyle Rusya'dan bölgeye asker göndermesini istemesinin ardından 2014 yılında başlayan ve Şubat 2022'de büyüyen askerî hareketliliktir. Bu savaşa Rusya'nın Kırım'ı ilhakı (2014), Donbass Savaşı (2014-günümüz), siber savaş ve siyasi gerilimler de dahildir. Rusya'nın bölgedeki jeopolitik çıkarlarını, vatandaşlarını ve konuşlandırılmış askerlerini koruduğunu iddia eden Devlet Başkanı Vladimir Putin, müdahale için parlamentodan onay almıştır. 21 Şubat 2022 de Rusya Donetsk ve Luhansk Halk Cumhuriyetlerini resmen tanıdığını açıkladı.24 Şubat 2022 tarihinde ise Rusya lideri Putin Ukrayna'yı istilaya başladıklarını televizyondan duyurdu. 2021'de diplomatik krizin ardından Ukrayna sınırlarına yakın bölgelere askeri yığınak yapan Rusya, 24 Şubat 2022'de geniş çaplı bir şekilde Ukrayna'yı işgal etmeye başladı.

<span class="mw-page-title-main">Ukrayna</span> Doğu Avrupada yer alan bir ülke

Ukrayna, Doğu Avrupa'da bir ülkedir. 603.549 km² yüzölçümüyle tamamı Avrupa'da olan en büyük ülkedir. Doğuda ve kuzeydoğuda Rusya, kuzeyde Belarus, batıda Polonya ve Slovakya güneybatıda Macaristan, Romanya ve Moldova'nın komşusudur. Ayrıca güneyde Karadeniz ve Azak Denizi'ne kıyısı bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Rusya'nın Kırım'ı ilhakı</span>

Kırım'ın ilhakı, Ukrayna'ya bağlı bir yarımada olan Kırım'ın, 18 Mart 2014'te Rusya tarafından ilhak edilmesi olayıdır. O tarihten beri yarımadada Kırım Cumhuriyeti ve Sivastopol federal şehri olmak üzere iki federal birim bulunmaktadır. Bu federal birimler 2016'ya kadar Kırım Federal Bölgesi'ni oluştururken günümüzde Güney Federal Bölgesi'nin parçasıdır. 2014 Doğu Ukrayna protestolarının bir sonucu olan ilhaktan önce, 2014 Ukrayna devriminin sonrasında Rusya'nın Kırım'a askerî müdahalesi gerçekleşti.

Ukrayna alfabesi Ukrayna'nın resmî dili olan Ukraynacayı yazmak için kullanılan alfabedir. Kiril alfabesi'nin ulusal varyasyonlarından biridir.

<span class="mw-page-title-main">Stepan Bandera</span> Ukraynalı siyasetçi, anti-kominist

Stepan Andriyoviç Bandera, Ukraynalı aşırı sağcı siyasetçi ve Ukraynalı Milliyetçiler Örgütü lideri.

<span class="mw-page-title-main">Ukrayna İsyan Ordusu</span>

Ukrayna İsyan Ordusu -Bağımsız Ukrayna fikri ile kurulan aşırı milliyetçi silahlı oluşum. Ukrayna'da II.Dünya Savaşı sırasında Nazilerin desteği ile örgütlenen ve ülkedeki tüm etnik gruplara karşı katliam ve kıyım hareketlerine girişen milliyetçi oluşum. Ukraynalı Milliyetçiler Örgütü'nün askeri kanadıdır. Ekim 1942'de teşkilatlanan oluşum özellikle II. Dünya Savaşı zamanı oldukça aktif rol oynayıp,1943'te Ukrayna Reich Komiserliği'yle birlikte Ruslara, Polonyalılara, Yahudilere ve diğer etnik azınlıklara karşı çeşitli katliam ve kıyım hareketlerinde bulundu.

<span class="mw-page-title-main">Batı Ukrayna Halk Cumhuriyeti</span>

Batı Ukrayna Halk Cumhuriyeti Kasım 1918'den Temmuz 1919'a kadar doğu Galiçya'da bulunan kısa ömürlü bir cumhuriyetti. Lviv, Przemyśl, Ternopil, Kolomyia, Boryslav ve Stanislaviv şehirlerini içeriyordu ve Bukovina ve Karpat Ruthenia'nın bazı kısımlarını talep etti. Siyasi olarak, Ukrayna Ulusal Demokrat Partisi, değişen derecelerde Yunan Katolik, liberal ve sosyalist ideolojinin rehberliğinde yasama meclisine egemen oldu. Temsil edilen diğer partiler arasında Ukrayna Radikal Partisi ve Hristiyan Sosyal Partisi de vardı. Batı Ukrayna Halk Cumhuriyeti arması masmavi, bir aslan yaygın veya. Bayrağın renkleri mavi ve sarı idi.

<span class="mw-page-title-main">Sluç (Ukrayna)</span>

Sluç veya Güney Sluç Ukrayna'dan akan ve Horın'ın sağ kolu olan nehirdir. Uzunluğu 451 km ve drenaj havzası 13.800 km²'dir. Sluç Nehri kaynağını Ukrayna'nın Hmelnitski Oblastı sınırları içinde yer alır; daha sonra Jıtomır ve Rivne oblastlarından akar ve sonunda Horın'a boşaltılmadan önce Ukrayna-Belarus sınırı boyunca kısa bir süre akar.

Nisan 1920'deki Varşova Antlaşması, Józef Piłsudski tarafından temsil edilen İkinci Polonya Cumhuriyeti ile Symon Petliura tarafından temsil edilen Ukrayna Halk Cumhuriyeti ile Bolşevik Rusya'ya karşı askeri-ekonomik bir ittifaktı. Anlaşma 21 Nisan 1920'de, 24 Nisan'da askeri bir ilave yapılarak imzalandı.

<span class="mw-page-title-main">Ukrayna milliyetçiliği</span>

Ukrayna milliyetçiliği, Ukraynalıları tek bir ulus devlet çatısı altında toplamayı amaçlayan bir ideolojidir. Halihazırdaki Ukrayna devletinin çok köklü bir geçmişi olmasa da kimi tarihçiler Kiev Knezliği'ni Ukrayna'nın ilk nüvesi kabul eder. Ukrayna milliyetçiliğinin kökeni ise Bohdan Hmelnitski önderliğinde Polonya-Litvanya Birliği'ne karşı gerçekleşen isyana dayanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Rusya-Ukrayna ilişkileri</span> ikili ilişkiler

Rusya-Ukrayna ilişkileri, Rusya Federasyonu ile Ukrayna arasındaki ilişkileri ifade etmektedir. Şu anda iki ülke, Rusya'nın Kırım'ı Ukrayna'dan ilhak etmesinden sonra 2014 yılında başlayan Rus-Ukrayna Savaşı'nı sürdürüyor. Rusya Federasyonu ile Ukrayna arasındaki modern ikili ilişki, resmi olarak I. Dünya Savaşı sırasında eski Rusya İmparatorluğu'nun siyasi reform sürecinden geçmesiyle başladı. 1920'de, Ukrayna'nın Rus ve Polonya Kızıl Ordusu tarafından işgali ile iki ülke arasındaki ikili ilişkiler değişti. 1990'larda, hem Sovyet Rusya'nın hem de Sovyet Ukrayna'nın resmi olarak kurucu cumhuriyetleri olduğu Sovyetler Birliği'nin dağılmasının hemen ardından ikili ilişkiler yeniden canlandı. Savaş Devam Etmektedir Şu Anda Savaşta Hareketlilik Yoktur

<span class="mw-page-title-main">Mihaylo Hruşevski</span> Ukraynalı akademisyen ve siyasetçi (1866-1934)

Mihaylo Serhiviç Hruşevski Ukraynalı bir akademisyen, politikacı, tarihçi ve 20. yüzyılın başlarında Ukrayna ulusal uyanışının en önemli figürlerinden biri olan devlet adamıdır. Genellikle ülkenin en büyük modern tarihçisi, en önde gelen bilim organizatörü, devrim öncesi Ukrayna ulusal hareketinin lideri, Ukrayna Merkez Konseyi'nin başı ve 1920'lerde Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nde önde gelen bir kültürel figür olarak kabul edilir.

Eğreltiotu Çiçek Açtığı Zaman, Ukraynalı besteci Yevhen Stankovych'in yazdığı bir halk operasıdır. Üç perdeden oluşan opera 1970'lerin ortalarında yazıldı. İlk kez 2011 yılında sahnede icra edildi. Opera ayrıca 15 Aralık 2017'de Lviv Opera ve Bale Tiyatrosu'nda sahnelendi. Operanın librettosu öncelikle Nikolay Gogol'un eserlerinden, ulusal geleneklerden ve folklordan, halk törenlerinden ve destansı şiirlerden esinlenmiştir.

Yosyp (Osyp) Ivanovych Bezpalko Kuzey Bukovina'dan Ukraynalı bir siyasetçi ve yazardı.

<span class="mw-page-title-main">Platformizm</span> anarşist örgütlenme biçimi

Platformizm, sıkı bir şekilde koordine edilmiş bir anarşist federasyon yaratmayı amaçlayan anarşist-komünist bir organizasyon teorisidir. Temel özellikleri arasında ortak bir taktik çizgi, birleşik siyasi politika ve kolektif sorumluluk taahhüdü bulunmaktadır.

Ukrayna Halk Militsiyası veya Ukrayna Ulusal Militsiyası, Ukraynalı Milliyetçiler Örgütü (OUN) tarafından işgal altındaki Polonya'nın Genel Hükümet bölgesinde ve daha sonra II. Dünya Savaşı sırasında Reichskommissariat Ukrayna'da oluşturulan paramiliter bir oluşumdu. 1941'de Sovyetler Birliği'nin işgali olan Barbarossa Harekatı sırasında kuruldu.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.