İçeriğe atla

Sylvanus Olympio

Sylvanus Olympio
1. Togo Devlet Başkanı
Görev süresi
12 Nisan 1961 - 13 Ocak 1963
Yerine geldiğiMakam oluşturuldu
Yerine gelenEmmanuel Bodjollé
1. Togo Başbakanı
Görev süresi
27 Nisan 1960 - 12 Nisan 1961
Yerine geldiğiMakam oluşturuldu
Yerine gelenJoseph Kokou Koffigoh
Kişisel bilgiler
Doğum 6 Eylül 1902(1902-09-06)
Kpando, Togoland
Ölüm 13 Ocak 1963 (60 yaşında)
Lomé, Togo
Partisi Togo Birlik Partisi
Evlilik(ler) Dina Olympio (1903–1964)

Sylvanus Olympio (d. 6 Eylül 1902 - ö. 13 Ocak 1963) Togolu siyasetçi. Olympio, Afrika ülkesi Togo'nun bağımsızlığı kazandığı gün üstlendiği devlet başkanlığını, gelişen bir darbe sonucu öldürüldüğü 13 Ocak 1963 yılına kadar sürdürmüştür. Olympio, Togo'nun ilk devlet başkanı olma unvanına sahip olmuştur.

Ülkesini, Fransa sömürgesi olarak kalmasına karşı mücadele veren Olympio, ülkenin kendi kendine karar vermesi ve idare etmesine yönelik çalışmalarda bulundu. Bu davranışları nedeniyle Fransa'ya gönderilen ve burada kalması istenen Olympio, üye olduğu partisinin 1951 seçimlerinden yenilgi ile ayrılması neticesinde ülkesine dönerek, Fransa sömürge sisteminin devamı yönünde baskı yapan Fransa'nın seçimleri etkileme yönünde faaliyetlerde bulunduğunu ifade ederek daha sonra yapılan genel seçimleri ve halk referandumlarına parti olarak katılmamayı uygun bulmuştur. Birleşmiş Milletler aracılığı ile bağımsız, Fransa'nın müdahil olmadığı seçimler için yardım talebinde bulunan partisi, bu isteğine 27 Nisan 1958 tarihinde yapılan parlamento seçimleri ile ulaşmış ve parlamentoda çoğunluğu sağlayacak milletvekili sayısına ulaşmıştır. 16 Mayıs 1958 tarihinde Togo'nun başbakanı olarak atanan Olympio, ülkesinin 27 Nisan 1960 yılında bağımsızlığına kavuşması sonucu Togo'nun ilk devlet başkanı olarak görev almıştır.

Askeri Darbe ve Ölümü

Ülkede bağımsızlığın kazanılmasından sonra belirli alanda sıkıntılar baş göstermeye başlamıştı. Togo'nun komşusu olan Gana, 1956 yılında yapılan bir halk oylaması neticesinde topraklarına kattığı Togo'nun belli bir bölümünden daha fazlasına talip olma isteği ve bu uğurda Olympio muhalifi parti liderlerinin Gana liderlerine gösterdiği ilgi ve alaka bu sıkıntıların ilki olarak ön plana çıkmaktaydı. Ayrıca Cezayir Savaşı sonrasında Fransa silahlı kuvvetlerinden çıkarılan 676 adet askerin, kendilerine ülkeleri silahlı kuvvetlerinde Olympio'nun dayanak olarak gösterdiği mali sorunlar nedeniyle yer bulamaması ve halkın büyük kısmının devletin ülkenin güneyinde yaşayanlara ayrıcalıklı davrandığını düşünmesi ülkenin diğer büyük sorunları olarak ortaya çıkmaktaydı. Tüm bu sorunlarla boğuşulduğu dönemde üç ayrı suikastı (Mayıs ve Aralık 1961, Ocak 1962) atlatan Olympio, 13 Ocak 1963 tarihinde Emmanuel Bodjollé önderliğinde küçük bir askeri grubun gerçekleştirdiği darbe sonucu ölmüştür. Olympio, 20.yy 'da bağımsızlığını kazanan Afrika ülkeleri arasında görevde olduğu sürede suikast sonucu hayatını kaybeden ilk devlet başkanı olarak kayıtlara geçmiştir.

Sonuçları

Sylvanus Olympio

Devlet Başkanı Olympio'nun askerî darbe sonucu öldürülmesinden sonra ülkede baş gösteren huzursuzluk, olağanüstü gergin halin daha da artmasına neden olmuş, Togo'ya komşu ülkeler, olabilecek bir askerî müdahale ya da ilhak sebebiyle diplomatik çabalarını en üste seviyeye çıkarmışlardı. Nijerya dışişleri bakanı Jaja Wachuku olayların tam olarak açıklığı kavuşturulması gerektiğini ifade etmiş ve olayda yabancı devletlerin finanse ettiği bir durum ile karşı karşıya olabileceklerini söylemişti. Bundan dolayı tüm tarafları bir toplantıya davet etmiş ve olayları çözümüne yönelik adımlar atılmasını sağlamıştır. Olympio'nun ardından geçici devlet başkanı olarak o sıralar Benin'den ülkesine geri dönen Nicolas Grunitzky görevlendirilmiş, bu şekilde Gana'nın dışarıdan destek verdiği muhalif liderlerin ülkenin başına geçmesi engellenmişti.

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Burkina Faso</span> Batı Afrikada bulunan bir ülke

Burkina Faso, Afrika kıtasının batı bölümünde yer alan, denize kıyısı bulunmayan bir kara ülkesidir. Ülkenin sınır komşularını Mali, Nijer, Benin, Togo, Gana ve Fildişi Sahili oluşturmaktadır. Geçmişte Fransa sömürgesi olan ülke 1960 yılında Yukarı Volta adı ile bağımsızlığa kavuşmuştur. Bağımsızlık sonrası dönemde siyasi belirsizlikler neticesinde darbeler yaşanmış, 4 Ağustos 1983 tarihinde Thomas Sankara önderliğinde devrim gerçekleştirilmiş, ülkenin ismi de devrim neticesinde Burkina Faso olarak değiştirilmiştir. Ülkenin başkenti Vagadugu'dur.

<span class="mw-page-title-main">Togo</span> Batı Afrikada bulunan bir ülke

Togo, resmî adıyla Togo Cumhuriyeti, Batı Afrika'da yer alan bir ülkedir. Kuzeyde Burkina Faso, doğuda Benin ve batıda Gana ile komşudur. Güneyde Gine Körfezi içerisinde yer alan Benin Körfezi'ne kıyısı bulunur. Başkenti ülkenin güneybatı ucundaki Lomé'dir. Yaklaşık 8 milyonluk nüfusu ve 57.000 km²'lik yüzölçümüyle Afrika'nın en küçük ülkelerinden biridir. Gana ve Benin sınırları arasında ortalama uzaklığı yalnızca 115 km olan Togo ayrıca dünyanın en dar ülkelerindendir.

<span class="mw-page-title-main">Mobutu Sese Seko</span> 2. Zaire devlet başkanı

Mobutu Sese Seko Nkuku Ngbendu wa za Banga, daha çok Mobutu ya da Joseph Mobutu-Sese Seko olarak tanınır. Doğduğunda adı Joseph-Désiré Mobutu idi. 32 yıl boyunca (1965–1997) o zamanki adıyla Zaire, günümüzdeki adıyla Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nin Devlet Başkanlığını yapmıştır. Bu göreve önceki Devlet Başkanı Joseph Kasavubu'yu devirdiği darbeden sonra gelmiştir. Toplam 32 yıl demir yumrukla ülkeyi yönetmiştir. Çok değerli yeraltı ve yer üstü kaynaklara sahip olan Kongo, yönetim zafiyetleri ve zimmet suçlamalarıyla dünyanın en fakir ülkelerinden biri haline gelmiştir. Başlangıçta zengin batılı devletlerce iktidarı desteklenen ve hatta darbesi Amerikan destekli olan Mobutu, son zamanlarında bu desteği kaybetmiş ve bundan kısa bir süre sonra da iktidardan düşmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Gine ve Yeşil Burun’un Bağımsızlığı için Afrika Partisi</span>

Gine ve Yeşil Burun'un Bağımsızlığı için Afrika Partisi veya PAIGC, Gine-Bissau'yu 1973 yılındaki bağımsızlığından 1990'lı yılların sonuna dek yöneten ve 2004 yılından 2005 yılına kadar iktidarda olan siyasi parti. Parti, halihazırda Ulusal Halk Meclisinde çoğunluğa sahiptir. 2007 yılında iktidardaki koalisyonun bir parçası olmuş, 2008 yılında görevden ayrılana kadar PAIGC üyesi Martinho Ndafa Kabi, başbakan olarak görev yapmıştır.

Jaja Anucha Wachuku, Nijeryalı siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Emmanuel Bodjollé</span>

Emmanuel Bodjollé, Togo'da 1963 yılında gerçekleştirilen darbenin başında bulunan kişi. Bodjollé darbenin gerçekleştirildiği 13 Ocak ile görevi Grunitzky'ye devrettiği 15 Ocak tarihleri arasında Togo devlet başkanlığı görevini üstlenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Nicolas Grunitzky</span> Togolu siyasetçi (1913-1969)

Nicolas Grunitzky, Alman-Afrika kökenli mühendis ve Togolu politikacıydı.

Kléber Dadjo Afrika ülkesi Togo'nun 1967 yılında çok kısa bir süre devlet başkanlığı görevini yürüten politikacısıydı.

<span class="mw-page-title-main">Gnassingbé Eyadéma</span> Togolu siyasetçi (1935-2005)

Gnassingbé Eyadéma Afrika ülkesi Togo'nun generallerinden ve daha sonra da gerçekleştirdiği darbe sonucu oluşan askerî cuntanın başı olarak devlet başkanlığı görevini yürütmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Coutoucou Hubert Maga</span> Beninli siyasetçi (1916-2000)

Coutoucou Hubert Maga, Dahomeyli siyasetçi. Maga, Dahomey Cumhuriyeti'nin ilk devlet başkanı olarak 1960 ile 1963 yılları arasında bu görevi yürütmüş, bu görevi daha sonra 1970 ile 1972 yılları arasında da üstlenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Christophe Soglo</span>

Christophe Soglo, Dahomeyli asker ve siyasetçi. Soglo, Afrika ülkesi Dahomey'de 1963-1964 ile 1965-1967 yılları arasında devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Émile Derlin Henri Zinsou</span>

Émile Derlin Henri Zinsou, Dahomeyli siyasetçi. Zinsou, Afrika ülkesi Dahomey'de 1968-1969 yılları arasında devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Fulbert Youlou</span> Kongo Cumhuriyetinin ilk devlet başkanı

Abbé Fulbert Youlou, Kongolu öğretim görevlisi, din görevlisi ve siyasetçi. Youlou, Afrika ülkesi Kongo Cumhuriyeti'nin ilk devlet başkanı olarak 1960 ile 1963 yılları arasında devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Henri Konan Bédié</span> Fildişi Sahilli siyasetçi (1934-2023)

Henri Konan Bédié, Fildişili siyasetçi. Bédié, Afrika kıtasında yer alan Fildişi Sahili'nde 1993 ile 1999 yılları arasında devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

Togo başbakanı, Afrika ülkesi Togo'nun bağımsızlığını kazandığı 1960 yılından sonra hükûmetin başında yer alan kişi olarak bu makama getirilen kişiye verilen unvandır. Söz konusu makam 1956 yılında ülkenin henüz Fransız Togoland ismi ile Fransa koloni bölgesiyken oluşturulmuştur.

Afrika ülkesi Güney Sudan'da bağımsızlığın elde edildiği 2011 yılından bu yana resmi olarak gerçekleştirdiği herhangi bir devlet başkanlığı seçimi ya da parlamento seçimi bulunmamaktadır.

Togo Birlik Partisi, Afrika ülkesi Togo'nun henüz Fransız Togoland adı ile Fransa'ya bağlı bir koloni bölgesi iken Togo Birlik Komitesi ismi ile 1941 yılında kurulan ve 1963 yılına kadar faaliyetlerini sürdüren siyasi parti.

<span class="mw-page-title-main">Moussa Traoré</span> Malili asker, politikacı ve diktatör (1936-2020)

Moussa Traoré, Malili asker ve siyasetçidir. Traoré, Afrika ülkesi Mali'de 1968 yılından 1991 yılına kadar devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Hamani Diori</span> Nijerli siyasetçi (1916-1989)

Hamani Diori, Nijerli öğretim görevlisi ve siyasetçi. Diori, Afrika ülkesi Nijer'in ilk devlet başkanı olarak 1960 ile 1974 yılları arasında devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Ange-Félix Patassé</span>

Ange-Félix Patassé Orta Afrikalı siyasetçi. Patassé, Afrika ülkesi Orta Afrika Cumhuriyeti'nde 1993 ile 2003 yılları arasında devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.