İçeriğe atla

Swati dili

Swati dili
siSwati
Ana dili olanlarEsvatini Eswatini
Güney Afrika Cumhuriyeti Güney Afrika
Konuşan sayısı2,3 milyon  (2013–2019)
Dil ailesi
Yazı sistemiLatin
Dil kodları
ISO 639-1ss
ISO 639-2ssw
ISO 639-3ssw
SiSwati'nin Güney Afrika Cumhuriyeti'ndeki coğrafi yaygınlığı: yerel nüfusa göre siSwati'yi evde konuşanların oranı.


Swati ya da Swazi dili (SiSwati), Bantu dil ailesindeki Nguni grubuna ait olan bir dil. Esvatini ve Güney Afrika Cumhuriyeti'nde konuşulur. Tahminlere göre aşağı yukarı 3 milyon kişi tarafından konuşulur. Esvatini ve Güney Afrika'nın Mpumalanga ve KaNgwane bölgelerindeki okullarda eğitilir. İngilizce ile Swati, Esvatini'nin resmî dillerinden ve Güney Afrika'nın 11 resmî dillerindendir.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Esvatini</span> Güney Afrikada bulunan bir ülke

Esvatini, resmî adıyla Esvatini Krallığı ya da eski adıyla Svaziland, Afrika kıtasının güneyinde yer alan ve denize kıyısı olmayan bir ülkedir. Kuzeydoğuda Mozambik, kuzey, batı ve güneyde Güney Afrika Cumhuriyeti ile sınırı vardır. Ülke ve halkı, adını 19. yüzyılda hüküm süren Kral II. Mswati'den almaktadır. 6 Eylül 1968'de Birleşik Krallık'tan bağımsızlığını elde eden Esvatini, mutlak monarşi ile yönetilmekte olup başkenti Mbabane'dir.

<span class="mw-page-title-main">Fransızca</span> Romen dili

Fransızca, Hint-Avrupa dil ailesinin bir Romen dilidir. Tüm Romen dillerinde olduğu gibi, Roma İmparatorluğu'nun Halk Latincesinden türemiştir. Fransızca, Gallo-Romen dillerinden, Galya'da konuşulan Latinceden ve özellikle Kuzey Galya'da gelişmiştir. En yakın akrabası Oïl dilleridir. Fransızca, Gallia Belgica gibi Kuzey Roma Galyası'nın yerli Kelt dillerinden ve Roma sonrası Frank işgalcilerin (Cermen) Frank dilinden de etkilenmiştir. Bugün, Fransız sömürge imparatorluğu sayesinde, en önemlisi Haiti Kreolü olmak üzere, Fransız kökenli çok sayıda kreol dili vardır. Fransızca konuşan bir kişi veya ulus, Frankofon olarak anılır.

<span class="mw-page-title-main">Afrikaans</span>

Afrikaans, Afrikaanca veya Boer dili, esas olarak Güney Afrika'nın batısında ve Namibya'da konuşulan bir Batı Cermen dili. Dil, Felemenkçenin Hollandaca lehçesinden evrilmiştir. Daha az sayıda kişi tarafından Botsvana, Lesotho ve Esvatini'de de konuşulmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Afro-Asya dilleri</span> eski adıyla Hami-Sami dilleri olup; yaklaşık olarak 375 dilden oluşan bir dil ailesi

Afro-Asyatik, Afrasya veya eski adıyla Hami-Sami dil ailesi, yaklaşık olarak 300 dilden oluşan bir dil ailesi. Afroasya dilleri coğrafi açıdan Kuzey Afrika, Afrika Boynuzu, Sahel ve Güneybatı Asya'ya yayılmış olup 500 milyondan fazla insan tarafından anadil olarak konuşulmaktadır. Ailedeki en büyük ve baskın dil grubu, 313 milyon anadil konuşuruyla Sami diller kolunda yer alan Arapça değişkeleridir.

<span class="mw-page-title-main">Güney Afrika</span>

Güney Afrika Afrika'nın Güney bölgesidir. Coğrafik ve jeopolitik çeşitliliğe sahiptir. Bölgenin en geniş toprakları Güney Afrika Cumhuriyeti sınırları içerisindedir.

<span class="mw-page-title-main">Zulular</span> Bantu halkı

Zulular, Güney Afrika ve çevresinde yaşayan bir Bantu halkı. Halk, Güney Afrika, Lesotho, Esvatini gibi ülkelerin batılı kaşiflerin keşfinden önce asıl yerli halktı. Uzun süren Irkçılık akımları sonrası, diğer birçok ülkede olduğu gibi Zulular da kabile hayatı ya da şehir hayatına uyum sağlamış ve eşit haklara sahip olmuştur. Zulular genelde kabileler halinde yaşayagelmişlerdir. Günümüzde şehir hayatına uyum sağlayabilmiş olanları azdır.

<span class="mw-page-title-main">Mbabane</span> Esvatininin başkenti

Mbabane, Esvatini'nin başkentidir. Nüfusu 95.000'dir. Ülkeninde en büyük şehridir. Uluslararası havaalanı vardır. Hhonno bölgesindedir. Mdimba dağları ve Polinjane nehri çevresinde kurulmuştur. Burada çıkarılan demir madeni ekonomide büyük rol oynar. Mbabane şehri Güney Afrika Cumhuriyeti'ne sınır bir kenttir. Ngwenya Oshoek sınır kapısı bu şehirdedir. Swati dili bu bölgede ağırlıklı olarak konuşulmasına rağmen İngilizce de kullanılır. Mbabane'de şeker pancarı tarımı yapılır ve şeker ihracatının ekonomide önemli bir yeri vardır. Ortalama yıllık sıcaklık, Temmuz'da 15 °C ve Ocak'ta 22 °C'dir.

Lilangeni, Esvatini'de kullanılan resmî para birimidir. Esvatini Merkez Bankası tarafından dağıtılır. Bir lilangeni, 100 sente bölünür. Tekil ve çoğul hâller için ayrı semboller vardır; yani bir lilangeni L1, iki emalangeni E2 olarak kısaltılır. Aşağıdaki şekillerde dağıtılır:

<span class="mw-page-title-main">Xhosa dili</span>

Xhosa dili (isiXhosa), Nijer-Kongo dillerinden ve Güney Afrika Cumhuriyeti'nin resmî dillerindendir. Xhosa yaklaşık 7,9 milyon kişi yani Güney Afrika nüfusun %18'i tarafından konuşulur. Çoğu Bantu dili gibi Xhosa tonlu bir dil. Xhosa dilin özelliklerinden birisi şaklatma ünsüzlerinin yaygınlığı. Asıl "Xhosa" isminde bir şaklatma sesi vardır ve şeklinde telaffuz edilir.

<span class="mw-page-title-main">Tsongaca</span>

Tsonga dili (Xitsonga), Bantu dil ailesine ait olan bir dil. Güney Afrika bölgesinde Tsonga halkının dilidir ve yaklaşık 3 milyon kişi tarafından konuşulur. Güney Afrika Cumhuriyeti'nin resmî dillerindendir ve en çok ülkenin Limpopo ve Mpumalanga bölgelerinde konuşulur. Mozambik, Esvatini ve Zimbabve'de Tsonga konuşanlar da var.

<span class="mw-page-title-main">Venda dili</span>

Venda dili (Tshivenḓa), Bantu dil ailesine ait olan bir dildir. Güney Afrika Cumhuriyeti'nin resmî dillerindendir. Yaklaşık 875.000 kişi tarafından konuşulur. Venda konuşanların çoğu Güney Afrika'da yaşamaktadır, fakat Zimbabve'de de Venda konuşanlar vardır.

<span class="mw-page-title-main">Zuluca</span>

Zuluca ya da Zulu dili (isiZulu), Zulu halkın dili olup yaklaşık 10 milyon kişi tarafından konuşulur. Bunların çoğu (%95) Güney Afrika Cumhuriyeti'nde yaşamaktadır. Güney Afrika'da Zuluca evde en çok konuşulan (%24) dil olmanın yanı sıra nüfusun %50'si dili anlayabiliyor. 1994'te Güney Afrika Cumhuriyeti'nin resmî dillerinden oldu. Diğer Bantu dilleri gibi Latin alfabesi ile yazılır.

<span class="mw-page-title-main">Sotho dili</span>

Sotho dili ya da daha belirgin olarak Güney Sotho dili, Bantu dil ailesine ait olan bir dil. Güney Afrika Cumhuriyeti'nin resmî dillerinden bir tanesi ve Lesotho'nun ulusal dilidir, ayrıca en çok bu ülkelerde, en az 5 milyon kişi tarafından konuşulur.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Sotho dili</span>

Kuzey Sotho dili, Bantu dil ailesinin Sotho dalına ait olan bir dil. Pedi veya Sepedi diye de anılır. Böylece en çok Tswana ve Sotho dilleri ile karşılıklı anlaşılabilir. Güney Afrika Cumhuriyeti'nin resmî dillerindendir ve 2001 nüfus sayımına göre 4.208.980 kişi tarafından, en çok Gauteng, Limpopo ve Mpumalanga vilayetlerinde konuşulur.

<span class="mw-page-title-main">Güney Ndebele dili</span>

Güney Ndebele dili, Bantu dil ailesinin Nguni grubuna ait olan bir dildir. Güney Afrika Cumhuriyeti'nde yaşayan Ndebele halkının dili olup özellikle Mpumalanga, Limpopo, Gauteng ve Kuzey Batı vilayetlerinde konuşulur. Ayrıca Güney Afrika Cumhuriyeti'nin resmî dillerindendir.

Amharca, Sami dil ailesinin Güney Sami Grubuna ait olan bir dil. Kuzey ve orta Etiyopya'ya özgün olan Amharaların dili olup anadili olarak yaklaşık 15.000.000 kişi tarafından konuşulur. Toplam 25.000.000 konuşanı vardır. Amharca, Arapçadan sonra dünyanın en çok konuşulan ikinci Sami dilidir. Ge'ez alfabesi ile yazılır.

<span class="mw-page-title-main">Mpumalanga</span>

Mpumalanga (telaffuz:,

<span class="mw-page-title-main">UTC+02.00</span>

UTC+02:00, UTC'den 2 saat ileri zaman dilimi.

<span class="mw-page-title-main">Esvatini bayrağı</span> Ulusal bayrak

Esvatini veya eski ismiyle Svaziland bayrağı güncel olarak kullanımda olan hâli ile 30 Ekim 1967 tarihinde göndere çekilerek ülkenin resmî bayrağı olarak ilan edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Nkulunkulu Mnikati wetibusiso temaSwati</span>

Nkulunkulu Mnikati wetibusiso temaSwati, Afrika ülkesi Esvatini'nin ulusal marşıdır. Ülkenin bağımsızlığını kazandığı 1968 yılında kabul edilerek kullanılmaya başlanmıştır.