İçeriğe atla

Sveti Stefan Kilisesi

Koordinatlar: 41°01′55″K 28°56′59″D / 41.03194°K 28.94972°D / 41.03194; 28.94972
Sveti Stefan Kilisesi
Harita
Temel bilgiler
KonumFatih, İstanbul, Türkiye
Koordinatlar41°01′55″K 28°56′59″D / 41.03194°K 28.94972°D / 41.03194; 28.94972
İnançDoğu Ortodoks
MezhepBulgar Ortodoks Kilisesi
Açılış8 Eylül 1898[1]
DurumEtkin
YöneticiDimitri Yotef
Web sitesihttp://www.svetistephan.com
Mimari
Mimar(lar)Hovsep Aznavur[2]
Mimari türNeo-Gotik, Neo-Barok
İnşaat başlangıcı25 Ekim 1859
Tamamlanma14 Temmuz 1896
Özellikler
Kubbe sayısı3[2]
Çan kulesi sayısı1[2]
Çan kulesi yüksekliği40 metre[2]
MalzemelerDökme demir, çelik[2]
Sveti Stefan Kilisesi'nin İçi

Sveti Stefan Kilisesi (Bulgarca: Свети Стефан Sveti Stefan) bilinen adıyla Demir Kilise, İstanbul, Fatih'te, Balat'la Fener semtleri arasında Haliç kıyısında yer alan, Bulgar Eksarhhanesi'ne bağlı kilise. 25 Ekim 1859 senesinde İstefanaki Bey adına inşa edilen kilise, 2018'de yedi yıllık restorasyonun ardından tekrar hizmete girdi.[3]

Tarihçe

Osmanlı İmparatorluğu'nun Bulgarları, İmparatorluğun Ortodoks Hristiyanları topluluğu olan Rum Millet'in bir parçası oldukları için Fener Ortodoks Patrikhanesi'nin kiliselerinde dua ederlerdi, ancak 19. yüzyılın Bulgar milliyetçi hareketi ayrı bir Bulgar devletinin kurulmasını savundu. Fener Patrikhanesi'ni ağırlıklı olarak Yunan bir kurum olarak gördükleri için Bulgar Ortodoks Hristiyanları için ayrı Bulgar dini bir organizasyon oluşturulmasını savunuldu. Bu çabalar, 1870 yılında Osmanlı İmparatorluğu Sultanı Abdülaziz tarafından yayınlanan bir fermanla Bulgar Eksarhlığının tanınmasıyla sonuçlandı.

Zengin süslemeli kilise, üç kubbeli haç biçimli bir bazilikadır. Mihrap Haliç'e bakar ve narteksin üzerinde altı çanı Yaroslavl'da dökülmüş 40 m yüksekliğinde bir çan kulesi yükselir. Haliç kıyısında, Balat ve Fener meydanları arasında (Eyüp Mahallesi yakınında), şimdiki kilisenin bulunduğu yere önce küçük bir ahşap kilise dikildi. Devlet adamı Stefan Bogoridi tarafından bir ev bağışlandı ve ahşap bir kilise olarak yeniden düzenlendi. 9 Ekim 1849'da açıldı ve Bulgar Ulusal Uyanışının önemli bir yeri oldu. Bulgar Eksarhlığı'nı kuran 28 Şubat 1870 tarihli Osmanlı kraliyet fermanı ilk olarak bu kilisede okundu.Orijinal ahşap yapı yangından zarar gördükten sonra, yerine daha büyük mevcut bina inşa edildi. Zayıf zemin koşulları nedeniyle betonarme donatı yerine demir çerçeve tercih edilmiştir. İmar planları İstanbul merkezli Osmanlı Ermeni mimar Hovsep Aznavur tarafından hazırlandı.[4]

Avusturyalı bir şirket olan R. Ph. Waagner tarafından kazanılan kilisenin prefabrike dökme demir parçalarını üretmek için uluslararası bir yarışma düzenlendi. 500 ton ağırlığındaki prefabrik elemanlar 1893-1896 yılları arasında Viyana'da üretilmiş ve Tuna ve Karadeniz üzerinden gemilerle İstanbul'a taşınmıştır.

Bir buçuk yıl sonra, kilise 1898'de tamamlandı ve o yıl 8 Eylül'de Exarch Joseph tarafından açıldı. Kilisenin ana iskeleti çelikten yapılmış ve metal levhalarla kaplanmıştır. Tüm parçalar somun, cıvata, perçin veya kaynakla birbirine bağlanmıştır. Mimari açıdan kilise, Neo-Gotik ve Neo-Barok etkilerini birleştirir.

Aziz Stephen, prefabrike demir kiliselerle 19. yüzyıl deneylerinin ürünüydü. 1829'da oluklu demiri icat eden İngilizler, Avustralya gibi uzak kolonilere göndermek için portatif demir kiliseler ürettiler. Eyfel Kulesi'nin yaratıcısı Fransız mühendis Gustave Eiffel, Filipinler ve Peru'ya kadar gönderilen demir kiliseler tasarladı. Şimdi, St.Stephen, dünyanın hayatta kalan birkaç prefabrik dökme demir kilisesinden biridir.

27 Aralık 2010'da Aziz Stephen bayram gününde, kilisede koruyucu azizi onuruna bir kutlama ayini düzenlendi. Toplantıya Vratsa Metropolitan Kalinik, piskopos Naum, Bulgar Kutsal Sinodu Genel Sekreteri ve "Aziz Stephen Kilisesi" Vakfının temsilcileri katıldı. Kutlamanın şerefine kilisenin kubbesi, Filibe Bulgarları tarafından bağışlanan altın fonlarla kaplandı.

2011 yılında Bulgar-Türk iş birliğiyle başlayan ve 15 milyon ₺'den fazlaya mal olan kilise binasında tadilat yapıldı. 8 Ocak 2018'de, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Bulgaristan Başbakanı Boyko Borisov, İstanbul'daki yenilenen Aziz Stephen Ortodoks Kilisesi'nin 120. kuruluş yıl dönümü münasebetiyle açılışında yer aldılar.

Aziz Stephen Kilisesi'nin yanı sıra İstanbul'da bir başka Bulgar Ortodoks kilisesi olan Feriköy'de Aziz Demetrius Kilisesi bulunmaktadır.[5]

Kaynakça

Özel
  1. ^ "Bulgarian Iron Church Celebrates Patron Day" (İngilizce). 27 Aralık 2010. 8 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2018. 
  2. ^ a b c d e "Demir Kilise "Sveti Stefan"". Sveti Stefan Kilisesi. 23 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2018. 
  3. ^ "İstanbul'daki Demir Kilise törenle açıldı". Deutsche Welle Türkçe. 7 Ocak 2018. 10 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2018. 
  4. ^ "Sveti Stefan Kilisesi (Demir Kilise)". 29 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2022. 
  5. ^ "Bulgarian St. Stephen Church". 5 Mart 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2022. 
Genel
  • Hasan Kuruyazıcı - Mete Tapan, Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi, c. 7, s. 44-45 (1994)

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Sveti Stefan Kilisesi ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İstanbul Rum Ortodoks Patrikhanesi</span> Dini kurum

İstanbul Rum Ortodoks Patrikhanesi, Fener Rum Patrikhanesi ya da Kostantiniyye Ekümenik Patrikhanesi, Hristiyanlığın Ortodoks mezhebini temsil eden Doğu Ortodoks Kilisesi'ni oluşturan 14 otosefal kiliseden biri ve birincisidir. Günümüzde İstanbul Başpiskoposu ve Ekümenik Patriği I. Bartholomeos tarafından yönetilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Ortodoks Kilisesi</span> Bir Hristiyanlık mezhebi

Ortodoks Kiliseleri veya Bizans Ortodoks Kiliseleri, Bizans ayininin Reform öncesi kiliseleridir. Başlangıçtan itibaren hem katolik hem de havarilerin ardıllığında havariseldirler..

<span class="mw-page-title-main">Katolik Kilisesi</span> Hristiyanlığın bir mezhebi

Katolik Kilisesi, ruhanî başı Roma Başpiskoposu (Papa) olan, en fazla cemaate sahip Hristiyan mezhebi. Dünyada yaklaşık 1,2 milyar mensubu vardır. Katolikler yoğun olarak Güney Amerika'da ve Avrupa'nın güneyinde bulunurlar.

İstanbul'daki kiliselerin listesi. İstanbul'daki kiliseler, çoğunlukla Katolik, Ortodoks, Anglikan veya Protestan kilisesidir.

<span class="mw-page-title-main">Fener, Fatih</span> İstanbul Fatihte bulunan tarihi semt

Fener, İstanbul ilinin Haliç kıyısındaki tarihi semtlerinden biridir. "Fener" adı, Orta Çağ Yunancası'ndaki "fanarion" sözcüğünden türemiştir. Bu ad ise Bizans döneminde burada bulunan bir fenerden gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Arnavutluk Otosefal Ortodoks Kilisesi</span>

Arnavutluk Otosefal Ortodoks Kilisesi, Başpiskoposluğu idaresi Tiran, Dıraç bölgeleriyle beraber, genelde ülkenin güney bölgesini kapsar. Ayin dili Arnavutçadır. Ortodoks cemaat yaklaşık yarım milyon üyeye sahiptir. ABD'de yaşayan 15.000 ortodoks Arnavut için iki ayrı idari birim kurulmuş olup, bunlardan birisi dolaysız şekilde İstanbul Ekümenik Patrikhanesi'ne bağlıdır.

<span class="mw-page-title-main">Bulgar İsyanları</span> Bulgarların, 1876 yıllı içerisinde Osmanlı İmparatorluğu egemenliğine karşı başlattığı ayaklanma olayı

Bulgar İsyanları, Nisan-Mayıs 1876 tarihleri arasında Osmanlı Devletinin Bulgar vatandaşlarının Osmanlı Devleti'ne isyan ederek bağımsızlığını kazanmaları olayıdır.

<span class="mw-page-title-main">Rus Ortodoks Kilisesi</span>

Rus Ortodoks Kilisesi veya Moskova Patrikliği, dünyanın en büyük özerk Ortodoks Kilisesi. Rus Ortodoks Kilisesi, resmî olarak Ortodoks kiliselerinin öncelik sırasına göre, Rum Ortodoks Kilisesi'nin dört antik patrikhanesi olan, İstanbul, İskenderiye, Antakya ve Kudüs'ün hemen altında beşinci sırada yer alıyor.

Türkiye'de tescilli 1388 adet kilise mevcuttur. Türkiye'nin en çok kilise bulunan ili 158 kilise bulunduran İstanbul'dur. İstanbul ilini 92 kilise ile Nevşehir, 78 kilise ile Gümüşhane ve 69 kilise ile Mardin takip etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Sveti Konstantin-Elena Kilisesi</span> Edirnede bir kilise

Sveti Konstantin-Elena Kilisesi Edirne'de bulunan Bulgar kilisesidir.

<span class="mw-page-title-main">Aziz Mihail Katedrali</span> Belgradda kilise

Aziz Mihail Katedrali, Belgrad'ın merkezindeki bir Sırp Ortodoks Kilisesi'dir. Sırbistan'daki en önemli ibadethanelerden birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Surp Hıreşdagabed Kilisesi</span> Türkiyedeki Ermeni Kilisesi

Surp Hıreşdagabed Kilisesi, Türkiye'de İstanbul iline bağlı Fatih ilçesi Ayvansaray mahallesinde bulunan Ermeni kilisesi.

<span class="mw-page-title-main">Aya Yorgi Patrikhane Kilisesi</span>

Aya Yorgi Patrikhane Kilisesi veya Aziz Yorgi Katedrali, Türkiye'de İstanbul iline bağlı Fatih ilçesinin Fener semtinde bulunan ve İstanbul Rum Ortodoks Patrikhanesi'ne ev sahipliği yapan kilise. Özellikle dünya Hristiyanlığı'ndaki durumu göz önüne alındığında nispeten küçük bir kilisedir; bununla birlikte, tüm İslami olmayan binaların camiler gibi ilgili İslami binalardan daha küçük ve alçakgönüllü olması gerektiğini belirleyen Osmanlı İmparatorluğu'nun İslami yasaları ile açıklanabilir: Osmanlı'nın İstanbul'u fethinden önce Patrikhane kilisesi Ayasofya'ydı.

<span class="mw-page-title-main">Sveti Paisii Hilendarski</span>

Aziz Sveti Pasii Hilendarski ya da Paìsiy Hilendàrski (1722–1773) Bulgar papaz ve Bulgar Milliyetçilik Ayaklanmalarının simgesi. Istoriya Slavyanobolgarskaya eseriyle tanınmıştır. Peter Bogdan Bakshev'den sonra Bulgar tarihi'nin en önemli kişisidir. Bulgar halkının çoğu Bulgar Milliyetçilik Ayaklanmaları'nın atası olduğunu kabul eder.

<span class="mw-page-title-main">Boyana Kilisesi</span>

Boyana Kilisesi, Sofya'nın 8 km. güneyinde, Vitoşa Dağı eteklerinde bir Orta Çağ Bulgar Ortodoks Kilisesidir.

<span class="mw-page-title-main">Aziz Yuhanna Kilisesi (Kaneo)</span>

Aziz Yuhanna Kilisesi Kuzey Makedonya'nın Ohri ilinde Kaneo sahilindeki sarp kayalık üzerinde Ohri gölüne hakim bir arazide bulunan bir Makedon Ortodoks kilisesidir. Aziz ve Havari Yuhanna'ya adanan kilisenin ne zaman inşa ettirildiği bilinmezken, kilise mülklerinin yazıldığı bir belge sonucu 1447 yılı öncesinde inşa edilmiş olabileceği kabul edilir. Arkeologlar kilisenin Osmanlı İmparatorluğu'nun yükselişinden kısa bir dönem önce inşa edilmiş olabileceğini düşünmektedirler. 1964 yılında yürütülen restorasyon çalışmaları sırasında kubbesinde bulunan bazı freskler keşfedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ukrayna Ortodoks Kilisesi - Kiev Patrikhanesi</span>

Ukrayna Ortodoks Kilisesi – Kiev Patrikhanesi, Ukrayna Ortodoks Kilisesi ve Ukrayna Ortodoks Kilisesi'nin yanı sıra Ukrayna'daki üç büyük Ortodoks kilisesinden biridir. Kilise şu anda kanonik Doğu Ortodoks kiliseleri tarafından tanınmamaktadır, ancak şimdi ana kilise olan Ekümenik Patrikhane tek başına otosefal statü verebilir ve Ukrayna Hükûmeti ve halkının kilisenin resmen tanınma talebini ve dilekçesini incelemektedir. 11 Ekim 2018 tarihinde İstanbul Rum Ortodoks Patrikhanesi, Kiev Patrikhanesi'nin bağımsızlık isteğinin kabul edildiğini açıklamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Aziz Vukolos Kilisesi</span> İzmir, Türkiyede bir kilise

Aziz Vukolos Kilisesi veya Ayavukla Kilisesi, Türkiye'nin İzmir şehrinde yer alan bir Rum Ortodoks kilisesidir. Adını ilk İzmir Psikoposu Vukolos'tan almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Aziz Kırk Şehitler Kilisesi (Veliko Tırnovo)</span> Bulgaristanda bir kilise

Aziz Kırk Şehitler Kilisesi İkinci Bulgar İmparatorluğu'nun eski başkenti olan Bulgaristan'ın Veliko Tırnovo kasabasında 1230 yılında inşa edilmiş bir Orta Çağ Doğu Ortodoks Kilisesi'dir.

<span class="mw-page-title-main">Üsküplü Theodosius</span>

Üsküplü Theodosius, Bulgar dili uzmanı ve tercüman olan Makedonya'lı bir Bulgar din insanı. Başlangıçta özerk bir Bulgar Kilisesi için mücadele etti ve daha sonra Bulgar Bilimler Akademisi'ne üye oldu. Üsküp'teki Bulgar Eksarhlığı'nın Metropolitan Piskoposu olarak atanmasına rağmen, Ohri Başpiskoposluğunun oluşumuyla ayrı bir Makedon Kilisesi kurma girişiminde bulundu ama başarısız oldu. Üsküplü Theodosius, Bulgaristan'da bir Bulgar ve Kuzey Makedonya'da ise etnik bir Makedon olarak kabul edilir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.