İçeriğe atla

Sverdrup Adaları

Sverdrup Adaları

Sverdrup Adaları, Kanada'ya bağlı takımadalar. Adalar, Nunavut bölgesinde, Kraliçe Elizabeth Adaları'nın kuzeyinde yer almaktadır. Adalar, Arktik Okyanusu'nda, Ellesmere Adası'nın batısında bulunmaktadır.

Tarihçe

Adalar, daha önce Inuit halkı tarafından iskân edilmiş olmasına rağmen, 1898'den 1902'ye kadar Fram gemisiyle araştırıp haritasını çıkaran Norveçli kâşif Otto Sverdrup'un adını almıştır. Sverdrup, adalara Norveç adına el koysa da Norveç hükûmeti bu 'el koyma' işlemi ile 1928 yılına kadar ilgilenmedi. Söz konusu tarihte, Norveç hükûmeti, öncelikle adaları, Birleşik Krallık ile iki adanın (Jan Mayen ve Bouvet Adası) statüsüne ilişkin müzakerelerde pazarlık kozu olarak kullanma iddiasını gündeme getirdi. Norveç, 11 Kasım 1930'da Sverdrup Adaları üzerindeki Kanada egemenliğini tanıdı.[1] 19 Kasım 1930'da da Birleşik Krallık, Norveç'in Jan Mayen üzerindeki egemenliğini tanıdı.[2]

Takımadaları oluşturan adalar

Ada Zirve Yükseklik
m
Alan
km2
Kanada içinde ada büyüklük sırası
Dünya genelinde adanın büyüklük sırası
Axel Heiberg AdasıGörünüm Zirvesi 2.211 43.178 7 32
Ellef Ringnes AdasıIsachsen Kubbesi 260 11.295 16 69
Amund Ringnes Adası. . . 265 5,255 25 111
Meighen AdasıMeighen buz örtüsü 300 955 50 337
Kral Christian Adası Kral Christian Dağı 165 645 60 420
Stor Adası . . . 500 313 87 . . .
Sverdrup Adaları Outlook Zirvesi 2.211 66.000 - -

Kaynakça

  1. ^ Berton, Pierre. The Arctic Grail: The Quest for the North West Passage and the North Pole. Toronto: Random House of Canada Ltd., 1988, p. 629.
  2. ^ "Norsk polarhelt ville bli hemmelig agent" 29 Mart 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. from aftenposten.no, 19 April 2007, in Norwegian

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Grönland</span> Danimarka Krallığına bağlı federe özerk bölge

Grönland, Atlas Okyanusu'nun kuzeyinde, 2.166.086 km² ile kuzey kutbundaki en büyük buz örtüsüyle kaplı, Danimarka Krallığı'na bağlı özerk bir bölgedir. Kanada Arktik Adaları'nın doğusunda, Arktik ve Atlantik okyanusları arasında yer alan dünyanın en büyük adasıdır. Grönland, jeopolitik olarak Avrupa'nın bir parçasıdır. Ülkenin başkenti ve en büyük şehri Nuuk'tur. Fizyografik olarak Kuzey Amerika kıtasının bir parçası olmasına rağmen Grönland, 986'dan başlayarak bin yıldan fazla bir süredir siyâsî ve kültürel olarak Avrupa ile ilişkilendirilmiştir. Sakinlerinin çoğunun ataları Alaska'dan Kuzey Kanada'ya göç eden ve 13. yüzyılda yavaş yavaş adaya yerleşmeye başlayan İnuitlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Amerika</span> Dünyanın kuzey yarıküresindeki bir kıta

Kuzey Amerika, kuzey yarım kürede bulunan, kuzeyde Arktik Okyanusu, doğuda Atlas Okyanusu, güneyde Karayip Denizi ve kuzeybatıda Büyük Okyanus ile çevrili olan kıtadır.

<span class="mw-page-title-main">Norveç</span> Kuzey Avrupada bir ülke

Norveç, resmî adıyla Norveç Krallığı, Kuzey Avrupa'da bulunan İskandinav Yarımadası'nın batısında bir ülke. Finlandiya, İsveç ve Rusya ile komşu olan ülkenin batıda Atlas Okyanusu'nun bir kolu olan Norveç Denizi'ne kıyısı vardır. Kıyıları binlerce fiyordla çizilidir.

<span class="mw-page-title-main">Britanya Hint Okyanusu Toprakları</span> Birleşik Krallıkın Hint Okyanusu üzerinde bulunan denizaşırı bölgesi

Britanya Hint Okyanusu Toprakları, Birleşik Krallık'ın Hint Okyanusu üzerinde bulunan denizaşırı bölgelerinden bir tanesidir. Birleşik Krallık'ın sahip olduğu bu bölge günümüzde sadece Chagos Takımadaları'ndan oluşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Buz Denizi</span> Kuzey Kutbu bölgesinde bir okyanus

Kuzey Buz Denizi ya da Arktik Okyanusu, Asya, Avrupa ve Kuzey Amerika'nın kuzeylerinde yer alan, Kuzey Kutbu'nu kapsayan, buzlarla kaplı bir okyanustur. Uluslararası Hidrografi Örgütü (IHO) tarafından okyanus olarak kabul edilmektedir (Arctic Ocean). Yüzölçümü 14.090.000 km² olan devasa bir alandır. Diğer okyanuslara göre sığ olup, en derin noktası 5.449 m, ortalama derinlik 1.038 m'dir. Rusya, ABD, Kanada, Danimarka (Grönland), Norveç ile kıyıları vardır. Bunlara ek olarak soğuk ve elverişsiz iklimine rağmen çok önemli hayvan çeşitliliğine sahip olan Arktik Okyanus'ta birçok balık ve kuş türü yanında kompleks habitatlar oluşturan memeliler de yer alır. Özellikle kutup bölgesinin ikon hayvanları kutup ayıları, foklar, morslar, belugalar ve narvaller bu iklim ve çevre koşullarına milyonlarca yıllık bir evrimle adapte olmuşlardır.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey İrlanda</span> Birleşik Krallıkın parçası olan Batı Avrupa ülkesi

Kuzey İrlanda, İrlanda Adası'nda İrlanda'nın kuzeyinde yer alan Birleşik Krallık'a bağlı özerk ülke.

<span class="mw-page-title-main">Dominika</span> Karayipler, Küçük Antillerde yer alan bir ülke

Dominika, resmî adıyla Dominika Topluluğu, Karayipler'de bir ada ülkesidir. Başkenti Roseau adanın batı kıyısındadır. Coğrafi olarak Küçük Antiller'in güneyini oluşturan Rüzgârüstü Adaları'nda bulunur. Kuzeyinde Guadeloupe, güneyinde Martinik bulunur. Dominika'nın yüzölçümü 750 km², en yüksek noktası 1447 m'lik Morne Diablotins'tir. 2011 verilerine göre adada 71.293 kişi yaşamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Man Adası</span> Britanya taç toprağı olan ancak Birleşik Krallıkın parçası olmayan ada

Man Adası, İrlanda Denizi'nde, Britanya Adaları'nın coğrafî merkezinde yer alan ada. Birleşik Krallık'a dâhil olmamakla beraber taç toprakları olarak kraliyete bağlıdır..

<span class="mw-page-title-main">UTC+01.00</span>

UTC+01:00, UTC'den 1 saat ileri zaman dilimi.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Avrupa</span> Avrupanın yukarısında yer alan konum

Kuzey Avrupa, Avrupa'nın kuzey bölgesine verilen addır. Birleşmiş Milletler Kuzey Avrupa'yı aşağıdaki ülkeler ve bölgelerden oluşmuş olarak kabul etmektedir:

<span class="mw-page-title-main">Yüksek Arktik Tehciri</span>

Yüksek Arktik Tehciri, 1950 lerdeki Soğuk Savaş döneminde Kanada Hükûmeti tarafından Nunavik İnuitçesi konuşan 87 İnuitin Québec'ten alınıp Nunavut'un verimsiz toprakları olan Yüksek Arktik'e zorla tehcir ettirilmesidir. 1953 yılında on aile, 1955 yılında ise sekizden fazla aile tehcir edilmiştir. Tehcir tartışma kaynağı olmuştur: hükûmet kanadı yerlilerin kaldıkları açlık tehlikesine karşı koruyucu önlem olarak geçimlerini sürdürmeleri için insani jest yapıldığını iddia ederken, İnuit Eskimoları ve insan hakları savunucuları bu zorunlu göçün hem Soğuk Savaş döneminde hem de Kanada Arktik Takımadaları'nın tartışmalı toprak iddialarının sürdüğü dönemde "insan bayrak direkleri" olarak kullanıp Uzak Kuzey egemenliğini savunmak için federal hükûmet tarafından kışkırtıldığını söylerler. Her iki taraf da, Inukjuak'tan Resolute Bay'a yapılan zorunlu tehcirden sonraki ilk yıl aç kalmamaları için İnuitlere yeterli gıda takviyesi yapılmadığında hemfikirdir. Bu tehcir Kanada'da insan hakları içinde etnik ihlallerden biri olarak görülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Axel Heiberg Adası</span> Kanadada bulunan ada

Axel Heiberg Adası Kanada, Nunavut, Qikiqtaaluk Bölgesi'nde bulunan bir adadır. Arktik Okyanusu'nda yer alır ve Kanada'nın 7. en büyük, dünyanın ise 31. en büyük adasıdır. Alanı 43.178 km2 (16.671 sq mi) dir.

<span class="mw-page-title-main">Kuzeybatı Geçidi</span> Deniz yolu

Kuzeybatı Geçidi, Avrupa ve Kuzey Atlantik açısından, Arktik Okyanusu'ndan Büyük Okyanus'a, Kuzey Amerika'nın kuzey kıyılarında, Kanada Arktik Adaları üzerindeki su yollarından oluşan bir deniz yolu rotasıdır. Buna göre, Norveç'in Arktik kıyıları ve Sibirya'nın doğusundaki rota ise Kuzeydoğu Geçidi olarak adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Nordik ülkeler</span> Kuzey Avrupa ve Kuzey Atlantikte bulunan ülkeler grubu

Nordik ülkeler, Kuzey Avrupa ve Kuzey Atlantik'te en çok Norden olarak bilinen coğrafi ve kültürel bir bölgedir. Bölge, Danimarka, Finlandiya, İzlanda, Norveç ve İsveç'in yanı sıra Faroe Adaları ve Grönland gibi özerk bölgeleri de kapsamaktadır. Buna Finlandiya Cumhuriyeti'nin özerk bir bölgesi olan Åland Adaları; Jan Mayen adası ve Svalbard takımadaları da dahil edilmiştir. Norveç Krallığı'na bağlı olan Bouvet Adası, uzak coğrafi konumu nedeniyle bazen İskandinav ülkelerinin bir parçası olarak kabul edilmez. Avrupa'da Kuzey İskoçya Adaları ve Estonya gibi bazı bölgeler, İskandinav ülkeleriyle kültürel ve etnik bağları paylaşıyor ama bugün İskandinav ülkelerinin bir parçası olarak kabul edilmiyor. Bölge nüfusunun dörtte üçünden fazlasını oluşturan Kuzey Cermenler en büyük etnik grubu oluştururken, onu Finlandiya'da çoğunluğu oluşturan Finler izliyor; diğer etnik gruplar Grönland İnuitleri, Sámi halkı ve yeni göçmenler ve onların soyundan gelenlerdir. Ana diller Danca, Norveççe, İsveççe, İzlandaca ve Faroece, kökleri Eski Norsça olan Kuzey Cermen dilleridir. Ana din Lüterciliktir.

<span class="mw-page-title-main">Arktik Konseyi</span>

Arktik Konseyi, Kuzey Kutbu hükûmetleri ve Kuzey Kutbu'ndaki yerli halkın karşılaştığı sorunları ele alan üst düzey bir hükûmetlerarası bir forumdur. Konsey, 19 Eylül 1996 tarihinde Ottawa Deklerasyonu ile kurulmuş olup Kuzey Kutup Dairesi içindeki topraklar üzerinde egemenliğe sahip sekiz ülke, konseyin üyelerini oluşturur. Bunların dışında bazı gözlemci üyeler de bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Viski Savaşı</span> Danimarka ve Kanada arasında sözde sınır çatışması

Viski Savaşı ya da Şişe Savaşları, Danimarka ve Kanada arasında Hans Adası üzerinde ortaya çıkan bir sınır anlaşmazlığıdır. İki taraf da 1978'den 2022'ye kadar, adanın kendisine ait olduğunu savunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Hans Adası</span> Kanadada bulunan ada

Hans Adası, Kuzey Amerika'da bulunan 13 km2 (5,0 sq mi) yüzölçümüne sahip çorak ıssız bir adadır.

<span class="mw-page-title-main">Ellef Ringnes Adası</span> Kanadada bulunan ada

Ellef Ringnes Adası, Kanada'nın Nunavut Bölgesi'nde yer alan bir adadır. Ada, Kraliçe Elizabet Adaları'nın bir takımadası olan Sverdrup Adaları'nın bir parçası olup, Borden Adası'nın doğusunda ve Amund Ringnes Adası'nın batısında yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Amund Ringnes Adası</span> Kanadada bulunan ada

Amund Ringnes Adası, Kanada'ya bağlı bir adadır. Ada, Nunavut Bölgesi'nde yer almakta olup, Kraliçe Elizabeth Adaları'nın bir parçası olan Sverdrup Adaları'nın bir parçasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Norveç'in bağımlı bölgeleri</span>

Avrupa ülkesi Norveç'in üç bağımlı bölgesi vardır ve bunların hepsi ıssız olup, Güney Yarımküre'de bulunmakta. Bouvet Adası (Bouvetøya), Atlas Okyanusu'nun güneyindeki bir Subantarktik adasıdır. Kraliçe Maud Toprakları, Antarktika'nın 20. meridyen batı ile 45. meridyen doğu arasındaki bölgesini kapsamaktadır. I. Peter Adası, Antarktika'nın Ellsworth Toprakları kıyılarının 450 kilometre (280 mi) açıklarında bulunan volkanik bir adadır. Tüzel kişiliği olmayan alanlar olmasına rağmen, ne Svalbard ne de Jan Mayen resmî olarak bağımlı bölgeler olarak kabul edilmemektedir. Svalbard Antlaşması, Arktik bölgenin bazı yönlerini düzenlerken, adaların Norveç'in bir parçası olduğunu kabul ediyor. Benzer şekilde Jan Mayen de Norveç'in ayrılmaz bir parçası olarak kabul edilmektedir.