İçeriğe atla

Svekoman

Svekoman hareketi, 19'uncu yüzyılın sonlarında Finlandiya Büyük Dükalığı'nda İsveçsever ya da İsveç yanlısı olarak nitelendirilebilecek bir düşünce akımıdır. İsveççenin kamusal alandan kaldırılması ve yerine Fincenin konmasın savunan Fennoman hareketine karşı tepki olarak ortaya çıkmıştır. Bu zamanda Fincenin konuşulma oranı %85 iken İsveççe %15 seviyesindeydi.[1]

Tarihçe

Finlandiya, Orta Çağ'dan Finlandiya Savaşı'na kadar İsveç'e bağlıydı. Bu savaşın ardından Rus İmparatorluğu'na bağlı bir büyük dukalık oldu. Halkın büyük kısmı Fince konuşuken elitler İsveççe konuşuyordu. Bu nedenle kültürel alanda egemen dil de İsveççeydi.

Svekomanlar, Finlandiya'da iki ayrı toplumun var olduğunu savunuyordu.

Fennomanlar ve Svekomanlar arasında onyıllar boyunca devam eden tartışmaların özü şu üç maddede özetlenebilir;

  • Rusya, Fennomanları destekliyordu çünkü Svekomanlar Rusya'nın ezeli düşmanı İsveç'in bir uzantısı olarak görülüyordu.
  • Kırım Savaşı'nda Finlandiya'nın İsveççe konuşan kıyı kesimi büyük hasar almıştır. Bundan sonra daha tarafsız görüşler ön plana çıkmıştır.
  • Fennomanlar, ruhban sınıfı içinde etkinken Svekomanlar, girişimciler ve akademi çevresinde önemli bir yere sahipti.

Svekoman hareketin izleri günümüzde Finlandiya İsveç Halk Partisi'nde yaşamaktadır.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Main outlines of Finnish history". 26 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2024. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Finlandiya</span> Kuzey Avrupa ya da diğer adıyla İskandinavya yarım adasında yer alan devlet, ülke

Finlandiya, resmî adıyla Finlandiya Cumhuriyeti, Kuzey Avrupa'daki bir İskandinav ülkesi. Doğuda Rusya, kuzeyde Norveç ve batıda İsveç'le komşudur. Batıda Botniya ve güneyde Finlandiya körfezlerine kıyısı vardır. Yüz ölçümü 338.455 km² ve nüfusu 5,5 milyondur. Helsinki ülkenin başkenti ve en büyük şehridir. Finlerin ana dili olan Fince, yeryüzündeki az sayıda Baltık-Fin dilinden biridir. Finlandiya'nın iklim özellikleri enleme göre değişkenlik gösterir: Güneyde nemli karasal iklim, kuzeyde kutup altı iklimi görülür. Ülke genel olarak tayga biyomuna dahildir. Ayrıca Finlandiya'da 180 binden fazla göl bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">İsveç</span> Kuzey Avrupada bir ülke

İsveç, resmî adıyla İsveç Krallığı, Kuzey Avrupa'daki İskandinavya yarımadasında yer alan bir ülkedir. Ülkenin sınır komşuları batı ve kuzeyden Norveç, doğudan ise Finlandiya'dır. İsveç bunun dışında güneyinde yer alan Öresund Köprüsü ile Danimarka'ya bağlıdır.

<span class="mw-page-title-main">Fince</span> Sondan eklemeli Finlandiyanın resmi dili

Fince (

<span class="mw-page-title-main">Johan Vilhelm Snellman</span> Finli yazar, filozof, gazeteci ve devlet adamı (1806-1881)

Johan Vilhelm Snellman, Fin filozof, yazar, diplomat.

<span class="mw-page-title-main">Porvoo</span>

Porvoo, Finlandiya'nın Uusimaa bölgesinde bulunan bir şehirdir. Şehir, başkent Helsinki'nin 50 km doğusunda Finlandiya Körfezi'nin kıyısında yer almaktadır. Yüzölçümü 664.53 km² olan şehrin nüfusu 31 Ağustos 2017 tarihi itibari ile 50,203'tür.

<span class="mw-page-title-main">İskandinavya</span> Avrupanın kuzeyinde bir bölge

İskandinavya, Kuzey Avrupa'da, kendisini oluşturan halklar arasında güçlü tarihi, kültürel ve dilsel bağları olan bir alt bölgedir. İngilizce kullanımında, İskandinavya genellikle Danimarka, Norveç ve İsveç'i ifade eder. Bazen daha geniş anlamda Finlandiya, İzlanda ve Faroe Adaları'nı da kapsayacak şekilde ifade edilebilir. Bu ülkelerin dilleri Fince dışında birbirine benzemektedir. Bu dillere Kuzey Cermen dilleri veya İskandinav dilleri denir. Danimarka Danca, Norveç Norveççe, İsveç İsveççe, İzlanda İzlandaca dillerini kullanmaktadırlar.

<span class="mw-page-title-main">Mariehamn</span>

Mariehamn, Finlandiya'ya bağlı Åland Adaları'nın başkentidir. Şehir, 1861 yılında kurulmuş olup adını zamanın Rus İmparatoru II. Aleksandr'ın eşi Mariya Aleksandrovna'dan almıştır. Yüzölçümü 11.80 km² olan şehrin nüfusu 1 Ocak 2016 tarihi itibarı ile 11,658'dir. Şehirde Åland halkının %40'ı yaşamakta olup, halkın %88'inin anadili İsveççedir.

<span class="mw-page-title-main">Karelya</span> Kuzey Avrupada tarihi bölge

Karelya, Karelyalılar ile Finler'in yaşadığı Finlandiya, Rusya ve İsveç sınırlarında kalan bir bölgedir. Bugün bölge, Rusya'nın Karelya Cumhuriyeti ile Leningrad eyaleti ve Finlandiya'nın Kuzey Karelya ile Güney Karelya bölgelerine bölünmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Haparanda</span>

Haparanda, İsveç'in kuzeydoğusunda yer alan bir şehirdir. Şehir, İsveç'in karlı ve soğuk kuzey kesiminde, Baltık Denizi'nin kuzey ucunda, Finlandiya sınırında kurulmuştur.

Meänkieli, Ural dilleri'ne bağlı olan bir Kuzey Avrupa dillerinden Fincenin bir lehçesidir. İsveç'te yaşayan Torneträsk Gölü çevresinde sâkin olan Finlerin konuşma şeklidir. Ancak Torne Vadili Finler, kendilerini Finlerden ayrı bir halk olarak görürler ve ayrı bir dil konuştuklarını kabullenirler. İsveç devleti de bunu böyle kabul edip, okullarda bu dilde eğitimi tanır, devlet televizyonu ve radyosunda Meänkieli yayınlar yapar ve Tornedarin bölgesinde bu dili bölgesel tanınmış azınlık dili olarak resmî statü verir.

<span class="mw-page-title-main">Finlandiya'nın posta tarihi ve posta pulları</span>

Finlandiya, 1856 yılından itibaren kullanım için posta pullarını üretti.

Finler, Finlandiya'da yaşayan yerli halkın etnik kökenidir.

<span class="mw-page-title-main">Uusikaupunki</span> Finlandiyada bulunan şehir

Uusikaupunki, Finlandiya'nın Güneybatı Finlandiya bölgesinde bulunan bir şehirdir. Şehir, bölgenin kuzeybatısında yer almaktadır. Yüzölçümü 551,38 km² olan şehrin nüfusu 31 Ağustos 2017 tarihi itibari ile 15.777'dir.

<span class="mw-page-title-main">Finlandiya Savaşı</span> 1808-1809a kadar süren Rus İsveç Savaşı

Finlandiya Savaşı, 1808-1809 yılları arasında İsveç ve Rus İmparatorluğu arasında gerçekleşen bir savaştır. Savaşın sonucu olarak Finlandiya İsveç'ten ayrılarak Rus İmparatorluğu'na bağlı özerk bir grandüklük haline geldi. Diğer önemli etkiler ise 1809 İsveç Devrimi'nin patlak vermesi ve buna bağlı olarak İsveç parlamentosunun yeni bir anayasayı kabul etmesi ile 1818'de yeni İsveç kraliyet ailesi olan Bernadotte Hanedanı'nın kurulmasıydı.

<span class="mw-page-title-main">Torne Vadisi</span>

Torne Vadisi, Finlandiya ve İsveç arasında bulunan bir vadidir. Adını vadiden geçerek Botniya Körfezi'ne akan Torne Nehri'nden almaktadır. Coğrafi olarak Finlandiya'nın Laponya bölgesinin batısı ile İsveç'in Norrbotten ilinin kuzeyini kapsamaktadır. İsveç'in Gällivare belediyesi de Fincenin Meänkieli dialektini konuşan nüfustan dolayı kültürel olarak Torne Vadisi'ne dahil edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Rövanşizm</span>

Rövanşizm, genellikle bir savaş veya toplumsal hareketin ardından bir ülkenin uğradığı toprak kayıplarını tersine çevirme iradesinin siyasi tezahürüdür. Bir terim olarak, rövanşizm, Fransa-Prusya Savaşı'ndaki Fransız yenilgisinin intikamını almak ve kaybedilen Alsas-Loren'ni geri almak isteyen Fransa'daki Fransız milliyetçiler tarafından ortaya atıldı.

<span class="mw-page-title-main">Finlandiya İsveççesi</span> Dil

Finlandiya İsveççesi, İsveç kökenli Finlandiyalılar'ın konuştuğu bir İsveççe şivesidir. Söyleniş olarak Standart İsveççe ile benzerlik gösterir ancak kimi sözcükler Finceden alınmıştır. Kimi dilbilgisi kuralları da Fince lehine esnetilebilmektedir. Bu şiveden ayrılan bir de Åland ağzı vardır.

İsveç'teki İsveç asıllı Finlandiyalılar, Finlandiya'dan İsveç'e göçen İsveç kökenli Finlandiyalıları ifade eder.

<span class="mw-page-title-main">İsveçsever</span> İsveç kültürü ve diline ilgi gösteren kimse

İsveçsever, İsveç kültürü ve İsveççeye ilgi duyan kişileri tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Daha çok İsveçli olmayanlar için kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Fennoman</span> 19uncu yüzyılda Finlandiyada Fincenin öne çıkmasını savunan görüş

Fennoman hareketi veya Fennomania, 18'inci yüzyılda ve 19'uncu yüzyılın başında Finlandiya Büyük Dükalığı'nda ortaya çıkan Fin milliyetçisi bir görüştür.