Güney Osetya veya Nisan 2017 tarihinde kabul edilen resmî adıyla Güney Osetya Cumhuriyeti - Alanya Devleti Kafkasların güneyinde ihtilaflı bölge ve kısmen tanınmış devlet. Sovyetler Birliği'ne bağlı Gürcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti bünyesinde kurulmuş Güney Osetya Otonom Oblastı topraklarında yer alır.
Gürcüce, bir Kafkas halkı olan Gürcülerin konuştuğu dil. Gürcistan'ın resmî ve öğretim dilidir. Modern Gürcüce, Kartli diyalekti temelinde gelişmiş ve 5. yüzyıldan itibaren Gürcü edebiyatının tek dili olmuştur.
Megrelce, Güney Kafkas dillerinden biridir. Gürcistan'ın güneybatısındaki antik Kolhis halkıyla ilişkili olduğu sanılan yaklaşık 500.000 Megrel tarafından konuşulur.
Güney Kafkas dilleri, Kafkas dillerine bağlı ve Kafkas Dağları'nın güneyinde konuşulan Gürcüce, Megrelce, Lazca ve Svancadan oluşan dil ailesidir. Dünya çapında yaklaşık 5.2 milyon konuşanı vardır. Diğer hiçbir dil ailesi ile ilişkisi tespit edilemeyen Güney Kafkas dilleri, dünyanın birincil dil ailelerinden biridir. Güney Kafkas dillerinde yazılmış en eski edebi kaynak, Asomtavruli harfleriyle yazılmış Eski Gürcüce Bir el Qutt yazıtlarıdır. MS 430 yılına tarihlenen yazıt, Beytüllahim yakınlarındaki bir Gürcü manastırında bulunmuştur. Gürcücenin yanı sıra, yazı dili gelişmemiş olan diğer Güney Kafkas dilleri de Gürcü alfabesiyle yazılır. Bunun yanında Türkiye ve Avrupa'daki Lazlar için Latin alfabesinden geliştirilmiş Laz alfabesi kullanılır.
Svaneti, Gürcistan’ın tarihsel bölgelerinden biridir ve ülkenin kuzeybatı bölümünde yer alır. Svanlar bölgenin yerli halkıdır.
Svanlar, Gürcistan'nın kuzeybatısındaki dağlık Svaneti bölgesinin yerli halkı olan bir Kartveli halkıdır. Svanların konuştuğu Svanca, Kartveli dillerinden biri olup tehlike altındaki diller arasında yer almaktadır. Svanlar ayrıca diğer bir Kartveli dili olan Gürcüce de konuşmaktadırlar. Svanlar tarafından kullanılan öz tanımlama, muhtemelen klasik dönem yazarlarının Misimian etnonimine yansıyan Muşüan'dır.
Nah dilleri, Kuzeydoğu Kafkas dilleri içinde bir alt öbek oluşturur. Bu öbekte Çeçen, İnguş ve Bats dilleri yer alır. Çeçence Çeçenya'da, İnguşça da İnguşya'da resmi dillerdendir. Bats dili ise Gürcistan'da konuşulur.
Gürcüce, Güney Kafkas dillerinden biridir. Çoğunluğu Gürcistan'da olmak üzere yaklaşık 4.1 milyon kişi tarafından konuşulur. Gürcüce'nin konuşulduğu diğer ülkelerin başında Rusya, Türkiye, İran ve Azerbaycan gelir. Gelişmiş bir dil olan Gürcüce'nin yazılı dil geleneği, 5. yüzyıla değin uzanır. Gürcüce, coğrafi bölgelere dayalı olarak birçok diyalekti içerir. Standart Gürcüce ise Kartli diyalektinden gelişmiştir. Gürcüce'nin diyalektlerinin farklılıkları sesbilgisi, morfoloji, sentaks ve sözcüklere dayalıdır. Güney Kafkas dillerinden Megrelce, Lazca ve Svanca, Gürcüce'ye akraba dillerdir.
Batslar veya Batsbiler, Gürcistan'da, Nah dillerinden birini konuşan Kuzey Kafkas kökenli halk. Gürcistan'ın tarihsel bölgesi Tuşeti'de, Tsova Vadisinde yaşadıklarından dolayı Tsova-Tuşlar olarak da adlandırılır. Kuzey Kafkasya'dan 16. yüzyılda göç edip bu bölgeye yerleşmişlerdir.
Kodor Vadisi, Tek yanlı olarak bağımsızlığını ilan eden Abhazya sınırları içinde bulunan fakat hukuken Gürcistan sınırları içerisinde bulunan bölge. Vadinin ana yerli halkı çoğunluğu oluşturan Svanlar olup Gürcistan devleti tarafından "Gürcü" adıyla anılırlar.
Zan dili, Güney Kafkas dilleri içinde yer alan Lazca ile Megrelcenin kaynaklandığı kabul edilen bir dildir. Dilbilimciler, eskiden antik Kolhis dili olarak da bilinen Zan dilinin zaman içinde ikiye ayrıldığını düşünmektedir. Gürcüce ve Svanca, Güney Kafkas dillerine dahil olan diğer dillerdir.
Zanlar veya Çanlar Zan dilini konuşan Kartveli grubuna bağlı Güney Kafkas halklarının alt kollarından biridir. Megreller ve Lazlar bu gruba dahildir.
Lentehi, Gürcistan'ın Raca-Leçhumi ve Kvemo Svaneti bölgesinde bulunan bir kasaba ve belediyedir. Kasaba, Kafkas Dağları'nın güney eteklerinde yer almaktadır. Yüzölçümü 1,344 km² olan belediyenin nüfusu 2014 yılı itibarı ile 4,386'dır.
Mestia, Gürcistan'ın Samegrelo-Zemo Svaneti bölgesinde bulunan bir kasaba ve belediyedir. Kasaba, ülkenin kuzeybatısında Kafkas Dağları'nın eteklerinde yer almaktadır. Yüzölçümü 3,044.5 km² olan belediyenin nüfusu 2014 yılı itibarı ile 9,316'dır.
Çajaşi Gürcistan'ın Samegrelo-Zemo Svaneti bölgesindeki Mestia Belediyesinde yer alan bir köydür. Büyük Kafkas Dağlarının güney eteklerinde, Enguri Nehrinin üst vadisinde, deniz seviyesinden 2.160 m yükseklikte yer almaktadır. Köy, Svaneti tarihi bölgesinin bir parçası ve Uşguli topluluğunun merkezidir. Orta Çağ müstahkem yapıları ile Gürcistan Ulusal Mirasında yer alan köy, Yukarı Svaneti'nin bir parçası olarak UNESCO Dünya Mirası listesine eklenmiştir.
Svan kuleleri savunma konutları olarak inşa edilen kule evlerini ifade eder. Bu kule evleri, Gürcistan'ın tarihi Svaneti bölgesinde yaygındır ve günümüzde Samegrelo-Zemo Svaneti bölgesinde bulunmaktadır. Bölgedeki en eski kule evi 8 veya 9. yüzyılda, en yeni kule evi ise 18. yüzyılda inşa edilmiştir. Bir Svan kulesinin uzunluğu ortalama olarak 20 ila 25 metre arasında değişir ve genellikle dört veya beş katlıdır. Nadiren altı katlı Svan kuleleri de görülmektedir. Duvarları 1.5 metre kalınlığa kadar erişebilen zemin katların genellikle kapısı ve penceresi yoktur. Kulenin girişi genellikle zemin katın bir üstündedir. Kulenin üst kısmı alt kısmına kıyasla daha dardır ve duvarların kalınlığı da 0.7 ila 0.8 metre arasında değişmektedir. Zeminler ahşap bir merdivenle birbirine bağlanmıştır. Kulenin üst kısmı taçlı bir tavanla sona ermektedir. Kulenin dört tarafında da delik vardır. Svan kuleleri ya yeniden inşa edilmiştir ya da kullanım dışıdır. 21. yüzyılda, kuleler temel olarak gıda kaynaklarını ve tarımsal ürünleri depolamak için kullanılmaktadır.
Uşguli Gürcistan'ın tarihsel Svaneti bölgesindeki Enguri geçidinin başında bulunan dört köyden oluşan bir topluluktur. UNESCO'nun Dünya Mirası listesinde Yukarı Svaneti olarak tanımlanan bu bölge, 4 mevsimde de yaşayan insanların olduğu Avrupa'daki en yüksek yerlerden biridir. Bölgedeki köylerin rakımı 2,086 ve 2,200 metre arasında değişim göstermektedir. Mestia gibi biraz daha gelişmiş bölgelerle karşılaştırıldığında, Uşguli köyü daha zor ulaşılabilen bir yerde konumlandığından bölgenin karakteristik özelliklerini daha fazla korunmuştur.
Kala Aziz Cyricus ve Julitta Kilisesi, ayrıca yerel olarak bilindiği adıyla Lagurka (ლაგურკა), Gürcistan'ın Samegrelo-Zemo Svaneti bölgesindeki Mestia Belediyesinde konumlanmış bir Orta Çağ kilisesidir. Kilisenin bulunduğu alan, Lagurka'nın başlıca Hristiyan tapınağı olarak kabul edildiği tarihi, kültürel ve dağlık Yukarı Svaneti bölgesinin bir parçasıdır. Lagurka adı, "Cyricus" adının Svancasından türemiştir. Orta Çağ anıtsal Gürcü sanatının tepe noktalarından olan yapı, 1111-1112'de Tevdore tarafından boyanmış fresklerle bezenmiş bir salon kilisesidir. Kilise, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.
Karto-Zan dilleri veya ayrıca bilinen adıyla Gürcü-Zan dilleri, Güney Kafkas dillerinin Gürcüce ve Zan dillerini içeren dalıdır. Svan dili, Güney Kafkas dil ailesinin diğer kolunu oluşturur ve Karto-Zan grubundan karakteristik farklılıklar gösterir. Svanca ve Proto Güney Kafkasya dili arasındaki farklılığın MÖ 19. yüzyılda oluştuğu varsayılmıştır. Gürcüce ve Zan dilleri ise MÖ 7. yüzyılda Proto-Gürcüce-Zan dilinden çeşitlenmiştir. Her iki dilde de, Svanca'da bulunmayan metalurji ve tarımla ilgili ortak arkaik kelimeler vardır.
Anton Kiziria, Gürcü filolog.
