İçeriğe atla

Suzan Kahramaner

Suzan Kahramaner
DoğumFatma Suzan Kahramaner
21 Mayıs 1913(1913-05-21)
Üsküdar, İstanbul
Ölüm22 Şubat 2006 (92 yaşında)
İstanbul, Türkiye
Defin yeriKaracaahmet Mezarlığı
Eğitimİstanbul Üniversitesi
Mezun olduğu okul(lar)Istanbul University
Kariyeri
DalıMatematik
Tezİki noktada (veya daha ziyade noktada) aynı değeri olan analitik fonksiyonlara dair[1] (1949)
Doktora
danışmanı
Ord. Prof. Dr. Kerim Erim
Doktora öğrencileriAhmet Dernek (1984)
Yaşar Polatoğlu (1983)
Semin Akdoğan
Rıfkı Kahramaner

Fatma Suzan Kahramaner (21 Mayıs 1913 - 22 Şubat 2006), Türkiye'nin ilk kadın matematikçilerindendir. İstanbul Üniversitesi'nden mezun olduktan sonra Kerim Erim danışmanlığında doktorasını tamamladı. 1968 yılında profesör unvanını aldı. 1978-1979 tarihleri arasında İstanbul Üniversitesi Matematik Bölüm Başkanı olarak görev yaptı.

Yaşamı ve eğitimi

1913 yılında İstanbul'un Üsküdar ilçesinde dünyaya geldi. Annesi Halep'in ilçe saymanının kızı Müzeyyen Hanım, babası ise cerrah Dr. Rıfkı Osman Bey'dir. 1919-1924 yılları arasında ilköğrenimini Moda Numune İnas İlkokulu'nda tamamladı. 1924'te Notre Dame de Sion'a kaydolduktan sonra orta öğrenimini tamamladı ve 1934'te Fransızca lisans derecesini aldı.

Ülkedeki tek yüksek öğretim kurumu olan İstanbul Darülfünunu 1933 yılında yapılan yüksek öğrenim reformlarının ardından modernize edilerek İstanbul Üniversitesi adını almıştı. Kahramaner, 1934 yılında İstanbul Üniversitesi Matematik-Astronomi Bölümü'nde yüksek lisans eğitimine başladı, matematik ve fizik alanlarında eğitim gördü. İstanbul Üniversitesi, yenilenen müfredatı ve gelişen fakültesine ek olarak, II. Dünya Savaşı öncesi Almanya'dan kaçan birçok ünlü Alman akademisyenin bilimsel araştırmalarını barındırıyordu. Ali Yar, Kerim ErimRichard von MisesHilda Geiringer ve William Prager gibi tanınan matematikçilerden dersler aldı.

Kahramaner, 1939 yılında, başarılı akademisyenleri aracılığıyla daha önce büyük bir akademik başarıya sahip olan İstanbul Üniversitesi Matematik ve Astronomi Bölümü'nden mezun oldu. 1939-1940 yılları arasında fizik alanında araştırma projeleri üstlendi.

Bir süre Çamlıca Kız Lisesi'nde asistan öğretmen olarak görev yaptıktan sonra 1943 yılında doktora eğitimine başladı. 1943 yılında Almanya'da Friedrich-Alexander Üniversitesinde doktora eğitimini danışmanı Adolf Hurwitz ile tamamlayan Türkiye'nin ilk doktora dereceli matematikçisi Kerim Erim ile Karmaşık Fonksiyonlar Teorisinde Katsayı Problemleri üzerine doktora çalışmalarına başladı. Kerim Erim aynı zamanda Türkiye'de matematik alanında doktora çalışmasını yöneten ilk bilim insanıdır. Kahramaner'in doktora tezi, Sur les fonctions analytiques qui prénnent la même valeur ou des valeurs donnés (ou en m points donnés) başlıklıydı.

Kariyeri

1940-1941 eğitim-öğretim yılının başında o dönemde öğretmenler İstanbul'a atanmadığı, bunun yerine Türkiye'nin diğer şehirlerine atandıkları için Çamlıca Kız Lisesi'nde yardımcı öğretmen olarak çalışmaya başladı ve matematik öğretmeni olarak çalıştı. 1943'e kadar orada. 1943'te İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Matematik Bölümü Analiz I ve Analiz II derslerinde öğretim görevlisi olarak çalıştı. Doktora tezi onaylandıktan sonra Kahramaner, bilimsel ve akademik çalışmalarına Türkiye'nin ilk Matematik Doktorası olan kadın matematikçilerden biri olarak İstanbul Üniversitesi'nde devam etti.

Yardımcı Doçentlik için Sur l'argument des fonctions univalentes adlı tezini yazdı ve aynı yıl gerekli sınavları başarıyla geçtikten sonra yardımcı doçent unvanını aldı. Rolf Nevanlinna ile Karmaşık Fonksiyonlar Teorisi üzerine araştırma yapmak üzere Ocak 1957'de bir yıllığına Helsinki Üniversitesi'ne gönderildi. Aynı yıl Ağustos ayında Helsinki'de düzenlenen Scandinavian Congress of Mathematicians, International Colloquium on the Theory of Functions'a katıldı ve Ernst Hölder, Wilhelm Blaschke, Lars Valerian Ahlfors, Paul Montel, Olli Lehto, Mieczysław Biernacki, Alexander Gelfond, Albert Pfluger, Wilfred Kaplan, Walter Hayman ve Paul Erdős gibi ünlü matematikçilerle tanışma fırsatı buldu.

1957 yılının kasım ayında, bilimsel araştırmalarına Rolf Nevanlinna'nın ders verdiği Zürih Üniversitesi'nde yaklaşık bir yıl devam etmek için Zürih'e gitti. Ağustos 1958'de, Uluslararası Matematik Birliği tarafından düzenlenen ve Fields Madalyalarının sahiplerine verildiği Edinburgh'daki Uluslararası Matematikçiler Kongresi'ne katıldı.

1958'in sonunda İstanbul Üniversitesi'ne döndü. 1959 sonbaharında Rolf Nevanlinna'dan referans alarak başvurduğu NATO Bursunu kazandı ve bu bursla; 1959-1960 yılları arasında Zürih Üniversitesi'nde çalıştı.

Ardından bir ay Stanford Üniversitesi'nde bilimsel araştırma yaptı. Araştırmasına aynı yıl Eylül ayında Helsinki Üniversitesi'nde devam etti. Ekim 1960 sonunda İstanbul Üniversitesi'ndeki görevine döndü.

Ağustos 1962'de Stockholm'de düzenlenen Uluslararası Matematikçiler Kongresi'ne katıldı. Araştırmalarını aynı yıl Eylül ve Ekim aylarında Helsinki Üniversitesi ve Zürih Üniversitesi'nde yaptı. Ağustos 1966'da II. Rolf Nevanlinna Kolokyumuna davet edildi. Ağustos 1966'da Moskova'daki Uluslararası Matematikçiler Kongresi'ne (ICM) katıldı. Kongrenin ardından profesörlük tezini tamamlamak için Eylül ve Ekim aylarında Helsinki Üniversitesi'nde çalışmalarını sürdürdü.

1968 yılında Sur les singularites d'une application différentiable başlıklı profesörlük tezi kabul edildi ve aynı yıl profesör unvanını aldı. 1970 yılında Londra, Paris, Zürih ve Nice'deki çeşitli üniversitelerde bilimsel çalışmalar yaptı. 1970 yılında Nice'de Uluslararası Matematikçiler Kongresi'ne katıldı.

Aynı yıl Romanya, Yugoslavya, Yunanistan, Bulgaristan ve Türkiye'nin katılımıyla gerçekleştirilen Balkan Matematikçiler Birliği'nin kuruluşuna da katkıda bulundu. 1971'de Atina'daki Balkan Matematikçiler Birliği'ne katıldı. Eylül 1971'de Balkan Matematikçiler Birliği'nin düzenlediği kongreye de katıldı.

Mayıs ve Temmuz 1973'te O. Lehto, Menahem Max Schiffer, O. Tammi, Cevdet Koçak ve H. Minc'i ziyaret ederek bilimsel araştırmalar yaptı. 1976 yılında Silivri Matematik Araştırma Enstitüsü'nün Fonksiyonlar Teorisi Semineri ve Uluslararası Sempozyumu'na katıldı. Bu sempozyumda Rolf Nevanlinna'ya Honoris Causa unvanı verildi. Aynı yıl Jyväskylä Üniversitesi (Finlandiya) madalyası ile ödüllendirildi. Balkan Matematikçiler Birliği'nin 1977 yılında Varna'da düzenlediği konferansa katıldı. 1978'de Helsinki'deki Uluslararası Matematikçiler Kongresi'ne ve Joensuu'daki Rolf Nevanlinna Kolokyumuna katıldı. 1978-1979 yılları arasında İstanbul Üniversitesi Matematik Bölümü Başkanlığı yaptı.

Kahramaner, Ahmet Dernek, Rıfkı Kahramaner ve Yaşar Polatoğlu'nun doktora danışmanlığını ve Semin Akdoğan'ın eş danışmanlığını yaptı.

Kahramaner, kırk yıl akademide yaşadıktan sonra, 1983 yılı başında İstanbul Üniversitesi'nden yaş haddi nedeniyle emekli oldu. Emekliliği boyunca bilimsel araştırmalarına devam etti. Ağustos 1987'de Leningrad'daki Rolf Nevanlinna Kolokyumuna katıldı.

Kahramaner, Türkiye Cumhuriyeti'nin 75'inci kutlamasında Haliç Rotary Kulübü tarafından Kurtuluş Savaşı Kılıcı ile ödüllendirildi.

22 Şubat 2006 tarihinde doksan iki yaşındayken hayatını kaybetti ve Karacaahmet Mezarlığı'na defnedildi.[2] 2013 yılında Işık Üniversitesi'de düzenlenen bir sempozyumla anıldı.[3][4]

Kahramaner'in oğlu H. Rıfkı Kahramaner ve gelini Yasemin Kahramaner de aynı zamanda matematik profesörüdür.

Bazı yayınları

Çok iyi derecede İngilizce, Fransızca, Almanca ve Arapça bilen Kahramaner, sayısız bilimsel çalışma yazdı, bunlardan bazıları:

  • Sur les fonctions analytiques qui prénnent la meme valeur ou des valeurs données en deux points donnés (ou en m points donnés), Revue de la faculté des sciences de l'université d'Istanbul, Série A, Vol. 20, 1955.
  • Ein verzerrungssatz des argumentes der schlichten funktionen, (with Nazım Terzioğlu) Revue de la faculté des sciences de l'université d'Istanbul, Série A, Vol. 20, 1955.
  • Über das argument der anlytischen funktionen, (with Nazim Terzioglu) Revue de la faculté des sciences de l'université d'Istanbul, Série A, Vol. 21, 1956.
  • Sur le comportement d'une représentation presque-conforme dans le voisinage d'un point singulier, Revue de la faculté des sciences de l'université d'Istanbul, Série A, Vol. 22, 1957.
  • Sur les applications différentiables du plan complexe, Revue de la faculté des sciences de l'université d'Istanbul, Série A, Vol. 26, 1961.
  • Sur les coefficients des fonctions univalents, Revue de la faculté des sciences de l'université d'Istanbul, Série A, Vol. 28, 1962.
  • Modern Mathematical Methods and Models Volume I: Multicomponent Methods (A Book of Experimental Text Materials), (Translation from The Dartmouth College Writing Group; E.J. Cogan, R.L. Davis, J. G. Kemeny, R.Z. Norman, J.L. Snell and G.L. Thompson) Malloy Inc., Ann Arbor, Michigan, ABD, 1958.
  • Sur l'argument des fonctions univalentes, Revue de la faculté des sciences de l'université d'Istanbul, Série A, Vol. 32, 1967.

Galeri

Kaynakça

  1. ^ Mathematics Genealogy Project'te Suzan Kahramaner
  2. ^ "Vefat". Cumhuriyet. 23 Şubat 2006. 2 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2020. 
  3. ^ Aygündüz, Filiz (Ağustos 2013). "Suzan Hoca". Milliyet. 21 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2017. 
  4. ^ "Türkiye'nin İlk Kadın Matematikçilerinden olan Suzan Kahramaner'in 100.Yaş Günü Kutlandı". Işık Üniversitesi. 17 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2017. 

Dış başlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Adrien-Marie Legendre</span> Fransız matematikçi (1752 – 1833)

Adrien-Marie Legendre, Fransız matematikçidir.

Matematikte, özellikle karmaşık analizde, Cauchy-Hadamard teoremi bir kuvvet serisinin yakınsaklık yarıçapını hesaplamakta kullanılan önemli bir sonuçtur. Teorem ismini, Fransız matematikçi Augustin Louis Cauchy ve Jacques Hadamard'dan almıştır. Teorem, ilk defa 1821 yılında Cauchy tarafından yayınlanmıştır. Ancak; Hadamard aynı sonucu tekrar bulana kadar o kadar yaygın olarak da bilinen bir sonuç olmamıştır. Hadamard'ın bu teoremi ilk keşfi 1888'de olmuştur ve hatta bulduğu bu sonucu 1892'de yazdığı tezinde de kullanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">René-Louis Baire</span> Fransız matematikçi (1874 – 1932)

René-Louis Baire, gelecekteki teoremleri genelleştirmeye ve kanıtlamaya yardımcı olan Baire kategori teoremi ile ünlü bir Fransız matematikçiydi. Teorisi ilk olarak 1899'da Sur les fonctions de değişken réelles adlı tezinde yayınlandı.

Osman Besim Tanyel Türk akademisyen.

Fahire Battalgazi Türk İhtiyolog ve profesör. Fahire Akif Hanım, Soyadı Kanunu'ndan sonra Fahire Battalgil adıyla çalışmalarını yazmış; 1943'ten sonra ise Fahire Battalgazi adını kullanmıştır.

Selma Soysal, Türkiye'nin ilk kadın matematikçilerinden.

<span class="mw-page-title-main">Nazım Terzioğlu</span> Türk matematikçi

Nazım Terzioğlu, Türk matematikçi.

İznik İncibalığı Sazangiller familyasına bağlı ve Türkiye'de bulunan İznik Gölü'ne endemik bir tatlı su balığıydı. 1941 yılında Türkiye'nin ilk kadın zoologu Fahire Battalgil tarafından tanımlanmıştır. 20. yüzyılın sonlarından beri görülmemiştir ve şu an için Dünya Doğa ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN) tarafından soyu tükenmiş olarak kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Nevanlinna Ödülü</span>

2022'den itibaren IMU Abaküs Madalyası olarak verilecek olan Rolf Nevanlinna Ödülü, Uluslararası Matematikçiler Kongresi'nde dört yılda bir Enformasyon Bilimlerinin Matematiksel Yönlerine olağanüstü katkılar için verilmektedir:

  1. Hesaplama karmaşıklığı teorisi, programlama dillerinin mantığı, algoritma analizi, kriptografi, bilgisayar görüşü, örüntü tanıma, bilgi işleme ve zeka modellemesi dahil bilgisayar biliminin tüm matematiksel yönleri
  2. Bilimsel hesaplama ve sayısal analiz. Optimizasyon ve kontrol teorisinin hesaplama yönleri. Bilgisayar cebri.
<span class="mw-page-title-main">Stanisław Zaremba (matematikçi)</span>

Stanisław Zaremba Polonyalı bir matematikçi ve mühendisti. Kısmi diferansiyel denklemler, uygulamalı matematik ve klasik analiz, özellikle harmonik fonksiyonlar üzerine yaptığı araştırmalar, ona geniş bir tanınırlık kazandırdı. Polonya Matematik Okulu'nun başarısına öğretim ve organizasyon becerilerinin yanı sıra araştırmalarıyla katkıda bulunan matematikçilerden biriydi. Araştırma çalışmalarının yanı sıra, Zaremba birçok üniversite ders kitabı ve monografi yazdı.

<span class="mw-page-title-main">Georgios Remoundos</span> Yunan matematikçi ve üniversite profesörü (1878-1928)

Georgios Remoundos, 1926'da Atina Akademisi'nin kurucu üyeliğini yapmış Yunan matematikçiydi. Varvakeio'dan mezun olduktan sonra Atina Üniversitesi'nde okudu ve Fransa'da okumak için devlet bursu aldı. Önce École Normale Supérieure'de, sonra Paris Üniversitesi'nde okudu ve 1905'te doktora derecesini aldı.

<span class="mw-page-title-main">Jean Gaston Darboux</span> Fransız matematikçi (1842 – 1917)

Jean-Gaston Darboux FAS MIF FRS FRSE, diferansiyel geometri ve analize önemli katkılarda bulunan Fransız matematikçi. Darboux integrali adını ondan almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ernst Leonard Lindelöf</span>

Ernst Leonard Lindelöf gerçel analiz, karmaşık analiz ve topolojiye katkıda bulunan bir Finlandiyalı matematikçi. Lindelöf uzaylarına onun adı verilmiştir. Lindelöf'ün babası, Helsinki Üniversitesi'nde matematik profesörü ve Finlandiya Matematik Derneği'nin kurucusu olan Lorenz Leonard Lindelöf, annesi ise Gabriela Krogius'du. Leonard'a ek olarak, ailenin altı çocuğu vardı: Filolog Uno, Anna Maria, Carl Arvid, Ester Elisabeth, Tyra Gabriela ve Ella Amalia. Lindelöf'ün kız kardeşi Anna Maria, Finlandiyalı cerrah Frans Ali Krogius ile evlendi.

<span class="mw-page-title-main">Gaston Julia</span> Fransız matematikçi (1893 – 1978)

Gaston Maurice Julia, Julia kümesi için formül geliştiren Fransız matematikçidir. Eserleri Fransız matematikçi Benoit Mandelbrot tarafından popülerleştirildi; Julia ve Mandelbrot fraktalleri yakından ilişkilidir.

Martial Lavaud Célestin, Haitili avukat ve siyasetçi. Célestin, Amerika kıtasına bağlı olan ve Karayip Denizi'nde yer alan Hispanyola adasının batı bölümünde kurulu bulunan Haiti'de 1988 yılında bu göreve atanan ilk kişi olarak başbakanlık makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Pierre Boutroux</span> Fransız matematikçi (1880-1922)

Pierre Léon Boutroux bir Fransız matematikçi ve bilim tarihçisi. Boutroux, esas olarak tarih ve matematik felsefesi alanındaki çalışmalarıyla tanınır.

<span class="mw-page-title-main">Université Paris Cité</span>

Université Paris Cité Paris, Fransa'daki devlet üniversitesi. 2019 yılında Université Paris-Descartes ve Paris Diderot Üniversitesi'un birleşmesiyle kuruldu.

Yomtov Bonjour Garti Türk matematikçi ve İstanbul'da bir matematik, fizik ve kozmografi öğretmeniydi.

<span class="mw-page-title-main">Lars Ahlfors</span>

Lars Valerian Ahlfors, Riemann yüzeyleri alanındaki çalışmaları ve karmaşık analiz üzerine yazdığı ders kitabıyla tanınan Fin matematikçi.

<span class="mw-page-title-main">Niels Nielsen (matematikçi)</span> Danimarkalı matematikçi ve matematik tarihçisi (1865–1931)

Niels Nielsen, matematiksel analiz alanında uzmanlaşmış Danimarkalı bir matematikçiydi.