Suyun Sesi
| The Shape of Water | |
 Filmin Türkçe vizyon afişi | |
| Yönetmen | Guillermo del Toro |
|---|---|
| Yapımcı |
|
| Senarist |
|
| Hikâye (eser) | Guillermo del Toro |
| Oyuncular | |
| Müzik | Alexandre Desplat |
| Görüntü yönetmeni | Dan Laustsen |
| Sanat yönetmeni | Nigel Churcher |
| Kurgu | Sidney Wolinsky |
| Yapım şirketi | TSG Entertainment Double Dare You Productions |
| Dağıtıcı | Fox Searchlight Pictures |
| Cinsi | Sinema filmi |
| Türü | Dram, fantastik |
| Renk | Renkli |
| Çıkış tarih(ler)i | 31 Ağustos 2017 (Venedik) 1 Aralık 2017 (ABD) |
| Süre | 123 dakika[1] |
| Ülke | Amerika Birleşik Devletleri |
| Dil | İngilizce Rusça Amerikan işaret dili |
| Bütçe | $19.5 milyon[2] |
| Hasılat | $30.5 milyon[3] |
Suyun Sesi, Guillermo del Toro tarafından yönetilen ve senaryosu del Toro ile birlikte Vanessa Taylor tarafından yazılan, 2017 çıkışlı Amerikan yapımı romantik, fantastik bir filmdir. Başrollerinde Sally Hawkins, Michael Shannon, Richard Jenkins, Doug Jones, Michael Stuhlbarg ve Octavia Spencer'ın yer aldığı film, 1962'de Baltimore'de geçmektedir ve Güney Amerika'da yakalanmış bir amfibiyen ile gizli bir laboratuvarda çalışan konuşma engelli temizlik işçisi arasında geçen hikâyeyi anlatmaktadır.
Filmin ilk gösterimi, 31 Ağustos 2017'de 74. Venedik Uluslararası Film Festivali'nin ana yarışma bölümünde gösterilerek gerçekleştirildi[4] ve yarışmada "En İyi Film" ödülü olan Altın Aslan'ı kazanmıştır.[5] 74. Venedik Uluslararası Film Festivali'nde Altın Aslan ödülünü kazanan[6] Suyun Sesi, aynı zamanda 2017 Toronto Uluslararası Film Festivali kapsamında da gösterildi.[7] Film, eleştirmenlerden olumlu yorumlar aldı ve özellikle Hawkins'in filmdeki performansı eleştirmenlerce beğenildi.[8] Birçok eleştirmen Suyun Sesi'nin Guillermo del Toro'nun Pan'ın Labirenti filminden sonraki en iyi filmi olarak değerlendirdi.[9]
Amerikan Film Enstitüsü, Suyun Sesi'ni yılın en iyi 10 filminden biri olarak seçti.[10] Film, 75. Altın Küre Ödülleri'nde En İyi Yönetmen ve En İyi Özgün Müzik (Alexandre Desplat) ödüllerini kazanırken, drama kategorisindeki En İyi Film, En İyi Kadın Oyuncu (Sally Hawkins), En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu (Richard Jenkins), En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu (Octavia Spencer) ve En İyi Senaryo kategorilerinde de adaylık elde etti.[11] Suyun Sesi, 71. İngiliz Akademisi Film Ödülleri'nde ise En İyi Film'in de aralarında bulunduğu 12 farklı kategoride aday gösterildi.[12]
Film, öncelikle 1 Aralık 2017'de New York'ta iki farklı salonda gösterime gidi ve 8 Aralık 2017'de de Amerika Birleşik Devletleri'nin geneli ile diğer ülkelerde vizyona girdi ve $24.5 milyon dolayında gişe hasılatı elde etmiştir.[13] Filmin, del Toro ve Daniel Kraus tarafından yazılan roman uyarlaması olan Trollhunters'ın ise 27 Şubat 2018'de yayınlanması planlanmaktadır.[14]
Konusu
Elisa Esposito, bebeklikte geçirdiği bir yaralanma sonucu boynunda izler oluşmuş, konuşma engelli ve sadece işaret dili ile iletişim kuran bir kadındır. Altında sinema salonu bulunan eski apartmanın küçük bir dairesinde tek başına yaşamaktadır ve 1960'ların başında, Soğuk Savaş döneminde Baltimore'da gizli bir hükûmet laboratuvarında temizlik görevlisi olarak çalışmaktadır. Elisa'nın çok yakın iki arkadaşı vardır. Bu iki arkadaşından biri, sanatçı ve eşcinsel bir adam olan komşusu Giles'tir. Bir diğeri ise iş yerinde tercümanlığını da yapan Afroamerikan meslektaşı Zelda'dır.
Bir gün tesise Albay Richard Strickland tarafından Güney Amerika taraflarındaki nehirde yakalanmış ve tüp içine hapsedilmiş bir yaratık getirilir. Elisa ve Zelda o sırada yaratığın getirildiği bölümde temizlik yapmaktadırlar. Elisa, merakla tüpe yaklaşır ve tüpün içerisindeki yaratığın insansı bir amfibiyen olduğunu keşfeder. Elisa ve arkadaşı Zelda hemen oradan çıkarılsa bile Elisa, yaratığı gizli gizli ziyaret etmeye başlar ve bir süre sonra ikisi arasında yakın bir bağ oluşur. General Frank Hoyt, Uzay Yarışında olası yararlarından faydalanmak için yaratığın incelenip öldürülmesi için Strickland'a emir verir. Laboratuvarda çalışan gizli Sovyet casusu Doktor Robert Hoffstetler ise daha fazla çalışma verisi elde etmek için yaratığı canlı tutmak için çabalar. Sovyet ajanları ise yaratığın Amerika’dan kaçırılması veya üzerinde çalışma yapılamaması için yok edilmesini ister. Elisa, Amerikalıların yaratık için ne planladıklarını öğrenir ve Giles'ı onu laboratuvardan kaçırmak için ikna eder. Bu sırada Hoffstetler, Elisa'nın planını öğrenir ve ona yardım etmeyi seçer. Bu süreçte Zelda da onlara katılır ve yaratığın kaçırılmasına yardım eder.
Elisa, laboratuvardan kaçırdığı yaratıyı, önce evine götürür. Evinde Hoffstetler’ın verdiği kimyasalları kullanarak onu küvette tutar. Elisa, yaratığı bir süre burada sakladıktan sonra onu okyanusa ulaşabilmesi için bir kanala bırakmaya karar verir. Bu sırada Strickland, yoğun bir sorgulama çalışmasına başlar. Elisa ve Zelda da sorgulanır ama kimse onlardan şüphelenmez. Giles, Elisa’nın evinde yaratığı göz kulak olurken uyuyakalır ve yaratık banyodan dışarı çıkar bu sırada bir kedi ile karşılaşır onu yemeye başlar. Gürültüye uyanan Giles bu durumu görür bu sırada yaratık Giles’e de saldırır ve kolunu yaralayarak evden kaçar.
Elisa, onu bulmak için aramaya başlar ve bulduğu izleri takip ederek onu sinema salonunda bulur. Yaratık eve getirildikten sonra Giles’ten özür dilemek için ellerini yaralı koluna ve Giles’in kel kafasına koyar. Giles ertesi sabah uyandığında kolundaki yaranın tamamen iyileştiği, kafasında da saçların çıktığını görür. Bu arada Elisa, gece yaratığın kaldığı banyoya gelerek onunla birlikte olur.
Hoyt, yaratığın 36 saat içerisinde bulamamasına karşın Strickland'ı tehdit eder. Bu sırada yaratığın sağlık durumu kanala bırakılacağı gün yaklaştıkça bozulmaya başlar. Strickland, Hoyt’un tehditleri sonrası çalışmalarını hızlandırır ve Doktor Hoffstetler’ı takip etmeye başlar. Hoffstetler, üstlerinin emri ile ülkeden kaçırılacağını düşünür ve buluşma yerine gider ancak rus ajansları onu öldürmek ister. Bu sırada Strickland onları takip edip ajanları öldürür ve yaralı Hoffstetler’a işkence yaparak sorgular. Hoffstetler, ölmeden önce yaratığı kaçıranların Elisa ve Zelda olduğunu ima eder. Strickland, Zelda'nın evine giderek onu tehdit eder bu sırada Zelda’nın kocası yaratığı Elisa’nın kaçırdığını ve şu an onun evinde olduğunu söyler. Zelda, Elisa’ya durumu anlatır. Elisa da Giles ile birlikte yaratığı evden kaçırır ve onu bırakacakları kanala gelirler. Strickland, Elisa’nın evine gelir ve evde yaratığın nereye götürüleceğine dair bir not bulur.
Kanalda, Elisa ve Giles yaratık ile vedalaşırken Strickland hem yaratığı hem de Elisa’yı silahla vurur. Bu sırada yaratık ayağa kalkar ve yaralarını iyileştirir ve Strickland'ı öldürür. Polis Zelda ile birlikte olay yerine gelirken, yaratık Elisa'yı alır ve kanala atlar. Yaratık burada onu iyileştirir ve boynundaki yara izlerini solungaçlara dönüştürür.
Oyuncu ve karakterler
- Sally Hawkins rolü Elisa Esposito. Elisa, konuşma engellidir ve gizli bir araştırma laboratuvarında temizlik görevlisidir.
- Michael Shannon rolü Albay Richard Strickland. Araştırma laboratuvarındaki yaratık ekibinden sorumlu olan Richard aynı zamanda bu varlığı yakalayan ekibin de başındadır.
- Richard Jenkins rolü Giles. Elisa'nın arkadaşı ve komşusu olan Giles, çevresine açılmamış bir eşcinsel ve ticari sanatçıdır.
- Octavia Spencer rolü Zelda Fuller. Zelda, Elisa'nın iş yerindeki en yakın arkadaşıdır.
- Doug Jones rolü Amfibiyen varlık, amfibiyen-insan yaratığı bir varlıktır ve "Varlık" tesiste tutsaktır
- Michael Stuhlbarg rolü Doktor Robert Hoffstetler. Laboratuvarda çalışan bir bilim insanı ve Sovyet casusudur.
- Lauren Lee Smith rolü Elaine Strickland. Richard'ın eşidir. iki çocuğu ile birlikte bir banliyöde sıradan bir evde yaşamaktadır.
- Nick Searcy rolü General Frank Hoyt. Richard'ın geveze ve çok fazla iş bekleyen komutanıdır.
- David Hewlett rolü Fleming. Fleming, araştırma laboratuvarında çalışan bir yetkili.
Yapım aşaması
Suyun Sesi konusundaki ilk düşünce, del Toro'nun 2011'de Daniel Kraus'la yaptığı kahvaltı sırasında ortaya çıktı ve daha sonra filmin uyarlaması olacak Trollhunters adlı romanı birlikte yazmaya başladılar.[15] 2015 çıkışlı kısa film The Space Between Us ve Rachel Ingalls'ın romanı Mrs. Caliban'dan esinlenilen hikâye[16] aynı zamanda del Toro'nun çocukluğunda izlediği ve yönetmenliğini Jack Arnold'ın gerçekleştirdiği 1954 çıkışlı Creature from the Black Lagoon filmindeki Gill-man ile filmin yardımcı oyuncusu Julie Adams arasında geçen romantik hikâyeden ilham alınmıştır.[17] Del Toro, Creature from the Black Lagoon adlı bir film yeniden tasarlamak için Universal Studios ile görüşürken, yaratığın bakış açısına daha fazla odaklanan bir versiyonu stüdyo yöneticileri kabul etmedi.[18]
Del Toro filmin 1960'lı yıllarda Soğuk Savaşı döneminde geçmesine karar verdi[19] ve çekimlere 15 Ağustos 2016'da[20][21][22] Hamilton, Ontario'da başlandı.[23] 6 Kasım 2016'da ise çekimler tamamlandı.[24]
Filmin müziklerini Alexandre Desplat besteledi.[25]
Filmle ilgili IndieWire ile yaptığı röportajda del Toro; "Bu film benim için iyileştirici bir film. ...çocukluğumdaki korkuları, çocukluğumun hayallerini tekrar ifade ettim bu filmde ve bir yetişkin olarak beni endişelendiren bu şeyleri ilk defa anlattım. Bu film güven hakkında, öteki olma, cinsiyet ve sevgi hakkında." dedi.[26]
Karşılama
Gişe
Üç haftalık sınırlı sayıda serbest bırakılmasının ardından 4,6 milyon dolar gelir elde eden film, 22 Kasım 2017'de geniş kapsamlı yayına başladı ve Downsizing, Pitch Perfect 3 ve Father Figures ve En Karanlık Saat (Darkest Hour) filmlerinin de vizyona girmesi ile birlikte 726 salondan toplamda 3 milyon dolarlık haftasonu hasılatı elde etti.[27] Dört günlük Noel tatili ile birlikte bu hasılat 4.4 milyon dolara ulaştı.[28] 17 Ocak 2018 itibarı ile film, 30.5 milyon dolarlık bir gişe hasılatına sahiptir.[3]
Eleştirel görüşler
Film eleştirilerinin yayınlandığı Rotten Tomatoes sitesinde Suyun Sesi, 253 yoruma dayanarak yapılan değerlendirmede % 92'lik bir onay derecesi ve ortalama 8.4 / 10 puana sahiptir. Sitede, Guillermo del Toro'nun yönetmenliğini yaptığı filmin özellikle görselliği olumlu yorumlar ve oyuncu Sally Hawkins performansı beğeni topladı.[29] Film, Metacritic'te ise, 51 eleştiriye dayanarak ortalama 100 üzerinden 86 puana sahip oldu.[30]
IndieWire'de yazan sinema eleştirmeni Ben Croll, filme "A" notunu verdi ve Suyun Sesi'ni "del Toro'nun şaşırtıcı derecede en başarılı eserlerinden biri..." olarak nitelendirdi.[31] Rolling Stone için yazan Peter Travers, Hawkins'in performansını ve del Toro'nun sinematografisini överek filme 4 yıldız üzerinden 3,5 yıldız verdi. Travers eleştirisinde yönetmen Del Toro'yu "...dünya çapında bir film sanatçısı..." olarak nitelendirdi.[32]
Minnesota Daily'den Haley Bennett film için, "Suyun Sesi, del Toro filmlerinde nadir bulunan bir hassasiyet taşıyor ... film çığır açıcı değil ancak zarif ve büyüleyici" ifadelerini kullandı.[19]
Sinema eleştirmeni Rex Reed ise filmi, "saçma sapan bir film" olarak nitelendirerek 4 yıldız üzerinden 1 yıldız verdi.[33]
Seçilmiş ödül ve adaylıkları
  Filmin yönetmeni Guillermo del Toro ve filmdeki performansıyla Sally Hawkins eleştirmenlerden olumlu yorumlar aldı. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Toplam | 45 | 216 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Kaynakça | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Yıl | Ödül/Festival | Kategori | Ödülü kazanan(lar) | Sonuç |
|---|---|---|---|---|
| 2017 | 74. Venedik Uluslararası Film Festivali[34][35][36] | Altın Aslan | Guillermo del Toro | Kazandı |
| C. Smithers Vakfı Ödülü | Kazandı | |||
| Future Film Festivali Dijital Ödülü | Kazandı | |||
| Green Drop Ödülü | Adaylık | |||
| Soundtrack Yıldızı Ödülleri | Alexandre Desplat | Kazandı | ||
| 2018 | 75. Altın Küre Ödülleri | En İyi Yönetmen Ödülü | Guillermo del Toro | Kazandı |
| En İyi Özgün Müzik Ödülü | Alexandre Desplat | Kazandı | ||
| En İyi Film Ödülü - Drama | Guillermo del Toro | Adaylık | ||
| En İyi Senaryo Ödülü | Guillermo del Toro Vanessa Taylor | Adaylık | ||
| En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu Ödülü | Richard Jenkins | Adaylık | ||
| En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu Ödülü | Octavia Spencer | Adaylık |
Kaynakça
- ^ "The Shape of Water". tiff. 29 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2017.
- ^ Tapley, Kristopher (21 Kasım 2017). "Spirit Awards: 'Call Me by Your Name,' 'Get Out' Soar, 'Shape of Water' Shunned Again". Variety. 8 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2017.
- ^ a b "The Shape of Water (2017)". Box Office Mojo. 2 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2018.
- ^ "Venice Competition Includes Films From George Clooney, Guillermo del Toro, Darren Aronofsky". The Hollywood Reporter. Prometheus Global Media. 31 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2017.
- ^ "Guillermo del Toro's The Shape of Water wins Venice Golden Lion". The Guardian. 20 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2017.
- ^ "Guillermo del Toro's The Shape of Water wins Venice Golden Lion". The Guardian. Guardian Media Group. 20 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2017.
- ^ "Toronto Film Festival 2017 Unveils Strong Slate". Deadline.com. Penske Business Media, LLC. 20 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2017.
- ^ Zack Shard (31 Ağustos 2017). "'The Shape of Water' Reviews Rave About Sally Hawkins' 'Once-in-a-Lifetime' Silent Performance". Indiewire. 16 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2017.
- ^ Kiang, Jessica (31 Ağustos 2017). "Guillermo Del Toro's 'The Shape of Water' Is Sweet & Scary Movie Magic -Venice Review". The Playlist. 27 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2017.
- ^ "AFI Awards 2017". AFI. 8 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2017.
- ^ Rubin, Rebecca (11 Aralık 2017). "Golden Globe Nominations: Complete List". Variety. 18 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2017.
- ^ "The Shape of Water leads Bafta nominations". BBC News. 9 Ocak 2018. 20 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2018.
- ^ McNary, Dave. "Guillermo del Toro's 'Shape of Water' Gets Awards Season Release Date". Variety. Variety Media LLC. 20 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2017.
- ^ "The Shape of Water Novel Does Much, Much More Than Adapt the Movie". Gizmodo. 6 Aralık 2017. 18 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2017.
- ^ @RealGDT (22 Ağustos 2017). "Shape of Water- first birthed over a looong breakfast with @DanielDKraus in 2011. It shows next week at the Venice Film Festival" (X gönderisi). Erişim tarihi: 25 Ağustos 2017 – X vasıtasıyla.
- ^ "Is 'The Shape of Water' Cribbed Directly From the Short Film 'The Space Between Us'?". AwardsWatch. 18 Ağustos 2017. 11 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2017.
- ^ "The Iconic Horror Movie Scene That Inspired 'The Shape of Water'" (İngilizce). Bloody Disgusting. 8 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2017.
- ^ "Del Toro Talks Black Lagoon Influence On "Shape"". darkhorizons.com. 1 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2017.
- ^ a b Bennett, Haley (15 Aralık 2017). "'Review: The Shape of Water' Mermaid film noir sounds like a fishy genre, but director Guillermo del Toro navigates it with skill". Minnesota Daily. 18 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2017.
- ^ @RealGDT (10 Ağustos 2016). "We start shooting The Shape of Water on Monday. I will tweet some images now and then--" (X gönderisi) – X vasıtasıyla.
- ^ Evry, Max (15 Ağustos 2016). "Shape of Water: Guillermo del Toro Begins Production". Comingsoon.net. 15 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2017.
- ^ @RealGDT (15 Ağustos 2016). "4 PM in Toronto. Started" (X gönderisi) – X vasıtasıyla.
- ^ "Guillermo Del Toro's staff plan Hamilton visit to talk film studio locations: mayor". Canadian Broadcasting Corporation. 13 Eylül 2017. 14 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Eylül 2017.
- ^ @RealGDT (7 Kasım 2016). "Wrapped shooting on The Shape of Water last night!!" (X gönderisi) – X vasıtasıyla.
- ^ "Guillermo del Toro's The Shape of Water Finds A Composer". Wegotthiscovered.com. 27 Aralık 2016. 9 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2017.
- ^ Marotta, Jenna (19 Kasım 2017). "Guillermo del Toro: 'The Shape of Water' Saved My Life". IndieWire. 21 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2017.
- ^ Anthony D'Alessandro (31 Aralık 2017). "'Last Jedi' Has Upper Hand Over 'Jumanji' In New Year's Weekend Duel As 2017 B.O. Closes With $11.1B – Monday Update". Deadline.com. 17 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2018.
- ^ D'Alessandro, Anthony (24 Aralık 2017). "Last Jedi' Lords Over Christmas Weekend B.O. With $100M+ As 'Jumanji' Roars $65M+ & 'Pitch Perfect 3' Sings $27M". Deadline.com. 28 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2017.
- ^ "The Shape of Water (2017)". Rotten Tomatoes. 11 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2018.
- ^ "The Shape of Water reviews". Metacritic. 11 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2018.
- ^ Croll, Ben (31 Ağustos 2017). "'The Shape of Water' Review: Guillermo del Toro's Lush Fairy Tale Is a Powerful Vision of Love". Indiewire. 16 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2017.
- ^ Travers, Peter (27 Kasım 2017). "'The Shape of Water' Review: Guillermo del Toro's Girl-Meets-Monster Romance Is a Gem". Rolling Stone. 27 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2017.
- ^ Reed, Rex (19 Aralık 2017). "One Star: 'The Shape of Water' Is a Loopy, Lunkheaded Load of Drivel". Observer. 13 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ocak 2018.
- ^ "Venezia 74, i premi collaterali". 8 Eylül 2017. 11 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2017.
- ^ "A Venezia il Green Drop Award al film più ecologista - Ambiente & Energia". 7 Eylül 2017. 14 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2017.
- ^ "Queer Lion a Venezia: 9 film in gara per il Leone Gay - NonSoloCinema". 22 Ağustos 2017. 14 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2017.
