İçeriğe atla

Suudi Arabistan'da kadın hakları

Suudi Arabistan'da peçeli bir kadın

Suudi Arabistan toplumundaki cinsiyet rolleri şeriat ve kabile kültürlerinden gelmektedir. Arap Yarımadası ataerkil, göçebe ve purdah (kadın ve erkeğin ayrılması) ile namusun temel alındığı kabilelerin yaşadığı bir bölgedir.

Yaşı ne olursa olsun tüm kadınların erkek bir velisi olmalıdır. Kadınlar oy kullanamaz veya önemli siyasi konumlara getirilemez.[1] 2011 yılında ise Kral Abdullah 2015 yılında kadınların seçimlerde oy kullanabileceğini ve kralın danışma konseyinde yer alabileceklerini açıkladı.[2] Suudi Arabistan'da kadınların spor oyunlarında yarışması yasak. Ancak 2012 Yaz Olimpiyatları'na Sarah Attar'ı ülkesini 800 metre koşu yarışlarında, Wojdan Shaherkani'yi ise ülkesini judo dalında temsil etmesi için göndermiştir.[3] Bunun yanı sıra Suudi Arabistan,2016 Yaz Olimpiyatları'na Sarah Attar,Lubna Al-Omair,Cariman Abu Al-Jadail ve Wujud Fahmi'yi göndererek olimpiyatlara gönderdiği kadın sporcu sayısını ikiye katlamıştır.[4] Suudi Arabistan dünyada kadınların araba kullanmasını yasaklayan tek ülkedir. Dünya Ekonomik Forumu'nun 2009 Küresel Cinsiyet Eşitsizliği Raporu Suudi Arabistan'ı dünya çapında cinsiyet eşitliğinde 134 ülke içinde 130. sıraya yerleştirdi. Rapor ayrıca ülkenin 2008-2009 aralığında ilerleme kaydeden birkaç Orta Doğu ülkesinden biri olduğunu, ekonomik alanda küçük kazanımlar olduğunu belirtti.[5]

Suudi Arabistan'daki kadınların önemli bir bölümünün kökten bir değişiklik istemediğine yönelik kanıtlar mevcuttur. Belli konularda reformları savunun avukatlar bile batılı eleştirmenleri "Suudi toplumunun eşsizliğini anlayamadıkları" için reddetmektedir.[6][7][8] Ülkesinin ataerkil geleneklerini eleştiren gazeteci Maha Arkil de batılı eleştirmenlerin eleştirdiklerini anlayamadığını, batılı değerlere uygun kadın haklarından çok İslami şartlara uygun bir kadın hakları istediklerini belirtmiştir.[9]

Kaynakça

  1. ^ al-Mohamed, Asmaa. "Saudi Women's Rights: Stuck at a Red Light" (PDF). 5 Haziran 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2010. 
  2. ^ "Saudi king: Women will be allowed to vote and run for office". PBS. 26 Eylül 2011. 21 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2011. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2017. 
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2017. 
  5. ^ "The Global Gender Gap Report 2009" (PDF). World Economic Forum. 2009. 10 Ekim 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Eylül 2010. 
  6. ^ Zoepf, Katherine (31 Mayıs 2010). "Talk of Women's Rights Divides Saudi Arabia". The New York Times. 2 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2010. 
  7. ^ "New Rights, and Challenges, for Saudi Women". Time. 19 Ekim 2009. 26 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2011. 
  8. ^ Saleh Ambah, Faiza. "Saudi Women Rise in Defense of the Veil". Washington Post. 28 Nisan 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2010. 
  9. ^ Hiel, Betsy (13 Mayıs 2007). "Dhahran women push the veil aside". Pittsburgh Tribune-Review. 5 Ekim 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2010. 

İlgili Araştırma Makaleleri

İslami feminizm, modern düşün hayatında yer bulmaya başlayan melez ideolojilerin bir örneği. İslami paradigma içinde dile getirilen feminist söylem ve uygulamalar bütününe verilen adlandırma. Modern İnsan Hakları bildirgelerinde tüm insanların eşit olduğu söylenirken, İslam dünyasında, gündelik yaşamda geleneksel inanışlar ve dini inanca dayalı, konjonktür ile uyuşmayan kadın-erkek ayrımı ve erkeklerin üstünlüğü söylemine karşı, kadınların eşitliği ve/veya üstünlüğünü savunan bir düşünce sistemiyle İslam düşüncesini harmanlamaya itmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Suudi Arabistan</span> Orta Doğuda yer alan bir ülke

Suudi Arabistan veya Suudistan ya da resmî adıyla Suudi Arabistan Krallığı, Arap Yarımadası'nda bulunan en büyük ülkedir. Kuzeybatı'da Ürdün, kuzey ve kuzeydoğu'da Irak, doğuda Kuveyt, Katar, Bahreyn ve Birleşik Arap Emirlikleri, güneydoğuda Umman, güneyde Yemen, kuzeydoğusunda Basra Körfezi ve batısında Kızıldeniz ile çevrilidir. Buraya iki kutsal caminin arazisi de denir; çünkü İslam'a göre iki kutsal şehir olan Mekke ve Medine bu ülkededir. Suudi Arabistan, Orta Doğu'daki bütün körfez ülkelerinde olduğu gibi hızla gelişmektedir.

Cinsiyetçilik, kişinin cinsiyetine veya toplumsal cinsiyetine dayalı önyargı veya ayrımcılıktır. Cinsiyetçilik herkesi etkiler. Basmakalıplarla ve toplumsal cinsiyet rolleriyle bağlantılıdır, ve bir cinsiyetin veya toplumsal cinsiyetin doğası gereği diğerinden üstün olduğu inancını içerebilir. Aşırı cinsiyetçilik kadın düşmanlığını, cinsel tacizi, tecavüzü ve diğer cinsel şiddet biçimlerini teşvik edebilir. Cinsiyet ayrımcılığı cinsiyetçiliği kapsayabilir. Bu terim, insanlara cinsiyet kimlikleri veya toplumsal cinsiyet veya cinsiyet farklılıklarına dayalı ayrımcılık olarak tanımlanmaktadır. Cinsiyet ayrımcılığı özellikle işyeri eşitsizliği açısından tanımlanmaktadır. Sosyal veya kültürel gelenek ve normlardan ortaya çıkabilir.

<span class="mw-page-title-main">Sarah Attar</span>

Sarah Attar, Suudi Arabistan'ın Vudjan Ali Seraj Abdülrahim Şahrahani ile birlikte Olimpiyat Oyunları'nda mücadele eden ilk kadın sporcusu olan ABD vatandaşlığına da sahip Suudi sporcu.

Suudi Arabistan'da insan hakları, Suudi kraliyet ailesinin egemenliği altında İslam dini hukukuna dayalı olması amaçlanan haklardır. Suudi Arabistan hükûmeti ve Suudi hukuk sistemi, dini ve siyasi azınlıklara, eşcinsellere, mürtedlere ve kadınlara yönelik muamelelerinden ötürü eleştirilmektedir. Suudi Arabistan Krallığı, Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiserliği'ne göre Ekim 1997'de Birleşmiş Milletler İşkenceye Karşı Sözleşmesini onayladı. Suudi Arabistan'da insan hakları Suudi Arabistan Temel Kanununun 26. maddesinde belirtilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kadınlara oy hakkı</span>

Kadınlara oy hakkı, kadınların seçimlerde oy kullanma hakkıdır.

Suudi Arabistan'a gelen ziyaretçiler, vizeden muaf ülkelerden birinden gelmedikçe vize almak zorundadır.

<span class="mw-page-title-main">Suudi Arabistan ekonomisi</span> Ulusal ekonomi

Suudi Arabistan ekonomisi, büyük ekonomik faaliyetler üzerinde güçlü bir devlet kontrolüne sahip petrole dayalı bir ekonomidir. Suudi Arabistan satın alma gücü paritesi bakımından 14. büyük ve nominal olarak dünyanın 19. büyük ekonomisidir. Suudi Arabistan dünyadaki kanıtlanmış petrol rezervlerinin %18'ine sahip olup dünyanın petrol en büyük ihracatçısıdır ve uzun yıllar OPEC'te öncü bir rol oynamıştır. Petrol sektörü neredeyse tüm hükûmet gelirlerini ve ihracat kazancını oluşturmaktadır. Özellikle de özel sektörde çalışanlarının çoğu ülkeye çalışmaya gelen yabancı işçilerden oluşmaktadır.

Suudi Arabistan'ın hukuk sistemi, hem Kur'an'dan hem de İslam peygamberi Muhammed'e atfedilmiş sünnetlerden türetilen İslamî Şeriat hukukuna dayanmaktadır. Muhammed'in ölümü sonrasında ortaya çıkan İslamî alim konsensüsleri ("icmâ") de Şeriat'ın kaynaklarından birini oluşturur. Suudi Arabistan'daki yargıçların yaptığı hukuksal yorumlar, İslam fıkhındaki literalist Hanbeli mezhebine ait Orta Çağ metinlerinden etkilenmektedir. Şeriat, Müslüman dünyasında eşsiz olarak kodifiye olmamış haliyle Suudi Arabistan'da kullanılmaktadır. Bununla birlikte hukuksal içtihatın yoksunluğu, ülkenin kanunlarının kapsamında ve içeriğinde büyük seviyede belirsizliklere neden olmuştur. Bu nedenle hükûmet, 2010'da Şeriat'ı kodifiye etmeye niyet ettiğini açıkladı; ancak bu konuda hâlâ bir ilerleme sağlanamamıştır. Şeriat ayrıca fikrî mülkiyet hukuku ve şirketler hukuku gibi modern sorunları kapsayan kraliyet kararnameleriyle dağıtılan düzenlemeler ile tamamlanmıştır. Buna rağmen Şeriat, özellikle ceza hukuku, aile hukuku, ticaret hukuku ve kontrat hukuku gibi dallarda hukukun ana kaynağını oluşturmaktadır ve Kur'an ile Sünnet ülkenin anayasası olarak ilan edilmiştir. Suudi devleti ne ait çok kapsamlı tescilli haklar, toprak hukuku ile enerji hukuku dallarının önemli bir özelliğini oluşturmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Muhammed bin Selman</span> Suudi Arabistan veliaht prensi ve başbakanı

Muhammed bin Selman Âl-i Suud, halk arasında MBS olarak bilinen, Suudi Arabistan veliaht prensi ve başbakanı olan bir politikacıdır. Aynı zamanda Ekonomik ve Kalkınma İşleri ve Siyasi ve Güvenlik İşleri konseylerinin başkanı olarak görev yapmaktadır. Başbakan olarak atanmadan önce 2015'ten 2022'ye kadar savunma bakanı olarak görev yaptı. Muhammed bin Selman, babasının hükûmetini kontrol ediyor ve Suudi Arabistan'ın fiili hükümdarı olarak kabul ediliyor.

Hükûmet, din ve etnisite hakkında nüfus sayımı yapmamakla birlikte, bazı kaynaklar Suudi Arabistan'daki Şiilerin %10 oranında, diğer kaynaklar ise Suudi Arabistan'ın yaklaşık 20 milyon yerlisinin %15'in Şii olduğunu iddia ediyor. Modern Suudi Arabistan Krallığı, 1932 yılında, Vehhabîlik olarak bilinen Sünni İslam'da geriye dönük bir hareketin takipçileri olan Suud Hanedanlığı tarafından kuruldu. Dini kurumlara, mahkemelere ve krallığın eğitimine hükmeden Vehhabîlik idealinin takipçileri, "Müslümanların klasik metinlerde, Kuran'da ve Sünnette bulunan İslam'ın yorumuna geri dönmeleri gerektiğine" inanırlar. Ayrıca, "Şiilerin saygı duyduğu imamlar gibi kutsal insanlardan şefaat arayan Müslümanların 'gerçek' Müslüman olmadıklarına" da inanıyorlar. Şiilerin dönüşümünü zorlamaya yönelik girişimler sık olmamasına rağmen, Suudi Arabistan'da ve hatta idamlarda ciddi ayrımcılıkla karşı karşıyadırlar.

<span class="mw-page-title-main">Luceyn el-Hezlul</span> Suudi Arabistanlı kadın hakları aktivisti

Luceyn el-Hezlul, Suudi kadın hakları aktivisti, sosyal medya figürü ve siyasi tutuklu. Suudi Arabistan'da kadınların araba kullanmasına yönelik yasağı ihlal ettiği için birkaç kez tutuklandı ve serbest bırakıldı ve Mayıs 2018'de birkaç tanınmış kadın hakları savunucusuyla birlikte krallığı istikrarsızlaştırmak suçundan tekrar tutuklandı. Top 100 En Güçlü Arap Kadınları 2015 listesinde 3. sırada yer aldı. Eğitimini Britanya Kolumbiyası Üniversitesi Fransız Edebiyatı Bölümü'nde tamamladı.

<span class="mw-page-title-main">Manal el-Şerif</span> Suudi Arabistanlı kadın hakları aktivisti

Manal el-Şerif, 2011'deki kadınların araba sürmelerine yönelik kampanyanın başlatılmasını sağlayan Suudi Arabistanlı kadın hakları aktivistidir. Daha önceden araba sürerken kendini videoya alan kadın hakları aktivistlerinden biri olan Wajeha al-Huwaider, kampanyanın bir parçası olarak el-Şerif'i araç sürerken filme aldı. Video, YouTube ile Facebook'a yüklendi. El-Şerif, 21 Mayıs 2011 tarihinde gözaltına alındı ve serbest bırakıldı ve ertesi gün yeniden tutuklandı. 30 Mayıs'ta sorgulama için talep edildiği takdirde geri dönme, araç sürmeme ve medyayla konuşmama şartlarıyla kefaletle serbest bırakıldı. New York Times ve Associated Press, kadınların sürüş kampanyasını Arap Baharı'nın daha geniş şekli olarak ilişkilendirdi ve ve Suudi yetkililerin protesto korkusu nedeniyle Şerif'in tutuklanmasının uzun sürmediğini belirtti.

Suudi Arabistan'ın 2030 vizyonu, (İngilizce):Saudi Vision 2030, Suudi Arabistan'ın petrole olan bağımlılığını azaltma, ekonomisini çeşitlendirme ve sağlık, eğitim, altyapı, rekreasyon ve turizm gibi kamu hizmet sektörlerini geliştirme planıdır. Hedefler arasında ekonomik ve yatırım faaliyetlerini güçlendirmek, mallar ve tüketim ürünleri yoluyla ülkeler arasında petrol dışı sanayi ticaretini artırmak ve askeriye, üretim ekipmanı ve mühimmatı için hükûmet harcamalarını artırmak yer alıyor.

<span class="mw-page-title-main">Suudi Arabistan'da turizm</span>

Suudi Arabistan, Orta Doğu'daki 2017 yılında 16 milyondan fazla ziyaretiyle en büyük ikinci turizm merkezidir. Suudi Arabistan'daki turizm, çoğunlukla büyük ölçüde dini haclarla ilgili olsa da, eğlence amaçlı turizm sektöründe büyüme vardır. Turizm sektörü son zamanlarda büyük ölçüde artmakta olduğundan, sektörün Suudi Arabistan için ak petrol olması bekleniyor. Turizm sektörünün 2019 yılında 25 milyar dolar kazanması beklenmektedir. Potansiyel turistik yerler arasında Hicaz ve Sarawat Dağları, Kızıldeniz'e dalışlar ve çok sayıda antik kalıntılar bulunmaktadır.

İslam'da cinsiyet ayrımı, sosyal ve diğer ortamlarda erkek ve erkek çocuklarının, kadın ve kız çocuklarından ayrılmasına yönelik İslam ülkeleri ve topluluklarındaki uygulamaları ifade eder. Alimler, Kuran'ın cinsiyet ayrımı gerektirip gerektirmediği ve eğer öyleyse bunu gerektiren hadisler konusunda farklı görüşler belirtirler. İslam ilahiyatçıları arasında cinsiyet ayrımı konusunda farklı görüşler bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">BM Kadın Birimi</span> BM kuruluşu

BM Kadın Birimi olarak da bilinen Birleşmiş Milletler Toplumsal Cinsiyet Eşitliği ve Kadının Güçlenmesi Birimi, toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanması ve kadınların güçlenmesi için çalışan bir Birleşmiş Milletler kuruluşudur.

<span class="mw-page-title-main">Ermenistan-Suudi Arabistan ilişkileri</span>

Ermenistan ile Suudi Arabistan arasında resmi diplomatik ilişki bulunmamaktadır. Bununla birlikte, iki ülke arasındaki ilişki, muhtemelen artan Türk etkisine karşı ortak muhalefet nedeniyle, 2010'lardan bu yana önemli ölçüde ısınmaya tanık oldu.

Suudi Arabistan kadın milli futbol takımı, Suudi Arabistan ülkesinin resmi kadın millî futbol takımıdır. Takım, Suudi Arabistan'da futbolun yönetim organı olan Suudi Arabistan Futbol Federasyonu (SAFF) tarafından kontrol edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">2024 Yaz Olimpiyatları'nda Suudi Arabistan</span> spor etki̇nli̇ği̇ delegasyonu

Suudi Arabistan, 26 Temmuz - 11 Ağustos 2024 tarihleri arasında Fransa'nın Paris kentinde düzenlenen 2024 Yaz Olimpiyatları'na katılmıştır. 1972 yılındaki ilk katılımından bu yana Suudi Arabistan, Moskova'da düzenlenen 1980 Yaz Olimpiyatları hariç her Yaz Olimpiyat Oyunları'nda yer almıştır. 1980'de ülke, ABD öncülüğündeki boykotu desteklediği için müsabakalarda yer almama kararı almıştır.