İçeriğe atla

Susurluk Kazası

Susurluk Kazası veya Susurluk Skandalı, 3 Kasım 1996'da saat 19.25 sularında Balıkesir-Bursa kara yolunda Susurluk ilçesi Çatalceviz mevkisinde meydana gelen trafik kazası sonucu, devlet-polis-mafya ilişkilerinin ortaya çıkması ile patlak veren skandal. Türkiye Cumhuriyeti tarihinin en önemli skandallarındandır.

Kazanın ardından kamuoyu, "devlet-siyaset-mafya" üçgeninde yasa dışı ilişkilerin ortaya çıkartılmasını talep etti. "Sürekli Aydınlık İçin Bir Dakika Karanlık" ismi verilen sivil toplum eylemleriyle ve medyanın desteği ile üstü örtülen ilişkilerin ve faaliyetlerin açıklanması talep edildi. Kaza, İngilizler tarafından film konusu edilmiş ve film, 2018 yılında The Scar adıyla vizyona girmiştir. Filmin Gonca Us'un ağzından anlatılacağı belirtilmiştir.[1]

Kaza

DYP Şanlıurfa milletvekili Sedat Bucak, İstanbul Kemalettin Eröge Polis Okulu Müdürü Hüseyin Kocadağ, "Mehmet Özbay" sahte kimlikli Abdullah Çatlı ile 1969 doğumlu Gonca Us, 1 Kasım 1996 günü akşam saatlerinde Kuşadası Onura Otel'e geldiler. Bucak'a ait 06 AC 600 plakalı Mercedes marka siyah renkli otomobille Hüseyin Kocadağ yönetiminde İstanbul'a gitmek üzere yola çıkan grup, 3 Kasım 1996 günü saat 19.25 sularında Susurluk ilçesi Çatalceviz mevkisinde benzin istasyonundan yola çıkan Hasan Gökçe yönetimindeki 20 RC 721 plakalı kamyona çarparak trafik kazası yapmıştır. Bu kaza, basın literatürüne "Susurluk Skandalı" veya "Susurluk Kazası" olarak geçmiştir.

Kazada, Mercedes'i kullanan Hüseyin Kocadağ, üzerinde "Mehmet Özbay" kimliği bulunan Abdullah Çatlı ve Melahat Özbay sahte kimlikli Gonca Us ölmüş, DYP Şanlıurfa Milletvekili Sedat Bucak yaralı olarak kurtulmuştur. Olay sonrası DGM, Sedat Edip Bucak hakkında soruşturma açmış ve hakkında iki yıl hapis cezası istenmiştir.[2]

Olay hakkında hazırlanan raporlar

I. Susurluk raporu ve eleştirileri

ile ilgili metin bulabilirsiniz.

Birinci Susurluk Raporu, MİT tarafından hazırlanmış ve doğruluğu üzerinde pek çok kuşkular bulunan bir rapordur. En çok milliyetçi çizgideki Alparslan Türkeş'in Susurluk beyanatı[3] dâhil, pek çok siyasi kesimden raporun doğruluğunun şüpheli olduğu biçiminde tepkiler almıştır. Manipülasyon olduğu da beyan edilmiştir.

II. Susurluk Raporu

ile ilgili metin bulabilirsiniz.

Birinci Susurluk Raporu üzerine Başbakan Mesut Yılmaz, Başbakanlık Müsteşarı Kutlu Savaş'a yeni Susurluk Raporu hazırlattırmıştır.

III. Susurluk Raporu

ile ilgili metin bulabilirsiniz.

TBMM Susurluk Komisyonu Raporu: TBMM tarafından görevlendirilen Mehmet Elkatmış başkanlığında, CHP'den de Fikri Sağlar'ın katıldığı Susurluk Komisyonu da bir rapor hazırlamıştır.

Yargı Aşaması ve DGM Savcısı Fezlekesi

  • DGM Savcılık Fezlekesi[4]

Susurluk raporları ve etkileri

Kazanın ardından kamuoyu, "devlet-siyaset-mafya" üçgeninde yasa dışı ilişkilerin ortaya çıkartılmasını talep etti. "Sürekli Aydınlık İçin Bir Dakika Karanlık" ismi verilen sivil toplum eylemleriyle ve medyanın desteği ile üstü örtülen ilişkilerin ve faaliyetlerin açıklanmasını talep etti.

Gelişmelerin ardından hazırlanan 1. Susurluk Raporu'nun olayı kapatmaya yönelik olmasının anlaşılması üzerine ülke çapında akşamları ışık kapatma olayları başlamıştır.

1. Susurluk Raporun doğruluğu üzerine kuşkular oluştuğundan Başbakan Mesut Yılmaz tarafından Başbakanlık Teftiş Kurulu Başkanı Kutlu Savaş'a 2. Susurluk Raporu hazırlatılmıştır.[5]

Susurluk raporu kritikleri

Susurluk olayıyla ilgili olarak MİT'e Susurluk Raporu hazırlatılmış ve bu rapor gazetelere yansıtılmıştır. Bu raporda yanlış ve ilgisiz konular sıralanmış, kamuoyu tarafından Susurluk olayının kapatılması için yazıldığı günün gazetelerinde konuşulmuştur. Aydınlık gazetesinde çıkartılan bir haber esas alınarak da hiç ilgisi olmayan kişilerin de rapora dâhil edildiği, olayın kapatılmaya çalışıldığı eleştirisi de yapılmıştır.

  1. İlk Susurluk Raporu'nun doğruluğu üzerinde kuşkular vardır.
  2. İlgisiz kimseler de karıştırılarak Susurluk skandalının sulandırıldığı iddia edilmiştir.
  3. İlk raporun doğruluğu üzerine kuşkular oluştuğundan, Başbakan Mesut Yılmaz tarafından Başbakanlık Teftiş Kurulu Başkanı Kutlu Savaş'a verilen talimatla 2. Susurluk hazırlatılmıştır.

Araçtan çıkan eşyalar

06 AC 600 plakalı Mercedes'de yapılan incelemede araç içinde bulunanların tam listesi şöyledir:[6]

  • 1 adet 9 mm çaplı Baretta tabanca (Hüseyin Kocadağ adına ruhsatlı)
  • 1 adet 9 mm çaplı Baretta tabanca (Mehmet Özbay adına ruhsatlı)
  • 1 adet 9 mm çaplı Sig Sauer tabanca (Sedat Bucak adına ruhsatlı)
  • 1 adet 9 mm çaplı Saddam (Tarıg) marka tabanca (ruhsatsız)
  • 1 adet 22 kalibrelik Baretta tabanca (ruhsatsız)
  • 2 adet 22 kalibre tabancaya göre susturucu
  • 2 adet 9 mm çaplı MP5 otomatik tabanca (ruhsatsız)
  • 13 adet 7,62 mm çapında BKS (biksi) mermisi
  • 100 adet 5,56 mm çapında M16 mermisi (Emniyet Genel Müdürlüğü-Ankara yazılı, 20'şerlik, 5 sarı kutu içinde)
  • 1 adet cep telefonu (Baysa Şirketi çalışanlarından Ali Alptekin adına kayıtlı ve Abdullah Çatlı tarafından kullanılan)
  • 1 adet cep telefonu (Bucak'ın şoförü Osman Tosun adına Kayıtlı ve Bucak tarafından kullanılan)
  • 1 adet cep telefonu (Hüseyin Kocadağ adına kayıtlı ve kendisi tarafından kullanılan)
  • 35 adet fotoğraf (1996 yılı Temmuz-Ağustos aylarında Siverek'de Bucak'a ait ikametgâhta çekildiği belirtilen Abdullah Çatlı, Sami Hoşta ve Ercan Ersoy'un samimi pozları)
  • Mehmet Özbay adına düzenlenmiş nüfus kağıdı (Abdullah Çatlı'nın Üzerinde)
  • Mehmet Özbay adına düzenlenmiş sürücü belgesi (Abdullah Çatlı'nın Üzerinde)
  • Mehmet Özbay adına düzenlenmiş ticaret odası üyelik kartı (Abdullah Çatlı'nın Üzerinde)
  • Mehmet Özbay adına düzenlenmiş çok sayıda kredi kartı (Abdullah Çatlı'nın Üzerinde)
  • Mehmet Özbay adına düzenlenmiş silah taşıma ruhsatı (Abdullah Çatlı'nın Üzerinde)
  • Mehmet Özbay adına düzenlenmiş ve Mehmet Ağar imzalı Emniyet Uzmanı olduğunu gösteren belge (Abdullah Çatlı'nın Üzerinde)
  • Beyaz kağıt içerisinde 0,33 gram ağırlığında beyaz toz (yapılan inceleme sonucu kokain olduğu tespit edildi) (Abdullah Çatlı'nın Üzerinde)
  • Kahverengi toz içeren bir paket (yapılan inceleme sonucu toprak olduğu tespit edildi) (Hüseyin Kocadağ'ın üzerinde)

İlgili kişiler

İlgili belgeseller

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar

ile ilgili metin bulabilirsiniz.

Kaynakça

  1. ^ "Susurluk kazası film oluyor". Milliyet. 27 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2022. 
  2. ^ "Alparslan Türkeş: 'Susurluk Kazası Suikast Olabilir.'". Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi. 8 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2018. 
  3. ^ "Alparslan Türkeş "Susurluk Kazası Suikast Olabilir."". Youtube.com. 3 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2018. 
  4. ^ Türkiye Büyük Millet Meclisi Susurluk Araştırma Komisyonu (1997). İfade tutanakları Susurluk belgeleri, 1. cilt. Scala Yayıncılık. ISBN 9789757132141. 24 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2018. 
  5. ^ "Başbakanlık Teftiş Kurulu Başkanı KUTLU SAVAŞ'ın Susurluk Raporu". Bilkent Üniversitesi-İktisadi, İdari ve Sosyal Bilimler Fakültesi. 10 Ekim 2007. 10 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2022. 
  6. ^ "Susurluk Kazası - Susurluk Kazası - Susurluk Kazası - Unutmayalım - susurluk kazası resimleri". Türkçe Bilgi, Ansiklopedi, Sözlük. 14 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Eylül 2022. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Derin devlet, Anayasa'da belirlenmiş devlet yapısı dışında oluşturulan devlet yapısını ifade eden siyasi terim.

Mehmet Korkut Eken, Türk asker. 1963 yılında Kara Harp Okulu'na girdi. Türkiye'nin 20 Temmuz 1974 tarihinde Kıbrıs Harekâtı'na katıldı. Gösterdiği cesaret ve yaptığı hizmetlerden dolayı "Şerit Rozet Beratı" ile ödüllendirildi.

<span class="mw-page-title-main">Mehmet Ağar</span> Türk siyasetçi

Mehmet Kemal Ağar Türk bürokrat ve siyasetçidir. Emniyet genel müdürlüğü, Elazığ milletvekilliği ve bakanlık görevlerinde bulundu. 2002 ile 2008 yılları arasında Doğru Yol Partisi'nin ve Demokrat Parti'nin genel başkanlıklarını yürüttü.

<span class="mw-page-title-main">Abdullah Çatlı</span> Türk organize suç örgütü lideri

Abdullah Çatlı, Türk organize suç örgütü lideri, mafya lideri, derin devlet ajanı ve kontrgerilla mensubu.

Mahmut Yıldırım ya da bilinen ismiyle Yeşil veya Ahmet Demir, Zaza asıllı Türk istihbaratçı ve kontrgerilla. Mahmut Yıldırım ya da kod adıyla Yeşil her ne kadar öldüğü haberi verilse de bazı komplo teorisyenlerince öldüğü kabul edilmeyen biridir. Nitekim halk arasında dolaşan iddialara göre Yeşil; öldüğü haberinin gelmesinden birkaç saat sonra Abdullah Çatlı'nın eşi Meral Aydoğan'ın evine gizlice girmiş, Aydoğan içeri girdiğinde bir koltukta oturur vaziyette onu beklediğini görmüş ve aralarında geçen kısa diyalogdan sonra tekrar sırra kadem basmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Mehmet Eymür</span> Türk İstihbaratçı

Mehmet Eymür, Türk istihbaratçı. Eski MİT Kontrterör Dairesi Başkanı. 1965'te öğrenci olarak katıldığı Milli İstihbarat Teşkilatı'nın (MİT) terörle mücadele bölümünün 1995-1996 yıllarında yöneticiliğini yaptı. MİT Müsteşar Yardımcısı Hiram Abas'ın sağ koluydu.

Oral Çelik, adı bir dönem Abdi İpekçi cinayeti ve Papa II. Jean Paul'a yönelik suikast girişimine karışmış olan Türk ülkücüdür.

Sedat Edip Bucak Zaza asıllı Türk siyasetçi. 19, 20 ve 21. dönem DYP Şanlıurfa milletvekili. Susurluk kazasından sağ kurtulan tek kişidir.

Hüseyin Kocadağ, Türk polis, eski İstanbul Emniyet Müdür Yardımcısı.

<i>Zincirbozan</i> (film)

Zincirbozan, 2007 tarihli Türk sinema filmi.

Bahçelievler Katliamı, 8 Ekim 1978 günü Ankara'nın Bahçelievler mahallesinde Türkiye İşçi Partisi üyesi Latif Can, Efrahim Ezgin, Hürcan Gürses, Osman Nuri Uzunlar, Serdar Alten, Faruk Erzan ve Salih Gevence isimli gençlerin öldürüldüğü olaydır.

İbrahim Şahin, emekli Emniyet Müdürü, eski Özel Harekat Daire başkanı, derin devlet mensubu, Susurluk davası mahkûmu, Ergenekon, JİTEM ve Ankara Faili Meçhul Cinayetler davası sanığı.

Veli Küçük Türk asker.

Tarık Ümit, Dündar Kılıç'ın eski ortağı, Çerkes asıllı MİT ajanı.

Sami Hoştan,, Susurluk davası hükümlüsü, Ergenekon davası sanığı.

Ali Yasak, Mafya lideridir.

<span class="mw-page-title-main">Savaş Buldan</span> Pervin Buldanın eşi

Savaş Buldan, Susurluk skandalına karışan Kürt kökenli Türk vatandaşı. Siyasetçi Pervin Buldan'ın eşidir. Haziran 1994'te kimliği bilinmeyen kişilerce kaçırıldı ve öldürüldü.

Ankara faili meçhul cinayetler davası, 1993-1996 yılları arasında zorla kaybedilen veya infaz edilen Altındağ Nüfus Müdürü Abdülmecit Baskın, Sağlık Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkan Yardımcısı Namık Erdoğan, ANAP Keskin İlçe Başkanı Metin Vural, Behçet Cantürk ve şoförü Recep Kuzucu, Savaş Buldan, Hacı Karay, Adnan Yıldırım, İsmail Karaalioğlu, Avukat Yusuf Ekinci, Ömer Lütfi Topal, Hikmet Babataş, Avukat Medet Serhat, Fevzi Aslan ve yeğeni Salih Aslan, Lazem Esmaeli, Asker Sımıtko, Tarık Ümit ve Avukat Faik Candan'ın öldürülmesine ilişkin 20 Aralık 2013 tarihinde açılan ve Ankara 1. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülmüş olan davadır. 2019 yılında sanıklar 19 cinayetin 17'sinden delil yetersizliği nedeniyle beraat etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Gonca Us</span> Türk model

Gonca Us Türk manken. 3 Kasım 1996 tarihinde gerçekleşen Susurluk Kazasında ölen üç kişiden biridir. Aynı kazada ölen Abdullah Çatlı'nın da sevgilisidir.

Mehmet Ali Yaprak, Susurluk skandalına karışmış bir Türk işadamı ve uyuşturucu kaçakçısıydı. Şeker komasına girdikten sonra Ocak 2004'te Kartal Cezaevi'nde öldü. Yaprak, 25 Nisan 1996'da kaçırıldı ve bir hafta sonra serbest bırakıldı. Captagon ticaretinde önemli bir isimdi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.