Suspiria
 | |
| Yönetmen | Dario Argento |
|---|---|
| Yapımcı | Claudio Argento |
| Senarist | Dario Argento Daria Nicolodi |
| Oyuncular | Jessica Harper Udo Kier |
| Müzik | Dario Argento The Goblins |
| Görüntü yönetmeni | Luciano Tovoli |
| Kurgu | Franco Fraticelli |
| Dağıtıcı | Dimension Extreme 2008 |
| Yapım yılı |  İtalya, 1977 |
| Çıkış tarih(ler)i | İtalya - 1 Şubat 1977 ABD - 15 Ağustos 1977 |
| Süre | 92 - 98 dk. |
| Dil | İtalyanca Rusça İngilizce Almanca Latince |
| Hasılat | 1,43 milyar ITL |
| Devam filmi | Inferno La Terza madre |
| Resmî sitesi | |
Suspiria, Dario Argento'nun yönettiği, senaryosunu ise o dönemde birlikte olduğu oyuncu Daria Nicolodi ile birlikte yazdığı, 1977 yapımı İtalyan korku filmidir. Film Argento'nun Le Tre madri (Üç Anne) ismini verdiği, kötücül güçlerin dünyaya saldırarak acımasızca zarar vermeye çalışmalarının anlatıldığı üçlemenin ilk filmidir. Üçlemenin ikinci filmi 1980 yapımı Inferno, son filmi ise 2007 tarihli La Terza madre'dir. Suspiria Argento'nun en iyi filmi ve korku sinemasının klasiklerinden biri olarak gösterilir. Film ayrıca Technicolor işleme tesisinin kapatılmasından hemen önce, bu teknikle hazırlanmış son filmdir.
Nicolodi, filmdeki öykünün ilham kaynağının, büyükannesinin başından geçen bir olay olduğunu söylemiştir. Filmin ilk başta, daha küçük yaştaki çocukların okuduğu bir okulda geçmesi planlanmış, ancak daha sonra bundan vazgeçilerek, gençlerin devam ettiği bir dans okulu filmin geçtiği yer olarak seçilmiştir.
Film Türkiye'de ilk kez orijinal gösterime girme tarihinden tam tamına 40 yıl sonra 29 Eylül 2017'de gösterime girmiştir.
Özet
Film Amerikalı bale öğrencisi Suzy Banyon'un, ünlü bir dans okulunda öğrenim görmek üzere Almanya'ya gidişiyle başlar. Yoğun sağanak altında okula giden Suzy, önce bir öğrencinin garip şeyler sayıklayarak okuldan kaçışına şahit olur. Ardından okulun kapısı kapanır ve Suzy kendini tanıtmasına rağmen, kapının ardındaki kişi tarafından içeri alınmaz. Suzy geceyi yakındaki kasabada geçirirken, okuldan kaçan öğrenci ve yanına sığındığı arkadaşı o gece vahşice öldürülür.
Ertesi gün okula katılmayı başaran Suzy eğitimine başlar ancak, okulda çalışan kadınlardan birinin elindeki kristalden etkilenerek ders sırasında bayılır. Okul doktorunun tavsiyesi üzerine sıkı bir diyete başlar ve yemeklerini tek başına odasında yer. Bu arada okulda garip olaylar olmaya başlarken, sürekli halsiz ve uykulu olan Suzy bu olayları güçlükle izler. Okulun kör piyanistinin rehber köpeği tarafından öldürülmesinin ardından, Suzy ve yan odada kalan arkadaşı Sara okuldaki gizemi çözmeye çalışırlar. Ancak Suzy'nin yine çok halsiz olduğu bir akşam, Sara okuldaki öğretmenlerin peşinden giderek gizlerini anlamaya çalışırken ölür. Ertesi gün Sara'nın okulu o sabah aniden ve hiçbir sebep göstermeden terk ettiği söylenir.
Sara'yı bulmaya çalışan Suzy, arkadaşının psikiyatristine ulaşır ve ondan Sara'nın cadılık ile ilgili takıntıları olduğunu öğrenir. Ayrıca okumakta oldukları okulda, yıllar önce cadı olduğu için öldürülen bir kadın yaşamıştır. Suzy bunların yanı sıra, ilk akşam rastladığı okuldan kaçan öğrencinin sayıkladıklarından hatırladığı kelimeleri de kullanarak, okulda gizli bir bölüm bulur ve öğretmenlerin burada geceleri cadılık ayinleri yaptığını fark eder. Yanlışlıkla girdiği bir odada karşılaştığı baş cadı "Mater Suspiriorum'u öldüren Suzy, yıkılmakta olan okuldan kaçarak kurtulur.
Yapım
Suspiria başlığının ve Le Tre madri üçlemesinin genel ilham kaynağı, Thomas De Quincey'nin ünlü eseri Confessions of an English Opium Eater'ın devamı olarak yazdığı Suspiria De Profundis isimli kitabıdır. Kitaptaki Levana and Our Ladies of Sorrow (Levana ve Kederimizin Leydileri) başlıklı bölümde üç çeşit keder olduğundan bahsedilir:
- Mater Lachrymarum: Our Lady of Tears (Gözyaşlarının Leydisi)
- Mater Suspiriorum: Our Lady of Sighs (İççekişlerin Leydisi)
- Mater Tenebrarum: Our Lady of Darkness (Karanlığın Leydisi)
Bunun dışında, filmin senaryo yazarlarından Nicolodi, filmdeki öykünün ilham kaynağının, büyükannesinin başından geçen bir olay olduğunu söylemiştir.
Filmin ilk başta, daha küçük yaştaki çocukların okuduğu bir okulda geçmesi planlanmış, ancak yasaklanması korkusuyla bundan vazgeçilerek, gençlerin devam ettiği bir dans okulu filmin geçtiği yer olarak seçilmiştir.
Suspiria daha sonra Argento'nun belirgin özellikleri arasında yer alacak bazı yenilikçi üslup özelliklerine sahiptir. Film anaformik lens ile çekilmiştir. Yapım ve sinematografide, başta kırmızı olmak üzere çok canlı temel renkler kullanılarak gerçek dışı, kâbus benzeri bir etki yaratılmaya çalışılmıştır. Bu etki, Technicolor baskıların üzerine "imbibition" tekniği uygulanarak daha da güçlendirilmiştir. Oz Büyücüsü ve Rüzgâr Gibi Geçti filmlerinde de kullanılan bu teknik sayesinde, renklerin daha da canlandırılmasıyla, filmdeki kâbus benzeri etki desteklenmiştir.
Film müziği
Filmin müziklerini, daha sonra Argento'nun başka filmlerinin de müzklerini yapan İtalyan rocjk grubu Goblin yaptı. Film müziklerinin hazırlanmasında grupla birlikte çalışan[1] Argento, filmin çekimleri sırasında oyuncuları filmin ürkütücü havasına sokabilmek için bu müziği sıkça kullandı.[2]
Parçalar
- "Suspiria" – 6:01
- "Witch" – 3:12
- "Opening To The Sighs" – 0:32
- "Sighs" – 5:16
- "Markos" – 4:05
- "Black Forest" – 6:08
- "Blind Concert" – 6:16
- "Death Valzer" – 1:51
- Bonus parçalar
- "Suspiria [Celesta and Bells]" – 1:34
- "Suspiria (Narration)" – 1:48
- "Suspiria (Intro)" – 0:32
- "Markos [alternate version]" – 4:09
Tepkiler
Suspiria'nın en etkileyici özelliği, göz alıcı biçimde çekilen ölüm sahneleriydi. Argento, Deep Red gibi önceki filmlerinde yer alan ölümcül şiddet sahneleri ile zaten ünlenmişti. Kariyerinin ilerleyen dönemlerinde ise bu sahneler sebebiyle, eleştirilecek, hatta kadınlardan nefret etmekle bile suçlanacaktı. Film Argento'yu tüm dünyadaki önde gelen korku filmi yönetmenlerinden biri haline getirdi. Daha sonra çektiği pek çok film hayranları tarafından büyük ilgiyle karşılansa da, Suspiria genelde yönetmenin başyapıtı olarak değerlendirildi.
Etkileri
Filmin özellikle müzik dünyasında büyük etkisi oldu. Norveçli trash metal grubu Susperia ile 1990'ların ortasında kurulan İngiliz gotik rock grubu Suspiria isimlerini filmden almıştı. Darkwell ve Miranda Sex Garden birer albümlerine Suspiria adını verirken, Die Form Thomas De Quincey'in eserinden de alınmış olabilecek Suspiria de Profundis adında bir albüm çıkarttı.
The Smashing Pumpkins 2007'deki dünya turunda giriş parçası olarak filmin tema müziğini kullandı. Two Star Symphony Orchestra 2004 yılında çıkarttığı bir albümde, yine bu parçanın yaylı çalgılara uyarlanmış bir versiyonuna yer verdi ve bu parçanın adını İtalyan gruba ithafen Goblin Attack olarak belirledi.
Yapım 2018 yılında Dakota Johnson, Tilda Swinton, Chloë Grace Moretz gibi isimlerle yeniden uyarlanmıştır.
Notlar
- ^ Filmin açılış jeneriğinde müzik başlığında Argento'nun adı Goblin grubuyla birlikte geçer.
- ^ IMDb'de filmin trivia sayfası 4 Şubat 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
