Susamsı kemik (Latince: os sesamoideum) eklemlerin yakınında bulunan ve genellikle tendonların içine gömülü olan küçük kemiklerdir. Diz kapağı susamsı bir kemiktir. İşlevleri tendonları korumak ve mekanik etkilerini artırmaktır. Susamsı kemikler sayesinde tendonlar eklemin merkezinden uzakta durarak moment kolu artmış olur.
| Aksiyel iskelet |
| ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Apendiküler iskelet |
| ||||||||||||
| Diğer |
| ||||||||||||
Fibula veya baldır kemiği kaval kemiğinin (tibia) lateral tarafında bulunan ve tibiaya hem aşağıdan hem de yukarıdan bağlanan kemiktir. Fibula, tibiadan boyca küçüktür ve tüm uzun kemiklerin çoğundan daha incedir. Üst kısmı büyüktür, tibianın kafasının arka kısmı diz ekleminin altına yerleşir ve bu eklemin oluşumunun dışındadır. Alt kısmı biraz öne eğilir, böylece üst ucuna göre daha önde durur; tibianın altında çıkıntı yapar ve ayak bileği ekleminin lateral kısmını oluşturur.
Eklem, iki veya daha fazla kemiğin, vücut bölümlerinin hareket edebilmesini sağlamak maksadıyla birleştiği kısıma verilen ad.
Aşil tendonu, bacağın baldır kaslarının büyük tendonu, ayak bileğinin arkasında topuğa tutunur. Aşil tendonu iltihabına Aşil tendiniti denilmektedir. Baldırın arka bölümündeki kas grubunun topuk kemiğine birleşmesini sağlayan yapıya Akhilleus'un öyküsünden esinlenilerek Aşil tendonu adı verilmiştir. Aşil tendonunun kopmasına tıpta "Aşil Tendon Rüptürü" denmektedir ve ameliyat sonucu tendon tamiri yapılabilmektedir. 6 ile 10 hafta kadar uzun bacak alçısı uygulanmakta ve fizik tedavi sonucunda tendon iyileştirilmektedir. Uzun zaman alan tedavi süreci nedeniyle spor aktivilerine ve normal hayat aktivitelerine dönüş geç olmaktadır. Ruanda soykırımında Hutular, Tutsiler'i öldürmekten yorulup kaçmalarını önlemek için Aşil tendonlarını kesmişlerdir.
Radius, önkoldaki kemiklerden biridir. Anatomik duruş pozisyonuna göre radius önkolun lateral kısmındadır. Dirsekte humerusla, el bileğinde ise skafoid kemik ve lunatum kemiği ile eklem yapar. Önkoldaki iki kemikten hareketli olan kemiktir. Pronasyon ve supinasyon hareketlerinde ulna sabitken radius hareket eder. Radiusun proximal kısmında bulunan caput radii 'nin üstünde bir adet çukurluk bulunmaktadır. Bu çukurluğun adı fovea capitis radiidir. Bu çukurluk humerusun capitulum humeri adı verilen kısmıyla eklem yapar. Ayrıca kaput radiiyi çepeçevre saran ve circumferentia articularis adı verilen kısım ulna kemiğinin incisura radialis denilen çentik kısmıyla eklem yapar. Caput radiinin altında kalan kısma radiusun boynu anlamına gelen collum radii adı verilir. Collum radiinin hemen altında, radius iç rotasyonda iken içe; radius dış rotasyonda iken öne bakan yumru şeklindeki yapıya tuberositas radii adı verilmektedir. Tuberositas radii kolun flexor kaslarından biri olan musculus biceps brachiinin sonlanma yeridir. Radiusun gövde kısmında Musculus pronator teres kasının sonlandığı tuberositas pronatoria adı verilen yumru şeklinde ve tuberositas radiiye benzeyen bir yapı mevcuttur. Radiusun distal kısmında ise musculus brachioradialis'in tutunduğu bir çıkıntı bulunmaktadır. Bu çıkıntının adı processus styloideus'tur. Radius distal kısımda karpal kemiklerle eklem yapar. Bu eklem yüzeyi facies articularis inferior adını alır. Radius hem proximalde hem de distalde ulnayla eklem yapar. proximalde bulunan eklem articulatio radioulnaris proximalis, distaldekinin adı articulatio radioulnaris distalistir.
Diz, uyluk kemiği (femur) ile kaval kemiği (tibia) arasındaki menteşe biçimli bir eklemdir. Eklem iç ve dış olmak üzere iki bölümlüdür. Eklem ön taraftan diz kapağı ile korunur.
Ayak, birçok omurgalıda bulunan anatomik bir yapıdır. Ağırlık taşıyan ve hareket etmeye olanak sağlayan bir uzvun terminal kısmıdır. Ayakları olan birçok hayvanda, ayak, bacağın terminal kısmında, genellikle pençeler veya tırnaklar da dahil olmak üzere bir veya daha fazla segment veya kemikten oluşan ayrı bir organdır.
Omuz insan vücudunda kolların gövdeyle birleştiği yere verilen isimdir. Omuz bölgesinde ve omuz eklemini çevreleyen birçok damar sinir paketleri, kas grupları bulunmaktadır. En önemli görevi ise bu özel yapısı ile kol hareketlerini mükemmel olarak sağlamaktır.
El bileği, İnsan anatomisinde önkol ile el arasında bulunan esnek ve daha dar bir bağdır. El bileği temel olarak karpallar denilen ve birbiri üzerine sarılarak şekil verilebilir bir menteşe oluşturan, çift sıra kısa kemiklerden oluşur.
İnsan kas-iskelet sistemi, insanlara kas ve iskelet sistemlerini kullanarak hareket etme yeteneği veren bir Organ sistemidir. Kas-iskelet sistemi vücuda şekil, destek, denge ve hareket sağlar.
Mandibula ya da alt çene kemiği, kafatasında yer alan bir kemiktir. Kafatasındaki oynar ekleme sahiptir. Şakak kemiğine bağlanır. Omurlarda olduğu gibi burada da bir eklem diski denilen kıkırdak yapıda bir disk bulunur. Evrimsel anlamda insandan evcil memeli hayvanlara doğru gidildikçe altçene kemiği oranı uzar. Hatta etçiller dışındaki hayvanlarda aralık diş denilen dişsiz bir bölüm vardır. Açıklığın arkaya bakan at nalı şeklinde, bir gövdesi ve gövdenin her iki yanında yukarıya doğru uzanan iki adet kolu vardır. Altçene kemiği gövdesinin üzerinde, üstçene kemiğinde olduğu gibi diş çukurları bulunur.
Lakrimal kemik veya gözyaşı kemiği, göz boşluğunun iç yan duvarının küçük bir kısmını yapar ve çifttir.Os frontale alın kemiğinin altında, üst çene kemiğinin processus frontalis'inin arkasında ve os ethmoidale 'nin önünde yer almaktadır. İnce ve dörtgen şeklindedir. İki yüzü dört adet kenarı vardır.
'Köprücük kemiği' veya klavikula, yaklaşık 6 inç (15 cm) uzunluğunda ince, S şeklinde uzun bir kemiktir. omuz kemiği ve sternum arasında bir payanda görevi görür. Biri solda ve diğeri sağda olmak üzere iki köprücük kemiği vardır. Klavikula vücutta yatay olarak uzanan tek uzun kemiktir. Kürek kemiği ile birlikte omuz kuşağını oluşturur. Elle hissedilebilen bir kemiktir ve bu bölgede daha az yağ bulunan kişilerde kemiğin yeri açıkça görülebilir. ismini Latince clavicula 'küçük anahtar' kelimesinden alır çünkü kemik omuz çekildiğinde bir anahtar gibi kendi ekseni boyunca döner. Köprücük kemiği en sık kırılan kemiktir. Uzanmış kolların üzerine düşme kuvveti veya doğrudan bir darbe sonucu omuza gelen darbelerle kolayca kırılabilir.
Kaval kemiği, omurgalıların bacaklarında dizin altındaki iki kemikten daha iri ve dayanıklı olanıdır ve dizi ayak bileğine bağlar.
Tendon ya da veter, kiriş, sinir, bir kasla kemiğe bağlanan fibröz bağ dokunun sert şeritleridir ve gerginliğe dayanabilecek sağlamlıktadır. Tendonlar ve kaslar birlikte çalışırlar.
Diz kapağı veya patella, diz bölgesinde bulunan bir kemiktir. Femur ile eklem yapar. İnsanlardaki en büyük susamsı kemiktir. Üst taraftan quadriceps femoris kasının tendonunun üstüne bağlı bulunur; alttan bağlı olduğu ligamentum patellae aracılığıyla quadriceps femoris'in kuvvetini kaval kemiğine tüberositas tibia adı verilen çıkıntısına bağlanarak aktarır.
Patellar ligament, diz kapağından başlayıp, kaval kemiğinin tuberositas tibiasında sonlanan bir ligamenttir. Quadriceps tendonunun devamı olduğundan, aynı zamanda patellar tendon olarak da bilinir. Uzunluğu yetişkinlerde ortalama 46.4 ± 4.8 mm'dir.
Sapan kemiği ya da vomer, kafatasında bulunan bir kemiktir. Temel kemiği, Etmoid kemik, her iki üst çene kemiği ve her iki damak kemiği ile eklem yapar. Burun kıkırdağı ile de eklem yapar.
Fasya, ak zar veya fascia, cilt altında yer alan, kasları ve diğer iç organları birbirine bağlayan, stabilize eden, çevreleyen ve ayıran, öncelikle kolajenden oluşan bir bağ doku katmanıdır. Fasya, yüzeyel fasya, derin fasya ve visseral fasya olarak katmanlarına göre veya fonksiyon ve anatomik konumuna göre sınıflandırılır.
Ligament, ligaman veya bağ, kemikleri diğer kemiklere bağlayan fibröz bağ dokudur. Ligamentler bağ dokudan oluştukları için tendonlara ve fasyalara benzerler. Aralarındaki farklar, bağladıkları yapılar arasındadır: ligamentler bir kemiği diğer kemiğe bağlarken tendonlar kasları kemiğe bağlar, fasya ise kasları diğer kaslara bağlama görevini üstlenir. Bu yapıların hepsi insan vücudunun iskelet sisteminde bulunur.
Tarsus, her ayağında tibianın alt ucu ile alt bacağın fibulası ve metatarsus arasında yer alan yedi eklem kemiği kümesi. Orta ayak ve arka ayaktan oluşur.
