İçeriğe atla

Surp Kevork Kilisesi

Koordinatlar: 41°00′07″K 28°55′59″D / 41.00194°K 28.93306°D / 41.00194; 28.93306
Surp Kevork Kilisesi
Harita
Temel bilgiler
KonumSamatya, Fatih, İstanbul, Türkiye
Koordinatlar41°00′07″K 28°55′59″D / 41.00194°K 28.93306°D / 41.00194; 28.93306
İnançErmeni Apostolik
DurumEtkin
Mimari
Mimar(lar)Bedros Nemtze
İnşaat başlangıcı1866
Tamamlanma1887

Surp Kevork (Ermenice: Սամաթիոյ Սուրբ Գէորգ Եկեղեցի) ya da Sulu Manastırı İstanbul'da bulunan bir Ermeni Apostolik kilisesi.

Yapı 1866-1887 arası 11. yüzyıldan kalma eski bir Bizans kilisesi ve manastırının üzerinde inşa edilmiştir. Eski yapı Azize Meryem Peribleptos (Yunanca: Grekçe: Μονὴ τῆς Θεοτòκου τῆς Περιβλὲπτου, Monì tis Theotókou tis Perivléptou) Konstantinopolis'in en önemli Yunan Ortodoks Kiliselerinden biriydi.[1] 1453'te Osmanlılar'ın kenti almasından sonra yapı İstanbul'un Ermeni nüfusuna verilmiş, hatta bir süreliğine İstanbul Ermeni Patrikhanesi de olmuştur.[2][3] Hemen yanında Ermeni Sahakyan Nunyan Okulu adında anaokulu, ilkokul, ortaokul ve lise görevi gören özel okul mevcuttur.

Klisenin Samatya Surp Kevork Ermeni Kilisesi, Mektebi ve Mezarlığı Vakfı ise 1832 yılında Osmanlı Padişahı 2. Murad Han fermanıyla kurulmuştur.[4]

Gezgin Cristoforo Buondelmonti’den sonra yakl. 1420’lerde Konstantinopolis’ün haritası. Peribleptos kilisesi haritanın sol aşağısındaki kubbeli binadır. Haritada gösterilen çay, kutsal bir kaynaktan çıkar.

Konumu

Kilise, İstanbul’un Fatih ilçesinin, Kocamustafapaşa (Samatya) mahallesi, Marmara Caddesi, no:79’dadır.[5] İstanbul sur içinde olup Marmara denizi kıyısından kısa bir mesafededir. Kilise binası yüksek bir duvarla korunmakta ve başka büyük binalarla çevrilidir.

Tarihçe

Bizans dönemi

MS. 5. yüzyılda bu kilisenin yerinde Hagios Stephanos en tais Aurelianaikilisesi vardı. Bu kilise Helenianai sarayı ve Aziz Dalmatios manastırı yakınındaydı.[2] Ayrıca kilisenin yakınında Doğu Hristiyanlığı için kutsal sayılan ve bugün de var olan bir su kaynağı (ayazma) vardır. Bu su kaynağı nedeniyle bina kompleksinin Türkçe adı "Sulu Manastır"’dır.[5]

Kaynakça

  1. ^ Janin (1953), sf. 227.
  2. ^ a b Müller-Wiener (1977) sf. 200
  3. ^ "KOCAMUSTAFAPAŞA SURP KEVORK ERMENİ KİLİSESİ, MEKTEBİ VE MEZARLIĞI VAKFI". istanbulermenivakiflari.org. 21 Haziran 2012. 20 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2013. 
  4. ^ http://hudoc.echr.coe.int/app/conversion/pdf?library=ECHR&id=001-124538&filename=CASE%20OF%20SAMATYA%20SURP%20KEVORK%20ERMEN%u0130%20K%u0130L%u0130SES%u0130%2C%20MEKTEB%u0130%20VE%20MEZARLI%u011EI%20VAKFI%20Y%D6NET%u0130M%20KURULU%20v.%20TURKEY%20-%20%5BTurkish%20Translation%5D%20summary%20by%20the%20Turkish%20Ministry%20of%20Foreign%20Affairs.pdf []
  5. ^ a b Ronchey (2010), p. 443
Wikimedia Commons'ta Surp Kevork Kilisesi ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kalenderhane Camii</span> İstanbulda bir cami

Kalenderhane Camii ya da eski adıyla Theotokos Kyriotissa Kilisesi, İstanbul'un Vefa semtinde Doğu Roma döneminden kalma bir yapıdır. Bozdoğan Kemeri'nin en doğu ucunun güneyinde yer alır. Doğu Ortodoks Kilisesi formundadır. 18. yüzyılda Osmanlı'lar tarafından camiye çevrilmiştir. Yüksek olasılıkla kilise ilk durumunda Theotokos Kyriotissa'ya adanmıştı. Yapı, Yunan haçı kemerli Bizans kilisesi örneğinin var olan birkaç örneğinden birini temsil eder. Plan ve üslup özelliklerine göre binanın 9. veya 10. yüzyıla ait olduğu varsayılır.

<span class="mw-page-title-main">Surp Hovhan Vosgeperan Kilisesi</span>

Surp Ohan Voskiperan Kilisesi, Türkiye'de İstanbul iline bağlı Beyoğlu ilçesinde bulunan bir Ermeni Katolik kilisesi. 1837 yılında ahşap olarak inşa edilen kilsienin yerine mimar Andon ve Garabet Tülbentçiyan tarafından 1860-63 yılları arasında kâgir olarak inşa edildi. Kilise 1979 yılında Papa II. Jean Paul tarafından ziyaret edilmiştir.

Aşağıda camiye dönüştürülmüş kiliselerin bir bölümü bulunmaktadır. Eğik olarak yazılan isimler günümüzde artık cami olarak kullanılmamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Samatya</span> İstanbulun Fatih ilçesinde bir semt

Samatya, İstanbul ilinin Fatih ilçesine bağlı semtlerden biridir. Kocamustafapaşa mahallesinin bir bölümünü kapsayan semtin batısında Yedikule vardır. Semtin adını Yunanca kumlu anlamına gelen Ψαμάθιον (Psamatyon) sözcüğünden aldığı ve bunun geçmişte semtte bol bulunan kumlu topraklardan ileri geldiği sanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul Ermeni Patrikhanesi</span>

İstanbul Ermeni Patrikhanesi, Osmanlı Devleti'nde yaşayan Ermenilerin ruhani ve dünyevi işlerini yönetmek üzere 1461'de Fatih Sultan Mehmed tarafından kurulmuş olan teşekküldür. Günümüzde Apostolik Kilisesi'ne (Gregoryen) mensup Türkiye Ermenilerinin dini önderliğini yapmaktadır. 1915 Ermeni Kırımı'ndan beri cemaatleri küçülmüştür. Patrikhane merkezi İstanbul'un (Kumkapı) semtinde bulunan Surp Asdvadzadzin Patriklik Kilisesi'dir.

Türkiye'de tescilli 1388 adet kilise mevcuttur. Türkiye'nin en çok kilise bulunan ili 158 kilise bulunduran İstanbul'dur. İstanbul ilini 92 kilise ile Nevşehir, 78 kilise ile Gümüşhane ve 69 kilise ile Mardin takip etmektedir.

Kıbrıs Ermenileri, Kıbrıs'ta yaşayan Ermeni etnik topluluk. Kıbrıs'ta Ermenilerin sayısı 3.500 civarındadır ve dikkate değer bir oranda olmak üzere, çoğunlukla Lefkoşa'da ikamet etmektedirler. Ancak Limasol ve Larnaka kentlerinde de topluluk oluşturmuşlardır.

<span class="mw-page-title-main">Sancaktar Hayrettin Camii</span> İstanbulda, Osmanlı İmparatorluğu döneminde camiye çevrilen bir manastır

Sancaktar Hayrettin Camii (Sancaktar Hayreddin Mescidi) ya da Azize Gastria Manastırı, Osmanlı İmparatorluğu döneminde camiye çevrilen bir manastırdır. Bugün cami olarak kullanılan bölüm bir manastır kompleksinin yalnızca ayakta kalan küçük bir bölümü olduğu sanılmaktadır. Bu manastırın adının ne olduğu konusunda kesin kabul görmemiş değişik görüşler bulunmaktadır. Yapının Gastrion Manastırı'nın bir parçası olduğu düşünülse de, adı geçen manastırın fazla doğusunda olması nedeniyle bu görüş herkes tarafından kabul görmemektedir. İstanbul'da Komnenos ve Paleologos dönemi Bizans mimari yapıtlarının küçük bir örneğidir.

<span class="mw-page-title-main">Surp Giragos Ermeni Kilisesi</span> Diyarbakırdaki Ermeni Ortodoks Kilisesi

Surp Giragos Ermeni Kilisesi veya Aziz Kyriakos Kilisesi, Diyarbakır'ın Sur ilçesinde bulunan ve 2016 senesinde hükûmet tarafından kamulaştırılmış olan tarihi bir Ermeni Apostolik Kilisesi.

Günümüz Türkiye topraklarında bulunan Ermeni Apostolik, Katolik ve Evanjelik kiliseleri listesi;

<span class="mw-page-title-main">Surp Hıreşdagabed Kilisesi</span> Türkiyedeki Ermeni Kilisesi

Surp Hıreşdagabed Kilisesi, Türkiye'de İstanbul iline bağlı Fatih ilçesi Ayvansaray mahallesinde bulunan Ermeni kilisesi.

<span class="mw-page-title-main">Surp Pırgiç Ermeni Katolik Kilisesi</span>

Surp Pırgiç Kilisesi, İstanbul'un Beyoğlu ilçesi Karaköy semtinde bulunan bir kilisedir.II.Mahmud 6 Nisan 1830 tarihinde bir ferman yayınlar ve bu fermanla "Katolik Milleti" adıyla ayrı bir cemaat oluşturur. Kilise Osmanlı İmparatorluğu'nda yaşayan Katolik Ermenilerin, Sultan II. Mahmud'un verdiği 7 Ekim 1831 tarihli fermanla İstanbul'da inşa ettikleri ilk kilisedir. 12 Mayıs 1832'de Başpsikopos Andon Nuriciyan ve Nazır Agopos Çukuryan tarafından temeli atılmıştır. İsa'nın sünnet gününde ibadete açılmıştır.(13 Ocak 1834)Kilise Ermeni Katolik cemiyetinin bağışlarıyla kâgir olarak inşa edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Surp Levon Kilisesi</span> Kadıköyde kilise

Surp Levon Kilisesi, Türkiye'de İstanbul iline bağlı Kadıköy ilçesinde bulunan bir Ermeni Katolik kilisesi.

<span class="mw-page-title-main">Surp Yerrortutyun Katolik Kilisesi</span> İstanbulun Beyoğlu ilçesinde bir Ermeni Katolik kilisesi

Surp Yerrortutyun Katolik Kilisesi, Türkiye'de İstanbul iline bağlı Beyoğlu ilçesinde bulunan bir Ermeni Katolik kilisesi.

<span class="mw-page-title-main">Dzordzor Şapeli</span>

Dzordzor Şapeli veya Tzortzor Şapeli, İran'ın Batı Azerbaycan Eyaleti'nin Maku şehristanında, Zangmar Nehri üzerindeki Barun köyünde bulunan bir Ermeni manastırı ve kilisesidir.

<span class="mw-page-title-main">Azize Astvatsatsin Kilisesi</span>

Azize Astvatsatsin Kilisesi veya Tanrının Kutsal Annesi Kilisesi, İran'ın Doğu Azerbaycan Eyaleti'ndeki Culfa şehristanının merkezi olan Culfa kentinde Daraşamb yakınındaki bulunan Ermeni kilisesidir. Culfa şehrinin yaklaşık 15 km kuzeybatısında, Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti ile İran arasındaki sınırı çizen Aras nehrinin İran tarafındaki kıyısındadır.

<span class="mw-page-title-main">Kocamustafapaşa Tren İstasyonu</span> Fatih, İstanbulda bir tren istasyonu

Kocamustafapaşa Tren İstasyonu, eskiden Samatya Tren İstasyonu, İstanbul'un Avrupa Yakası'nda, Fatih ilçesi Koca Mustafapaşa Mahallesi'nde yer alan TCDD'ye ait hemzemin tren istasyonudur.

<span class="mw-page-title-main">Naregli Krikor</span>

Surp Krikor Naregatsi ya da Narekli Kirkor, ilk büyük Ermeni şairlerinden olan keşiş, teolog ve mistiktir.

<span class="mw-page-title-main">Peribleptos Manastırı (İstanbul)</span>

Peribleptos Manastırı ya da Theotokos Peribleptos Manastırı, Konstantinopolis'in en önemli Rum Ortodoks manastırlarından biridir. İstanbul’un Fatih ilçesi, Samatya semtinde, Kocamustafapaşa Mahallesi, Marmara Caddesi ve Cambaziye Mektebi Sokak arasında, Surp Kevork Ermeni Kilisesi’nin bulunduğu alanda konumlanmıştır. Meryem Ana’ya adanan yapı, Orta Bizans döneminde, 11. yüzyılda inşa edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Panagia tis Podithou</span>

Panagia tis Poditho, ayrıca Panagia Eleousa tis Poditho, Kıbrıs'taki Kıbrıs Ortodoks Kilisesi'ne bağlı bir kilisedir. Kilise, 1985 yılında Trodos Bölgesi Boyalı Kiliseler Dünya Mirası Alanı'nın bir parçası olarak UNESCO Dünya Mirasları Listesi'nde listelenmiştir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.