İçeriğe atla

Suriye vatandaşlık yasası

Suriye Vatandaşlık Yasası
Suriye Halk Meclisi
Tam ad
  • Suriye vatandaşlığına ilişkin kanun
Kabul edenSuriye Halk Meclisi
Yöneten kurumSuriye hükûmeti
Durum: Yürürlükte

Suriye vatandaşlık yasası, Suriye vatandaşlığının kazanılması, iletilmesi ve kaybedilmesine ilişkin yasadır. Suriye vatandaşlığı, Suriye Arap Cumhuriyeti vatandaşı olma durumudur ve doğum veya vatandaşlığa kabul yoluyla elde edilebilir. Suriye Vatandaşlık Yasası 1969 yılında 276 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile çıkarılmıştır.[1]

Doğum ile vatandaşlık

Suriye uyruğu ağırlıklı olarak babalık (baba) tarafından belirlenir (bkz. Jus sanguinis).[2] Doğum yeri önemsizdir ve Suriye'de doğmuş olmak Suriye vatandaşlığına otomatik bir hak vermez. Yani çoğu durumda kişiler, babaları Suriye uyruklu olduğu sürece, Suriye içinde veya dışında doğmuş olmalarına bakılmaksızın Suriye uyruklu olarak kabul edilirler.[3][4][5]

Annenin Suriyeli olması otomatik olarak vatandaşlık kazandırmaz.[1] Suriyeli bir kadın yabancı bir kocayla evlenirse çocukları, Suriye'de doğup büyümüş olsalar bile yabancı kocanın vatandaşlığına sahip olacak ve Suriye vatandaşlığı konusunda herhangi bir talepleri olamayacaktır. Hukuki sonuçlar, bu kişilerin bir takım engellerle karşılaşmaları ve bunlardan biri de kamu sektöründe çalışamamalarıdır. Yabancıların Suriye'de gayrimenkul sahibi olmaları da daha zor ve kısıtlayıcıdır.

Suriye'de doğum kendi başına Suriye vatandaşlığı vermez. Bu nedenle, Jus soli geçerli değildir.

Filistin uyruklu babaların Suriye'de doğan çocukları, kendileri Suriye'de doğmuş olsalar bile Suriye uyruklu değil Filistinli olarak kabul edilir. "Bir babanın yokluğu veya vatansızlığı gibi çok sınırlı durumlarda anne çocuğuna Suriye vatandaşlığı verebilir."[6]

Vatansızlıktan kaçınma

Vatansızlığı önlemek için babalığı bilinmeyen veya beyan edilmemiş kişiler, bazı durumlarda Suriye'de doğmuşlarsa Suriye vatandaşlığı da alabilirler. Örneğin, Suriyeli bir anneden doğmuş, ancak babasının kim olduğunu belirleyemeyen veya her iki ebeveynin de bilinmediği veya ebeveynlerinin bilinmeyen bir uyruğa sahip olduğu Suriye'de doğmuş veya aslında bir uyruğu olmayan (yani vatansız) bir çocuk ise veya Suriye'de doğdukları sırada ebeveynlerinden yabancı uyruklu bir vatandaşlık alma hakkına sahip olmadıklarında ve Suriye kökenli olmalarına rağmen başka bir vatandaşlık almadıkları zaman.[]

Ancak, doğumda vatansızlığa karşı bu güvenceler sistematik olarak uygulanmamaktadır. Ayrıca, bu hüküm yalnızca Suriye'de doğan çocuklar için geçerlidir ve bu nedenle ev sahibi ülkelerde doğan ve Suriye'den gelen mültecilerin çocukları için geçerli olmadığı açıktır.[1]

Yerinden edilmiş kişiler için çıkarımlar

Yerinden edilmiş kişiler veya Suriye İç Savaşı mültecileri gibi Suriye'den gelen mülteciler, babalarının Suriye vatandaşlığını belirlemekte zorluk çekebilirler. Örneğin bir evlilik kaydedilmemiş olabilir, evlilik belgeleri kaybolmuş olabilir veya baba ölmüş, kaybolmuş veya üçüncü ülkelere taşınmış olabilir veya nerede oldukları veya kimlikleri bilinmiyor olabilir. Bu faktörlerin bir kombinasyonu, bir çocuğun babasının Suriyeli olduğuna dair yasal veya fiziksel bir kanıt olmadığı anlamına gelebilir. Bazı komşu ülkelerde, babanın kimliğinin yasal kanıtı olmadan bir çocuk kaydedilemez. Bütün ülkelerde, mülteci bir anne, çocuğunun babasının Suriyeli olduğunu kanıtlayamadığında, Suriye vatandaşlık yasalarındaki ayrımcılık, çocuğunu vatansızlık riskiyle karşı karşıya bırakıyor.[1]

Vatandaşlığa kabul

Suriye vatandaşlığı almanın diğer yolu da vatandaşlığa geçmektir. Ülkede 5 yıldan fazla ikamet eden ve bir dizi başka şartı yerine getiren vatandaş olmayan kişiler vatandaşlığa kabul için başvurabilirler. Arapçayı akıcı bir şekilde konuşabilme ve okuyabilme şartı gibi, başka bir Arap ülkesinden gelen bireyler için gereksinimler kolaylaştırılmıştır.

Suriyeli bir erkekle evlenen yabancı bir kadın, bu evliliğe dayanarak vatandaşlığa geçebilir[1] ancak yabancı bir koca, Suriyeli bir kadınla evlilik temelinde Suriye vatandaşlığı alamaz.

Suriye vatandaşlığının kaybı

Vatandaşlık yasası, Suriyelilere Suriye vatandaşlığından tek taraflı olarak çıkma hakkı vermemektedir. Suriyeliler, yabancı bir vatandaşlık kazanırlarsa ancak Suriye hükûmetinin rızasıyla bu hakkı kaybedebilirler. Ayrıca Suriye, ulusal güvenlik konularını içerenler gibi belirli koşullar altında bir kişinin Suriye vatandaşlığını iptal etme hakkını saklı tutar.[7]

Çifte vatandaşlık

Çifte vatandaşlık Suriye tarafından tanınmaktadır.[]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b c d e "Syrianationality | Syrian nationality law". www.syrianationality.org. 30 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2022. 
  2. ^ "Syrian Law Journal". 24 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2022. 
  3. ^ "Nationality Law - Syrian Law Journal". 24 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2022. 
  4. ^ "The Right to Syrian Nationality - Syrian Law Journal". 20 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2022. 
  5. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 5 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 9 Şubat 2022. 
  6. ^ "Palestinian Syrians: Twice refugees - Human Rights". Al Jazeera. 23 Mart 2016. 5 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2021. 
  7. ^ "Arşivlenmiş kopya". 8 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2022. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Pasaport</span> Yabancı ülkelere gidecek olanlar için geçerli olan belgedir

Pasaport, yabancı ülkelere gidecek olanlara yetkili kuruluşça verilen, yabancı ülke yetkililerinin kimlik incelemesinde geçerli olan belgedir.

<span class="mw-page-title-main">Baba</span> çocuğun erkek ebeveyni

Biyolojik olarak baba, anneye sperm vererek bir çocuğun dünyaya gelmesinde rol alan erkek. Genlerin yarısı babadan gelir. Bununla birlikte "baba" tanımı sosyolojiden hukuka, farklı alanlarda farklı şekillerde açıklanır.

<span class="mw-page-title-main">Vatandaşlık</span> bir kişi ile bir devlet ya da bir devlet birliği arasındaki bağlantıyı belirtir

Vatandaşlık ya da yurttaşlık, genellikle bir ülke olan politik kurumların bir parçası olmak demektir. Anayasal ülkelerde, o ülkede yaşayanların devlet tarafından anayasada vadedilen haklardan yararlanmaları için o ülkeye vatandaşlık bağı ile bağlı olmaları gereklidir. Bu kişilere vatandaş denir. Vatandaşın politik katılım hakkı vardır.

Türkiye'de Mavi Kart, doğumla Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olup ancak çıkma izni alarak Türk vatandaşlığından ayrılan kişilere ve üçüncü dereceye kadar olan altsoylarına verilen resmi bir kimlik belgesidir. Kimlik gösterilmesi gereken durumlarda nüfus cüzdanı yerine geçer. Mavi Kart sahibi kişiler bazı istisnalar dışında Türk vatandaşlarına tanınan bütün haklardan yararlanabilirler. Mavi Kart sahipleri resmiyette yabancı olarak işlem görmez.

<span class="mw-page-title-main">Alman pasaportu</span> Almanya vatandaşlarına uluslararası seyahatler için verilen resmî belge

Alman Pasaportu, Almanya vatandaşlarına uluslararası seyahatler için verilen resmî belgedir. Bir Alman pasaportu, Alman kimlik kartının yanında, Alman yetkilileri tarafından da rutin olarak Alman vatandaşlarının kimliğinin kanıtı olarak kabul edeceği diğer tek resmi olarak tanınan bir belgedir. Pasaport, kimlik ve Alman uyruklu karinesinin delili olarak hizmetinin yanında, yurt dışında Alman konsolosluk görevlileri yapacakları yardımların güvence sürecini kolaylaştırır. Pasaport Almanya için benzersiz bir sert kapaklı da olsa, standart düzeni ile diğer AB pasaportları ile bordo tasarımı paylaşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Jus soli</span> Latince deyim

Jus soli, doğuştan vatandaşlık olarak da bilinen, uyrukluk veya vatandaşlık ile ilgili devletin sınırları içinde doğan her birey için kabul edilebilir olan bir haktır.

Babalık hakları akımı, üyeleri öncelikli olarak aile hukuku, velayet, çocuğa destek gibi baba ve çocuğa etki eden konularla ilgilenen akım. Evlilik dışı ilişkiden çocuk sahibi olmuş ya da boşanmış çoğu baba, çocuğun velayet hakkını anne ile eşit ölçüde paylaşmak ister.

<span class="mw-page-title-main">Suriyeliler</span> etnik grup

Suriyeliler, Suriye'de yaşayan, Levant bölgesinin yerlisi olan ve ana dilleri Arapça, özellikle de Levanten lehçesi olan çoğunluk nüfustur. Suriye halkının kültürel ve dilsel mirası, hem yerli unsurların hem de binlerce yıl boyunca bu topraklara ve halkına hükmetmeye gelen yabancı kültürlerin bir karışımıdır. Yedinci yüzyıla gelindiğinde Levant'ta yaşayanların çoğu Aramice konuşuyordu. Müslümanların 634 yılında Levant'ı fethetmesinin ardından Arapça baskın dil haline gelmiş, ancak Suriyelilerin bir azınlığı hala Süryanice ve Batı lehçelerinde konuşulan Aramiceyi korumuştur.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'deki Suriyeliler</span> Sığınmacı topluluğu

Türkiye'deki Suriyeliler, Türkiye'de yaşayan Suriye kökenli kişileri ifade eder. Eylül 2024 itibarıyla Türkiye'de "geçici koruma" statüsündeki Suriyeli sayısı resmi rakamlara göre yaklaşık 3 milyon 100 bin kişi olup bu durum Türkiye'yi dünyada en çok mülteciye ev sahipliği yapan ikinci ülke yapmaktadır. Uzun yıllar birinci sırada olan Türkiye, Taliban'ın Afganistan'da iktidara gelişi sonrası İran'a olan göçler sonucu ikinci sıraya gerilemiştir. Geçici koruma altındaki Suriyelilere ek olarak, oturma izni ile Türkiye'de yaşayan Suriye uyruklu sayısı yaklaşık 76 bin olup, Türk vatandaşlığı almış Suriyeli sayısı ise Ağustos 2024 itibarıyla 104 bin 144'ü çocuk olmak üzere 238 bin 768 kişidir.

Türkiye'deki Suriyeli karşıtlığı, 2011'de başlayan Suriye İç Savaşı ile Türkiye'ye gelen Suriyelilerin, mülteci kamplarında kalırken sonrasında gelen düzensiz göçlerle şehirlere yayılmasına karşı oluşan yaygın toplumsal tepkidir.

Portekiz vatandaşlık yasası; Portekizli bir ebeveynden doğma, Portekiz'de oturma izniyle vatandaşlığa kabul veya Portekiz vatandaşıyla evlilik yoluyla edinilen, Portekiz vatandaşlığına erişimi düzenleyen yasal kurallar dizisidir.

Kıbrıs Milliyet Yasaları 1967 yılına dayanıyor. Esas olarak jus sanguinise dayanır.

Malta vatandaşlık kanunu, 1 Ağustos 1989'dan önce Jus soli ilkesini temel alıyor olduysa da, esasen Jus sanguinis ilkelerine dayanır.

Yunanistan milliyet yasası jus sanguinis ilkesine dayanmaktadır. Yunan vatandaşlığı, kan bağıyla veya vatandaşlık yoluyla edinilebilir. Yunan yasaları çifte vatandaşlığa izin vermektedir. Bir Yunan vatandaşı aynı zamanda Avrupa Birliği vatandaşıdır ve bu nedenle diğer AB vatandaşları ile aynı haklara sahiptir.

İsrail Vatandaşlık Kanunu kimlerin İsrail vatandaşı olduğunu ve olabileceğini düzenler. Kanun diğer iki ilgili kanuna dayanır: 1950 yılında yürürlüğe giren, her Yahudinin İsrail’e göçmesine izin veren Geri Dönüş Kanunu ve nasıl İsrail vatandaşlığının alınıp kaybedileceğini tanımlayan, 1952 yılında yürürlüğe giren Vatandaşlık Kanunudur. Geri Dönüş Kanunu iki defa değiştirilirken ve Vatandaşlık Kanunu yürürlüğe girdiğinden beri 13 defa değişikliğe uğradı.

<span class="mw-page-title-main">Çok vatandaşlık</span> aynı kişi tarafından birden fazla ülkenin eşzamanlı vatandaşlığa sahip olunma durumu

Çok vatandaşlık, çift vatandaşlık, çoklu vatandaşlık veya çifte vatandaşlık, bir kişinin eşzamanlı olarak bu ülkelerin yasalarına göre birden fazla ülkenin vatandaşı olarak kabul edildiği vatandaşlık statüsüdür. Kavramsal olarak vatandaşlık, ülkenin iç siyasi yaşamına odaklanır ve milliyet, uluslararası bir meseledir. Bir kişinin milliyetini veya vatandaşlık statüsünü belirleyen uluslararası bir sözleşme yoktur. Bu kavram, yalnızca birbiriyle farklılık gösterebilen ve çatışabilen ulusal yasalar tarafından tanımlanmıştır. Çok vatandaşlık, farklı ülkelerin vatandaşlık için farklı ve mutlaka birbirini dışlamayan kriterler kullanmasıyla ortaya çıkar. Halk dilinde, insanlar birden fazla vatandaşlığa sahip olabilirler, ancak teknik olarak her ulus, belirli bir kişinin kendi vatandaşı olarak kabul edildiğini iddia eder.

<span class="mw-page-title-main">Roma vatandaşlığı</span> Antik Romada vatandaşlık

Antik Roma'da vatandaşlık özgür bireylerin yasalar, mülkiyet ve yönetim ile ilgili olarak elde ettiği ayrıcalıklı siyasi ve hukuki bir statüdür.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'deki Suriye iç savaşı nedeniyle gelen mülteciler</span>

Türkiye'deki Suriye iç savaşı nedeniyle gelen mülteciler, Suriye İç Savaşı'ndan kaçan Suriyeli mültecilerdir. Türkiye Cumhuriyeti, 3,7 milyondan fazla kayıtlı mülteciye ev sahipliği yapmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Hırvatistan vatandaşlık yasası</span>

Hırvatistan vatandaşlık yasası 26 Haziran 1991'de kabul edilmiş, 8 Mayıs 1992, 28 Ekim 2011 ve 1 Ocak 2020'de değişikliklere uğramış ve 1993'te Anayasa Mahkemesi tarafından yorumlanmıştır. Bu yasa Hırvatistan Anayasasına dayanmaktadır. Esas olarak jus sanguinis ilkesine dayanır.

Arjantin vatandaşlık kanunu, kişinin Arjantin vatandaşlığını nasıl edindiğini veya almaya uygun olduğunu düzenler. Uluslararası hukukta kullanıldığı şekliyle vatandaşlık, bir kişinin ulusal kimlik ve bir ulusa resmi üyelik elde etmesini sağlayan yasal yöntemleri tanımlar. Vatandaşlık, üyelik kazanıldıktan sonra bir ulus ile bir vatandaş arasındaki ilişkiyi ifade eder. Arjantin, doğuştan vatandaşlığın kazanılması için Jus soli ve Jus sanguinis'i kabul eden ikili bir sistemi tanıyor ve yabancı kişilerin vatandaşlığa geçmesine izin veriyor.