İçeriğe atla

Suriye boz ayısı

Suriye boz ayısı
Biyolojik sınıflandırma
Âlem: Animalia
Şube: Chordata
Sınıf: Mammalia
Takım: Carnivora
Familya: Ursidae
Cins: Ursus
Tür: Ursus arctos
Alt tür: U. a. syriacus / arctos
Üçlü ad

Ursus arctos syriacus / arctos (Hemprich & Ehrenberg, 1828)

Suriye boz ayısı (Ursus arctos syriacus ya da Ursus arctos arctos[1]) Orta Doğu'da yaşayan görece küçük bir boz ayı alt türüdür.[2]

Evrimsel geçmiş

Suriye boz ayıları üzerinde yapılan bilimsel çalışmalar bu türün soyunun Avrasya boz ayısına (Ursus arctos arctos) dayandığını ortaya koymaktadır.[3]

Özellikler

Suriye boz ayılarının tüyleri genellikle açık kahverengidir. Rengin açıklığı ayının yaşadığı yükseltiye göre farklılık göstermektedir. Bacakları bedenin geri kalanına göre daha koyu olan Suriye boz ayısı dünyada bilinen tek beyaz pençeli tür konumundadır. Ağırlığı 250 kilograma dek çıkabilen türün boyu ise 101 ila 140 santimetre arasında değişmektedir. Kafkasya'da yaşayan türler ise daha geniş yapılı ve koyu renklidirler.

Yaşam alanı

Tarih boyunca Türkiye'den Türkmenistan'a uzanan bölgede yaşamış olan Suriye boz ayısı[4][5] günümüzde Irak, İran ve Türkiye'de varlığını sürdürmektedir.[6][7][3][8]

Kaynakça

  1. ^ Murtskhvaladze, M.; Gavashelishvili, A.; Tarkhnishvili, D. (2010). "Geographic and genetic boundaries of brown bear (Ursus arctos) population in the Caucasus". Molecular Ecology. 19 (9). ss. 1829-1841. doi:10.1111/j.1365-294X.2010.04610.x. PMID 20345670. 
  2. ^ Masseti, M. (28 Aralık 2009). Neubert, E.; Amr, Z.; Taiti, S.; Gümüs, B. (Ed.). "Animal Biodiversity in the Middle East". ZooKeys. Carnivores of Syria, 31. Akabe, Ürdün: Proceedings of the First Middle Eastern Biodiversity Congress. ss. 229-252. doi:10.3897/zookeys.31.170. 4 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2020. 
  3. ^ a b Nezami, B.; Farhadinia, M.S. (2011). "Litter sizes of brown bears in the Central Alborz Protected Area, Iran" (PDF). Ursus. 22 (2). ss. 167-171. doi:10.2192/URSUS-D-10-00026.1. 8 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 8 Mart 2020. 
  4. ^ Calvignac, S.; Hughes, S.; Hänni, C. (2009). "Genetic diversity of endangered brown bear (Ursus arctos) populations at the crossroads of Europe, Asia and Africa" (PDF). Diversity and Distributions. 15 (5). ss. 1-9. doi:10.1111/j.1472-4642.2009.00586.x. 10 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 8 Mart 2020. 
  5. ^ Hatt, R. T. (1959). The mammals of Iraq (PDF). Ann Arbor: Museum of Zoology, University of Michigan. 2 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 8 Mart 2020. 
  6. ^ McLellan, B. N.; Proctor, M. F.; Huber, D.; Michel, S. (2017), Ursus arctos, IUCN Kırmızı Liste, s. e.T41688A114261661, 16 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 8 Mart 2020 
  7. ^ Can, Ö; Togan, İ. (2004). "Status and management of brown bears in Turkey" (PDF). Ursus. 15 (1). ss. 48-53. doi:10.2192/1537-6176(2004)015<0048:SAMOBB>2.0.CO;2. 7 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 8 Mart 2020. 
  8. ^ Ataei, F; Karami, M.; Kaboli, M. (2012). "Summer Habitat Suitability Modeling of Brown Bear (Ursus arctos) Southern Alborz Protected Area". Iranian Journal of Natural Resources. 65 (2). ss. 235-245. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Boz ayı</span> Avrasya ve Kuzey Amerikada bulunan büyük ayı türü

Boz ayı, Ursus cinsine bağlı Avrasya'nın kuzeyinin büyük bir kısmında ve Kuzey Amerika'da yaşayan bir ayı türüdür. Carnivora takımının karada yaşayan en büyük üyelerinden biridir ve boyut açısından tek rakibi ortalama boyutları kısmen daha büyük olan kutup ayısıdır..

<span class="mw-page-title-main">Kutup ayısı</span> Kuzey kutup dairesinde yaşayan ayı türü

Kutup ayısı aynı zamanda beyaz ayı ya da deniz ayısı, ayıgiller (Ursidae) familyasından soğuk kuzey kutup bölgesinin karlı sahillerinde ve buzullar üzerinde yaşayan ayı türüdür. Yaşamakta olan en büyük kara etoburudur ve bulunduğu ortamdaki süper yırtıcıdır. Yaşadığı çevreye çok iyi uyum sağlamıştır. Kalın kürkü onu soğuktan korur, beyaz görünümü avlarından saklar. Kutup ayısı hem karada, hem denizde, hem buzda, hem de su içinde zorlanmadan avlanır.

<i>Amerikan kara ayısı</i> ayıgiller (Ursidae) familyasının Ursus cinsine ait bir ayı türü

Ursus americanus, Ursus cinsine bağlı bir ayı türüdür. Kuzey Amerika'nın ormanlık bölgelerinde, Kanada ve Meksika'da yaşar.

<i>Ursus arctos horribilis</i>

Ursus arctos horribilis, Ursus arctos türüne bağlı Kuzey Amerika'da yaşayan bir ayı alttürüdür.

<i>Ursus arctos middendorffi</i>

Ursus arctos middendorffi, Ursus arctos türüne bağlı bir ayı alttürüdür. Güneybatı Alaska'da bulunan Kodiak Takımadası'na özgüdür. Boz ayılar arasında nüfusu en kalabalık olan ve bilinen alttürdür. Aynı zamanda yaşayan en büyük ayılardan biridir. Diğeri ise Ursus maritimusdur.

<i>Ayı</i> memeli familyası

Ayılar veya Ayıgiller, Ursidae familyasının etçil memelileridir. Ayılar Köpeğimsiler veya köpek benzeri etoburlar olarak sınıflandırılır. Her ne kadar sadece sekiz ayı türü mevcut olsa da, Kuzey yarımkürede ve kısmen Güney yarımkürede çok çeşitli habitatlarda görülürler. Ayılar, Kuzey Amerika, Güney Amerika, Avrupa ve Asya kıtalarında yaşarlar. Modern ayıların ortak özellikleri arasında, tıknaz bacaklı büyük gövdeleri, uzun burunları, küçük yuvarlak kulakları, tüylü saçları ve kısa kuyrukları bulunur.

Tibet ayısı ya da Tibet mavi ayısı boz ayının(ursus arctos) bir alt türüdür. Doğu Tibet Platosu'nda bulunur.

Gobi ayısı, Ursus arctos gobiensis(Moğolca'da Мазаалай olarak bilinir), Moğolistan'ın Gobi Çölü'nde bulunan boz ayı 'un bir alt türüdür. Tehlikede Olan Türler Listesi'nde ve IUCN standartlarını kullanan Londra Zooloji Topluluğu tarafından tehlike altında olarak arşivlenmiştir. Günümüzde yaklaşık 20 tane yetişkin Gobi ayısı bulunmaktadır. Gobi ayıları ağırlıklı olarak kök, çilek ve diğer bitkiler, bazen kemirgenler yediğine dair kanıtlar vardır fakat büyük memeliler yediğini gösteren hiçbir kanıt bulunmamaktadır. Diğer boz ayı alt türlerine göre farklı olarak küçük yetişkin erkekler yaklaşık 96.0-138.0 kilogram ve kadınlar yaklaşık 51.0-78.0 kilogram arasındadır. Gobi kahverengi ayısı, bazen Tibet mavi ayısı ile aynı alt türe ait olarak sınıflandırılır. Bu morfolojik benzerliklere ve çöl yerleşiminde bulunan Gobi ayısının mavi ayının kalıntı popülasyonunu oluşturduğu inancına dayanır. Bununla birlikte,nadiren Tibet mavi ayısı, Gobi ayısının kendi alt türü olarak sınıflandırılır. İki türde Asya boz ayısına yakından benzemektedir.

<i>Ursus arctos collaris</i>

Ursus arctos collaris, Ursus arctos türüne bağlı bir ayı alttürüdür. Sibirya'nın doğusundan Altay Dağlarına kadar dağılım gösteren tür; Moğolistan, Sincan Uygur Özerk Bölgesi ve doğu Kazakistan'a tanıtıldı.

<span class="mw-page-title-main">Safra ayısı</span>

Safra ayıları, geleneksel Çin tıbbında kullanılan, karaciğer tarafından üretilen ve safra kesesinde depolanan safrası için yetiştirilen ayıları tanımlar. 12.000 kadar ayının safra çiftliklerde yetiştirildiği tahmin edilmektedir ve üretim Çin, Güney Kore, Laos, Vietnam ve Myanmar'da yoğunlaşmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Mağara ayısı</span>

Mağara ayısı, Pleyistosen devrinde bugünkü Almanya, İspanya, Rusya ve hatta Kuzey Afrika'ya yayılmış bir türdü. Genel olarak; avrasya'da yaşayan bir megafauna üyesiydi ve boyutları itibarıyla günümüz Kodiak boz ayısına denk bir canlıdır. Erkekler 400–1000 kg arası, dişi bireylerse ortalama 250 kg civarında ağırlığa sahiptiler.Tıpkı günümüz boz ayıları gibi, bu hayvanlar da kış uykusuna yatmaktaydılar. Vejetaryen bir diyete sahip oldukları özelleşmiş diş yapılarından anlaşılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Himalaya boz ayısı</span>

Himalaya boz ayısı, Himalaya kızıl ayısı, isabelline ayısı veya Dzu-Teh olarak da bilinir, kahverengi ayının bir alt türü ve kuzey Afganistan, kuzey Pakistan, kuzey Hindistan, batı Çin ve Nepal'de yaşayan ayı türü. Bu bölgelerdeki en büyük memelidir ve erkekleri 2,2 m (7 ft) uzunluğa ulaşırken, dişileri biraz daha küçüktür. Bu ayılar hepçildirler ve kış aylarında kış uykusuna yatarlar. Himalaya boz ayısı, Boz ayıların bir türü olarak IUCN tarafından nesli tükenme tehlikesi Asgari endişe altındaki türler sınıflandırılırken, bu alt türler son derece tehlikededir.

<span class="mw-page-title-main">Meksika boz ayısı</span>

Meksika boz ayısı Meksika'da yer alan soyu tükenmiş bir boz ayı türü.

<span class="mw-page-title-main">Atlas ayısı</span> memeli alttürü

Atlas ayısı veya Afrika ayısı Kuzey Afrika'da yaşamış, günümüzde soyu tükenmiş olan boz ayı türü. Bu tür ilk olarak, İspanya'dan Afrika'ya giden Romalılar tarafından keşfedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kaliforniya boz ayısı</span> memeli alttürü

Kaliforniya boz ayısı Günümüzde soyu tükenmiş olan bir boz ayı türü. Ayrıca Kuzey Amerika boz ayısının bir popülasyonudur. Adı "Grizzly", "grizzled" veya "korkutucu ilham verici" anlamına gelmektedir. Doğa tarihçisi George Ord, Kaliforniya boz ayısını resmi olarak 1815'te - kürkleri için değil, karakteri için - Ursus horribilis olarak sınıflandırdı. Genetik olarak, Kuzey Amerika boz ayıları ile yakından ilişkilidir; boyutları ve renkleri bakımından Kaliforniya boz ayısı, Alaska'nın güney sahilindeki Kodiak ayısına çok benziyordu. Ayrıca bu ayı türü Kaliforniya Bayrağı'na sembol olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Avrasya boz ayısı</span>

Avrasya boz ayısı boz ayının en yaygın alt türlerinden biridir. Avrasya'nın hemen her yerinde yaşayabilen bu canlılar, mitokondriyal DNA'ları üzerinde yapılan araştırmalara göre 5 ana öbeğe ayrılmaktadır.

Ayıgiller (Ursidae), etçiller takımında bulunan bir memeli familyasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ursus maritimus tyrannus</span>

Ursus maritimus tyrannus Pleistosen kutup ayısı olarak da bilinir, Londra'daki Kew Bridge'de Thames ırmağının çakıllarında bulunan parçalı tek bir ulnadan bilinen, soyu tükenmiş bir kutup ayısı alt türüdür. 1964 yılında Finlandiyalı paleontolog Björn Kurtén tarafından adlandırıldı ve görece büyük bir yarı yetişkin bireyi temsil ettiği yorumlandı: Ulna'nın tamken 48.5 cm olduğu tahmin ediliyor, karşılaştırma için, modern yarı yetişkin kutup ayısı ulnaları 36–43 cm uzunluğundadır.

<span class="mw-page-title-main">Kamçatka boz ayısı</span>

Uzak Doğu boz ayısı olarak da bilinen Kamçatka boz ayısı veya Rusça: Камчатский бурый медведь, romanize: Kamchatsky bury medved, boz ayının bir alt türüdür.

<i>Ursus arctos californicus</i> memeli alttürü

Ursus arctos californicus, Ursus arctos türüne bağlı soyu tükenmiş bir ayı alttürüdür.