İçeriğe atla

Suriye ağızları

Suriye ağızları Türkiye Türkçesi ağızlarının bugün Suriye devlet sınırları içinde konuşulan ağız sahalarından biridir. Bu ağız sahası Suriye Türkleri tarafından özellikle Şam, Lazkiye, Hama, Humus, Halep ve Rakka kentlerinde ve köylerini kapsar. Şam bölgesinde yaşayanlara Şam Türkmeni denirken, Halep ve Rakka bölgesindekilere Halep veya Culap Türkmeni, Lazkiye Türkmenlerine Bayır-Bucak Türkmeni denmektedir. Ülkenin diğer toplulukları tarafından “Türkmenler” olarak adlandırılmaktadırlar.[1] Suriye Türk ağızları, Irak sahası ile beraber, Türkiye Türkçesi ile Azerbaycan Türkçesinin sınırdaş oldukları bir sahadır.[2]

Suriye’deki Türk ağızları üzerine yapılan akademik çalışmalar oldukça yetersizdir. 2011 yılı itibarıyla baş gösteren Suriye İç Savaşı sebebiyle de ülkedeki dil verileri ve dağılımları karmaşık bir hâl almıştır.

Kaynakça

  1. ^ "Suriye'de Değişimin Ortaya Çıkardığı Toplum: Suriye Türkmenleri, Orsam.org.tr web sitesi Rapor No:14, Kasım 2011, Erişim tarihi:21 Kasım 2015" (PDF). 5 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 5 Şubat 2016. 
  2. ^ Alpay İgci, “Konuşulan Dil Türkiye Türkçesinin Sahası”, Ufuk Dergisi, S: 21, Ocak-Mart 2013, Üsküp, s. 6-8.

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Azerice</span> Azerbaycanın resmî dili olan Türk dili

Azerice, Azerbaycanca veya Azerbaycan Türkçesi, Türk dilleri dil ailesinin Oğuz grubu içerisinde yer alan ve bir Türk halkı olan Azerilerin ana dilini oluşturan dil. En çok konuşucusu İran Azerbaycanı'nda bulunan dil, Azerbaycan Cumhuriyeti'nin resmî dilidir. Rusya'ya bağlı özerk bir cumhuriyet olan Dağıstan'ın ise resmî dilleri arasında yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Türkmence</span> Türkmenistanın resmî dili olan Türk dili

Türkmence, çoğunluğu Türkmenistan'da yaşayan Türkmenlerin konuştuğu Türk dil ailesine bağlı Doğu Oğuz dili. Dil, Türkmenistan'daki yaklaşık 7 milyon konuşuru ile resmî dil olup, çevresindeki Afganistan ile İran'ın sınır bölgelerinde de konuşulur.

<span class="mw-page-title-main">Irak Türkmenleri</span> Iraktaki üçüncü büyük etnik grup

Irak Türkmenleri ya da Irak Türkleri Irak'ın üçüncü büyük etnik grubudur. Türk kökenlidirler ve çoğunlukla Türk mirasına ve kimliğine bağlıdırlar. Irak'a Türk göçü 7. yüzyılda, ardından 1055 yılında Büyük Selçuklu'nun bölgedeki fethiyle başlarken, bugün Irak Türkmenlerinin çoğu, 1535-1919 yılları arasında Osmanlı İmparatorluğu'nun yönetimi sırasında Anadolu'dan Irak'a getirilen Osmanlı askerlerinin, tüccarlarının ve memurlarının torunlarıdır. Irak Türkmenleri, Bulgaristan, Kıbrıs, Yunanistan ve Suriye de dahil olmak üzere Osmanlı sonrası diğer modern ulus devletlerdeki Türk topluluklarının yanı sıra Türkiye'deki Türk halkıyla yakın kültürel, tarihi, dilsel ve dini bağları paylaşmakta; bu nedenle kendilerini Türkmenistan ve Orta Asya Türkmenleriyle özdeşleştirmemektedirler.

<span class="mw-page-title-main">Suriye Türkmenleri</span> Etnik grup

Suriye Türkmenleri ya da Suriye Türkleri, Suriye'de yaşayan Türk azınlıktır.

<span class="mw-page-title-main">Rakka</span> Suriyede bir şehir

Rakka ya da er-Rakka Suriye'nin kuzeyinde Fırat Nehri üzerinde yer alan bir şehirdir. Rakka ilinin başkenti ve en büyük kentidir. Batısında bulunan Halep'ten 160 km uzaklıktadır. Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi tarafından kontrol edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Suriye'nin illeri</span>

Suriye, üniter bir devlet olup idari olarak on dört ile bölünmüştür. En yüksek idari bölüm olan il Suriye'de Arapça محافظة muhafaza olarak adlandırılır. On dört il, Arapça منطقة mıntıka olarak adlandırılan altmış ilçeye, ilçeler de Arapça ناحية nahiye diye adlandırılan 206 bucağa bölünmüştür. Bucaklar, en küçük idari birim olan köyleri içinde barındırır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Türkçesi ağızları</span>

Türkiye Türkçesi ağızları, Hazar Denizi’nin batısında, Azerbaycan sahasının hemen batısında başlayıp Anadolu, Irak, Suriye, Balkanlar coğrafyasında konuşulan tarihî Osmanlı Türkçesinin bugünkü devamı olan Türkiye Türkçesi ağızlarıdır. Uluslararası dil bilimsel ölçülere göre her dilin konuşma biçimi, yerel farklılıkları bir ve halkın bir bölümünün kullandığı farklı bir çeşidi lekttir. Eğer lektler bir coğrafî bölgeye aitse o zaman diyalekttir ya da ağızdır.

<span class="mw-page-title-main">Yazı dili</span>

Yazı dili bir ülkede konuşulan ağızlardan birinin yazılı anlatımlar için kabul edilmiş biçimidir; birleştirici özellikler taşıyan ortak dildir. Ölçünlü dil ve standart dil olarak da belirtilir. Yazı dilinin temelinde seslerin sembolleri olan harfler vardır, noktalama işaretleri kullanılır. Yazı dilinin tarihçesi ve gelişim süreci her türlü yazılı eserde ve sözcükler hakkında yapılan incelemeler sonucu belirlenebilir ve tarihlendirilerek takip edilebilir.

Rumeli ağızları, Türkiye Türkçesi ağız bölgesinin Balkanlar bölgesinde; Rumeli kolunda yer alan ağızlardır. Eski Osmanlı İmparatorluğu coğrafyasında konuşulan Türkiye Türkçesi Rumeli'de çeşitli ağızlarla konuşulmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Suriye Türkmen Ordusu</span>

Suriye Türkmen Ordusu, Suriye Türkmen Tugayları veya Birleşik Türkmen Ordusu, Suriye'de kurulan Türkmen silahlı oluşum. 7 Ağustos 2012 tarihinde kurulmuştur. Beşşar Esad yönetimine karşı, silahlanan Türkmenler orduya katılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Türkmenleri</span> Anadoluda yaşamını sürdüren çoğunlukla Oğuz kökenli Türk halkları

Türkiye Türkmenleri ya da Anadolu Türkmenleri, Anadolu Oğuzları veya kısa söylenişiyle Türkmenler, Selçuklular döneminde Anadolu ve çevresinde Türkmeneli denen bölgelerde yerleşmeye başlayan, dilleri Türkiye Türkçesine bağlı Anadolu ağızları içinde ele alınan ve Türkiye Türklerini oluşturan Oğuz oymakları Müslüman olup, Hanefi Sünni ve Anadolu Aleviliği olarak görülür. Anadolu’nun Türkleşmesi sürecinde etkili olmuşlardır. Türkmen (تركمنلر) ve Yörük (يوروك) kelimeleri tarihî belgelerde eş anlamlı olarak da kullanılmıştır. Osmanlı arşiv belgelerinde, yerleşim durumuna ve şekline bağlı olarak köylü «Türk» olarak adlandırılırken, göçer veya yarı-göçer topluluklar «Türkmen» ya da «Yörük» tabiriyle anılmışlardır. Aşiretler, yerleşik veya konar-göçer olma durumlarına ve bulundukları bölgelere göre «Türkmen» ya da «Yörük» adını almışlardır. Kimilerine göre Kızılırmak'ın doğusundakilere Türkmen batısındakilere ise Yörük denir. Maraş ve çevresinde yaşayan Dulkadirli Türkmenleri için Osmanlı kaynaklarında hem Türkmen hem de Yörük tabiri birlikte kullanılmıştır. Etnik olarak akraba oldukları Türkmenistan Türkmenleri ile aynı adı taşıdıkları gibi kimi uruğ/oymak adları da ortaktır.

Türk dili tarihi, çivi yazılı Sümerce tabletlerdeki alıntı kelimeler şeklinde bilinen ilk örneklerine rastlanan, coğrafya olarak Moğolistan ve Çin içlerinden Avrupa’nın ortalarına, Sibirya’dan Hindistan ve Kuzey Afrika sahasına kadar yayılmış olan Türk dilinin tarihidir. Günümüzde Asya ve Avrupa kıtalarında konuşulan ve yazılan Türk yazı dilleri ve bunların ağızlarının tarihî süreçlerini kapsar.

Türkiye Türkçesi coğrafyası, çağdaş Türk yazı dillerinden biri olan Türkiye Türkçesinin yazı dili ve ağızlarıyla kullanıldığı coğrafi sahadır. Bu saha, dünyanın orta kesimi olarak sayılabilir. Bu saha çok genel olarak Hazar Denizi’nin batısındaki Kafkaslar’dan Balkanlar’a kadar olan coğrafi alanı kapsar.

Suriye Türkmen Meclisi Suriye Muhalif ve Devrimci Güçler Ulusal Koalisyonunda ve Suriye Ulusal Konseyinde çeşitli Suriye Türkmen partilerini ve gruplarını temsil eden kuruluş. Suriyeli Türkmenler, Mv. Mehmet Şandır öncülüğü ve Dr. Esat Arber başkanlığında, eğitimini Türkiye'de tamamlamış Suriyeli Türkmen gençlerin gayretleri ile Aralık 2012 tarihinde Suriye Türkmenleri Platformu adı altında, 1500'den Türkmen ilk kez bir araya geldi. 30 Mart 2013 tarihinde Suriye Türkmen Platformu, Türkiye'nin başkenti Ankara'da düzenlediği toplantıda Suriye Türkmen Meclisinin kurulduğunu ilan etti.

<span class="mw-page-title-main">Lazkiye Taarruzu (2015-16)</span> Suriye Ordusu ve müttefiklerinin Kasım 2015te, Suriyeli muhaliflere karşı başlattığı saldırı

2015-16 Lazkiye taarruzu ya da Bayır-Bucak saldırısı, Suriye Ordusu ve müttefiklerinin Kasım 2015'te, Suriyeli muhaliflere karşı başlattığı saldırıdır.

<span class="mw-page-title-main">Bayır-Bucak</span>

Bayır-Bucak, Lazkiye ilininin kuzeyinde çoğunlukla Suriyeli Türkmenlerin yaşadığı coğrafi bölgedir.

<span class="mw-page-title-main">Türkmen Dağı Tugayları</span>

Türkmen Dağı Tugayları, Lazkiye ilinin Bayır-Bucak bölgesinde faaliyet gösteren Suriye Türkmen Ordusu'na bağlı muhalif bir gruptur.

Irak ağızları Türkiye Türkçesi ağızlarının bugün Irak devlet sınırları içinde konuşulan ağız sahalarından biridir. Bazen Irak'ta yaşayan Türkçeyi kastetmek amacıyla “Irak Türkçesi” şeklinde de belirtilir.

<span class="mw-page-title-main">Abdurrahman Mustafa</span> Politikacı

Abdurrahman Mustafa, Suriye Türkmeni asıllı Suriyeli siyasetçidir. Suriye Türkmen partilerini ve gruplarını temsil eden çatı oluşumu Suriye Türkmen Meclisinin eski başkanı ve Suriye Geçici Hükûmeti Başbakanı.

Arapça, Suriye'nin resmi dilidir ve ülkede en çok konuşulan dildir. Günlük yaşamda, özellikle batıda Levanten ve kuzeydoğuda Mezopotamya olmak üzere birçok modern Arap lehçesi kullanılmaktadır. Arap Dili ve Dilbilin Ansiklopedisine göre, ülkede Arapça'ya ek olarak, konuşmacı sayısına göre şu diller konuşulmaktadır: Kürtçe, Türkçe, Aramice, Çerkesçe, Çeçence, Ermenice ve Yunanca. Bu dillerin hiçbiri resmi statüye sahip değildir.