İçeriğe atla

Suriye Türkmen Meclisi

Suriye Türkmen Meclisi
SloganOnur ve Özgürlük Mücadelesi
ÖncülSuriye Türkmenleri Platformu
Kuruluş30 Mart 2013 (11 yıl önce) (2013-03-30)
Amaç • Suriye'deki Türkmenleri temsil etmek
 • Türkmen yerleşim alanları ve bölgelerini Suriye Hükümeti, IŞİD ve YPG'den korumak
MerkezÇobanbey, Suriye
Hizmet bölgesiSuriye
Üyeler • Suriye Türkmen Millî Hareket Partisi
 • Suriye Türkmen Kitle Partisi
 • Suriye Türkmen Nahda Partisi
 • Türkmen Millî Vefa Partisi
Resmî dillerTürkçe ve Arapça
BaşkanMuhammed Vecih Cuma
Genel sekreterEmin Bozoğlan[]
Ana organ • Bölge Delegeliği
 • Meclis
 • Yürütme Kurulu
Üyelik • Suriye Muhalif ve Devrimci Güçler Ulusal Koalisyonu
 • Suriye Ulusal Konseyi
Resmî sitemeclisturkmen.org/tr/

Suriye Türkmen Meclisi (Arapçaالمجلس السوري التركماني‎) Suriye Muhalif ve Devrimci Güçler Ulusal Koalisyonunda ve Suriye Ulusal Konseyinde çeşitli Suriye Türkmen partilerini ve gruplarını temsil eden kuruluş.[1][2] Suriyeli Türkmenler, Mv. Mehmet Şandır öncülüğü ve Dr. Esat Arber başkanlığında, eğitimini Türkiye'de tamamlamış Suriyeli Türkmen gençlerin gayretleri ile Aralık 2012 tarihinde Suriye Türkmenleri Platformu adı altında, 1500'den Türkmen ilk kez bir araya geldi. 30 Mart 2013 tarihinde Suriye Türkmen Platformu, Türkiye'nin başkenti Ankara'da düzenlediği toplantıda Suriye Türkmen Meclisinin kurulduğunu ilan etti.[3]

Yapının askeri kanadı Suriye Türkmen Ordusu olmak üzere kuruluş amacı olarak Suriye'deki Esad rejim hükûmeti, Irak ve Şam İslam Devleti ve Türkiye ile uluslararası alanda birçok ülke tarafından terör örgütü kabul edilen PKK'nın Suriye uzantısı olan PYD tehlikesine karşı sivil Türkmen yerleşim alanlarının korunmasını sağlamak, Suriye'deki Türkmen unsurların yeni oluşturulacak anayasal düzlemde haklarının ve kimliklerinin mücadelesini vermek, Türkmenlerin yaşam alanlarında sivil inisiyatiflerin kurulması ve siyasal, kültürel, ekonomik gelişimini sağlayacak kurumsal yapıların ortaya çıkarılmasını amaçlamaktadır.[4]

Tarihi

Türkiye ve dünya kamuoyunda Suriye Türkmenlerinin varlığını duyurmak ve Suriye'deki iç savaş süreci ile sonrasında Türkmenleri temsil edecek delegelerin belirlenmesi gerektiği fikri ile 15 Aralık 2012 tarihinde Türkiye Başbakanlığı desteği ile Türkiye Dışişleri Bakanlığı tarafından İstanbul'da Suriye Türkmenleri Platformu 1. Toplantısı düzenlendi. Toplantı neticesinde partiler üstü niteliğe sahip bir Türkmen meclisinin oluşturulmasına karar verildi. Suriye Türkmenlerine dair her türlü alanda müzakereyi yürütecek, her alanda tek temsilci kurum olacağı söylendi.[1] Aynı zamanda yayınlanan sonuç bildirisinde iç savaş nedeniyle Türkiye'ye yerleşen Türkmenlerin "anavatan Türkiye'de sığınmacı değil, misafir" olduğu belirtildi.[5]

30 Mart 2013 tarihinde ise Suriye Türkmenleri Platformu nezdinde Türkiye'nin başkenti Ankara'da Türkiye Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan, Türkiye Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu ve Suriye Ulusal Konseyi Başkanı George Sabra'nın da katıldığı Suriye Türkmenleri Platformu 2. Toplantısı düzenlendi. Suriye Türkmenleri Platformu'na dahil siyasi parti ve gruplara mensup Suriye'nin birçok yerinden gelen 350 Türkmen delege ile Suriye Türkmen Meclisi'nin kurulduğunu ilan edildi. 350 kişinin oyu ile 39 kişi meclis üyeliğine seçildi.[6] Dokuz kişilik yönetim kurulu oluşturuldu. Türkiye Hükûmeti ve Suriye Ulusal Konseyi tarafından da tam destek gördüğü vurgulandı. Sonuç bildirisinde her bölgenin meclis içerisinde kendi temsilcisini seçmesi, meclisin üç ayda bir toplanması ve yeni meclis üyeleri seçilene kadar bir yıl süreyle mevcut üyelerin görevde kalması kararlaştırıldı.[7]

30 Mart 2013 tarihli toplantı Suriye Türkmen Meclisi I. Genel Kurulu olarak kabul edilerek, 9-10 Mayıs 2014 tarihlerinde Ankara'da Suriye Türkmen Meclisi II. Genel Kurulu düzenlendi. Türkiye Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, Türkiye Cumhurbaşkanı Baş Danışmanı Erşat Hürmüzlü, Suriye Türkmenleri Onursal Başkanı ve TBMM Mersin Milletvekili Mehmet Şandır, AFAD Başkanı Fuat Oktay, Suriye Geçici Hükûmeti Başbakanı Ahmet Tuma ve Suriye Ulusal Konseyi Başkanı George Sabra da katıldı. "Meclis", "Yürütme Kurulu", "Başkan Yardımcısı" ve "Başkan" seçildi. 350 delege arasından 42 kişi meclis üyeliğine seçildi. Halep’e 10, Lazkiye’ye 7, Humus-Hama-Tartus’a 6, Golan-Şam’a 3, Rakka’ya 2 meclis üyeliği ayrıldı. Siyasi partilere ise 14 meclis üyeliği hakkı verildi. Suriye Türkmen Kitlesi ve Suriye Türkmen Millî Hareket Partisi, 7-7 olarak üyelikleri paylaştı. Meclis üyesi 42 kişi arasında 13 kişi ise Yürütme Kuruluna seçildi. Başkan Yardımcısı Abdurrahman Mustafa, Suriye Türkmen Meclisi Başkanı seçildi.[8]

Suriye Türkmen Meclisi'nin Ankara'da 10-11 Şubat 2018 tarihinde düzenlediği IV. Genel Kurulu sonrasında Muhammed Vecih Cuma başkanlığa seçildi. Toplantıda 360 delegenin bir araya gelmesiyle 42 kişiden oluşan Suriye Türkmen Meclisi IV. Dönem Meclis üyeleri de belirlendi.[9] V. Genel Kurulu ise Kasım 2019'da Suriye'nin Halep iline bağlı Çobanbey ilçesinde gerçekleşti. Suriye Türkmen Meclisi Başkanı Muhammed Vecih Cuma'nın görevine devam etmesine karar verildi.[10] Vacih Cuma başkanlığı sırasında faaliyetlerini Türkiye'den Suriye'ye taşıyan yapı, Çobanbey'de ofis açarak merkezini buraya taşıdı. Aralık 2018'de kadar Türkiye'nin Fırat Kalkanı Harekâtı bölgesinde beş sivil toplum örgütü, üç kültür merkezi ve on dört Türkçe kursunu faaliyete geçirdi.[11]

Temasları

7 Ocak 2016 tarihinde Suriye Türkmen Meclisi Başkanı Abdurrahman Mustafa ve Suriye Türkmen Meclisi Üyesi Firas Doğancı, Ankara'da Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile görüştü. Recep Tayyip Erdoğan, "Türkiye'nin Bayırbucak Türkmenlerinin yanında olduğunu ve uluslararası alanda Türkmenlere karşı yapılanları duyurmaya çabaladıklarını" söyledi.[12] Abdurrahman Mustafa ve Firas Doğancı, "Bayırbucak Türkmenleri, bölgede yaşanan gelişmeler ve son durum hakkında" bilgi verdi. Abdurrahman Mustafa, "Suriye'deki Türkmenlerin Türkiye dışında müttefikinin olmadığını, Türkmenlerin varlığı da tehdit altında olduğunu ve mücadeleye devam edeceklerini" belirtti.[13]

Suriye'nin başkenti Şam'ın Medaye beldesinde sivil halkın açlık ile mücadelesine dikkat çekmek için 10 Ocak 2016 tarihinde Rusya'nın İstanbul Başkonsolosluğu önünde Suriye Türkmen Meclisi üyeleri ve Suriye Söz Derneği üyeleri protesto eylemi gerçekleştirdi. Eyleme katılan kişiler, "Suriye ağlama, Türkiye seninle", "Madaya yavaş yavaş ölüyor, onları kurtarın" ve "İnsanlık kalmadı" gibi yazıları taşıdı. Suriye Türkmen Meclisi Üyesi Halit Abdulgani, "Esad rejiminin vatandaşlarına ambargosunu, Rusya'nın ülkelerine müdahalesini protesto etmek ve 21. yüzyılda insanların açlıktan öldüğünü dikkat çekmek" için toplandıkları söyledi. Suriye'de hayatını kaybedenler için bir dakikalık saygı duruşunda bulunuldu.[14]

Birleşmiş Milletler, Suriye Türkmen Meclisini Suriye hükûmeti ve Suriyeli muhalif gruplar arasında barış görüşmeleri için düzenlenen III. Cenevre Barış Konferansına davet etmedi. Fakat Cenevre'de muhalifleri temsil edecek olan ve 34 grubu içerisinde barındıran Yüksek Müzakere Konseyi tarafından Suriye Türkmen Meclisi Başkanı Abdurrahman Mustafa'ya görüşmelere katılması için davet yollandı. 1 Şubat 2016 tarihinde Abdurrahman Mustafa, konferansa katılmak için Cenevre'ye gitti.[15]

Faaliyetleri

Çobanbey' de Kasım 2019'da Halep, İdlib, Bayır-Bucak, Rakka, Hama, Humus, Tartus, Dera, Golan ve Şam'dan yaklaşık iki yüz elli delegenin katılımı ile yapılan toplantıda dokuz farklı tasarım arasından Suriye'deki Türkmenlerin tamamını temsil etmesi istenen yeni bayrak oylandı. İki şerite ayrılan beyaz ve turkuaz zemin üzerine kırmızı hilal ve yıldızın olduğu tasarım tercih edildi. Suriye Türkmen Meclisi Başkanı Muhammed Vecih Cuma "çeşitli sancaklar kullandıklarını ve artık tek bir sancak altında toplanmak istediklerinden" bu tür kararı aldıklarını belirtti.[16] Bayraktaki "hilal ve ay İslam dinini, ve beyaz renk ise insani değerleri" simgelediği söylendi.[17]

Kaynakça

  1. ^ a b "Suriye Türkmenleri: Siyasal Hareketler ve Askeri Yapılanma" (PDF). Ankara: Ortadoğu Stratejik Araştırmalar Merkezi. Mart 2013. ss. 1-51. ISBN 978-605-4615-47-6. 30 Aralık 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2015. 
  2. ^ Heras, Nicholas A. (30 Mayıs 2013). "Syrian Turkmen Join Opposition Forces in Pursuit of a New Syrian Identity" (İngilizce). Washington, DC: Jamestown Vakfı. 20 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2015. 
  3. ^ Günay, Mevlüt (30 Aralık 2015). "Suriye Türkmenleri Meclisi Ankara'da resmen kuruldu". Zaman. Ankara. 18 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2015. 
  4. ^ "Turkmen seek key positions in new Syrian cabinet" (İngilizce). Globalpost. 3 Nisan 2013. 21 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2015. 
  5. ^ "'Suriye eski Suriye olmaya devam edemez'". Cumhuriyet. 15 Aralık 2012. 30 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2015. 
  6. ^ "Suriye Türkmenleri meclis kuruyor". Al Jazeera Türk. 30 Mart 2013. 30 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2015. 
  7. ^ "Türkmen Konseyi kuruldu". Ankara: Anadolu Ajansı. 1 Nisan 2013. 30 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2015. 
  8. ^ Kılıç, Seyfi (12-18 Mayıs 2014). "ORSAM Yönetici Özeti: Suriye Türkmen Meclisi 2. Genel Kurul Sonuçları" (PDF). Ankara: Ortadoğu Stratejik Araştırmalar Merkezi. ss. 1-10. 31 Aralık 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2015. 
  9. ^ "Suriye Türkmen Meclisi yeni başkanını seçti". Ankara: Anadolu Ajansı. 11 Şubat 2018. 25 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2020. 
  10. ^ "Suriye Türkmen Meclisi Kongresi yapıldı". Yeniçağ. 24 Kasım 2019. 25 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2020. 
  11. ^ Can, Acun; Görücü, Kutluhan (31 Aralık 2018). "Perspektif: Suriye Krizinde Göz Ardı Edilen Aktör: Türkmenler" (PDF). SETA Perspektif. Ankara: Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı. ss. 1-4. 25 Ocak 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2020. 
  12. ^ "Cumhurbaşkanı Erdoğan Firas Doğancı'yı kabul etti". Sabah. 7 Ocak 2016. 14 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2016. 
  13. ^ Ay, Hasan (10 Ocak 2016). "'Tek müttefik Türkiye'". Sabah. 14 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2016. 
  14. ^ "Suriyelilerden 'Madaya' eylemi". İstanbul: Anadolu Ajansı. 10 Ocak 2016. 14 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2016. 
  15. ^ Ergan, Uğur (1 Şubat 2016). "Türkmen lider Cenevre'ye gidiyor". Ankara: Hürriyet. 1 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2016. 
  16. ^ "Suriye Türkmenleri tek bayrak altında toplandı". Yeniçağ. 19 Kasım 2019. 28 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2020. 
  17. ^ "Suriye Türkmenleri sancağını seçti". Güneş. 19 Kasım 2019. 28 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2020. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Türkmenler</span> Orta Asyada yaşayan bir Türk halkı

Türkmenler Orta Asya'da bulunan bir Türk etnik grubudur, ağırlıklı olarak Türkmenistan, kuzey ve kuzeydoğu İran ile kuzeybatı Afganistan bölgelerinde bulunurlar. Özbekistan, Kazakistan ve Kuzey Kafkasya'da da oldukça büyük Türkmen grupları bulunur. Türk dillerinin Doğu Oğuz kolunun bir parçası olarak sınıflandırılan Türkmen dilini konuşurlar.

<span class="mw-page-title-main">Cemil Çiçek</span> 25. Türkiye Büyük Millet Meclisi başkanı

Cemil Çiçek ; Türk avukat, siyasetçi ve eski TBMM başkanı. 2011-2015 yılları arasında TBMM Başkanlığı görevini sürdürmüştür. 2007-2011 yılları arasında Recep Tayyip Erdoğan tarafından kurulan 60. Türkiye Hükûmetinde başbakan yardımcısı olarak yer aldı. Bu görevinden önce 2002-2007 yılları arasında Abdullah Gül tarafından kurulan 58. Türkiye Hükûmetinde ve Erdoğan tarafından kurulan 59. Türkiye Hükûmetinde Adalet Bakanı olarak yer aldı.

<span class="mw-page-title-main">Suriye Türkmenleri</span> Etnik grup

Suriye Türkmenleri ya da Suriye Türkleri, Suriye'de yaşayan Türk azınlıktır.

<span class="mw-page-title-main">Suriye Türkmen Ordusu</span>

Suriye Türkmen Ordusu, Suriye Türkmen Tugayları veya Birleşik Türkmen Ordusu, Suriye'de kurulan Türkmen silahlı oluşum. 7 Ağustos 2012 tarihinde kurulmuştur. Beşşar Esad yönetimine karşı, silahlanan Türkmenler orduya katılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Suriye Türkmen Kitlesi</span> Suriyede bir siyasi parti

Suriye Türkmen Kitlesi veya Suriye Türkmen Kitle Partisi, Suriye Türkmenlerinin iki büyük muhalefet hareketinden biridir. Parti başkanı Yusuf Molla'dır.

Suriye Demokratik Türkmen Hareketi, Suriye Türkmenleri tarafından 21 Mart 2012 tarihinde İstanbul'da oluşturulan muhalefet partilerinden biri.

<span class="mw-page-title-main">Lazkiye Taarruzu (2015-16)</span> Suriye Ordusu ve müttefiklerinin Kasım 2015te, Suriyeli muhaliflere karşı başlattığı saldırı

2015-16 Lazkiye taarruzu ya da Bayır-Bucak saldırısı, Suriye Ordusu ve müttefiklerinin Kasım 2015'te, Suriyeli muhaliflere karşı başlattığı saldırıdır.

<span class="mw-page-title-main">Bayır-Bucak</span>

Bayır-Bucak, Lazkiye ilininin kuzeyinde çoğunlukla Suriyeli Türkmenlerin yaşadığı coğrafi bölgedir.

<span class="mw-page-title-main">Türkmen Dağı Tugayları</span>

Türkmen Dağı Tugayları, Lazkiye ilinin Bayır-Bucak bölgesinde faaliyet gösteren Suriye Türkmen Ordusu'na bağlı muhalif bir gruptur.

Suriye Türkmen Milli Hareket Partisi, Suriye Demokratik Türkmen Hareketi tarafından 2 Mart 2014 tarihinde kurulan siyasi parti.

Suriye Türkmen Hareketi, 2011'de başlayan Suriye İç Savaşı sonrasında Suriye Türkmenleri arasında birlik oluşturma amacıyla kurulan ilk siyasi ve sivil örgütlenme çabasıdır. Kasım 2011 tarihinde Suriye Türkmenler Birliği ile birleşerek Suriye Türkmen Kitlesi adındaki ilk Türkmen siyasi partisinin oluşumunu sağladı.

Suriye Türkmenler Birliği, 2011'de başlayan Suriye İç Savaşı sonrasında Suriye Ulusal Konseyi'nde "Türkmen" temsilcinin bulunmaması ve örgütlenme ihtiyacı nedeniyle Suriye Türkmenleri arasında birlik oluşturma amacıyla kurulan siyasi dernektir. Kasım 2011 tarihinde Suriye Türkmen Hareketi ile birleşerek Suriye Türkmen Kitlesi adındaki ilk Türkmen siyasi partinin oluşumunu sağladı.

<span class="mw-page-title-main">2016 Cenevre Suriye barış görüşmeleri</span>

2016 Cenevre Suriye barış görüşmeleri ya da Cenevre III, Suriye İç Savaşı'na çözüm bulabilmek için Birleşmiş Milletler nezdinde gerçekleşen Suriye hükûmeti ve Suriyeli muhalif gruplar arasındaki dolaylı müzakerelerdir. 2012 ile 2014 yıllarında İsviçre'nin Cenevre şehrinde gerçekleşen görüşmelerin üçüncüsüdür. Resmî olarak 1 Şubat 2016 tarihinde başlayacağı söylenen müzakerelerin 25 Şubat 2016 tarihine kadar geçici olarak durdurulduğu açıklandı.

<span class="mw-page-title-main">Abdurrahman Mustafa</span> Politikacı

Abdurrahman Mustafa, Suriye Türkmeni asıllı Suriyeli siyasetçidir. Suriye Türkmen partilerini ve gruplarını temsil eden çatı oluşumu Suriye Türkmen Meclisinin eski başkanı ve Suriye Geçici Hükûmeti Başbakanı.

<span class="mw-page-title-main">Kubbetü't-Türkümân</span>

Kubbetü't-Türkümân,, Suriye'nin Halep ilinde bulunan bir köydür. Çobanbey ile Cerablus arasında Sayur Çayı'nın batısında yer alır, 2004'te nüfusu 1.186 kişiydi. Halep İli'ndeki önemli Türkmen yerleşim birimleri arasındadır.

<span class="mw-page-title-main">Çobanbey, Suriye</span> Suriye, Halepteki bir Türk, Türkmen kasabası

Çobanbey ya da el-Rai, Suriye'nin Halep ilinde bulunan bir kasabadır. 2004'te nüfusu 4.609 kişiydi. Halep ilindeki önemli Türkmen yerleşim birimleri arasındadır.

<span class="mw-page-title-main">Ra'ıl</span>

İreal, ya da Raeil, ; Halep İli'nin kuzeyinde, Azez ile Çobanbey yolunun tam ortasında Halep'ten 40 kilometre (25 mi) uzaklıkta, kuzeybatı Suriye'de bulunan bir kasabadır.

<span class="mw-page-title-main">İğde, Azez</span> suryede bir köy

İğde,, İkdeh ya da Zeyzefûn ; Suriye'de Halep İli'nin kuzeyinde, Azez İlçesi'ndeki Suran Nahiyesi'ndeki bir köydür. 2004'te nüfusu 820 kişiydi.

<span class="mw-page-title-main">Suriye muhalefeti</span> Esad ailesinin Suriyedeki yönetimine muhalif bir grup

Suriye muhalefeti, Suriye Ulusal Koalisyonu ve alternatif bir Suriye hükûmeti olarak belirli toprak kontrolüne sahip Suriye hükûmeti karşıtı gruplar tarafından temsil edilen siyasi yapıdır.

<span class="mw-page-title-main">Mazıcı</span>

Mazıcı veya el-Amîriyye, Suriye'nin Halep ilinin kuzeyinde yer alan bir köydür. Çobanbey'in 8 km (5,0 mi) güneydoğusunda yer almaktadır, 2004'te nüfusu 881 kişiydi. Halep İli'ndeki önemli Türkmen yerleşim birimleri arasındadır. Yönetim olarak El-Bab İlçesi'nin Çobanbey Nahiyesi'ne bağlıdır.