İçeriğe atla

Suriye Kürtleri

Suriye Kürtleri
Önemli nüfusa sahip bölgeler
Haseke, Kamışlı, Tel Tamer, Kobani, Afrin. Türkiye'nin güneydoğusu ve büyük şehirleri
Diller
Ağırlıklı olarak Kürtçe (Kurmanci), ama aynı zamanda Arapça, Süryanice
Din
Çoğunlukla Sünni İslam, azınlık olarak Şii İslam ve Hristiyanlık[1]
Suriye'nin etnik gruplar haritası, Kürt yerleşim alanları pembe gölgeli, 1976'da.

Suriye Kürtleri (Arapça: أكراد سوريا), Suriye'de doğmuş veya ikamet eden Kürtlerdir. Kürtler, Uluslararası Azınlık Hakları Grubu, CIA The World Factbook ve hükûmet yanlısı kaynaklara göre ülke nüfusunun %10 ila %15'ini oluşturan Suriye'deki en büyük etnik azınlıktır.[2][3][4][5] Suriye Kürtleri, hükûmet tarafından rutin bir ayrımcılığa ve zorbalığa maruz kaldılar.[6][7]

"Suriye Kürdistanı" (Kürtçe: Kurdistana Sûriyê), bazılarının Suriye'nin kuzey ve doğu bölgelerinde yaşayan Kürt bölgelerini tanımlamak için kullandıkları resmi olmayan bir adlandırmadır.[8] Kuzeydoğu'da yaşayan Kürtlerin yaşadığı bölge Haseke ilinin büyük bölümünü kapsar. Bu bölgedeki başlıca şehirler Haseke, Kamışlı'dır. Kürt nüfusunun önemli bir bölümünü oluşturan diğer bir bölge, Suriye'nin kuzeyinde Cerablus kasabası yakınlarında bulunan Kobani ve ayrıca Afrin şehri ve çevresidir. Suriye İç Savaşı sonucunda Türkiye'ye göç etmiş mültecilerin %10 ila 15'i Kürt asıllıdır.[9]

Birçok Kürt, Suriye'nin Kürt yerleşim bölgelerinde, Irak'taki Kürdistan Bölgesel Yönetimi'ne benzer şekilde siyasi özerklik ya da Kürdistan'ın bir parçası olarak tamamen bağımsızlık istemektedir. Rojava adı, Kürtler tarafından Kürdistan ile ilişkili olarak Suriye'nin Kürt yerleşim bölgelerine verilen addır.[10][11][12][13] Suriye iç savaşında PYD tarafından Suriye'nin kuzeyinde ve doğusunda Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi bir diğer ismi ile Rojava Özerk Yönetimi ilan edilmiştir.[14]

Kaynakça

  1. ^ "Alawite Kurds in Syria: Ethnic discrimination and dectarian privileges. By Maya Ehmed". Ekurd.net. 14 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2016. 
  2. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; the World Factbook isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: )
  3. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; syria overview isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: )
  4. ^ Desk, News (20 Eylül 2016). "Syria Kurds hold population census". AMN - Al-Masdar News | المصدر نيوز. 23 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2016. 
  5. ^ Desk, News (20 Eylül 2016). "Syria Kurds hold population census". 23 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Eylül 2016. 
  6. ^ "Syria: End Persecution of Kurds". Human Rights Watch. 11 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2011. 
  7. ^ Ian Black. Syrian human rights record unchanged under Assad, report says 13 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., The Guardian, 16 July 2010.
  8. ^ Morris, Loveday (9 Ağustos 2012). "Syrian President Bashar al-Assad accused of arming Kurdish separatists for attacks against Turkish government". The Independent. Londra. 12 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2017. 
  9. ^ "Suriyeli Baramotresi 2019" (PDF). UNHCR. 13 Eylül 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 
  10. ^ "Ankara Alarmed by Syrian Kurds' Autonomy". Wall Street Journal. 5 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2012. 
  11. ^ "Syrian Kurds more a chance than challenge to Turkey, if…". Al-Arabiya. 10 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2012. 
  12. ^ "Syrian Kurdish moves ring alarm bells in Turkey". Reuters. 24 Temmuz 2012. 27 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2012. 
  13. ^ "Kurds seek autonomy in a democratic Syria". BBC World News. 16 Ağustos 2012. 18 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2012. 
  14. ^ "20 başlıkta Rojava demokratik özerk bölgesi - Sayfa 1". CNN Türk. 15 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kamışlı</span> Suriyenin kuzey doğusunda, Hasiçi İlinin merkezi olan şehir

Kamışlı Suriye'nin kuzey doğusunda, Türkiye sınırında bulunan ve Haseke'nin merkezi olan şehir. Haseke'nin en büyük şehridir ve Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi'nin kontrolünde bulunmaktadır. 2004 verilerine göre nüfusu 232,258'dir.

<span class="mw-page-title-main">Kobani</span> Suriyede bir kent

Kobani veya Ayn el-Arab, Suriye'de bir kent. Türkiye'nin Şanlıurfa, Suruç ilçesinin güneyinde yer alır. 54.681 nüfusa sahiptir. Nüfusunun yaklaşık %90'lık kesimini Kürtler oluşturmaktadır. 2012'de Kürt askerî gücü YPG'nin kontrolüne geçinceye kadar Suriye'nin Halep İli'nin, Ayn el-Arab İlçesi'nin merkezi idi. Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi tarafından Fırat Bölgesi'nin merkezi ilan edildi. Aynı zamanda kentte Türkmen, Arap ve Ermeniler de yaşamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Haseke</span> Suriyenin bir şehri

Haseke, Suriye'nin, Hasiçi ili'nin ve Hasiçi ilçesi'nin merkezi ve 2010 verilerine göre 319,641 nüfusla en kalabalık şehridir. Suriye'nin uzak kuzeydoğu köşesinde bulunur. Şehirde nüfusun çoğunluğunu oluşturan Araplar'ın yaşamasının yanı sıra etnik gruplar arasında Kürtler, Mihellemiler Hristiyan olan Asuriler, Süryaniler, Keldaniler, Nesturiler ve farklı kökenlere sahip milletler de bulunmaktadır. Habur Çayı, kentin içinden de geçer ve tüm valilik sınırları boyuncada devam eder.

<span class="mw-page-title-main">Suriye Kürdistanı çatışmaları</span> Kuzey Suriyede askeri ve siyasi çatışma

Rojava Savaşı ya da Suriye Kürdistanı Çatışmaları, Suriye'nin kuzeyindeki taraflar arasındaki çatışmaları kapsamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Salih Müslim</span>

Salih Müslim Muhammed,, Kürt siyasetçi ve mühendis. PYD'nin eş başkanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Suriye Kürdistanı</span> Suriyenin kuzeydoğusunda yer alan özerk bölge

Suriye Kürdistanı, Batı Kürdistan veya Rojava, Suriye'nin kuzeyinde ve doğu kesiminde çoğunlukla Kürtler olmak üzere Arap, Çerkes, Süryani ve Türkmenlerin yaşadığı bölge. Orta Doğu coğrafyasında Kürtlerin yoğun olarak yaşadığı Kürdistan'ın, Suriye sınırları içinde kalan kısmını tanımlar. PYD tarafından bölgede Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi ilan edilmiş; fakat Suriye hükûmeti veya diğer ülkeler tarafından tanınmamıştır.

<span class="mw-page-title-main">YPJ</span> Suriyede çoğunluğu Kürt kadınların oluşturduğu silahlı örgüt

YPJ veya Kadın Koruma Birlikleri YPG 'nin kadın koludur. 2012 yılında YPG'nin kadın tugayı olarak kurulmuştur. 2014'te 18 ile 40 yaşları arasında 7000'den fazla gönüllü savaşçı kadroya ulaşmıştır. Jineoloji YPJ'nin fikir bütünlüğünü oluşturan düşüncelere temel olan doktrinlerden biridir. Irak ve Şam İslam Devleti'nin Yezîdî soykırımına karşı savaşmıştır.

Kamışlı Olayı, Kamışlı Ayaklanması ya da Kamışlı Katliamı, Suriye'de 2004 yılında gerçekleşen futbol maçı sırasında ortaya çıkan protesto gösterilerinin ardından 52 kişinin yaşamını yitirmesi ile sonuçlanan olay.

Rojava Anayasası veya Rojava Kantonları Anayasası, resmî adıyla Rojava Toplumsal Sözleşmesi, Suriye'nin Rojava olarak bilinen ve özerkliğini ilan eden bölgesinin geçici anayasasıdır. Rojavalıları temsil eden Demokratik Birlik Partisi'nin 29 Ocak 2014 tarihinde kontrolü altındaki üç Rojava kantonunun Suriye devletinden özerk olduğunu ilan etmesiyle kabul edildi. Anayasanın 12. maddesinde, Rojava'nın "gelecek Suriyesi’nin bir parçası" olduğu ve Suriye'de kurulması beklenen, merkeziyetçi olmayan bir federal yönetim sistemine örnek olacağı belirtilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Suriye Demokratik Konseyi</span>

Suriye Demokratik Konseyi, Suriye'nin kuzeyinde de facto olarak kurulan özerk Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi'nin ulusal parlamentosu. Suriye Demokratik Güçleri'nin siyasi kanadı olarak faaliyet göstermekte olup, 10 Aralık 2015'te kurulmuştur. Eş başkanlıklarını Buğday Dalgası Hareketi lideri Heysem Menna ile Demokratik Toplum Hareketi lideri İlham Ahmed yapmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Suriye İç Savaşı'ndaki silahlı gruplar listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu madde, Suriye İç Savaşı'nda faaliyet gösteren silahlı grupların bir listesidir. Savaş, Suriye hükûmeti ile müttefikleri, hükûmete muhalif gruplar ile müttefikleri, silahlı İslamcı ve cihatçı örgütler, ülkenin kuzeyindeki Kürtler ile müttefikleri ve Irak ve Şam İslam Devleti olmak üzere beş gruba ayrılır. Aşağıdaki liste, yalnızca silahlı faaliyet gösteren veya destek veren ülke ve kuruluşları içermekte, siyasi destek veren ülke ve kuruluşları kapsamamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kamışlı Muharebesi (2016)</span>

Kamışlı Muharebesi, Suriye İç Savaşı sırasında paramiliter güç olan Asayiş Güçleri ve hükûmete bağlı Ulusal Savunma Kuvvetleri arasında şehir savaşı türünde gerçekleşen silahlı çatışma. Tarafların ateşkes imzalaması ile sona ermiştir.

Jineoloji, kadın bilimi olarak da anılan, PKK lideri Abdullah Öcalan'ın teorize ettiği feminizm ve cinsiyet eşitliğini içeren doktrin. Kürtçe kadın anlamına gelen "jin" kelimesinden türetilen jineoloji 'kadın bilimi' olarak tarif edilir. Çeşitli kaynaklarda "Kürt feminizmi" olarak anılır. Öcalan, bölgesel toplumlarda yaşayan kadınları baskı altına alan namus temelli din ve kabile kuralları temelinde “kadınların özgür olmadığı sürece bir ülkenin özgür olamayacağını” ve "kadın özgürlüğünün toplumdaki özgürlük düzeyini belirlediğini" ifade eder.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi</span> Suriyede de facto özerk bölge

Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi (KDSÖY) Suriye'nin kuzeydoğu kesimindeki Suriye Kürdistanı'nda Arap, Çerkes, Kürt, Süryani ve Türkmenlerin yaşadığı, Ekim 2019 itibarıyla de facto özerk olan yönetim alanı. PYD tarafından bölgede önce özerk kantonlar, sonrasında federasyon ilan edilmiş; fakat hiçbiri Suriye hükûmeti veya diğer ülkeler tarafından tanınmamıştır. İsviçre'de ve birçok Avrupa ülkesinde temsilcilikleri vardır.

Türkiye'nin Suriye ve Irak'a Nisan 2017'deki hava saldırıları, 25 Nisan 2017 tarihinde Türk Hava Kuvvetleri'nin Suriye'nin kuzeydoğusundaki Halk Koruma Birlikleri (YPG) ve Kadın Koruma Birlikleri'nin (YPJ) medya merkezlerine ve karargahları ile Irak'ın kuzeybatısındaki Sincar Dağları'ndaki Sincar Direniş Birlikleri'nin (YBS) pozisyonlarına karşı düzenlenen hava saldırılarıdır. Saldırılar sonucu Irak'ta 5 Peşmerge'nin yanı sıra Suriye'deki 20 YPG ve YPJ militanı öldürüldü.

<span class="mw-page-title-main">Suriye demografisi</span> Suriyenin demografik özellikleri

Suriye'nin 2011 Suriye İç Savaşı öncesi tahmini nüfusu, 21.124.000 Suriyeli 1,3 milyon Iraklı mülteci ve 500.000'den fazla vatansız Filistinli dahil olmak üzere 22 ±.5 milyon daimi nüfustu. Savaş sırasında Suriyeli mültecilerin sayısı, ülke içinde yerinden edilmiş Suriyelilerin sayısı ve yaralı sayıları değişim içinde olduğundan, Suriye nüfusunun doğru bir şekilde sayılması zorlaşmaktadır. CIA World Factbook, Temmuz 2018 itibarıyla tahmini 19.454.263 kişiyi gösterdi. Savaş öncesi nüfusun, altı milyonu ülke dışında mülteci, yedi milyonu ülke içinde yerinden edilmiş, üç milyonu isyancıların elindeki topraklarda ve iki milyonu Kürt yönetimindeki Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi'nde yaşamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Ed-Derbesiye</span>

Ed-Derbesiye Suriye-Türkiye sınırında, Türkiye'nin Şenyurt ilçesinin karşısında yer alan bir Suriye kasabasıdır. İdari olarak Haseke Valiliği'ne bağlıdır. Suriye Merkez İstatistik Bürosu'na (CBS) göre, ed-Derbesiye'nin 2004 nüfus sayımında toplam nüfusu 8.551 kişiydi. Ed-Derbesiye, 2004 yılında toplam nüfusu 55.614 olan 113 yerleşim yerinden oluşan bir nahiyenin ("bucak") idari merkezidir. Kasaba sakinlerinin çoğunluğunu Arap vatandaşlar oluştururken küçük bir azınlığını ise Süryani Kürtler oluşturmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Suriye'de insan hakları</span> Suriyedeki insan hakları

Uluslararası gözlemciler, Suriye'deki insan hakları durumunun son derece kötü olduğunu düşünüyorlar. Suriye'de 1963'ten Nisan 2011'e kadar, güvenlik güçlerine kapsamlı tutuklama ve gözaltı yetkileri veren olağanüstü hal yürürlükteydi.

<span class="mw-page-title-main">Asya Ramazan Antar</span>

Viyan Antar veya Asya Ramazan Antar (1998–2016), uluslararası medya tarafından Rojava çatışmasında ve IŞİD'e karşı mücadelede feminist mücadelenin sembolü haline gelen bir Kürt Kadın Koruma Birlikleri (YPJ) militanıydı.

Arap Kemeri, Suriye Baas hükümetinin Haseke Valiliği'nin kuzeyindeki Kürt bölgelerini Araplaştırma projesidir. Projenin temel amacı bölgenin etnik yapısını Araplar lehine çevirmek ve diğer etnik grupların, özellikle de Kürtlerin aleyhine çevirmekti. Proje Esad Gölü'nün oluşturulması ile yerlerinden edilen Arapların Kürt bölgelerine yerleştirilmesiyle arazilerin ele geçirilmesini içeriyordu.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.