İçeriğe atla

Suriye Federasyonu

Suriye Federasyonu
FransızcaFédération des États Autonomes de Syrie
Suriye Özerk Devletleri Federasyonu
1922-1925
Suriye Federasyonu bayrağı
Bayrak
TürFransız Suriye ve Lübnan Mandası'na bağlı federal devlet
Başkent
Devlet Başkanı 
• 1922–1925
Suphi Bereket
Yasama organıFederal Konsey[1]
Tarihçe 
• Kuruluşu
28 Haziran 1922
• Feshediliş
1 Ocak 1925
Yüzölçümü
119,000–120,000 km2
Para birimiSuriye-Lübnan lirası
Öncüller
Ardıllar
Halep Devleti
Şam Devleti
Alevi Bölgesi
Suriye Devleti
Alevi Devleti
Günümüzdeki durumuSuriye, Türkiye
a Başkentin başlangıçta Halep ve Şam arasında gidip gelmesi gerekiyordu. Humus da başkent olarak kabul edilmişti.

Suriye Federasyonu (Arapçaالاتحاد السوري; FransızcaFédération Syrienne), resmi olarak Suriye Özerk Devletleri Federasyonu (FransızcaFédération des États Autonomes de Syrie) 28 Haziran 1922'de Yüksek Komiser Gouraud tarafından kuruldu.[2] Halep, Şam ve Alevi devletlerini kapsamakta olup,[3] 190.000 ile 200.000 km2 arasında bir alanı kapsıyordu.[4] Resmi olarak, 1 Ocak 1925'ten başlayacak olan 5 Aralık 1924 tarihli kararname ile feshedildi.[5]

28 Haziran 1922'de Suriye Federasyonu'nu kuran 1459 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname

Tarih

Suriye Federasyonu, Levant Yüksek Komiseri Henri Gouraud'un 1459 Sayılı Kararname'si sonucu 28 Haziran 1922'de kuruldu.[6] 119.000 ile 120.000 km2'lik bir alanı kapsayan Halep, Şam ve Alevi devletlerinden oluşuyordu.[7][8] Federasyonun hükûmeti, Federasyon Başkanı ve Federal Konseyden oluşuyordu ve başlangıçta Halep ve Şam arasında ikamet merkezi değişiyordu.[9][10] Humus ayrıca potansiyel bir başkent olarak kabul edildi.[11] Federal Konseyin ilk oturumu 28 Haziran 1922'de Halep'te Gouraud'un bir konuşmasıyla başladı.[12] 8 Ocak 1923'te Şam, hükûmetin daimi merkezi oldu ve ülkenin siyasi liderliğinde bölünmeler yarattı.[10] Suriye Federasyonu'nun tek başkanı, ilk üç devlet başkanlığı kararnamesinde 29 Haziran 1922'de Federal Konsey tarafından seçildiğini iddia eden Suphi Bereket'ti.[13] Ancak Suriyeli tarihçi ve hukukçu Edmond Rabbath'a göre, Bereket aslında "devlet başkanlığının sona ermesini takip eden yıl için uygun değildi" ve bu nedenle "atandı ve seçilmedi".[14] Yine de Bereket, 17 Aralık 1923'te Federal Konsey tarafından resmen devlet başkanı seçildi.[15]

Suriye Federasyonu, 5 Aralık 1924'te Yüksek Komiser Maxime Weygand tarafından yayınlanan ve 1 Ocak 1925'te yürürlüğe giren 2980 Sayılı Kararname ile resmen feshedildi.[16] Kararname, Halep ve Şam devletlerini Suriye Devleti'nde birleştirdi ve Bereket'ın yeni ülkenin devlet başkanı olarak atandı.[17]

Hükûmet

Federasyon Başkanı, Federal Konseyin salt çoğunluğu ile seçildi ve bir yıl süreyle görevde kaldı. Daha sonra, devlet başkanı görevden ayrıldıktan sonra bir yıl süreyle yeniden seçilemezdi.[14] Federal bütçenin hazırlanması, hükûmet yetkililerinin atanması ve federe olmayan devletlerle antlaşmaların müzakere edilmesi gibi yürütme yetkilerini, tümü Levant Yüksek Komiserliğinin onayına tabi olarak kullandılar. Federal Konsey, beş temsilciden oluşan müzakereci bir organdı. Mevzuatın kabul edilmesine yol açan teklifleri inceledi ve bayındırlık işleri gibi ekonomik meselelerle ilgilendi.[9]

Kaynakça

  1. ^ Batsell, Walter Russell; Garfield, Wadsworth; Colegrove, Kenneth Wallace (1927). "European Economic and Political Survey". 6 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ Fouad Chéhab, 1902-1973; Annales des sciences politiques; Le mandat de la France sur la Syrie et le Grand-Liban.
  3. ^ Annales des sciences politiques ; Palmyre.
  4. ^ Le Conte.
  5. ^ Fouad Chéhab, 1902-1973; Rapport sur la situation de la Syrie et du Liban.
  6. ^ Fouad Chéhab, 1902-1973, s. 62; Annales des sciences politiques; Le mandat de la France sur la Syrie et le Grand-Liban.
  7. ^ Annales des sciences politiques ; Palmyre.
  8. ^ Le Conte, s. 287.
  9. ^ a b Albert-Sorel, Jean (1929). Le mandat français et l'expansion economique de la Syrie et du Liban (Fransızca). M. Giard. 30 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2022. 
  10. ^ a b Travaux de droit, d'économie et de sociologie (Fransızca). Librairie Droz. 1963. 30 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2022. 
  11. ^ Damas: miroir brisé d'un Orient arabe (Fransızca). Autrement. 1993. ISBN 978-2-86260-394-0. 30 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2022. 
  12. ^ Menassa, Gabriel (1924). Les mandats A et leur application en Orient: il faut convoquer les assemblées constituantes (Fransızca). Jouve. 30 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2022. 
  13. ^ "Bulletin mensuel ["puis" officiel] des actes administratifs du Haut Commissariat ["puis" administratifs de la Délégation]". Gallica (İngilizce). 8 Ekim 1922. 5 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2022. 
  14. ^ a b Rabbāṭ, Idmūn (1928). L'évolution politique de la Syrie sous mandat (Fransızca). M. Rivière. 30 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2022. 
  15. ^ L'Illustration (Fransızca). 1925. 30 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2022. 
  16. ^ Malsagne, Stéphane (2011). Fouad Chéhab, 1902-1973: une figure oubliée de l'histoire libanaise (Fransızca). KARTHALA Editions. ISBN 978-2-8111-0516-7. 
  17. ^ étrangères, France Ministère des affaires (1926). Rapport à la Société des Nations sur la Situation de la Syrie et du Liban (Fransızca). 30 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2022. 

Konuyla ilgili yayınlar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Alevi Devleti</span> Fransız Suriye Mandasındaki eski devlet

Alevi Devleti veya Nusayri Devleti, 1922'ye kadar Alevi Bölgesi olarak adlandırıldı, başlangıcından 1922'de Suriye Federasyonu'na entegrasyonuna kadar yerel olarak baskın olan Arap Alevilerinden oluşan, I. Dünya Savaşı'ndan sonra günümüz Suriye'sinin kıyısında bir Fransız manda bölgesiydi. Milletler Cemiyeti Fransız Mandası 1920'den 1946'ya kadar sürdü.

<span class="mw-page-title-main">Fransız Suriye ve Lübnan Mandası</span> Günümüzdeki Suriye ve Lübnan topraklarında 1923-1946 yıllarında Fransa egemenliğinde kalmış manda yönetimi

Fransız Suriye ve Lübnan Mandası (1923-1946), Birinci Dünya Savaşı ve Osmanlı İmparatorluğu'nun bölünmesi sonrasında Suriye ve Lübnan'la ilgili olarak kurulan bir Milletler Cemiyeti mandası. Manda sisteminin sömürgecilikten farklı olması gerekiyordu, yöneten ülke, sakinleri kendi kendini yönetmeye uygun kabul edilene kadar mütevelli olarak hareket etmeyi amaçladı. Bu noktada, görev süresi sona erecek ve bağımsız bir devlet doğacaktı.

<span class="mw-page-title-main">Şam Devleti</span> Fransız Suriye Mandasındaki eski devlet

Şam Devleti veya Şam Bölgesi,, San Remo Konferansı'ndan sonra, 3 Eylül 1920'de, Fransız general Henri Gouraud tarafından, Kral Faysal'ın kısa süreli monarşisi olan Suriye Arap Krallığı'na son veren, Fransız Suriye ve Lübnan Mandası'nda, mandaya bağlı şekilde kurulan 6 otonom devletten (bölgeden) birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Fransa-Suriye Savaşı</span> Fransa-Suriye askerî ilişkileri

Fransa-Suriye Savaşı 1920'de yeni kurulan Suriye Arap Krallığı'nın Haşimi hükümdarları ile Fransa arasında gerçekleşti. Meyselun Muharebesi'nde doruğa ulaşan bir dizi çatışma sırasında Fransız kuvvetleri, 24 Temmuz 1920'de Şam'a girerek Haşimi hükümdar Kral Faysal ve yandaşlarının güçlerini yendi. 25 Temmuz'da Suriye'de, Alaeddin ed-Dürubi'nin başkanlığında yeni bir Fransız yanlısı hükûmet ilan edildi ve Suriye bölgesi sonunda Suriye ve Lübnan Mandası altında birkaç bağımlı devlete bölündü. Irak'taki yeni mandadaki konumlarından endişe duyan İngiliz hükümeti, kaçak Faysal'ı Irak'ın yeni kralı ilan etmeyi kabul etti.

<span class="mw-page-title-main">Selanik'in Yağmalanması (904)</span> kuşatma

Selanik'in Yağmalanması Sarazen korsanlar tarafından 904 yılında Selanik şehrinin yağmalanmasıdır. 10. yüzyılda Bizans İmparatorluğu'nun yaşadığı en kötü felaketlerden biridir. İlk hedefi Konstantinopolis olan, İslam dinine dönmüş Yunan olan Trabluslu Leon komutasında Suriye'den gelen Müslüman filosu denize açıldı. Müslümanlar Konstantinopolis’e saldırmaktan caydı ve yerine Selanik’e dönmeleri donanması zamanında tepki veremeyen Bizans’ları şaşırttı. Şehrin iki komutanı birbiriyle çelişen emirler vermesi, özellikle de denize açılan şehir surlarında düzensizlik yarattı.

<span class="mw-page-title-main">Adana-Halep demiryolu</span> Türkiye ve Suriyede bir demiryolu hattı

Adana – Halep demiryolu, Adana – Toprakkale – Fevzipaşa – Halep arasında bulunan TCDD ve CFS'ye ait uluslararası ana demiryolu hattıdır.

<span class="mw-page-title-main">Suphi Bereket</span> Türk asıllı Suriyeli siyasetçi (1889-1939)

Suphi Bey Bereket el-Halidi, Türk politikacı/devlet adamıdır. Fransız Suriye Mandası sırasında, 29 Haziran 1922'den 31 Aralık 1924'e kadar Suriye Federasyonu'nun ve 1 Ocak 1925'ten 21 Aralık 1925'e kadar Suriye Devleti'nin devlet başkanıydı. 1938 - 1939 yılları arasında Hatay Cumhuriyeti'nde Antakya mebusluğu yapmış ve dahiliye encümenliğine seçilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Henri de Contenson</span> Fransız arkeolog (1926 – 2019)

Henri de Contenson, 1951-1976 yılları arasında Orta Doğu'da çeşitli kazılara katılmış bir Fransız arkeologdur.

<span class="mw-page-title-main">Halep Devleti</span> Fransız Suriye Mandasındaki eski devlet

Halep Eyaleti San Remo Konferansı ve Kral I. Faysal'ın Suriye'deki kısa ömürlü monarşisinin çöküşünü takiben, Fransa'nın Levant Yüksek Komiseri General Henri Gouraud tarafından Suriye'nin Fransız Mandası'nda kurulan beş devletten biriydi.

<span class="mw-page-title-main">Suriye Devleti</span> 1925ten 1930a kadar Fransız manda bölgesi

Suriye Devleti, Halep Devleti ile Şam Devleti'ni birleştiren 5 Aralık 1924 tarihli kararname - 1 Ocak 1925 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere - ile oluşturulan bir Fransız Manda devletiydi. Halep Devleti, Şam Devleti ve Nusayri Devleti için merkezi bir meclis sağlayarak oluşturulan Suriye Federasyonu'nun (1922-1924) halefiydi. Nusayri Devleti, Suriye Devleti'ne katılmadı.

Antoine Poidebard Fransız cizvit misyoner ve arkeolog. Arkeoloji'de hava fotoğrafları kullanımı ve kıyı arkeolojisinin öncüsüdür. Fenike kıyılarını tespit edebilmek için sualtı arkeolojisi ve hava fotoğraflarını kombine eden bir düstur benimsemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Halep-Nusaybin demiryolu</span> Suriye ve Türkiyede bir demiryolu hattı

Halep – Nusaybin demiryolu, Halep – Karkamış – Şenyurt – Nusaybin arasında bulunan CFS ve TCDD'ye ait 447,533 kilometre (278,084 mi) uzunluğundaki uluslararası ana demiryolu hattıdır.

<span class="mw-page-title-main">İkinci Suriye Cumhuriyeti</span> 1950den 1963teki Baasçı darbeye kadar modern Suriyenin öncül devleti

İkinci Suriye Cumhuriyeti -resmi adıyla 1950-1958 arasında Suriye Cumhuriyeti ve 1961-1963 arasında Suriye Arap Cumhuriyeti fiili olarak Nisan 1946'da Fransız Mandası'ndan bağımsız olan Birinci Suriye Cumhuriyeti'nin devamıdır. İkinci Cumhuriyet, 1950 Suriye Anayasası'nın üzerine kuruldu. 1953'ten 1954'e kadar Suriye'yi yöneten Edib Çiçekli bu anayasayı askıya aldı ve daha sonra Suriye 1958'de Birleşik Arap Cumhuriyeti'ni oluşturmak için Mısır Cumhuriyeti'ne katıldı. İkinci Cumhuriyet, Suriye'nin 1961'de birlikten çekilmesiyle yeniden başladı. 1963'te Suriye Baasçı Partisi, önümüzdeki on yıllar için Suriye'deki siyasi yapının temellerini atan kanlı bir askeri darbeyle iktidara geldi.

<span class="mw-page-title-main">Birinci Suriye Cumhuriyeti</span> 1930dan 1950ye kadar Fransız manda bölgesi; Suriyenin öncül devleti

Birinci Suriye Cumhuriyeti, resmi adıyla Suriye Cumhuriyeti, Suriye Devleti'nin ardından, Fransız Suriye ve Lübnan Mandası'nın bir parçası olarak 1930'da kuruldu. 1936'da Suriye'ye bağımsızlık vermek ve resmi Fransız yönetimini sona erdirmek için bir bağımsızlık antlaşması yapıldı, ancak Fransız parlamentosu anlaşmayı reddetti. 1940'tan 1941'e kadar Suriye Cumhuriyeti, Vichy Fransa'nın kontrolü altındaydı ve 1941'deki Müttefik işgalinden sonra yavaş yavaş bağımsızlık yolunda ilerledi. Bağımsızlık ilanı 1944'te gerçekleşti, Ekim 1945'te Suriye Cumhuriyeti, Birleşmiş Milletler tarafından de jure olarak tanındı; 17 Nisan 1946'da Fransız birliklerinin çekilmesiyle de facto egemen bir devlet haline geldi. 5 Eylül 1950'de yeni bir anayasanın kabul edilmesiyle İkinci Suriye Cumhuriyeti birincisinin yerini aldı.

Ulusal Blok Suriye'nin Fransız Mandası döneminde Suriye'nin bağımsızlığı için mücadele eden bir Suriye siyasi partisidir.

Léon Solomiac Fransız Sömürge İmparatorluğu'nun çeşitli kolonilerinde bir sömürge yöneticisiydi.

Fevzipaşa Tren İstasyonu, Gaziantep'in İslahiye ilçesi Fevzipaşa Mahallesi'nde yer alan TCDD'ye ait hemzemin ana tren istasyonudur.

Roger Lescot (1914–1975), Kürt dili üzerine yaptığı araştırmalarla tanınan Fransız oryantalist ve diplomattı.

<span class="mw-page-title-main">Saint-Dié-des-Vosges (arrondissement)</span> Fransada arrondissement

Saint-Dié-des-Vosges arrondissementi, Fransa'nın Grand Est bölgesine bağlı Vosges departmanında bulunan bir arrondissementtir. Yüzölçümü 1.458,2 km² olan arrondissementin nüfusu Ocak 2018 tarihi itibarı ile 109.626'dır. Arrondissementin alt prefektörlüğü Saint-Dié-des-Vosges'dur.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Suriye İsyanı</span> Suriye ve Lübnan Mandasındaki Fransız yönetimine karşı 1925-27 ayaklanması

Büyük Suriye İsyanı, 1925 İsyanı veya Büyük Suriye Devrimi, 1925 ile 1927 yılları arasında Suriye Devleti ve Büyük Lübnan genelinde yaşanan genel bir ayaklanmadır. Önde gelen isyancı güçler, Sünni, Dürzi, Alevi ve Hristiyan grupların katıldığı güney Suriye'deki Cebel el-Dürzi Devleti savaşçılarından oluşuyordu. Ortak amaç, I. Dünya Savaşı'nın ardından Türk yönetiminden Fransız yönetimine geçen yeni manda bölgelerindeki Fransız egemenliğine son vermekti.