İçeriğe atla

Suriye Arnavutları

Suriye Arnavutları
Shqiptarët në Siri
Toplam nüfus
5000 - 10.000
Önemli nüfusa sahip bölgeler
Şam, Hama, Halep, Lazkiye
Diller
Arnavutça, Levanten Arapça
Din
Sünni İslam, Bektaşîlik
İlgili etnik gruplar
Arnavutlar

Suriye Arnavutları (Arnavutça: Shqiptarët në Siri), başta Şam, Hama, Halep ve Lazkiye şehirleri olmak üzere yaklaşık 5000 ila 10.000 kişilik bir topluluk oluşturmaktadır.[1][2][3] Suriye'deki Arnavutlar الأرناؤوط (Arnā'ūṭ) olarak bilinmektedir.[4]

Konum

Şam'da tarihi 20. yüzyılın başlarına kadar uzanan belirli Arnavut mahalleleri bulunmaktadır. En bilinenleri arasında, İşkodra kökenli bir Arnavut olan Vehbi Sulejman Gavoçi tarafından inşa edilen Mescid Arnaut'un (Arnavut Camii) bulunduğu, halk arasında Arnaut Mahala (Arnavut Mahallesi) olarak bilinen ed-Divaniye mahallesi yer almaktadır.[5][6] Şam'da çok sayıda Arnavut ailenin yaşadığı bir diğer mahalle de el-Kadam mahallesidir.[1][6]

Tarih

Balkanlardan Arnavut göçü

Halep'teki Adliye Camii 16. yüzyılda Dukakinoğlu Ahmed Paşa'nın oğlu Dukakinzade Mehmed Paşa tarafından yaptırılmıştır. Dukakinzâdeler, Osmanlı döneminde Halep'in önde gelen ailelerinden biri haline gelecektir

Suriye'nin Osmanlı İmparatorluğu'na katılması, Şam gibi Suriye'nin şehir merkezlerine yeniçeri askerlerini getirmiştir. 17. yüzyılda Balkanlar'dan toplanan Arnavutlar, farklı etnik kökenlerden gelen diğer Osmanlı birliklerinin yanında dikkat çekici bir varlık göstermişlerdir.[7] Bu dönemde Arnavutlar, bir süre bölgede valilik yapan Koca Sinan Paşa gibi başka görevlerde de bulunmuşlardır.[4]

Suriye'de yerleşik bir Arnavut topluluğunun başlangıcı 19. yüzyılın başlarına dayanır.[6] O dönemde Mısır lideri Osmanlı Arnavutu Mehmed Ali Paşa'nın ordusundaki bazı Arnavutlar, orduyla birlikte Mısır'a geri dönmeyi reddetti.[6] Yaklaşık 100-200 aile Mısır'ı terk ederek Suriye'ye yerleşti ve daha sonra bir kısmı kökenlerine dair anılarını koruyarak asimile oldular.[6]

Arnavutlar 19. yüzyılın sonları ve 20. yüzyılın başlarında daha büyük sayılarda Suriye'ye göç etmişlerdir.[1][6] Suriye'deki en büyük göç dalgası, Arnavutların Balkan Savaşları'ndan kaçtığı 1912-1913 yılları arasında yaşanmıştır.[8] Arnavutluk'un İşkodra şehrinden Arnavutlar 1924'te gelerek Şam'a yerleşmiş, diğer Arnavutlar ise 1931'de Sırpların zulmünden kaçarak Yugoslavya'dan gelmişlerdir.[6]

Osmanlı döneminden günümüze kadar, Arnavut Müslüman âlimlerin ve öğrencilerin Şam'a göç ettiği ve bazılarının Arapçalarını mükemmelleştirdiği bir göç geleneği devam etmiştir.[4] Bu kişilerden bazıları Şam'da kalıp Suk Saruja ve Suk el-Muhacirin gibi mahallelere yerleşmiştir.[4] Arnavut toplumu içindeki bazı bireyler sufiydi ve sufiliğin anavatanda yayılması için bir köprübaşı görevi de gördüler.[4] Yine de genel olarak Şam'daki Arnavut Müslüman din adamları Sünni İslam'ın hakimiyeti nedeniyle muhafazakardır ve bu durum Arapça dini eserlerinin çoğuna yansımıştır.[4] Arnavut Müslüman âlimler İslami ilimlere damgalarını vurmuşlardır ve Suriye'nin önde gelen Arnavut Müslüman din adamları arasında Muhammed Nâsırüddin el-Elbânî ve Abdülkadir el-Arnavut sayılabilir. Çağdaş zamanlarda Suriye'deki diğer Arnavutlar sanatçı, romancı, şair, kısa öykü yazarı, edebiyat eleştirmeni ve tiyatrocu olarak çabaları ve eserleriyle Suriye toplumuna katkıda bulunmuşlardır.[4] Arnavutlar ayrıca Suriye'nin ekonomik, siyasi ve askeri sektörlerine de katkıda bulunmuşlardır.[6]

2020'lerin başı itibarıyla, Arnavutça bilgisi yaşlılar arasında devam etmektedir.[6] Ailelerde dili yeni nesillere aktarma çabaları başarılı olmadı ve gençler birkaç kelime dışında Arnavutça konuşmuyor.[6] Suriyeliler ile evlilikler gerçekleşmiş ve toplum arasında kabul görmüştür.[6]

Albanofon Balkan Mısırlıları

Suriye'de kendilerini Arnavut olarak tanımlayan ve demircilik, metal işleri ve demir işçiliği gibi mesleklerde çalışan Arnavutça konuşan küçük bir Balkan Mısırlıları topluluğu bulunmaktadır.[9][10][11] Balkan Savaşları nedeniyle Güney Avrupa'daki Osmanlı egemenliğinin çökmesi, atalarının göç etmesine ve Suriye'ye yerleşmesine neden olmuştur.[11]

Önemli kişiler

Tarih ve siyaset

Din

Akademi

  • Muhammed Mufaku - Orta Doğu çalışmaları profesörü

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b c "Shqiptarja.com - Shqiptarët në Siri: Asad po na vret, na shkatërroi shtëpitë". web.archive.org. 9 Ocak 2017. 9 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2023. 
  2. ^ "Shqiptarja.com - Bega: Dhjetë mijë arnautë që ruajnë gjakun shqiptar". web.archive.org. 9 Ocak 2017. 9 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2023. 
  3. ^ A ka shtet amë për “arnautët” e Sirisë? 2 Aralık 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. – koha.net
  4. ^ a b c d e f g Norris, Harry Thirlwall (1993). Islam in the Balkans: religion and society between Europe and the Arab world. Columbia: University of South Carolina Press. ss. 244-245 [1]. ISBN 9780872499775. 
  5. ^ "Shqiptarët e Sirisë". web.archive.org. 25 Haziran 2021. 25 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2023. 
  6. ^ a b c d e f g h i j k Masri, Zeinab (1 October 2020). "Syria's Arnaut... Integration into Syrian society and preservation of Albanian identity". Enab Baladi. 15 June 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 March 2021. 
  7. ^ Masters, Bruce (2013). The Arabs of the Ottoman Empire, 1516–1918: A social and cultural history. Cambridge: Cambridge University Press. s. 68. ISBN 9781107033634. 
  8. ^ "Dr.Ramiz Zekaj: Arnautët e Sirisë, një Shqipëri e vogël larg atdheut të tyre". 13 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2023. 
  9. ^ Berland, Joseph C.; Rao, Aparna (2004). Customary Strangers: New Perspectives on Peripatetic Peoples in the Middle East, Africa, and Asia. Greenwood Publishing Group. ss. 74-75. ISBN 978-0-89789-771-6. 
  10. ^ Herin, Bruno (2012). "The Domari Language of Aleppo (Syria)". Linguistic Discovery. 10 (2): 2. doi:10.1349/PS1.1537-0852.A.412. 3 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2023. 
  11. ^ a b Tarlan, Kemal Vural, (Ed.) (2017), The Dom, The "Other" Asylum Seekers From Syria: Discrimination, Isolation and Social Exclusion: Syrian Dom Asylum Seekers in the Crossfire (PDF), Kırkayak Kültür Sanat ve Doğa Derneği, s. 21, 18 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF), erişim tarihi: 8 Mayıs 2023 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Suriye</span> Batı Asya ülkesi

Suriye, resmî adıyla Suriye Arap Cumhuriyeti, Doğu Akdeniz ve Levant'ta yer alan bir Batı Asya ülkesidir. Batıda Akdeniz, kuzeyde Türkiye, doğu ve güneydoğuda Irak, güneyde Ürdün ve güneybatıda İsrail ve Lübnan ile sınırlanan ve 14 vilayetten oluşan üniter bir cumhuriyettir. Verimli ovalar, yüksek dağlar ve çöllerden oluşan bir ülke olan Suriye, çoğunluğu Suriyeli Araplar, Kürtler, Türkmenler, Süryaniler, Ermeniler, Çerkesler, Arnavutlar ve Rumlar olmak üzere çeşitli etnik ve dinî gruplara ev sahipliği yapmaktadır. Dinî gruplar arasında Sünniler, Hristiyanlar, Nusayriler, Dürziler ve Yezidiler bulunmaktadır. Suriye'nin başkenti ve en büyük şehri Şam'dır. Araplar en büyük etnik gruptur ve Sünniler en büyük dinî gruptur.

<span class="mw-page-title-main">Arnavutluk</span> Balkanlarda bir ülke

Arnavutluk, resmî adıyla Arnavutluk Cumhuriyeti, Balkanlar'da bir ülkedir. Komşuları kuzeyde Karadağ, kuzeydoğusunda Kosova, doğusunda Kuzey Makedonya ve güneyinde Yunanistan'dır. Ayrıca ülkenin batıda Adriyatik Denizi ve güneybatıda İyonya Denizi'ne kıyısı vardır. İyon Denizi ile Adriyatik Denizi arasındaki Otranto Boğazı'nın karşısındaki İtalya'ya uzaklığı 72 km'den (45 mil) daha azdır.

<span class="mw-page-title-main">Arnavutlar</span> etnik grup

Arnavutlar veya Arnavudlar, ortak bir Arnavut soyunu, kültürünü, tarihini ve dilini paylaşan, Balkan Yarımadası'na özgü bir etnik gruptur. Çoğunlukla Arnavutluk, Kosova, Kuzey Makedonya, Karadağ, Sırbistan'ın yanı sıra Hırvatistan, Yunanistan, İtalya ve Türkiye'de yaşıyorlar. Ayrıca Avrupa, Amerika ve Okyanusya'da yerleşik çeşitli topluluklardan oluşan büyük bir diaspora oluşturuyorlar.

<span class="mw-page-title-main">Mehmed Ali Bey el-Abid</span> Suriyeli siyasetçi (1867-1939)

Muhammed Ali el-Abid, aynı zamanda Mehmed Ali Bey olarak da bilinir, Suriye devlet başkanı olarak Şam'daki milliyetçi Suriye parlamentosunun adayı olarak, ülkenin egemenliğin Fransa'dan kısmen tanınmasından sonra atandı. Fransa, Suriye'yi yoğun milliyetçi baskı altındaki bir ulus olarak tanımayı kabul etti, ancak 1946'ya kadar birliklerini tamamen geri çekmedi.

<span class="mw-page-title-main">Prizren</span> Kosovada kent

Prizren, eskiden Pürzerrin, Kosova'nın güneybatısında bir şehir ve belediye merkezi.

<span class="mw-page-title-main">Suriye Türkmenleri</span> Etnik grup

Suriye Türkmenleri ya da Suriye Türkleri, Suriye'de yaşayan Türk azınlıktır.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Arnavutluk</span> Katolik, Müslüman ve Ortodoks Arnavutların bağımsızlık ve birliğini savunan siyasi görüş

Büyük Arnavutluk, irredentist ve milliyetçi bir kavramdır, Arnavutların kendi ulusal vatanları olduklarının düşündükleri toprakları birleştirmeyi amaçlar. Arnavut nüfusunun bu bölgelerdeki günümüzdeki veya tarihsel varlığına ilişkin iddialara dayanmaktadır. Mevcut Arnavutluk'a ek olarak, terim komşu ülkelerdeki bölgelere ilişkin iddiaları içermektedir, alanlar arasında Kosova, Sırbistan'ın Preşova Vadisi, güney Karadağ'daki bölgeler, kuzeybatı Yunanistan, ve Kuzey Makedonya'nın bir batı kısmı yer alır.

<span class="mw-page-title-main">İşkodra Kuşatması</span>

İskodra Kuşatması 28 Ekim 1912 ile 23 Nisan 1913 tarihi arasında Karadağ ile Sırbistan ittifakına karşı Osmanlı İmparatorluğu askerleri ve Arnavutluk gönüllü birlikleri tarafından yapılan savunmadır.

<span class="mw-page-title-main">Müslüman Kardeşler (Suriye)</span> İslamcı ideolojiye sahip Müslüman Kardeşlerin bir kolu

Suriye Müslüman Kardeşleri İslamcı ideolojiye sahip Müslüman Kardeşler'in bir koludur. Suriye'de bulunan Müslüman Kardeşler'in Mısır Kardeşleri ile zayıf bir bağı olduğu ve grubun kuruluşunda kendisini ılımlı olarak ve en son manifestosu olan 2012 Nisan bildirgesinde amacını bireysel haklara saygıyı taahhüt eder ibaresi ile çoğulculuk ve demokrasiyi ilerletme olarak tanımladığı ve İslam kelimesine bir vurguda bulunmadığı belirtilir. 1940 yılında kurulmuştur. Uzun yıllar özgür eylem veya faaliyet yapamamıştır. Suriye İç Savaşı başlayınca, Beşşar Esad yönetimine karşı muhaliflerin saflarına geçmiştir. Günümüzde başkanlığını Muhammed Riyad el-Şefik yapmaktadır. Merkezi Halep veya Humus'tadır.

<span class="mw-page-title-main">Çam Arnavutları</span>

Çam Arnavutları, Yunanistan'ın kuzeybatısında Epir bölgesinde yaşayan halk.

<span class="mw-page-title-main">Fatih Sultan Mehmed Camii</span> Arnavutlukta yer alan tarihi bir kilise/cami

Aziz Stefen Kilise Camii veya Fatih Sultan Mehmet Câmii veya Fatih Câmii Arnavutluk Cumhuriyeti'nin İşkodra liman kentinin Rozafa Kalesi'ndeki tarihi bir dinî yapıdır. Kilise olasılıkla Stefen'e adanmıştı.

<span class="mw-page-title-main">Müslümanların Levant'ı fethi</span> 7. yüzyılda Râşidîn Halifeliği tarafından gerçekleştirilen fetih

Müslümanların Levant'ı fethi veya Müslümanların Biladü'ş-Şam'ı fethi ya da Arapların Levant'ı fethi

<span class="mw-page-title-main">Muhammed Nâsırüddin el-Elbânî</span>

Muhammed Nâsırüddin el-Elbânî, Arnavut İslam alimi ve hadis bilginidir.

<span class="mw-page-title-main">Suriye tarihi</span> Suriyenin tarihi

Suriye tarihi, mevcut Suriye Arap Cumhuriyeti topraklarında ve Suriye bölgesinde meydana gelen olayları kapsar. Antik çağlar boyunca, mevcut Suriye Arap Cumhuriyeti toprakları, Sümerler, Mitanniler, Asurlular, Babiller, Mısırlılar, Hititler, Kenanlılar, Fenikeliler, Aramiler, Amoriler, Persler, Yunanlar ve Romalılar dahil olmak üzere çeşitli medeniyetler tarafından işgal edildi ve yönetildi. Suriye, ilk kez 24 Ekim 1945'te, Suriye hükûmeti tarafından Birleşmiş Milletler Antlaşması'nın imzalanmasıyla bağımsız bir ülke olarak ortaya çıktı ve Nisan 1946'da Fransa'nın Milletler Cemiyeti tarafından verilen Suriye'nin "nüfusa idari tavsiye ve yardım sağlama" yetkisi fiilen sona erdi.

<span class="mw-page-title-main">Buşatlı ailesi</span>

Buşatlılar, 1757'den 1831'e kadar İşkodra Paşalığı'nı yöneten önde gelen bir Osmanlı Arnavut ailesiydi.

<span class="mw-page-title-main">Malisya</span>

Malësia e Madhe, kısaca Türkçe telefuzla Malezya, Arnavutluk'taki Malësi e Madhe Bölgesi ve Karadağ'daki Tuzi Belediyesi'nin coğrafi alt bölümünün yaylalarına karşılık gelen kuzey Arnavutluk ve doğu Orta Karadağ'daki tarihi ve etnografik bir bölgedir. Bölgedeki en büyük yerleşim Tuzi kasabasıdır.

Kosova, 1455'ten 1912'ye kadar, başlangıçta Rumeli Eyaleti'nin bir parçası olarak ve 1864'ten ayrı bir Kosova Vilayeti olarak Osmanlı İmparatorluğu'nun bir parçasıydı.

<span class="mw-page-title-main">Hakkı Bey el-Azm</span> Suriyeli siyasetçi (1864-1955)

Hakkı el-Azm Suriyeli bir politikacı. Osmanlı hükûmetinde aktifti ve daha sonra cumhuriyet Suriye'sinde ilk başbakan olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Suriye (bölge)</span> Akdenizin doğusundaki bölge

Suriye Arapçada eş-Şam olarak bilinir Batı Asya'da, Akdeniz'in doğusunda yer alan ve geniş anlamda Levant ile eşanlamlı olan tarihi bir bölgenin adıdır. Diğer eşanlamlılar Büyük Suriye veya Suriye-Filistin'dir. Bölge sınırları tarih boyunca değişmiştir. Modern zamanlarda, Suriye terimi en yaygın olarak daha küçük Suriye Arap Cumhuriyeti'ni ifade etmek için kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'deki Arnavutlar</span>

Türkiye'deki Arnavutlar, Türkiye'de ikamet eden etnik Arnavut vatandaşlarıdır; genelde Balkan Savaşları'nın başlamasından sonra, Karadağ ve Arnavutluk'tan gelen Arnavutlarla birlikte Sırp ve Yunan zulmünden kaçan Kosovalı / Makedon ve Tosk Çam Arnavutlardan oluşmaktadır. Türkiye Milli Güvenlik Kurulu'nun (MGK) 2008 yılında hazırladığı bir raporda, Türkiye'de yaklaşık 1,3 milyon Arnavut kökenli insanın yaşadığı ve 500.000'den fazlasının kendi atalarını, dilini ve kültürünü tanıdığı tahmin ediliyor. Ancak Türkiye'de Arnavut kökenli ve kökene sahip kişilerin sayısının 5 milyona çıktığını öne süren başka tahminler de var. Bir zamanlar 21. Waffen-SS Dağ Tümeni Skanderbeg'de görev yapan Arnavut Gaziler, 1953-1968 yıllarında aileleriyle birlikte Yugoslavya'dan Türkiye'ye göç etmişlerdir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.