İçeriğe atla

Suriye İç Savaşı'nda Türkiye

Suriye İç Savaşı'na Türkiye'nin müdahalesi veya Suriye İç Savaşında Türkiye, 2011 yılından bu yana devam eden Suriye İç Savaşına kara bağlantısı olmamasına karşın müdahale eden Amerika Birleşik Devletleri ve Rusya ile birlikte güneyde en uzun kara sınırına sahip Türkiye'nin sınırları içerisinde iç savaş ile direkt bağlantılı olarak olayların meydana gelmesi ve bölgesel huzurun bozulması ile buna gerekçe olarak Türk Silahlı Kuvvetleri'nin doğrudan müdahalesi ile devam eden bir dizi askerî kara ve hava harekâtı anlamına gelmektedir. NATO'nun bir üyesi olarak Türkiye sınırlarını koruma hakkına[1] doğrudan sahiptir.

Türkiye'nin Suriye İç Savaşı'na müdahalesi, artan IŞİD saldırıları ve tehditine, Beşar Esad ve Suriye içerisinde YPG'nin tek taraflı bağımsızlık isteğine[2] karşı Özgür Suriye Ordusunun desteklenmesi ile Fırat Kalkanı Operasyonu, Barış Pınarı Harekâtı, Zeytin Dalı Harekâtı, Bahar Kalkanı Harekâtı nın yapılması ile devam etmiştir. Bu müdahaleler, güney sınırında bağımsız bir Kürt devleti kurulmasına müsaade vermemek için[3] yapılan faaliyetler ile süregelmiştir.

Tarihi

Sınır çatışmaları

Ana madde: Suriye İç Savaşı sırasında Suriye-Türkiye sınırındaki çatışmalar

Suriye’de iç savaşın başlamasına müteakip 2011, Aralık aylarının sonlarına doğru Esad Rejimine bağlı askerler ile rejim karşıtı muhalifler arasında sınır çatışmaları başlamış, kuvvetler arasındaki çatışmalar zaman zaman Türkiye sınırına kadar ulaşmıştır.[4] Çatışmalarda Türk köylerine kurşunlar isabet etmiştir.

Reyhanlı saldırıları

Ana madde: 2013 Reyhanlı bombalı saldırıları

Mayıs, 2013'te Suriye'nin kara sınırı en uzun komşusu Türkiye'de demokratik açılımın yaşandığı bir zamanda tarihinin en büyük ikinci terör saldırısı gerçekleştirilmiş, Reyhanlı ilçesinde bomba yüklü araçla gerçekleştirilen saldırıda onlarca kişi ölmüştür. Saldırıyı IŞİD veya El Nusra'nın gerçekleştirdiği düşünülmüştür.

Suruç saldırısı

Ana madde: 2015 Suruç saldırısı

Temmuz 2015'te Şanlıurfa, Suruç'ta IŞİD tarafından bombalı intihar saldırısı düzenlenmiş, saldırının ardından Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından Suriye'deki belirlenen bazı IŞİD mevzileri bombalandı.

IŞİD'in Türkiye saldırıları

Ana madde: Türkiye-IŞİD çatışması

Suriye İç Savaşından faydalanarak Suriye sınırları içerisinde yayılma gösteren Irak Şam İslam Devleti isimli örgütün Türkiye'de ilk saldırısı 2013 Reyhanlı bombalı saldırıları olmuş, akabinde IŞİD'in Türkiye içerisinde terör saldırıları gerçekleştireceği istihbaratı üzerine 2014 yılında birçok ilde IŞİD hücrelerine operasyonlar düzenlenmiş, IŞİD üyesi veya militanı olduğu şüphesiyle birçok kişi gözaltına alınmıştır. Operasyonlar sonrası örgütün Türkiye'yi de Irak ve Suriye gibi işgal yeri ilan ettiği bildirildi.[5] Akabinde IŞİD tarafından gerçekleştirilen 2015 Suruç saldırısı ve Ekim 2015'te Ankara saldırısı gibi terör eylemleri ve roket saldırıları nedeniyle onlarca kişi öldü.[6]

2016 yılında Türk Silahlı Kuvvetleri'nin (TSK) Suriye'nin kuzeyindeki PYD/YPG kontrolündeki alanlara Özgür Suriye Ordusu ile birlikte düzenlediği Fırat Kalkanı Harekatı'nda Türk Silahlı Kuvvetleri'ne ait askeri tanka IŞİD tarafından roketlerle saldırıda bulunulmuş[7] Saldırı sonrası üç Türk askeri ölmüştür.

YPG ve PYD'nin Türkiye saldırıları

Ana madde: Türkiye-YPG çatışması

Suriye İdlib saldırıları

Ana madde: 2020 İdlib çatışmaları

Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) tarafından öncesinde İdlib'de kurulan gözlem noktalarına 3 Şubat[8] ve 10 Şubat 2020 tarihlerinde Beşar Esad'a bağlı Suriye topçu bombadırmanı gerçekleştirilmiş,[9] saldırılarda 13 Türk askeri ölmüştür. Saldırılar sonrası angajman kuralları çerçevesinde Türk Silahlı Kuvvetleri belirlenen rejim hedeflerini yoğun ateş altına almış 76 rejim askeri öldürülmüştür.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "NATO Antlaşma Metni". Bianet. 21 Haziran 2004. 19 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2020. 
  2. ^ "Suriye: Kürtlerle özerkliği müzakere edebiliriz". BBC Türkçe. 26 Eylül 2017. 15 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2020. 
  3. ^ Hilmi Hacaloğlu (26 Aralık 2016). ""Kuzey Suriye'de Kürt Devletine Müsaade Etmeyeceğiz"". Amerikanın Sesi. 3 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2020. 
  4. ^ "Esad ordusu Türkiye sınırında". Sabah. 15 Eylül 2011. 4 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2020. 
  5. ^ "IŞİD: İnşallah İstanbul'u da alacağız". Habertürk. 19 Haziran 2014. 16 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Şubat 2020. 
  6. ^ "Anadolu Ajansı: İki canlı bomba ve TNT". CNN Türk. 10 Ekim 2015. 11 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2015. 
  7. ^ "IŞİD Türk tankını vurdu, ardından 32 IŞİD'li öldürüldü". Gazete Vatan. 19 Nisan 2016. 16 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Şubat 2020. 
  8. ^ "İdlip şehitleri uğurlanıyor". Habertürk. 4 Şubat 2020. 16 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Şubat 2020. 
  9. ^ "İdlip'te rejim Türk gözlem noktasına saldırdı: 5 asker şehit!". QHA. 10 Şubat 2020. 16 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Şubat 2020. 

Konuyla ilgili yayınlar

  • Yeşiltaş, Murat (2015). İç Savaşa Komşu Olmak: Türkiye'nin Suriye Sınır Güvenliği Siyaseti. SETA. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Türk Silahlı Kuvvetleri</span> Türkiye Cumhuriyetinin askerî gücü

Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK), yurt dışından gelecek tehdit ve tehlikelere karşı Türk vatanını savunmakla görevli askerî kuvvettir. Görevi caydırıcılık sağlayacak şekilde askerî gücün muhafazasını ve güçlendirilmesini sağlamak, Türkiye Büyük Millet Meclisi kararıyla yurt dışında verilen görevleri yapmak ve uluslararası barışın sağlanmasına yardımcı olmaktır.

<span class="mw-page-title-main">Suriye İç Savaşı</span> Suriyede 2011den beri süren iç savaş

Suriye İç Savaşı, Suriye ordusu, Suriye hükûmeti ve Suriye'deki iç isyancılar arasında başlayan, sonrasında Irak ve Şam İslam Devleti, El Nusra ve bazı Kürt, Türkmen, Dürzi ve Süryani grupların da katıldığı, son dönemde ise Rusya, İran, Amerika Birleşik Devletleri, Türkiye ve İsrail gibi dış güçlerin de sınırlı ve düzenli olarak dâhil olduğu çatışmalardır. Gösteriler 15 Mart 2011'de başlamış ve Nisan 2011 tarihinde ülke çapında yayılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">YPG</span> Suriyede aktif Kürt milliyetçisi örgüt

YPG tam adı ile Halk Koruma Birlikleri veya Halk Savunma Birlikleri, Suriye'de faaliyet gösteren, fiilen özerk olan Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi'ne bağlı çoğunluğunu Kürtlerin oluşturduğu silahlı örgüt. Suriye Demokratik Güçleri bileşendir ve silahlı gücünün çoğunu oluşturur. Kadın Koruma Birlikleri (YPJ), YPG'nin kadın kolu, YPG Enternasyonal ise yabancı gönüllülerden oluşan koludur.

<span class="mw-page-title-main">Afrin</span> Suriyenin kuzey batısında, Halep iline bağlı ilçe

Afrin, Suriye'nin kuzey batısında, Halep iline bağlı ilçe. İlçenin toplam nüfusu 500.000'dir. İlçenin merkezi olan Afrîn kentinin nüfusu 2004 sayımına göre 36.562 nahiyesinin toplam nüfusu ise 172.095 kişi idi.

Suriye İç Savaşı Kuzeybatı Cephesi, Suriye'nin kuzeybatısındaki Hama, İdlib ve Halep illerindeki çatışmaları kapsamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Suriye İç Savaşı'nın kronolojisi</span>

Suriye İç Savaşı'nın kronolojisi, Suriye İç Savaşı'nın önemli olaylarının verildiği tarihsel süreci kapsamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Azez Muharebesi (2012)</span> Suriye İç Savaşı dahilinde 2012de gerçekleşmiş bir muharebe

Azez Muharebesi, Türkiye-Suriye sınırındaki Halep iline bağlı Azez nahiyesinde Suriyeli muhalifler, IŞİD, Suriye Demokratik Güçleri ve Suriye rejimi arasındaki çatışmalardır.

Türkiye-SDG çatışması veya Türkiye-YPG çatışması, 2015 yılından bu yana Türkiye ile Suriye Demokratik Güçleri arasında yaşanan çatışmalar bütünü. PYD tarafından Suriye İç Savaşı sırasında Suriye'nin kuzeyinde tek taraflı olarak Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi'ni ilan etmesi sonucunda, bu duruma karşı olduğunu belirten Türkiye hükûmetinin gerekli askerî müdahaleleri yapması sonucu iki taraf arasında yaşanan çatışmalardır.

<span class="mw-page-title-main">Fırat Kalkanı Harekâtı</span> Türk Silahlı Kuvvetlerinin 24 Ağustos 2016da Suriyenin kuzeyinde terör örgütü DEAŞa karşı başlattığı askeri harekat

Fırat Kalkanı Harekâtı veya Suriye İç Savaşı'na Türk askerî müdahalesi, Türk Silahlı Kuvvetleri ve Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından eğitilmiş Özgür Suriye Ordusu grupları tarafından yapılmış ve başarı ile sona eren operasyon. Operasyonun amacı Türkiye'nin kendi varlığına tehdit olarak gördüğü ve terör örgütü olarak tanımladığı grupları bölgeden uzaklaştırmak, sınır hattının ve bölgedeki halkın güvenliği sağlamak ve kontrol altına almak ve göç sorununu yok etmek için 5 bin km² alanda Irak ve Şam İslam Devleti (IŞİD), YPG ve Suriye Silahlı Kuvvetleri güçlerinden sivillerin güvenliği dolayısıyla tamamen temizlenmesi hedeflenen Güvenli Bölge oluşturmak olduğu bildirildi. Harekâtın bir diğer amacının ise PYD'nin bölgede kantonları birleştirerek otonom bir yapı kurma hedefini bitirmek olarak açıklanmıştır. Türk Silahlı Kuvvetleri operasyonda IŞİD ve YPG mevzilerinin yoğun ateş ile hava ve kara unsurlarınca vurulduğunu duyurmuştur. 29 Mart 2017 günü 12. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan önderliğinde toplanan MGK toplantısı sonucu harekâtın başarıyla tamamlandığı ilan edildi.

<span class="mw-page-title-main">2017 İdlib kimyasal saldırısı</span>

2017 İdlib kimyasal saldırısı veya Han Şeyhun kimyasal saldırısı, 4 Nisan 2017 tarihinde Suriye İç Savaşı sırasında İdlib'in Han Şeyhun beldesinde düzenlen kimyasal saldırı. İdlib Sağlık Otoritesi, sarin veya benzeri bir maddeyi içeren zehirli gazın salınımı sonucu en az 74 kişinin öldüğünü ve 557'den fazla kişinin yaralandığını açıkladı.

<span class="mw-page-title-main">Zeytin Dalı Harekâtı</span> Türk Silahlı Kuvvetlerinin 20 Ocak 2018de Suriyenin kuzeyindeki Afrin Bölgesinde bulunan PKK/YPGye karşı başlattığı Askeri Harekat

Zeytin Dalı Harekâtı, Afrin Operasyonu veya Afrin Harekâtı, 20 Ocak 2018'de Türk Silahlı Kuvvetlerinin (TSK) ve Suriye Millî Ordusunun (SMO) Suriye'nin Halep ilinin Afrin ilçesi ile Azez ilçesine bağlı Tel Rıf'at kentine yönelik başlattığı askerî harekâttır. Türkiye, harekâtın amacının ülkenin varlığına tehdit olarak gördüğü ve terör örgütü olarak tanımladığı PKK, KCK, PYD-YPG ve Irak ve Şam İslam Devletini (IŞİD) bölgeden uzaklaştırmak, sınır hattının ve bölgedeki halkın güvenliğini sağlamak ve kontrol altına almak olduğunu bildirdi. Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Afrin'e yönelik harekât sonrasındaki hedefin Menbiç olduğunu açıkladı.

<span class="mw-page-title-main">El-Bab Savaşı</span> El-Bab savaşı, Akil tepe operasyonu veya Hastane tepesi

El-Bab Savaşı, Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından Fırat Kalkanı Harekatı'nın devamı ve bir parçası olarak El-Bab'da ki IŞİD ve PYD unsurlarını bölgeden temizlemek için 6 Kasım 2016 tarihinde başlatılan operasyon. Türkiye destekli Özgür Suriye Ordusunun destek verdiği operasyonlar Halep'in kuzeyindeki El-Bab'ta gerçekleşmiştir. 23 Şubat 2017 tarihinde Genelkurmay Başkanı Hulusi Akar El-Bab operasyonunun başarıyla tamamlandığını açıkladı. Fırat Kalkanı Harekâtı'nın bir parçası olarak sürdürülen operasyon sırasında IŞİD El-Bab'da intihar saldırısı düzenlemiş, saldırıda 14 Türk askeri ölmüş yine IŞİD tarafından El-Bab'dan kaçırılan 2 Türk astsubay da infaz edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Devrimciler Ordusu</span>

Devrimciler Ordusu veya Ceyş'ül-Süvar, Suriye Demokratik Güçleri içerisinde yer alan ve Suriye İç Savaşı'nda YPG ile ittifak içinde pek çok çatışmaya giren askeri koalisyon.

2020 İdlib çatışmaları, Suriye Silahlı Kuvvetleri'nin Rusya Silahlı Kuvvetleri ve İran Devrim Muhafızları ile birlikte 2019 yılından başlayarak 5 Mart 2020'de birçok yerleşim yerinin Suriyeli muhaliflerin elinden alınmasıyla sonuçlanan muharebe.

<span class="mw-page-title-main">2020 İdlib saldırısı</span> Suriyede Türk güçlerine yönelik gerçekleştirilen hava saldırısı

İdlib saldırısı, 27 Şubat 2020'de Rusya ve Suriye Silahlı Kuvvetleri'nin, Suriye'nin İdlib ilinde, Türk Silahlı Kuvvetleri'ne bağlı tabura düzenlediği hava saldırısı. Otuz altı Türk askerinin ölümüyle sonuçlanan saldırı Türkiye'nin Suriye İç Savaşı kapsamında tek seferde en büyük kaybı olarak tanımlanmaktadır.

Bahar Kalkanı Harekâtı veya İdlib Operasyonu, 27 Şubat 2020'de Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) ve Suriye Millî Ordusu (SMO)'nun Suriye'nin İdlib iline yönelik başlattığı sınır ötesi askerî harekât. İdlib'de Rusya destekli Suriye Silahlı Kuvvetleri tarafından 27 Şubat 2020'de yapılan hava saldırısı sonrası başlamıştır. Harekâtı 2. Ordu Komutanı Korgeneral Sinan Yayla yönetmiştir. Millî Savunma Bakanı Hulusi Akar harekâtın amacının Adana, Astana ve Soçi mutabakatları çerçevesinde ateşkesi sağlamak, göçü önlemek, birliklerin, halkın ve Türkiye sınırlarının güvenliğini sağlamak olduğunu açıklamıştır. Moskova'da varılan antlaşmaya göre bölgede ateşkes ilan edilmiştir. Hatay'ın Antakya ilçesindeki Serinyol mahallesinde Bahar Kalkanı Harekât Bölgesi Komutanlığı kuruldu ve 10 Ağustos 2023 itibarıyla Tuğgeneral Nihat Ergün komutanlığa atandı.

<span class="mw-page-title-main">M4 karayolu (Suriye)</span>

M4 karayolu, Suriye'nin kuzeyinde bulunan ve Türkiye sınırı boyunca paralel devam eden kara yoludur.

Türk Silahlı Kuvvetlerinin Suriye'ye yaptığı operasyonlar, Türk Silahlı Kuvvetlerinin Suriye'ye yapmış olduğu sınır ötesi harekâtları içerir. Suriye İç Savaşı'nın çıkması ile birlikte Türk ordusu, Türkiye'nin sınır güvenliğini sağlamak amacıyla terör örgütü olarak tanıdığı IŞİD ve PKK'nın Suriye kolu olduğunu belirttiği PYD, YPG'ye karşı sınır ötesi operasyonlar düzenlemiştir. Türk ordusunun Suriye'ye ilk harekâtı Şah Fırat Operasyonu ile 22 Şubat 2015'te gerçekleşmiştir. Suriye Silahlı Kuvvetlerinin Suriye'nin kuzeyinde kontrolü kaybetmesi sebebiyle Türk ordusu ile Suriye ordusu sık sık karşı karşıya gelmemiştir. Son olarak Türk ordusu ile Suriye ordusu arasında İdlib'de yaşanan olaylar sonrası Bahar Kalkanı Harekâtı başlatılmıştır. Bu harekât Türk Silahlı Kuvvetlerinin 2020 itibarıyla Suriye'ye yaptığı son askerî harekât durumundadır. Bu operasyonlar neticesinde İdlib, Cerablus, El-Bab, Azez, Rasulayn, Tel Abyad gibi şehirler Türk ordusu tarafından kontrol edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kış Kartalı Hava Harekâtı</span>

Kış Kartalı Hava Harekâtı, 2 Şubat 2022 tarihinde Türk Silahlı Kuvvetleri birimleri tarafından Irak ve Suriye kuzeyinde bulunan ve örgüt militanları tarafından üs olarak kullanılan Derik, Sincar ve Karacak bölgelerindeki örgüt yuvalarına karşı başlatılan sınır ötesi askerî harekâttır.

Akil Dağı Muharebesi, Türk Silahlı Kuvvetleri'nin el-Bab'ın hâkim tepesi Akil Dağı'nı ele geçirmek için başlattığı operasyon sonrası IŞİD militanlarının karşılık vermesiyle başlayan muharebedir. Akil Dağı Muharebesi'nde Türk Silahlı Kuvvetleri mensubu 17 asker ölmüştür, bu sebeple Akil Dağı Muharebesi, Türk Silahlı Kuvvetleri'nin Fırat Kalkanı Harekâtı süresince bir kerede en ağır kayıp verdiği muharebe olarak bilinmektedir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.