İçeriğe atla

Suriye-Türkiye sınırı

Suriye-Türkiye sınırını gösteren harita

Suriye-Türkiye sınırı, Suriye ile Türkiye arasındaki 877 km'lik kara sınırıdır. Batıda Akdeniz'den başlar ve doğuda Irak sınırıyla kesişen noktada sona erer. İki ülke sınırı hem Suriye'nin hem de Türkiye'nin en uzun sınırıdır.

Tarihçe

Suriye-Türkiye sınırı Ankara Antlaşması ile şekillenmiş, Hatay Devleti'nin Türkiye Cumhuriyeti'ne katılmasıyla günümüze kadar gelmiştir. 1973 yılına kadar Caber Kalesi eteklerinde bulunan Süleyman Şah Türbesi baraj yapımı ve güvenlik gerekçeleri ile iki kez yer değiştirdi. Halen Suriye'nin Halep sınırları içinde bulunan türbe, Türkiye'nin sınırlı dışındaki tek Türk toprağıdır.[1]

Aralık 2011'de sınır hattında çatışmalar yaşanmıştır. Haziran 2012 Türk uçağının düşürülmesinin ardından Türkiye-Suriye Krizi başlamış, Türk Silahlı Kuvvetleri'nce değiştirilen angajman kurallarınca Türkiye sınırları içerisine karşı IŞİD ve Suriye rejiminden gelen saldırılara Türk Hava Kuvvetleri ve Türk Kara Kuvvetleri tarafından uyarılmadan karşı saldırılar başlatılmış,[2] Suriye tarafından Türkiye sınırına yaklaşan her askeri unsur tehdit olarak değerlendirilip askeri hedef muamelesi görmeye başlamıştır.

2016'da yapımına başlanan ve sınır boyunca inşa edilen 837 km uzunluğundaki ve 4 metre yüksekliğindeki Suriye-Türkiye sınır duvarı 2021'de tamamlandı.[3][4][5]

Özellikler

Suriye-Türkiye sınırı 911 km uzunluğundadır. Batıda Akdeniz'den başlar ve doğuda Irak sınırıyla kesişen noktada sona erer. İki ülke sınırı hem Suriye'nin hem de Türkiye'nin en uzun sınırıdır. Dicle Çayı kavşağından doğu-batı yönünde Hatay il sınırına ulaşır ve daha sonra Hatay ilinin doğu güney sınırını oluşturduktan sonra Akdeniz'e ulaşır. Türkiye'nin en güney noktası Beysun Mahallesi bu sınır üzerindedir. Türkiye sınırları içinde doğan Fırat ve Dicle nehirlerinin suları Suriye ve Irak'tan geçmektedir.

Türkiye-Suriye sınırında, geçmiş yıllardan bu yana kaçakçılık olayları yoğun olup sınırın çok uzun olması, sınır hattının her yerinden Türkiye topraklarına kolayca geçilebilmesi ve her iki tarafın ekonomik yapı farklılıkları da kaçakçılıkta önemli bir rol oynar. Türk sınırı boyunca kurulmuş askeri karakollar ve Türk Jandarması Kaçakçılık ve Organize Suçlarla Mücadele Birimleri kaçakçılığa karşı önlemler almaktadır.

Türkiye'den kara yolu ile Suriye'ye geçişin olduğu ana yollar; Gaziantep'ten Karkamış Sınır Kapısı'nın olduğu E216, Şanlıurfa'dan E99, Reyhanlı'dan E98 ve D.D420, Yayladağı'ndan E91, Kilis'ten D.D850 Pazarkule Sınır Kapısı'nın bulunduğu E85'dir. Yine 1953 yılında başlatılan İslahiye, Nusaybin ve Çobanbey'den demiryolu ağı mevcut olduğu halde günümüzde ulaşıma kapalıdır. Suriye İç Savaşı ve PKK ile mücadeleden dolayı mevcut olan birçok sınır kapısı, kara yolu ve demiryolu ulaşımı yapılmamaktadır.

Sınır kapıları

#İsimİlAçılış/KapanışBağlandığı ÜlkeKarşı KapıYolDurum
1KarkamışGaziantep04.09.1953 SuriyeCerablus216Açık
2Şemdinli-DerecikHakkâri14.02.2011 Irak??Kapalı
3Çukurca-ÜzümlüHakkâri07.05.2015 Irak??Açık[6]
4YayladağıHatay04.09.1953 SuriyeKeseb1Kapalı
5CilvegözüHatay04.09.1953 SuriyeBab el-HavaM45Açık
6ÖncüpınarKilis04.09.1953 SuriyeAzezYol 214/Yol 217Açık
7ÇobanbeyKilis08.02.2013 Suriye??Geçici açık[7]
8NusaybinMardin04.09.1953 SuriyeKamışlıM4Açık
9ŞenyurtMardin04.09.1953 SuriyeDerbesiyeYol yokKapalı
10AkçakaleŞanlıurfa16.10.1974 SuriyeTel AbyadYol 712Açık
11CeylanpınarŞanlıurfa26.03.1999 SuriyeResulayn?Kapalı (Sadece dini bayramlarda açık)[8]
12MürşitpınarŞanlıurfa08.09.2010 SuriyeAyn el-Arab?Kapalı (Sadece dini bayramlarda açık)[8]
13HaburŞırnak18.07.1969 IrakZahoKapalı
14GülyazıŞırnak24.01.2012 Irak??Kapalı

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Günal, Bülent (27 Mart 2014). "Türkiye'nin sınır dışındaki tek vatan toprağı: Süleyman Şah!". Haberturk.com. 27 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2018. 
  2. ^ "Angajman kuralları 2012'de değişti". Sabah. 31 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2016. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2021. 
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 23 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2021. 
  5. ^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2021. 
  6. ^ Serdar Kara (7 Mayıs 2015). "Çukurca'daki Üzümlü sınır kapısı pasaportlu geçişe açıldı". Hürriyet. 11 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2016. 
  7. ^ Devam eden Suriye İç Savaşı'nda Türkmenlere yardım götürmek amacıyla.
  8. ^ a b Bakınız: Ramazan Bayramı & Kurban Bayramı

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Güneydoğu Anadolu Bölgesi</span> Türkiyenin güneydoğusundaki coğrafi bölgesi

Güneydoğu Anadolu Bölgesi, Türkiye'nin yedi coğrafi bölgesinden biridir. Güneydoğu Torosların güneyinden Suriye sınırına kadar olan yerleri kaplar. Bölge doğu ve kuzeyden Doğu Anadolu Bölgesi, batıdan Akdeniz Bölgesi, güneyden Suriye ve kısa bir sınırla da Irak ile çevrilidir.

<span class="mw-page-title-main">Türk Silahlı Kuvvetleri</span> Türkiye Cumhuriyetinin askerî gücü

Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK), yurt dışından gelecek tehdit ve tehlikelere karşı Türk vatanını savunmakla görevli askerî kuvvettir. Görevi caydırıcılık sağlayacak şekilde askerî gücün muhafazasını ve güçlendirilmesini sağlamak, Türkiye Büyük Millet Meclisi kararıyla yurt dışında verilen görevleri yapmak ve uluslararası barışın sağlanmasına yardımcı olmaktır.

<span class="mw-page-title-main">Fırat</span> Türkiyeden başlayıp Basra Körfezine uzanan ırmak

Fırat, Güneybatı Asya'nın en uzun ırmağıdır.

<span class="mw-page-title-main">Dicle</span> Türkiyeden Iraka akan ırmak

Dicle ırmağı, Fırat ırmağı ile birlikte Mezopotamya'yı oluşturan iki büyük nehirden en doğuda olanıdır. Türkiye'de bulunan Elazığ ilinin Sivrice ilçesinden doğan nehir, Irak boyunca akar ve Fırat'la birleşerek Şattülarap'ta Basra körfezine dökülür.

<span class="mw-page-title-main">Suriye-Türkiye ilişkileri</span>

Suriye-Türkiye ilişkileri, coğrafi ve tarihsel ortaklıkları bulunan Suriye Arap Cumhuriyeti ile Türkiye Cumhuriyeti'nin uluslararası ikili ilişkileri ve politikaları ifade eder.

<span class="mw-page-title-main">D 430</span> Cizre ile Habur Sınır Kapısı arasında devlet yolu

D.430, Türkiye'nin güneydoğu bölgesinde Irak sınır kapılarına giden bir devlet kara yoludur.

<span class="mw-page-title-main">2012 Türk F-4 Phantom uçağının düşürülmesi</span>

22 Haziran 2012 tarihinde, Suriye tarafından ihtarsız olarak, Türk Silahlı Kuvvetlerine ait RF-4E Phantom keşif uçağının düşürülmesi olayıdır.

<span class="mw-page-title-main">D 420</span> Samandağ ile Reyhanlı arasında devlet yolu

D.420, Türkiye'de bulunan bir devlet kara yoludur.

<span class="mw-page-title-main">Irak-Türkiye sınırı</span>

Irak-Türkiye sınırı veya IKBY - Türkiye sınırı 378 kilometre olup Ankara Antlaşması (1926) ile günümüze kadar gelmiş Türkiye'nin en uzun üçüncü kara sınırıdır. Türkiye sınırı resmi olarak Irak devleti ile birleşik olsa da fiili ve hukuki olarak Irak'a bağlı Kürdistan Bölgesel Yönetimi Irak ve Türkiye'yi ayırmaktadır. Türkiye sınırları içinde doğan Fırat ve Dicle nehirlerinin suları Suriye ve Irak'tan geçmektedir. Türkiye'den karayolu ile Irak geçişin olduğu tek ana yol 'dır. İki ülke arasındaki ticari ilişkileri geliştirmeye paralel olarak Türkiye-Irak doğrudan demiryolu bağlantısı için çalışmalar devam etmektedir. Yine 1990'larda PKK'ya karşı mücadele için Saddam Hüseyin rejiminin rızasıyla Irak sınırları içerisinde ve Kürdistan Bölgesel Yönetimi başta olmak üzere birçok nokta Türk askeri üsleri vardır.

<span class="mw-page-title-main">İran-Türkiye sınırı</span> Türkiye Cumhuriyeti ve İran İslam Cumhuriyeti sınırları

İran-Türkiye sınırı, İran ile Türkiye arasındaki 534 km'lik kara sınırıdır. Kuzeyde Azerbaycan sınırıyla kesişen noktadan başlar ve güneyde Irak sınırıyla kesişen noktada sona erer. İki ülke sınırı Türkiye'nin en uzun ikinci sınırı iken İran'ın en uzun altıncı sınırıdır.

<span class="mw-page-title-main">Pençe operasyonları</span> Kuzey Irakta Türk askeri operasyonları

Pençe operasyonları, Türk Silahlı Kuvvetlerinin (TSK) Irak'a bağlı Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nde PKK'ya karşı başlattığı sınır ötesi harekât olan Kararlılık Harekâtı'nın devamı olan operasyonlardır. Pençe Operasyonu, Pençe-2 Operasyonu, Pençe-3 Operasyonu ve Pençe-Kaplan Operasyonu olarak dört aşamada devam etmiştir. Pençe-Kartal Operasyonu ile Mahmur'un ve Sincar'ın da vurulduğu bir hava taarruzu düzenlenmiştir. Operasyonlar süresince TSK Kuzey Irak'ta Hakurk, Sinat-Haftanin bölgelerine askerî üs kurarak ilerlemekte ve bölgeye yerleşmektedir. Türk yapımı balistik füze olan Bora da ilk kez bu operasyonlar süresinde denenmiştir.

Suriye İç Savaşı'na Türkiye'nin müdahalesi veya Suriye İç Savaşında Türkiye, 2011 yılından bu yana devam eden Suriye İç Savaşına kara bağlantısı olmamasına karşın müdahale eden Amerika Birleşik Devletleri ve Rusya ile birlikte güneyde en uzun kara sınırına sahip Türkiye'nin sınırları içerisinde iç savaş ile direkt bağlantılı olarak olayların meydana gelmesi ve bölgesel huzurun bozulması ile buna gerekçe olarak Türk Silahlı Kuvvetleri'nin doğrudan müdahalesi ile devam eden bir dizi askerî kara ve hava harekâtı anlamına gelmektedir. NATO'nun bir üyesi olarak Türkiye sınırlarını koruma hakkına doğrudan sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Irak-Suriye sınırı</span> Uluslararası sınır

Irak-Suriye sınırı, Suriye ile Irak arasındaki sınırdır ve toplam 599 kilometre (372 mi) uzunluktadır. Yukarı Mezopotamya ve Suriye çölü boyunca, güneybatıda Ürdün ile olan üçlü noktadan kuzeydoğuda Türkiye ile olan üçlü noktaya kadar uzanır.

<span class="mw-page-title-main">NATO-Türkiye ilişkileri</span>

NATO-Türkiye ilişkileri, Türkiye'nin, NATO üyesi olmak için girdiği Kore Savaşı ile 1952 yılında başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Arap Birliği-Türkiye ilişkileri</span>

Arap Birliği-Türkiye ilişkileri, 1945'te kurulan 22 üyesi ve dört gözlemci üyesi olan Arap Birliği ile Türkiye'nin diplomatik ilişkileridir. 2006 yılından itibaren Türkiye daimi gözlemci statüsünde bulunmaktadır.

2. Hudut Tugayı, Türk Kara Kuvvetlerine bağlı olarak görev yapan bir askerî birliktir. '2. Motorlu Piyade Tugayı' olarak Lice, Diyarbakır'da görev yapmakta iken 20. Jandarma Sınır Tugayı adı ile Hakkari'ye sevkedilmiştir. Hakkari'de bulunurken günümüzdeki yapısına kavuşmuş ve '2. Hudut Tugayı' adını almıştır. Çukurca, Hakkari'de konuşlu bulunan birlik Irak ve İran'dan Türkiye'ye yönelebilecek askeri ve terör tehditlerini engellemek ve etkisiz hale getirmekle görevlidir. Sınır ihlalleri, terörist sızmaları ve kaçakçılık ile mücadele etmek tugayın temel görevleridir. 2. Hudut Tugayı, PKK'ya karşı yürütülen terörle mücadele operasyonlarında ün yapmış bir birliktir.

<span class="mw-page-title-main">34. Hudut Tugayı</span>

34. Hudut Tugayı, Türk Kara Kuvvetleri Komutanlığına bağlı olarak görev yapan bir askerî birliktir. Daha önce Patnos, Ağrı'da 34. Motorlu Piyade Tugayı adıyla bulunmakta iken Şemdinli, Hakkari'ye konuşlanan birlik, önce 34. Jandarma İç Güvenlik Tugayı adını almış, daha sonra ise günümüzde bulunduğu haliyle 34. Hudut Tugayı olarak yapılandırılmıştır. Irak ve İran'dan Türkiye'ye yönelebilecek askeri ve terör tehditlerini engellemek ve etkisiz hale getirmekle görevlidir. Sınır ihlalleri, terörist sızmaları ve kaçakçılık ile mücadele etmek tugayın temel görevleridir. 34. Hudut Tugayı, terörle mücadele operasyonlarında önemli bir yere sahip olan bir birliktir. Birlik, 4 Haziran 2019'da dönemin Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar tarafından ziyaret edilmiştir.

48. Hudut Tugayı Türk Kara Kuvvetleri Komutanlığına bağlı olarak görev yapan bir askerî birliktir. Şırnak'ın Uludere ilçesinde konuşludur. Suriye ve Irak'tan Türkiye'ye yönelebilecek askeri ve terör tehditlerini engellemek ve etkisiz hale getirmekle görevlidir. Sınır ihlalleri, terörist sızmaları ve kaçakçılık ile mücadele etmek tugay'ın temel görevleridir. 48. Hudut Tugayı, PKK'ya karşı yürütülen terörle mücadele operasyonlarında önemli bir yere sahip olan bir birliktir.

2. Hudut Alayı, Türk Kara Kuvvetleri Komutanlığına bağlı olarak görev yapan bir askerî birliktir. Antakya, Hatay'da konuşludur. Suriye'den Türkiye'ye yönelebilecek askeri ve terör tehditlerini engellemek ve etkisiz hale getirmekle görevlidir. Sınır ihlalleri, terörist sızmaları ve kaçakçılık ile mücadele etmek alayın temel görevleridir. 2. Hudut Alayı'nın sorumluluk sahası Hatay'ın Suriye ile olan sınır hattıdır. İdlib'ten gerçekleşen göçleri engellemek alayın sorumluluğundadır.

3. Hudut Alayı, Türk Kara Kuvvetleri Komutanlığına bağlı olarak görev yapan bir askerî birliktir. Şanlıurfa'da konuşludur. Suriye'den Türkiye'ye yönelebilecek askeri ve terör tehditlerini engellemek ve etkisiz hale getirmekle görevlidir. Sınır ihlalleri, terörist sızmaları ve kaçakçılık ile mücadele etmek alayın temel görevleridir. 3. Hudut Alayı'nın sorumluluk sahası Şanlıurfa'nın Suriye ile olan sınır hattıdır. Suriye'nin kuzeyinden gerçekleşen göçleri engellemek alayın sorumluluğundadır. 28 Ekim 2018'de İçişleri Bakanı Süleyman Soylu birliği ziyaret etmiştir.