İçeriğe atla

Suriye-Lübnan Komünist Partisi

Suriye-Lübnan Komünist Partisi
الحزب الشيوعي السوري اللبناني
Parti communiste de la Syrie et du Liban
Genel başkanHalid Bekdaş
Kuruluş tarihi24 Ekim 1924
Kapanış tarihi1964
ArdılıSKP
LKP
İdeolojiKomünizm
Marksizm-Leninizm
Siyasi pozisyonSol ve Aşırı sol
Uluslararası üyelikKomintern
Resmî renklerKırmızı ve Sarı

Suriye-Lübnan Komünist Partisi (Arapçaالحزب الشيوعي السوري اللبناني, romanizeAl-Ḥizb al-shuyū'ī al-sūrī al-lubnānī; FransızcaParti communiste de la Syrie et du Liban) Suriye ve Lübnan'da faaliyet gösteren ve 1924 yılında Lübnanlı Mısırlı Fu'ad eş-Şimali, Lübnanlı Yusuf Yazbek ve Ermeni Artin Madoyan tarafından kurulan komünist bir siyasi partiydi.[1] Genel sekreteri Halid Bekdaş'tı. Filistin Komünist Partisinden sonra Levant'ta kurulan ikinci komünist partiydi, ancak Filistin partisi başlangıçta büyük ölçüde Yahudi toplumundan geldiği için büyük ölçüde Arap olan ilk partiydi.[2]

Parti ilk yıllarında 1925 Suriye İsyanı'nı destekledi, ancak General Maurice Sarrail'in güçleri tarafından hızla bastırıldı. Gazeteleri kapatıldı ve parti liderleri 1928'de bir af yasası ile serbest bırakılıncaya kadar hapiste kaldılar ve Sultan el-Atraş liderliğindeki isyancı gücü desteklediler.[3] Parti, 1928 yılında Komünist Enternasyonalin 6. Kongresi'nde Fu'ad eş-Şimali tarafından temsil edildi. Parti 1928 yılında, bugün hem Suriye hem de Lübnan'da faaliyet göstermesine rağmen, Suriye'nin birliğine olan bağlılığını ve tarihi bölgenin sömürge mandası altında bölünmesini reddettiğini yansıtan "Suriye Komünist Partisi (Al-Ḥizb al-shuyū'ī al-sūrī) adını benimsedi.[4] Ancak daha sonra orijinal ismine geri dönmüştür.

Fransız Mandası altında bir yeraltı örgütüydü, daha sonra 1936-1939'da Fransız Front Populaire hükûmeti tarafından ve 1941'de tekrar yasallaştırıldı. Parti, Kominternin 1935'teki 7. Dünya Kongresi'ne uygun olarak 1936'da milliyetçi hareketle işbirliği yapma ve sosyalist temalarını azaltma gibi yeni bir seçenek benimsedi.[1]

Daha sonra parti Suriye Komünist Partisi ve Lübnan Komünist Partisi olarak ikiye ayrıldı, ancak 1943 sonunda alınan bu karar ancak 1964 yılında uygulanabildi. Bu arada ortak merkez komite ve siyasi büro muhafaza edildi.[1]

Kaynakça

  1. ^ a b c Claude Palazzoli, La Syrie - Le rêve et la rupture, Paris, Le Sycomore, 1977 2-86262-002-5
  2. ^ Ismael (1998), Print 21.
  3. ^ Velasco Muñoz, Rosa (2019). "The Lebanese Communist Party". In: Communist Parties in the Middle East: 100 Years of History. Oxford: Routledge. s. 95. ISBN 9780367134457. 
  4. ^ Ismael (1998), Print 15.

Konuyla ilgili yayınlar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Lübnan İç Savaşı</span> 1975 yılında Lübnanda meydana gelen iç savaş

Lübnan İç Savaşı, 1975'ten 1990 yılına kadar Lübnan'da yaklaşık olarak 150.000 - 230.000 insanın ölümüne neden olmuştur. Yaklaşık 350.000 kişi yaralanmış bir milyondan fazla insan da ülkesini terk etmiştir. Soğuk Savaş dönemi Lübnan'ı ciddi şekilde etkiledi ve 1958'deki siyasi kriz ancak ABD'nin Beyrut'a çıkarma yapmasıyla sona ermişti. İsrail'in kurulması ve yüzbinlerce Filistinli mültecinin Lübnan'a yerleşmesi dini çatışmaları arttırdı. Silahlı FKÖ gerillalarının ülkeye girişi ciddi siyasi sorunlara sebep oldu. FKÖ'nün gelişi, Filistinli mültecilerin silahlanması farklı gruplar arasındaki sürtüşmeyi hızlandırdı. 1976'da çoğunluğu Müslüman Lübnan Cephesi ve Ulusal Komite arasında çatışmalar başladıktan kısa süre sonra Arap Ligi ve Suriye arabuluculuğa girişti, Filistinli-Lübnanlı çatışması daha çok Güney Lübnan'da yoğunlaştı. FKÖ burayı 1969 yılından beri kontrol ediyordu. Kahire Antlaşması imzalanarak bu bölgeden çekildi. İsrail, Güney Lübnan'ı işgal etti ve Suriye önce Hristiyanlar lehine iç savaşa dahil oldu ve sorun uluslararası bir boyut kazandı. Suriye ve İsrail anlaşmazlığı Lübnan üzerinden devam etti. 1980'lerde taraflar harabeye dönen Beyrut'un onarılması için çaba gösterdi.

<span class="mw-page-title-main">Kemal Canbolat</span>

Kemal Canbolat, Lübnan'daki İlerici Sosyalist Partisi'nin (PSP) kurucusu ve Lübnan Dürzilerinin geçmişteki lideri. Lübnan Dürzilerinin şimdiki lideri olan Velid Canbolat'ın babası.

<span class="mw-page-title-main">Suriye Komünist Partisi</span> 1944 yılında Suriye’de kurulan politik parti

Suriye Komünist Partisi, 1924 yılında Suriye’de kurulan siyasi partidir. Parti, 1972'de Ulusal İlerici Cephe’nin üyesi oldu. 1986 yılındaki ayrılıktan sonra, ismi iki farklı parti tarafından kullanılmaktadır; Suriye Komünist Partisi (Birleşik) ve Suriye Komünist Partisi (Bekdaş).

<span class="mw-page-title-main">Fransız Suriye ve Lübnan Mandası</span> Günümüzdeki Suriye ve Lübnan topraklarında 1923-1946 yıllarında Fransa egemenliğinde kalmış manda yönetimi

Fransız Suriye ve Lübnan Mandası (1923-1946), Birinci Dünya Savaşı ve Osmanlı İmparatorluğu'nun bölünmesi sonrasında Suriye ve Lübnan'la ilgili olarak kurulan bir Milletler Cemiyeti mandası. Manda sisteminin sömürgecilikten farklı olması gerekiyordu, yöneten ülke, sakinleri kendi kendini yönetmeye uygun kabul edilene kadar mütevelli olarak hareket etmeyi amaçladı. Bu noktada, görev süresi sona erecek ve bağımsız bir devlet doğacaktı.

<span class="mw-page-title-main">Ketaib Partisi</span> sağcı Lübnan politik partisi

Ketaib Partisi veya Lübnan Falanjistleri, sağcı Lübnan politik partisi. Resmi olarak laik bir parti olsa da, genel olarak Maruniler tarafından desteklenmektedir. 1980'lerin sonu ve 1990'larda düşüş yaşayan parti, 2000'lerin başında tekrar yükselişe geçmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Suriye Komünist Partisi (Bekdaş)</span> Suriyede bir siyasi parti

Suriye Komünist Partisi Suriye'de faaliyet gösteren komünist parti. Parti 1986 yılında Suriye Komünist Partisi'nde yaşanan Perestroyka karşıtı politikalar neticesinde oluşan bölünme sonucu, bir arap parlamentosunda seçilen ilk komünist vekil olan Halid Bekdaş tarafından kurulmuştur. Bekdaş'ın 1995 yılındaki ölümünün ardından genel sekreterliğe Visal Ferha Bekdaş geçmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Edib Çiçekli</span> Suriyeli asker ve siyasetçi (1909-1964)

Edib el-Çiçekli Suriye askeri lideri ve 1953'ten 1954'e kadar Suriye Devlet Başkanıydı.

<span class="mw-page-title-main">Suriye Sosyal Milliyetçi Partisi</span> Suriye, Lübnan, Ürdün, Irak ve Filistinde etkin olan milliyetçi bir siyasi parti

Suriye Sosyal Milliyetçi Partisi Lübnan, Suriye, Ürdün, Irak ve Filistin'de faaliyet gösteren Suriye milliyetçisi bir partidir. Bugünkü Suriye, Lübnan, Irak, Kuveyt, Ürdün, Filistin, İsrail, Kıbrıs, Sina, Hatay ve Kilikya dahil olmak üzere, Bereketli Hilal'i kapsayan, coğrafi sınırlara sahip bir Büyük Suriye ulus devletinin kurulmasını savunur. Aynı zamanda, örneğin Güney Amerika'da, Suriye ve Lübnan diasporasında da aktif olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Halep Devleti</span> Fransız Suriye Mandasındaki eski devlet

Halep Eyaleti San Remo Konferansı ve Kral I. Faysal'ın Suriye'deki kısa ömürlü monarşisinin çöküşünü takiben, Fransa'nın Levant Yüksek Komiseri General Henri Gouraud tarafından Suriye'nin Fransız Mandası'nda kurulan beş devletten biriydi.

<span class="mw-page-title-main">Amadeo Bordiga</span>

Amadeo Bordiga, İtalyan Marksist, komünist ideolojiye katkıda bulunan, İtalyan Komünist Partisi'nin kurucusu, Üçüncü Enternasyonal'ın lideri ve daha sonra Uluslararası Komünist Partisi'nin önde gelen isimlerinden biriydi. Bordiga aslen İtalya Komünist Partisi ile ilişkiliydi, ancak Troçkizm ile suçlandıktan sonra 1930'da kovuldu.

<span class="mw-page-title-main">Bereketli Hilal Planı</span>

Bereketli Hilâl Planı, Bereketli Hilal olarak nitelendirilen bölgede Irak Krallığı, Suriye ve Lübnan Mandası, Filistin Mandası ve Mavera-i Ürdün Emirliği'nin tek bir bayrak altında birleşmesi projesidir. Irak Başbakanı Nuri Said Paşa, II. Dünya Savaşı sırasında Fransa'nın Suriye'yi elinde tutamayacağına kani olduğunda projeyi Britanya makamlarına sunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">İkinci Suriye Cumhuriyeti</span> 1950den 1963teki Baasçı darbeye kadar modern Suriyenin öncül devleti

İkinci Suriye Cumhuriyeti -resmi adıyla 1950-1958 arasında Suriye Cumhuriyeti ve 1961-1963 arasında Suriye Arap Cumhuriyeti fiili olarak Nisan 1946'da Fransız Mandası'ndan bağımsız olan Birinci Suriye Cumhuriyeti'nin devamıdır. İkinci Cumhuriyet, 1950 Suriye Anayasası'nın üzerine kuruldu. 1953'ten 1954'e kadar Suriye'yi yöneten Edib Çiçekli bu anayasayı askıya aldı ve daha sonra Suriye 1958'de Birleşik Arap Cumhuriyeti'ni oluşturmak için Mısır Cumhuriyeti'ne katıldı. İkinci Cumhuriyet, Suriye'nin 1961'de birlikten çekilmesiyle yeniden başladı. 1963'te Suriye Baasçı Partisi, önümüzdeki on yıllar için Suriye'deki siyasi yapının temellerini atan kanlı bir askeri darbeyle iktidara geldi.

<span class="mw-page-title-main">Birinci Suriye Cumhuriyeti</span> 1930dan 1950ye kadar Fransız manda bölgesi; Suriyenin öncül devleti

Birinci Suriye Cumhuriyeti, resmi adıyla Suriye Cumhuriyeti, Suriye Devleti'nin ardından, Fransız Suriye ve Lübnan Mandası'nın bir parçası olarak 1930'da kuruldu. 1936'da Suriye'ye bağımsızlık vermek ve resmi Fransız yönetimini sona erdirmek için bir bağımsızlık antlaşması yapıldı, ancak Fransız parlamentosu anlaşmayı reddetti. 1940'tan 1941'e kadar Suriye Cumhuriyeti, Vichy Fransa'nın kontrolü altındaydı ve 1941'deki Müttefik işgalinden sonra yavaş yavaş bağımsızlık yolunda ilerledi. Bağımsızlık ilanı 1944'te gerçekleşti, Ekim 1945'te Suriye Cumhuriyeti, Birleşmiş Milletler tarafından de jure olarak tanındı; 17 Nisan 1946'da Fransız birliklerinin çekilmesiyle de facto egemen bir devlet haline geldi. 5 Eylül 1950'de yeni bir anayasanın kabul edilmesiyle İkinci Suriye Cumhuriyeti birincisinin yerini aldı.

Ulusal Blok Suriye'nin Fransız Mandası döneminde Suriye'nin bağımsızlığı için mücadele eden bir Suriye siyasi partisidir.

Ulusal Partisi 1947'de kurulan ve 1963'te Suriye Baas Partisinin bir darbeyle tek parti yönetimi kurmasının ardından kapatılan bir Suriye siyasi partisidir. Suriye'de önce Osmanlılara karşı çıkan ve daha sonra Fransız mandasından bağımsızlık talep eden Ulusal Blok'un devamıdır. Parti, en büyük desteği Şamlı eski muhafızlar ve sanayiciler arasında gördü. Başta Haşimi yönetimindeki Irak ve Ürdün'ü desteklemesine rağmen; artan halk desteğinin ardından 1949'dan itibaren başta Suudi Arabistan, Mısır, Lübnan ve Filistin Mandası olmak üzere Suriye'nin güneyindeki Arap ülkeleri ve bölgeleriyle daha yakın ilişkileri destekledi. 1940'larda ve 1950'lerin başında hakim parti iken, yerini Haşimi yanlısı rakibi Halk Partisi aldı. Halk Partisine benzer şekilde, Ulusal Parti de toprak sahipleri tarafından desteklendi.

<span class="mw-page-title-main">Suriye Komünist Partisi (Birleşik)</span> Suriyede bir siyasi parti

Suriye Komünist Partisi (Birleşik), başlangıçta basitçe Suriye Komünist Partisi olarak biliniyordu, Suriye'de komünist bir partidir. Parti, 1986 yılında Yusuf Faysal liderliğindeki Perestroyka yanlısı fraksiyonun oluşturduğu Suriye Komünist Partisi içindeki bir bölünmeden ortaya çıktı.

<span class="mw-page-title-main">Arap Demokratik Sosyalist Baas Partisi</span> Fransa merkezli Suriye siyasi partisi

Arap Demokratik Sosyalist Baas Partisi 1970 yılında kurulan ve eski Suriye dışişleri bakanı İbrahim Makhus tarafından yönetilen neo-Baasçı bir siyasi partidir. Arap Sosyalist Baas Partisi – Suriye Bölgesi'nin eski üyesi Salah Cedid'in sol kanadının bir kalıntısıdır. Parti; Paris, Fransa merkezlidir ve 1981'de Ulusal Demokratik Toplantı koalisyonuna katıldı.

<span class="mw-page-title-main">Sudan'daki siyasi partiler listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Sudan'da siyasi gücü çok az olan birkaç siyasi partisi var. Muhalefet partilerine izin verilir, ancak genel olarak nüfuz kazanma şanslarının olmadığı kabul edilir.

Arap Komünist Partisi Suriye'de, Suriye Komünist Partisi'nden Çin yanlısı bir ayrılık olarak ortaya çıkan komünist bir partiydi. Parti, Şubat 1968'de kuruldu. Parti, 1970'lerde sert bir şekilde bastırıldı ve aktivistlerinin çoğu hapsedildi. 2001 itibarıyla kadrolarından birkaçı Suriye hapishanelerinde kaldı.

<span class="mw-page-title-main">Abdurrahman Şehbender</span> Suriyeli siyasetçi (1879-1940)

Abdurrahman Şehbender, Suriye'deki Fransız Mandası döneminde önde gelen bir Suriyeli milliyetçi ve Fransız otoritesiyle uzlaşmanın önde gelen bir muhalifiydi. Arap milliyetçiliğine olan bağlılığı İttihat ve Terakki Cemiyeti ve onun "Türkleştirme" politikaları dönemine kadar uzanmaktadır. Birinci Dünya Savaşı sırasında Arap İsyanı'nı destekledi ve kısa bir süre Emir Faysal'ın dışişleri bakanlığını yürüttü.