İçeriğe atla

Suriye'ye yönelik yaptırımlar

Suriye'ye yönelik yaptırımlar, Avrupa Birliği, Arap Birliği, ABD, İsviçre, Kanada, Avustralya ve öteki ülkelerce Suriye'de yaşanan siyasî karmaşa ile kısıtlamalar sonucu Suriye'ye uyguladığı bir dizi yaptırım ve kısıtlamadır.

Bu yaptırımların ana nedenleri: Suriye'de hükûmetin yurttaşlara uyguladığı şiddeti sonlandırması ve hükûmeti reform konusunda harekete geçirmektir.[1]

Yaptırımlar

İlk yaptırım ABD tarafından, Suriye'nin terör örgütlerini desteklediği; HAMAS, Filistin İslamî Cihat Örgütü gibi örgütlerin Suriye'de karargâh kurmalarına onay verdiği gerekçesiyle uygulanmış ve Suriye, terörü destekleyen devletlerden biri sayılmıştır.[2]

İkinci yaptırım Avrupa Ekonomik Topluluğu'nca uygulanmıştır. Yaptırım gerekçesi Londra'dan kalkan bir uçağa bomba yerleştirme işine karışmaktı. Bu gerekçeden dolayı kısmi ticarî yaptırım ve silah ambargosu uygulanmıştır.[3] Yaptırım 1986'da uygulanmış 1994 yılında kaldırılmıştır.

2011 yılında Kanada tarafından ticarete kısmi ambargo uygulanmış ve iki ülke arasında yolculuk yapılması engellenmiştir.[4]

İç savaş sonrasında Avrupa Birliği, Suriye petrol sektörüne yaptırımlar uyguladı.[5] Bunun yanı sıra Suriyeli yetkililerin Avrupa'daki mal varlıkları donduruldu, silah ambargosu koyuldu.[6] Ayrıca bazı Suriyeli yetkililerin Avrupa Birliği üye ülkelerine girişi yasaklanmış olsa da daha sonraları yasak gevşetilmiştir.[7]

2011 yılında Amerika Birleşik Devletleri'nce cumhurbaşkanı Esad'a ve belirlenmiş Suriyeli yetkililere kişisel yaptırım uygulandı, mal varlıkları donduruldu ve ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Esad'ın istifa etmesi gerektiğini ya da iktidar değişimine önderlik etmesi gerektiğini belirtti.[8]

Arap Birliği'nce, hükûmetin yurttaşların eylemlerine karşı uyguladığı baskıcı politikalarına tepki olarak yaptırımlar uygulandı.[9]

Yaptırım Sonrası Etkiler

2023 yılında gerçekleşen 2023 Kahramanmaraş depremleri'nde halk, uygulanan ambargolar yüzünden çok az yardım yapıldığı gerekçesiyle tepkiliydi.[10] Deprem sırasında ilk yardım gönderen ülke İtalya oldu.[11]

Google, Amazon ve Apple gibi teknoloji devleri, ABD hükûmetinin yaptırımları nedeniyle Suriye üzerinde satış gibi etkinlikler yapamamaktadır.[12]

Kaynakça

  1. ^ "The Dilemmas in the Debate on Syria Sanctions | GCSP". www.gcsp.ch. 17 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2023. 
  2. ^ "State Sponsor: Syria". Council on Foreign Relations (İngilizce). 5 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2023. 
  3. ^ "Syria | SIPRI". www.sipri.org. 28 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2023. 
  4. ^ "Canada imposes sanctions on Syrian leaders". BBC News (İngilizce). 24 Mayıs 2011. 17 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2023. 
  5. ^ "EU extends sanctions to prohibit import of Syrian oil". www.ukpandi.com (İngilizce). 30 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2023. 
  6. ^ "Евросоюз ввел санкции против Сирии – DW – 10.05.2011". dw.com (Rusça). 26 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2023. 
  7. ^ Monitor, Euro-Med Human Rights. "European sanctions and backdoor policies for war criminals in Syria". Euro-Med Human Rights Monitor (İngilizce). 16 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2023. 
  8. ^ "США ввели санкции против президента Сирии". BBC News Русская служба (Rusça). 18 Mayıs 2011. 21 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2023. 
  9. ^ "Arabs impose sanctions on Syria over crackdown". Reuters (İngilizce). 27 Kasım 2011. 17 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2023. 
  10. ^ "BM: Türkiye'den açılan sınır kapısından Suriye'nin kuzeyine ilk yardım konvoyu geçiş yaptı". BBC News Türkçe. 14 Şubat 2023. 14 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2023. 
  11. ^ "İtalya Suriye'ye yardım ulaştıran ilk Avrupa ülkesi oldu". T24. 14 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2023. 
  12. ^ "Under international restrictions, Syrians cannot access online platforms". AW (İngilizce). 19 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Suriye</span> Batı Asya ülkesi

Suriye, resmî adıyla Suriye Arap Cumhuriyeti, Doğu Akdeniz ve Levant'ta yer alan bir Batı Asya ülkesidir. Batıda Akdeniz, kuzeyde Türkiye, doğu ve güneydoğuda Irak, güneyde Ürdün ve güneybatıda İsrail ve Lübnan ile sınırlanan ve 14 vilayetten oluşan üniter bir cumhuriyettir. Verimli ovalar, yüksek dağlar ve çöllerden oluşan bir ülke olan Suriye, çoğunluğu Suriyeli Araplar, Kürtler, Türkmenler, Süryaniler, Ermeniler, Çerkesler, Arnavutlar ve Rumlar olmak üzere çeşitli etnik ve dinî gruplara ev sahipliği yapmaktadır. Dinî gruplar arasında Sünniler, Hristiyanlar, Nusayriler, Dürziler ve Yezidiler bulunmaktadır. Suriye'nin başkenti ve en büyük şehri Şam'dır. Araplar en büyük etnik gruptur ve Sünniler en büyük dinî gruptur.

Dera Kuşatması, yaklaşık 1,5 hafta süren ve Suriye İç Savaşı'nın sivil ayaklanma safhası kapsamında gerçekleşen olaylardandır. 25 Nisan 2011 tarihinde, Deyrizor ve Halep Kuşatmaları'nın hemen ardından, Dera'da protestoların iyice artması ve üçüncü büyük protesto olması sebebiyle, Suriye Silahlı Kuvvetleri'nin şehirde oldukça geniş çaplı bir operasyona koyulması sonucu başlamış, Mahir Esad ve 4 ayrı general önderliğindeki birliklerin, şehirdeki büyümeye başlayan protesto ve isyankar eylemleri bastırmasıyla 5 Mayıs 2011'de son bulmuştur. Ancak, protestolar kısa bir süre sonra büyüyerek tekrar alevlenmiş ve 2011 yılının, sonbaharında, Dera İli çapında yayılarak, Suriye Hükümeti ile başta Özgür Suriye Ordusu olmak üzere, Suriyeli muhaliflerin, ana çatışma noktalarından biri haline gelmiştir ve 2011-2013 Dera ili çatışmaları olarak adlandırılan çatışmaların başlamasına sebep olmuştur.

Hişam İhtiyar, Suriyeli asker ve bürokrat. 1941 yılında Sünni bir ailede dünyaya geldi. Suriye devleti içinde çeşitli pozisyonlarda görev aldı. 2001-2005 yılları arası Emniyet Genel Müdürlüğü görevi yaptı. Daha sonra istihbarat başkanı oldu.

<span class="mw-page-title-main">Syrian Air</span> Suriyenin bayrak taşıyıcı havayolu şirketi

Syrian Airlines, SyrianAir, Suriye'nin bayrak taşıyıcı havayolu şirketidir. Asya, Avrupa ve Kuzey Afrika'da çeşitli hedeflere uluslararası tarifeli çalışmaktadır. Arap Baharı ile başlayan ve Suriye'de devam eden iç savaş nedeniyle 2011 yılından bu yana işletilen uçuş sayısı azalmıştır. Syrian Air önceden dünya çapında 50 hedefe uçuş yapmaktaydı. Şam Havalimanı ve Halep Havalimanını kullanmaktaydı. SyrianAir, sekiz yolcu uçağı filosuna sahiptir. Altı Airbus ve iki ATR'den oluşmaktadır. SyrianAir, Arap Hava Taşıyıcıları Teşkilatı ve Arabesk Havayolu İttifakı üyesidir. SyrianAir'in Suriye'de devam eden iç savaş nedeniyle gecikmeli olmasına rağmen yeni Tupolev, İlyushin ve Antonov uçakları için siparişleri bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">İstihbarat Genel Müdürlüğü (Suriye)</span> Suriye istihbarat servisi

İstihbarat Genel Müdürlüğü bilinen adıyla el-Muhaberat, Suriye Arap Cumhuriyeti'nin en önemli resmi sivil istihbarat servisi. İç muhalefeti bastırmakta önemli bir rol oynamıştır.

<span class="mw-page-title-main">2016 Cenevre Suriye barış görüşmeleri</span>

2016 Cenevre Suriye barış görüşmeleri ya da Cenevre III, Suriye İç Savaşı'na çözüm bulabilmek için Birleşmiş Milletler nezdinde gerçekleşen Suriye hükûmeti ve Suriyeli muhalif gruplar arasındaki dolaylı müzakerelerdir. 2012 ile 2014 yıllarında İsviçre'nin Cenevre şehrinde gerçekleşen görüşmelerin üçüncüsüdür. Resmî olarak 1 Şubat 2016 tarihinde başlayacağı söylenen müzakerelerin 25 Şubat 2016 tarihine kadar geçici olarak durdurulduğu açıklandı.

<span class="mw-page-title-main">Suriye Merkez Bankası</span>

Suriye Merkez Bankası, Suriye'nin merkez bankasıdır. 1953 yılında kurulmuştur ve 1956'da faaliyete geçmiştir. Merkezi Şam'da yer almakta olup 11 ilde şubesi bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Suriye ekonomisi</span> Ulusal ekonomi

Suriye ekonomisi, tarım, petrol, endüstri ve hizmete dayanmaktadır.

Cisr eş-Şuğur harekâtı, 4 Haziran 2011 tarihinde Suriye İç Savaşı'nın sivil ayaklanma safhası sırasında Suriye askerlerinin Suriye'nin Cisr eş-Şuğur şehrinde gerçekleştirdiği bir operasyon. Suriyeli muhalefet, bunu demokrasi yanlısı protestoculara karşı bir darbe olarak nitelendirirken hükûmet, askerlerin terörist grupları hedef aldığını söylemiştir. Operasyon 12 Haziran 2011'de sona ermiştir.

Barış Pınarı Harekâtı'na tepkiler, Türkiye hükûmetinin 9 Ekim 2019'da başlattığını duyurduğu Barış Pınarı Harekâtı'na yönelik ulusal ve uluslararası tepkilerdir. Harekât uluslararası alanda genel olarak kınandı.

Ankara Mutabakatı, Barış Pınarı Harekâtı kapsamında 17 Ekim 2019 günü Türkiye ile ABD arasında Ankara şehrinde imzalanan mutabakat muhtırasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Hüseyin Arnus</span> Suriyenin 68. başbakanı

Hüseyin Arnus Suriyeli siyasetçi. Suriye'de 11 Haziran 2020 tarihinden 14 Eylül 2024 tarihine kadar başbakanlık makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Suriye tarihi</span> Suriyenin tarihi

Suriye tarihi, mevcut Suriye Arap Cumhuriyeti topraklarında ve Suriye bölgesinde meydana gelen olayları kapsar. Antik çağlar boyunca, mevcut Suriye Arap Cumhuriyeti toprakları, Sümerler, Mitanniler, Asurlular, Babiller, Mısırlılar, Hititler, Kenanlılar, Fenikeliler, Aramiler, Amoriler, Persler, Yunanlar ve Romalılar dahil olmak üzere çeşitli medeniyetler tarafından işgal edildi ve yönetildi. Suriye, ilk kez 24 Ekim 1945'te, Suriye hükûmeti tarafından Birleşmiş Milletler Antlaşması'nın imzalanmasıyla bağımsız bir ülke olarak ortaya çıktı ve Nisan 1946'da Fransa'nın Milletler Cemiyeti tarafından verilen Suriye'nin "nüfusa idari tavsiye ve yardım sağlama" yetkisi fiilen sona erdi.

<span class="mw-page-title-main">Faysal Mikdad</span>

Faysal Mikdad Suriyeli diplomat ve siyasetçi. 22 Kasım 2020 - 23 Eylül 2024 tarihleri arasında Suriye Dışişleri Bakanı olarak görev almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Amerika Birleşik Devletleri-Suriye ilişkileri</span>

Şu anda Suriye ve ABD arasında diplomatik ilişki yoktur. Suriye İç Savaşı nedeniyle 2012'de ilişkiler kesilmiştir. İki ülke arasında tartışılan başlıca konular Arap-İsrail sorunları, Golan Tepeleri işgali ve Irak Savaşı'dır.

Ekonomik yaptırımlar, bir veya daha fazla ülke tarafından hedeflenen bir devlete, gruba veya bireye karşı uygulanan ticari ve finansal cezalardır. Ekonomik yaptırımlar çeşitli siyasi, askeri ve sosyal konular için uygulanabilir. Ekonomik yaptırımlar yerel ve uluslararası amaçlara ulaşmak için kullanılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Suriye'nin modern tarihi</span> 1918 sonrası Suriye tarihi

Suriye'nin modern tarihi, Birinci Dünya Savaşı sırasında Osmanlıların Suriye üzerindeki kontrolünün Fransız kuvvetleri tarafından sona erdirilmesi İşgal Edilmiş Düşman Toprakları Yönetimi'nin kurulmasıyla başlar. Kısa ömürlü Suriye Arap Krallığı 1920'de ortaya çıktı, ancak kısa bir süre sonra Fransız Mandası halini aldı. Manda, kısa ömürlü özerk Halep Devleti, Şam Devleti, Nusayri Devleti ve Cebel el-Dürzi Devleti'ni kurdu. Özerklikler 1930'da Mandatör Suriye Cumhuriyeti'ne dönüştürüldü. Suriye Cumhuriyeti, Nisan 1946'da bağımsızlığını kazandı. Cumhuriyet, Arap-İsrail Savaşı'na katıldı ve 1950'ler ve 1960'lar boyunca siyasi istikrarsızlık durumunda kaldı.

<span class="mw-page-title-main">Suriye'de insan hakları</span> Suriyedeki insan hakları

Uluslararası gözlemciler, Suriye'deki insan hakları durumunun son derece kötü olduğunu düşünüyorlar. Suriye'de 1963'ten Nisan 2011'e kadar, güvenlik güçlerine kapsamlı tutuklama ve gözaltı yetkileri veren olağanüstü hal yürürlükteydi.

Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin ardından çok sayıda ülke tarafından Rusya ve Kırım'a karşı uluslararası yaptırımlar uygulandı. Yaptırımlar Amerika Birleşik Devletleri, Avrupa Birliği, diğer birçok ülke ve uluslararası kuruluşlar tarafından özellikle Rus başkan Vladimir Putin'e yakın olmasıyla bilinen kişi ve işletmelere uygulandı. Yaptırımlara karşılık olarak Avustralya, Kanada, Norveç, Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa Birliği'nden gıda ithalatını tamamen yasaklayan Rus hükûmeti, Kanada'dan, Amerika Birleşik Devletleri'nden ve Avrupa Birliği'nden bazı yetkili isimlere aynı şekilde karşılık verdi. Aşağıdaki liste yaptırım uygulananları temsil etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">ABD'nin İran'a karşı yaptırımları</span>

ABD'nin İran'a karşı yaptırımları, İran İslam Cumhuriyeti'ne karşı ABD hükûmeti tarafından veya ABD'nin Birleşmiş Milletler tarafından uluslararası toplum üzerinde uygulanan ekonomik, ticari, bilimsel, insan hakları ve askeri yaptırımlarına işaret eder. Bu yaptırımlar güvenlik konseyi aracılığıyla uluslararası toplum üzerinde uygulanmaktadır.